[zaloguj się]
[pdf]

PRZEŻEGNAĆ SIĘ (11) vb pf

się (9), sie (2).

Oba e prawdopodobnie jasne (tak w przeżegnać); a jasne.

Fleksja
inf przeżegnać się
praet
sg
3 m przeżegnåł się

inf przeżegnać się (4). ◊ fut 3 pl przeżegnają się (1). ◊ praet 3 sg m przeżegnåł się (1). ◊ part praet act przeżegnåwszy się (5).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. przeżegnać.

Uczynić znak krzyża, dotykając kolejno swojego czoła, piersi, lewego i prawego ramienia (pobożny gest) (11): Więcz od niey [od kwatereczki trunku] pocżynaią Nizli ſie przeżegnaią Ani ſie pozdrawiaią Ni winſzuią. LudWieś B5v; Wſtawſzy rano maią ſię dziatki naprzod przezegnać a ty ſlowa mowyć. Wyimię oica y ſyua [!] y ducha ſwiętego. Amen. SeklKat C3, C4; Przelękł ſię naprzod S. Wincenty: ále wnet polecáiąc ſię Mátce Bożey poznał iſz to był cżárt/ y przeżegnawſzy ſię/ ofuknął go y odpędził. SkarŻyw 308, 187, 192, 544; Spoſob zwyćiężánia tych pokus/ może być nie ieden. Pierwſzy: [....] Potym nie záwádźi/ kiedy to ſnádnie być może/ wnet przeżegnáć ſię. LatHar 580.
Zwrot: »krzyżem świętym się przeżegnać« (2): Tám Swięty Ian ćiáło Boże wziąwſzy/ y krzyżem ſię S. przeżegnawſzy/ z ćięſzkiego więzienia ćiáłá tego po wielkich pracách y mękách ná ochłodę wiecżną poſzedł. SkarŻyw 90, 193.
Przen (1): Pátrzay záwżdy przypadkow/ gdy ſie maſz s kim iednáć Bo z obłudnym iednáiąc/ możeſz ſie przeżegnáć. RejZwierz 119v.

Synonim: przekreślić się.

Formacje współrdzenne cf ŻEGNAĆ.

LW