« Poprzednie hasło: PTASTWO | Następne hasło: PTASZECZEK » |
PTASZĄTKO (4) sb n
a pochylone; o prawdopodobnie jasne (tak w -o).
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | ptåszątko | ptåszątka |
A | ptåszątka | |
L | ptåszątk(a)ch |
sg N ptåszątko (1). ◊ pl N ptåszątka (2). ◊ A ptåszątka (1). ◊ [L ptåszątk(a)ch.]
Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.
Znaczenia
Dem. od „ptaszę”; niekiedy w funkcji hipokor. (4): Co tho iáwnie káżdy z nas przed ocżymá miewa. Ze namnieyſze ptaſzątko y z gniazdá nie ſpádnie/ Przez iego [Boga] opátrznośći RejWiz 110v; Teżći w piſzcżałecżkę ptaſznik grawa cudnie/ Gdy ná łow ſwoy wabi ptaſzątká obłudnie. Phil H; [gdyzby ſzedl drogv ⟨... et matrem pullis vel ovis⟩ desuper incubantem ana ſzedzi na pthaſſzvthkach albo nayaycach non tenebis eam cum filiis neſſeymyeſz yey ſpthaſſzethy TomZbrudzBrul Deut 22/6; Ieſień y źimá [...] tak ciepłe były [...]/ iż [...] role ſię y łąki zieleniáły/ ptacy drugie/ y wtore ptaſzątká płodziły ſię y wylągáły StryjKron 668; A gęste drzewa słońce zakrywały Cieniem, na ktorych ptaszątka śpiewały. Smolik 70].
[W połączeniu szeregowym: A iáko ptaſząthká Krucżąthká y wſzelkie źwierząthká cżekáią ſwoiego opáthrowánia/ karmienia/ y przyodziania od niego ſámego/ thák my też/ [...] modlmy ſie ſámemu Oycu ktory ieſt w niebie GilPos 306.]
Zwrot: »jako ptaszątka świrkotać« (1): Nuż gdy ieſzcże owi przyrodzeni błazenkowie á owy dziatecżki wdzięcżne przypádną/ gdy iáko ptaſzątká około ſtołu biegáiąc świrkocą/ [...] iáka to ieſt roſkoſz á iáka pociechá. RejZwierc 32v.
Wyrażenie: »polne ptaszątka« (1): Nędzne polne ptaſzątka nie orzą, ni śieią/ á wżdy iednák z łáſki twey od głodu nie mdleią. ArtKanc N2.
SBu