[zaloguj się]
[pdf]

RYŻ (26) sb m

Fleksja
sg pl
N ryż ryże
G ryżu
A ryż
I ryż(e)m

sg N ryż (11). ◊ G ryżu (9). ◊ A ryż (5). ◊ I ryż(e)m (1). ◊ [pl N ryże.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

bot. Oryza sativa L.; ryż siewny, roślina jednoroczna z rodziny wiechlinowatych (Poaceae), zboże uprawiane w obszarach tropikalnych i subtropikalnych; oryza Murm, Mymer1, BartBydg, Mącz, Calep, Cn; risum BartBydg, JanStat (26): Murm 119; Mymer1 17; Orisa, est species frumenti folio carnoso, de ordeo altitudine cubitali, flore purpureo, ryszch, risi vel risum, rissh BartBydg 103b; RYż przynoſzą ziarna do nas iuż omełte/ roſcie iako ięcżmień maiącz też kłos FalZioł III 25c; Gdy ſie wodą z Ryżu pocieraſz/ piegi y ynſze niecżiſtoſci ſpądza z ciała. FalZioł III 25d, +6b, III 25c, d, IV 25d, V 19a, 89; [u Turków] Z ryżu rozmáithe potráwy dziáłáią BielKron 261; [w Asyrii ludzie] rynnámi wodę przywodzą ná role. Stey przycżyny wielka obfitość zboża tám rośćie/ zwłaſzcżá Ryżu/ pſzenice/ ięcżmieniu/ ná ktorych liſt bywa iáko cżterzy pálce wſzerz/ takież y kłos wzwyſz iáko drzewo rośćie. BielKron 267, 446, 452, 452v, 453v [2 r.], 454; Oriza, Ryſz/ yęczmień włoski. Mącz [269]b, 329a; SienLek 101v; BielSpr 54; Calep [740]b; [ustawiliśmy] ná Séymie Wálnym Piotrkowſkim [...]: áby iáko korzenie/ ták téż winá ſzynkowné [...] tym ſpoſobem nadrożéy były przedawáné y kupowáné. Funt pieprzu/ zá ośm groſzy. [...] Kámień máłych rózynków/ zá pułkopy. Kámień ryżu/ zá ośmnaśćie groſzy. SarnStat 274; [Inſze záś towáry/ iáko pieprze/ ſzáfrany/ ryże/ y ktorekolwiek iedno ná wagę idą/ cżęść odwilżániem cżęść kámykámi y ſtucżnemi przyſádámi dla wagi [Żydzi] máchluią MojŻydOkr 24].

LW