[zaloguj się]
[pdf]

PUSZKA (24) sb f

a jasne.

Fleksja
sg pl
N puszka puszki
G puszki puszek
A puszkę
I puszką
L puszce puszkåch
inne sg A (lat) - puszkam

sg N puszka (8). ◊ G puszki (1). ◊ A puszkę (7) [w tym zapis: -a (1), -ą (1)]. ◊ I puszką (5). ◊ L puszce (1). ◊ pl N puszki (2). ◊ [G puszek. ◊ L puszkåch; -åch, -(a)ch. ◊ (lat) A sg puszkam.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Nieduże naczynie z pokrywką, do przechowywania przedmiotów niejadalnych; pyxis Murm, Mymer1, BartBydg, Mącz, Cn; capsella Cn (23): BierEz Gv; Murm 144; Mymer1 [292]; BartBydg 116b; BielŻyw 152;; Narthecium, Puſzká álbo słoyeczek w którym liekárſtwá yákie chowáyą. Mącz 241b, 334c; [CracArtific 1505 nr 96; puszka drzewiana do prochu pisarzom potrzebna InwMieszcz 1547 nr 18, 1586 nr 274; Ziołá też kwiáty ich y owoce/ máią być chowáne [...] w workach álbo w puſzkach ćiáſnych Cresc 1571 205].

puszka czego [= z czym] (2): poſyłamci puſzkę złota aby wiedział że w bogaczſtwie hoynoſć nadewſzithki krole ziemſkie mam BielŻyw 151, 152.

a. Naczynie liturgiczne do przechowywania Najświętszego Sakramentu lub relikwii; arcula a. cistula panem vitae continens, pyxis Eucharistica Cn (5): RejKup m5v, m7; [Witen] wyiął z puſzki ſrebrney Boże ćiáło/ rzućił ná źiemię oplwał y podepthał BielKron 369, 376 [2 r.]; [[...] dla cżći Swiętych y ich kośći [...]/ ktore w puſzce do Ołtarzy kłádą GilPos 70].
b. Naczynie służące do zbierania datków; stipis thesaurus Cn (9): Item puſzką weſchpithalyu v szwyenthego Walenthego ognywo zlaczuſzką polowyczą noziczek odwynawſchi vkradl, wthey bilo polkopy pyenyedzy LibMal 1547/124v, 1547/124v [2 r.], 125v; Nośi puſzkę żelázną/ dzwonek mośiądzowy: Prośi rzkomo ná ſzpital y ná kośćioł nowy. KlonWor 46, 47, 48, 49 [2 r.].
2. [Działo: obegnał napierwej zamek Bobowicz; nie mając puszek (z) sobą, ktore wnet pod zamkiem lać kazał, i dobył zamku tymiż działy. PamJancz 112.]
3. Raca (1):
Wyrażenie: »puszka ogienna« (1): Pyroboli, Puſzki ogienne które wzgorę dla krotochwile puſzczáyą. Mącz 334a.

KW