« Poprzednie hasło: [PRZYŚPIESZAJĄCY] | Następne hasło: PRZYŚPIEWACZKA » |
PRZYŚPIESZYĆ (5) vb pf
Teksty nie oznaczają é.
Fleksja
inf | przyśpieszyć |
---|
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | przyśpieszył |
f | przyśpieszyła |
imperativus | |
---|---|
sg | |
2 | przyśpiesz |
conditionalis | ||
---|---|---|
sg | ||
2 | m | byś przyśpieszył |
inf przyśpieszyć (1). ◊ fut 3 pl przyśpieszą (1). ◊ praet 3 sg [m przyśpieszył.] f przyśpieszyła (1). ◊ imp 2 sg przyśpiesz (1). ◊ con 2 sg m byś przyśpieszył (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde bez cytatu.
Znaczenia
- I. Intransit.
(4)
- 1. Szybko przybyć lub udać się
(3)
- Przen (1)
- 2. Szybko nastąpić, nastać (1)
- 1. Szybko przybyć lub udać się
(3)
- II. Transit. Spowodować, że coś nastąpi wcześniej (1)
I. Intransit. (4):
1. Szybko przybyć lub udać się (3):
[przyśpieszyć ku czemu: A gdy iuż vbrany był/ [...] koniá ſobie ſponiewolił [...]: z tym wźiąwſzy drzewo do śiebie/ ku Zamku przyśpieſzył/ żądáiąc od krolá dopuſzcżenia. HistOtton 48v.]
Zwrot: »przyśpieszyć na ratunk« [w tym: dokąd (1)] (2): A ty o Boże moy z miłoſierdzya ſwego/ Przyſpyeſz tu ná rátunk mnye vtrapyonego LubPs Q3, L2.
Przen (1): Iácyſz Pánie przyśpieſzą/ zá twym gniewem gośćie? Gdyż według ſpraw káżdego odpłátá od ćiebie GrabowSet Ev.
2. Szybko nastąpić, nastać (1): Potym źimá przyśpieſzyłá/ Wſzytko źiele poſuſzyłá BierEz Mv.
II. Transit. Spowodować, że coś nastąpi wcześniej [czego a. co komu] (1): Jakoż i ja tobie Toż radzę, abyś śmierci nie przyspieszył sobie. KochMon 34.
Formacje współrdzenne cf ŚPIESZYĆ.
KO