[zaloguj się]
[pdf]

PRZYSTAWIAĆ (8) vb impf

Oba a jasne.

Fleksja
inf przystawiać
indicativus
praes
sg pl
1 przystawiåm
3 przystawiają
praet
sg
3 f przystawiała
imperativus
pl
2 przystawiåjcie
3 niech przystawiają

inf przystawiać (3). ◊ praes 1 sg przystawiåm (1). ◊ 3 pl przystawiają (1). ◊ praet 3 sg f przystawiała (1). ◊ imp 2 pl przystawiåjcie (1). ◊ 3 pl niech przystawiają (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w. s.v. przystawić.

1. Stawiać blisko czegoś; astituere Calep, Cn; applicare Cn (6): Astituo, Iuxta statuo, praesentem exhibeo – Prziſtawiąm. Calep 107a; [Volck Vvv4b].
Przen (2):

przystawiać co do czego (1): Wy Sędzyowie s Podſędki mieycie to ná piecży/ Abyſcie nie chybili tu namnieyſzey rzecży/ [...]. Niech nie będzye zmyſlona thu wáſzá poſtáwá/ Nie przyſtáwiaycie cwyklow [= szablonów] do Bożego práwá. PaprPan Cc3v.

Zwrot: »stołek a. stołka [do kogo] przystawiać« = fałszywie kogoś oskarżać (1): [apostoł] ich [heretyków] iádowićie záráźliwą/ iáko ieſt gángrená/ náukę wſpomináiąc: przedśię im nie każe złorzecżyć/ przezywáć/ przeſládowáć/ ná nie inſtygowáć/ ábo ſtołká do Máiſtratu y ludu przyſtáwiáć CzechEp 30.
a. Opierać o coś [co] (3):

W przeciwstawieniu: »odejmować ... przystawiać« (1): ktory [Arystodemus] z właſnego łożá vcżynił był ſobie turmę: bo w páłacu ſwoim dał był ná powietrzu záwieśić komorecżkę máłą thák wyſoko/ gdzie áż po drábinie muſiał chodzić/ á tám ſpolne z białągłową ſwoią miewał łoże/ kthorey máthká w wiecżor odeimowáłá drábinę/ á ráno ią przyſtáwiáłá. GórnDworz Gg6v.

Zwrot: »drabinę przystawiać« [tym: do czego (1)] = applicare a. erigere scalas Cn (3): [Tytus] kazał do muru drábiny przyſtáwiáć/ y mocnie ſtrzelbę puſzcżáć BielKron 147; GórnDworz Gg6v; Oná cżęść miáſtá w ktorey ſię zápaliło/ niech drábiny przyſtáwiáią/ hakámi rozrywáią/ y chuſtámi mokremi gáſzą [scalis, harpagonibus et linteis operam dato] ModrzBaz 84.
2. Wyznaczać, ustanawiać kogoś do pełnienia funkcji pomocniczej lub nadzorczej; addere, constituere Modrz [kogo] (2):

przystawiać komu (1): przeto ieſt bez máłá wſzędźie ten obycżay/ że Krolom Senatory/ y inne Vrzędniki przyſtáwiáią/ ktorziby znim Rzecżpoſpolitą rządźili. ModrzBaz 24.

Zwrot: »dozorce przystawiać [do czego]« (1): (nagł) O Dozorcách Małżeńſtwá. (–) A To o wſzytkich Dozorcách w obec: Z ktorych oſobliwe trzebá przyſtáwiáć [Quorum [sc. censorum] singulares videntur esse constituendi] do Małżeńſtwá. ModrzBaz 32v.

Formacje współrdzenne cf 1.STAĆ.

Cf [PRZYSTAWIANIE]

LWil