« Poprzednie hasło: [PRZYKADECZEK] | Następne hasło: (PRZYKARMOWAĆ) » |
PRZYKADEK (4) sb m
a jasne; e prawdopodobnie jasne (tak w -ek).
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | przykadek | |
G | przykadk(o)w | |
A | przykadek | |
L | przykadku |
sg N przykadek (3). ◊ [A przykadek.] ◊ L przykadku (1). ◊ [pl G przykadk(o)w.]
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w.
Znaczenia
Mała kadź, naczynie drewniane do przechowywania płynów i ciał sypkich; lacus Mącz; cadi dimidium, semicadium Cn (4): Lacus etiam, Kadź/ przikádek álbo ſtągiew w którą wino śćieka z práſi. Mącz 182b; RejPos 81v; [Item in stuba pro disponendis braseis unum vas alias przykadek. WizytGn 1557/694; [uboga wdowa żywiąca proroka Heliasza] doſtąpiłá tego błogoſłáwieńſtwá od Bogá/ iż nie vſtáłá nigdy mąká w iey przykádku/ áni vbyło oleiu w báni WujPosN 1584 I 188 (Linde); InwZiemKrak 1585/37; W mielcuchu kocioł, kadź spuszczalnia, druga wielka i przykadek, koryto do moczenia zboża. InwSzlachKal 1600 nr 64].
przykadek czego (1): Miałlibyś piiánemu ſpráwić tákie gody: Lepiey byś go ożenił ná przykádku wody [prawdopodobnie aluzja do anegdoty, w której pan młody w noc poślubną wpada do beczki z wodą]. KlonWor 69; [ZapSądKam 1560/270].
[przykadek do czego: Podle ganku piekarnia sklepista [...], koryto do ciasta, przykadek do mąki LustrWpol I 4.]
a. Jako jednostka miary (1): Ieſt bákkár/ miárá iáko przykádek/ ktory waży cżterzy becżki towáru. BielKron 454v.
Synonim: kadka.
Cf PRZEKADEK
MPi