« Poprzednie hasło: PRZYROWNANY | Następne hasło: PRZYROWNAWAĆ SIĘ » |
PRZYROWNAWAĆ (30) vb impf
o jasne; w inf -na- Mącz (2), -nå- (1) RejZwierz; drugie a jasne; w pozostałych formach -nå-, [-na-].
inf | przyrownawać | ||||
---|---|---|---|---|---|
indicativus | |||||
praes | |||||
sg | pl | ||||
1 | przyrownåwåm | ||||
2 | przyrownåwåsz | ||||
3 | przyrownåwå | przyrownåwają |
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | przyrownåwåł | m pers | przyrownåwali |
inf przyrownawać (3). ◊ praes 1 sg przyrownåwåm (9). ◊ 2 sg przyrownåwåsz (1). ◊ 3 sg przyrownåwå (15). ◊ [3 pl przyrownåwają.] ◊ praet 3 sg m przyrownåwåł (1). ◊ [3 pl m pers przyrownåwali.] ◊ part praes act przyrownåwając (1).
Sł stp notuje, Cn, Linde brak.
- 1. Zestawiać dla wykazania różnic i podobieństw (8)
- 2. Wykazywać podobieństwo, uznawać za podobne (18)
- 3. Czynić podobnym (1)
- 4. Stawiać na równi (3)
przyrownawać komu (1): Conferre, id est, Comparare, Dicimus autem confero te isti, et cum isto Iemu cie przirownawam. Mącz 122d.
przyrownawać ku komu, ku czemu (5): Comparo te illi, vel cum illo, Przirownawam cie ku niemu/ álbo s nim. Mącz 62a; Comparate, Przirownawáyąc yedno ku drugiemu. Mącz 280a; Componere, etiam pro comparare, [...] Sic parvis componere magna solebam, Tákem był zwykł przirownáwáć máłe ku wielkim. Mącz 310b, 280a [2 r.].
przyrownawać z kim, z czym (3): Coapto, Yedno s drugiem przyrownawam. Mącz 13a, 62a [2 r.].
przyrownawać do czego (1): A táká Wolność ieſt iákoby napoy iáki/ ktorego wſzyſcy náder bárżo prágniećie. (marg) Wolność zbytnią do nápoiu prżyrownawa. (–) GórnRozm D4.
przyrownawać komu, czemu (12): PatKaz II 27v; KromRozm I M2v; KromRozm III C7v; A ták nadobnie ten Pſalm przyrownawa máćicy winney narod żydowſki/ ktory ſobye Pan wywiodſzy z Egiptu/ racżył wſzcżepić w zyemi Kánáán przez ſłowo ſwoye. LubPs S3, P5 marg, dd2v; Podrąbią lás iego/ mowi Pan: ábowiem im licżby niemaſz/ bo ich mnoſtwo więczſze niż ſzarańcżey/ y liczby im nie będzie. (marg) To ieſt wygubią woyſko Egiptſkie ktore tu przyrownawa láſowi. (–) BibRadz Ier 46/23; RejPos 164v, 175v; RejPosRozpr b4v; Skąd znáć/ iáko miłe y wdzięczne ſą Pánu Bogu vczynki dobre wiernych/ gdyż ie Apoſtoł przyrownawa ofierze/ ktora ieſt nawiętſza ſłużbá/ ktora może być Bogu wyrządzona. WujNT 566; [Alie theze ſlowa Pańſkie bÿly trudne ku wyrozumyenÿu: tak Yze o nych Ps: XXVII: mowÿ: prorok: przyrownawayącz ÿe cziemnym oblokom: mowiądz, Cziemne obloki ddzawe pod nyebem na powietrzu ArgWykład 125, 123; Ducha Ś. w piśmie świętym częstokroć wodzie przyrównawają, iż, jako woda wszytkę plugawość obmywa z ciała człowieczego Kaz 27; LorichKosz 175v (Linde s.v. przyrównać); dla tego też [Dawid] młodzież/ álbo dzieći ktore ſię miáły národzić rośie przyrownawa/ że ſię iych miáło námnozyć nád obycżay BudArt D3v]. Cf przyrownawać komu w czym.
przyrownawać komu w czym (1): Co okázáć racżył w onym pogáńſkim łotrze/ zá málucżkiem vznániem iego [...]: á przed tym y ná oney pogánce płácżliwey niewiaſtce/ ktorą iuż nákoniec y pſu przyrownawał w pirwſzey niewierze iey/ iż ią przedſię przyiął do miłoſierdzya ſwego ſwiętego. RejPos 300.
przyrownawać ku komu, ku czemu (5): Tu prorok nárzeka ná ludzi ktorzy nic niedbáią o bogá tylko wmożnoſćiach á wpyſſe ſwey położyli nádzieię ſwoię á przyrownawa myſl ich ku myſli bydlęcey RejPs 106; (nagł) Theodozius Rzymſki. (–) TEgo gdy áż pod niebo pochlebcá wychwalał/ Ten długo ćicho milcżąc/ ná wſzytko przyzwalał. Aż go potym ku Bogu pocżął przyrownawáć/ A ten mu śćirpieć nie mogł/ ſkoro iął domawiáć RejZwierz 16v; Przyrownawa Ieruzálem ku gáłązce winney/ ktora gdy ieſt płodną y wino ſwoie podawa/ wdźięcżna ieſt y pożytecżna cżłowiekowi/ á záſię gdy od máćice ieſt wyćiętá y wyſchłá/ nie máſz żadnego drewná nikcżemnieyſzego nád nię BibRadz Ez 15 arg; A on ią [Pan żonę poczciwą] przezywa winną máćicą/ okraſą domu mężá ſwoiego [...]. Też záſię onę złą á ſwowolną á ktora chodzi wedle myſli ſwey [...]/ mogłáby ſie vſtráſzyć onych ſzpetnych przezwiſk y obietnic iego/ gdiż ią przyrownawa lwowi/ ſmokowi/ iáſzcżorce/ á ná koniec ku świni ktora nośi złoty pierſcień w nozdrzach ſwoich RejPos 175v, 63; [BielKron 1551 10].
przyrownawać kogo do kogo (1): kuſząc go [Krezus Solona] w mądrości ſpytał vkazawſzy mu ſkárby ſwoie/ znałli kogo kiedy ná ſwiecie bogátſzego á ſzcżęſzliwſzego nád mię. Rzekł Solon/ wiem doſyć w Grecyey bogátych y fortunnych/ ktorzy po ſobie zoſtáwili ſyny mądre y bogáctwá wielkie. Krezus z gniewu rzekł/ przyrownawaſz mię do proſtych kſiążąt. BielKron 112.
Synonimy: 2. przypodobawać; 3. przypodobnawać.
Formacje współrdzenne cf ROWNAĆ.
Cf PRZYROWNAWAJĄCY, PRZYROWNAWANIE, PRZYROWNAWANY
MP