[zaloguj się]
[pdf]

PRZESKAKOWAĆ (10) vb impf

e oraz pierwsze a jasne.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 przeskakuję
3 przeskakuje przeskakują
conditionalis
sg
3 m by przeskakowåł

praes 1 sg przeskakuję (5). ◊ 3 sg przeskakuje (1). ◊ [3 pl przeskakują.] ◊ con 3 sg m by przeskakowåł (1). ◊ part praes act przeskakując (3).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w. s.v. przeskoczyć.

Skacząc pokonywać przeszkody lub przemieszczać się z miejsca na miejsce, przeskakiwać; transilire Vulg, Mącz, Calep, Cn; transultare Mącz, Calep, Cn; superiactare Mącz, Cn; persultare, superare saltu Cn (10): Superiacto, frequentativum, Przeskákuyę/ przełáżę. Mącz 163b, 365c, 463a; Calep 1080a, 1081b; [Volck Vvv].

przeskakować co (1): othoć on [miły] idzie ſkácżąc po gorách/ przeſkákuiąc pagorki Leop Cant 2/8; [TomZbrudzBrul Cant 2/8].

Przen (4):

przeskakować skąd dokąd (1): A ieſt [Pan] podobien ku onemu ſlońcu/ ktore wyſſedſſy ſprzybytku ſwoiego gotuie ſobie przypráwy iáko iáki rycerz opuſćić ſie ná drogi dálekie. Od iednego końcá niebá áż ná drugi koniec miſternie przeſákuiąc RejPs 27v.

Zwrot: »przeskakować kres« = wykraczać poza wyznaczone granice (1): niegodźi ſye tobie Córy twéy ofiárowáć: [...] Bo Bóg zákázuie Y pobożność: która w przód wſzyſtkim roſkázuie/ Miłowáć właſné dźiatki/ y nieprzeſkákuie Kréſu tego ZawJeft 32.
a) [Szybko zmieniać miejsce, omijać [mimo co]: Sam Pan Bóg ostrzegł, że uszedł ręku onego tyrana, nocą i dniem przeskakując mimo ono wojsko nieprzyjacielskie KromHist 25.]
b) Przekraczać termin [co] (1):
Zwrot: »czas przeskakować« = nie wykonywać terminowo (1): A ma [urzędnik] rządnie rolą y gnoie ſpráwowáć/ y pilnie pátrzyć/ áby były rządnie cżynione/ á ná Wioſnę zpooráne y ſpráwione. [...] A cżáſu áby nie przeſkákował/ á rozumem ſie ſpráwował. GostGosp 8.
c) [Pomijać słowo w tekście [co]: Lecż náſzi mili Przedwiecżnicy mocno á rezwo te słowká przeſkákuią V CIEBiE. BudArt G7.]
d) Zmieniać poglądy na skrajne, przeciwne [z czego do czego] (1): A ći ſzátáńſcy Hetmánowie z wſzyſtkimi vffy ſwych zwolennikow/ z błędu w błąd [...] wypadáią/ [...] z Trydeyſkiego pocżtu do Atheiſkiego ſkrzydłá/ álbo żydowſkiego zakonu przeſkákuiąc ReszList 183.

Formacje współrdzenne cf SKAKAĆ.

Cf [PRZESKAKOWANIE]

ALKa