[zaloguj się]
metryczka tekstuautor:
tytuł:Historyja Aleksandra Wielkiego
rok wydania:1550


strona: kt

1:
Hiſtoria o zi
2:
wocie y známieni=
3:
tich ſpráwach Ale=
4:
xandra Wielkiego
5:
krola Macedońskie
6:
go/ kthora w ſobie
7:
wiele cudnych przy
8:
kłádow zamyka/ ká
9:
żdemu rycerskiego
10:
ſtanu cżłowieku ku
11:
cżytániu vżytecżna
12:
teraz nowo Przeło=
13:
żona.

strona: XX

1:
Wielmozney pa
2:
niey a paniey Annie Bohu=
3:
ſzownie Tęcżyńſkiey/ Staroſćiney
4:
Lubelſkiey y Bełſkiey etc. Helena
5:
Florianowa ſlużby ſwe pokor=
6:
ne ofiaruie.
7:
W
Ielkie iſcie y ważne przicżyny
8:
Wielmożna a Miłoſćiwa pa
9:
ni przywiodły mię ktęmu/ abych tę
10:
hiſtorią o żywocie y ſprawach Ale=
11:
xandra wielkiego krola z Macedo=
12:
niey W. M. przywłaſzcżyła/ Abo
13:
wiem iżem z dawna pragnęła W.
14:
M. za tym ſzcżęſnym do nas przy
15:
iechanim witać/ a iż do wielkich pa
16:
now z gołemi rękami przychodzić
17:
ſye niegodzi/ ocżekawałam pogodne
18:
go cżaſu/ ſkoro ſye iedno ty kxiąſzki
19:
zgotowiły/ abych W. M. tym ſna
A ijdniey


strona: A2v

1:
dniey nimi przywithać y przyſlużyć
2:
ſye mogła. Druga ieſt przycżyna/
3:
że W. M. racżyſz być małżonką ieo
4:
miłoſći pana Staniſlawa Tęcżyń
5:
ſkiego/ ktoreo domu iam ieſtdawna
6:
ſluga/ A thak widziała mi ſye być
7:
przyſtoina rzecż powinnoſći moiey/
8:
abich łaſki y dobrodzieiſtwa ich mi
9:
łoſći przećiw mnie nieiaką pamiątkę
10:
po ſobie zoſthawiła. Co nie rozu=
11:
miem cżym bych rychley a lepiey
12:
ſprawić mogła iedno takim przypi
13:
ſanim/ abowiem takowe vpominki
14:
trwałe ſą a daleko y ſzeroko theż y
15:
na potomne cżaſy między ludzmi ſli
16:
ną. A poſpolicie wſzytcy w obec ra=
17:
dzi ſye tych rzecży długo dzierżą/ s
18:
ktorych nie tylko rozumu ćwicżenie
19:
ale y krotofilę maią/ iako iednak w
20:
tey naſzey hiſtoriey ſiła ſie trefnich
21:
a oſobliwych rzecży naiduie. A W.
M. wiel


strona: A3

1:
M. wielkim a przednieiſzym ſtha=
2:
nom nawięcei tego potrzeba/ bo to
3:
na oko widziemy iako pan Bog W.
4:
M: bogactw y zwirzchnoſcią nad
5:
ine ludzi wywyſzſzyć racżył/ że tak
6:
że z drugiey ſtrony wielkie brzemię
7:
trudnoſći y fraſunkow W. M. wło
8:
żyć racżył. A tych vlżenie ſkąd inąd
9:
przyſtoiniey przichodzić ma/ iedno
10:
z rozlicżney krotofile/ ktora gdy by=
11:
wa s pożytkiem złącżona/ kazdy ſye
12:
w niey oſobliwie kochać może. Ale
13:
kto tego nie bacży/ iż s cżytania a o=
14:
bacżenia ſtaradawnych dzieiow ro
15:
ſtą nam wielkie pożytki y krotofile.
16:
Bo z rozmaithych przikładow iako
17:
we zwierciedle widziemy ktoreby po
18:
ſtępki w ſprawach naſzych nalepſze
19:
mogły być/ ſnadnie ſie też inych przi
20:
godami przeſtrzegamy/ gdy tho co
21:
im pomocno biło a co zas ſzkodziło
A iijſplino=


strona: A3v

1:
ſpilnoſcią obacżiuami/ z wielkim też
2:
podziwienim Boſkim ſye ſprawam
3:
przypatrzywamy/ kthori ſthr[z]egąc
4:
ſwey ſpráwiedliwoſći/ zawſze win=
5:
ne a złoſćiwe ſrodze karać a praw
6:
łaſke ſwoię a miloſierdzie we wſzem
7:
hoinie okazować racży. Iako y tu
8:
w tich kxiąſzkach tego doſyć mamy
9:
Dariuſa y Perſyſkie Pany/ ktorzy
10:
wielką cżęſcią ſwiatha przez długi
11:
cżas władali/ że z wielkiego bogac=
12:
twa przyſzli byli w nieznoſną pichę
13:
a roſpuſthnoſć/ przez Alexandra
14:
wielkiego racżył pan Bog na gło=
15:
wę porazić/ y ono tak ſlawne krole/
16:
ſtwo za krotki cżas pod iego miecż
17:
wſzitko podbić: Ale iż też ſam z wiel
18:
kiego ſzcżęſcia w pychę podnieſyony
19:
wſtid y boga na ſtronę odłożywſzy
20:
ktorego łaſkawoſcią tak wielkie był
21:
rzecżi ſprawił/ vdał ſye na okrucień
ſtwo


strona: A4

1:
ſtwo y rozlicżne złoſći/ nad nim też
2:
ſprawiedl[i]woſć ſwoię okazał/ y ra=
3:
cżył go w młodych leciech sſtraćić/
4:
a ono kroleſtwo ktoreby było w ied
5:
noſći zoſtało/ nad nię ſlawnieiſzeo y
6:
możnieyſzeo na ſwiecie nigdybyſmy
7:
byli nie mieli/ po iego ſmierći Het=
8:
mani tak na wiele cżęſći rozerwali/
9:
iż po małym cżaſye zniſzcżało a w
10:
cudze ręce przyſzło. Co ſnadnei W
11:
M. wyrozumieſz ty kxiąſzki przecżi
12:
tawſzy/ a mnię powolną ſlugę ſwo
13:
ię y wſzego domu Tęcżyńſkiego w
14:
łaſkę ſwą miłoſćiwie przyyąć bę=
15:
dzieſz racżyła. Przythym day pan
16:
Bog W. M. ſpołem z małżonkiem
17:
iego miłoſcią s dobreo zdrowia
18:
y wſzeo ſzcżęſcia pomnożenim
19:
na długie cżaſy záchował
20:
nam ſlużebnikom W.
21:
M. ku oſobliwey
22:
pocieſze.

strona: A

1:
Hiſtoria o Wiel=
2:
kim Alexandrze krolu Mace=
3:
dońskim/ y o iego boiowániu.
4:
M
Adrzy Egipcżanie rozumieią=
5:
cy miárę ziemie/ roznoſć wod Mor=
6:
skich/ y rząd niebieski znáiąc/ to ieſt/
7:
bieg gwiażdecżny/ y też ruſzánie okręgu nie=
8:
bieskiego/ ktorzy też ná wſzyſtek ſwiát wydáli
9:
bárzo ſzeroko vznánie náuk cżárnoxięskich/
10:
A iże powiádáią o krolu ich iże był dobrze ro=
11:
zumieiący w náuce gwiazdecżney/ y w prá=
12:
ktice ćwicżony/ Iednego cżáſu dniá niekto=
13:
reo/ gdi mu powiedziano iże Artaxerxes krol
14:
Perski z mocną ręką nieprzyacielską prze=
15:
ćiw iemu przyciągnął/ on dla tego nie poru
16:
ſzał rycerſtwá ſwego/ áni gotował zaſtępow
17:
ſwych/ ále potáiemnie wſzedł do oſobney ko=
18:
mnáty páłacu ſwego/ á wziąwſzy konchę
19:
moſiądzową ábo miednicę nápełnioną wo=
20:
dy deſzcżowey/ á trzymáiąc w ręku laskę mo
21:
ſiądzową/ tám przez cżárnoxięskie cżáry dia
Abłow


strona: Av

1:
błow wzywał/ á rozumiał tho dobrze przez
2:
cżárnoxięſtwo w oney konchie iáko ſzykowá=
3:
ni ludzie przećiw iemu mocnie przychodzili/
4:
było też ricerſtwo krolá Anektanabá vſtáwio
5:
ne ná ſtraży gránic Perskich/ przybiegł knie
6:
mu niektory z rycerzow iego/ boiázliwie mu
7:
mowiąc/ Wielki pánie náſz Anektabie cią=
8:
gnie woysko ná cię/ Artáx[e]rxes krol Perski z
9:
wielkoſcią nieprzyacioł y s pogańſtwem nie=
10:
zlicżnym/ ſą ſnim Party/ Medi/ Perſowie/
11:
Syry/ Mezopotami/ Drapes/ Phares/ Ar
12:
giri/ Kaldei/ Bachiri/ Konfires/ Hirkani/ A
13:
giophi/ y inſzego ludu bárzo wiele ze wſchodu
14:
ſłońcá ciągnącego. Gdy to vſłyſzał Ane=
15:
ktánábus weſtchnął y rzekł/ ſtrażą ktoram
16:
ći polećił dobrze záchoway/ á wſzákżes nie iá=
17:
ko Kxiążę rycerskie vcżynił/ ále iáko boiázny
18:
cżłowiek/ ábowiem ſiłá y mężnoſć nie żalezy
19:
tylko w wielkoſći ludu/ ále y w ſtałoſći vmy=
20:
ſłu/ azaſz nie wieſz iż ieden Lew wiele Ieleni v
21:
ganiá/ á rzekſzy to wſzedł záſię do komnáti/ y
22:
ſpráwił cżárnoxięſtwem lodki miedziáne w
23:
końche nápełnioney wody deſzcżowey á trzy=
24:
máiąc w ręku rozgę palmową/ pátrząc ná
25:
nię/ nácżął wſzytkimi ſilámi cżárowáć/ y wi
dział tám


strona: A2

1:
dział tám iáko Egipcżykowie byli potłumie=
2:
ni nawáłnoſcią łodzi pogáńskich/ krol Ane
3:
ktanab bacżąc to nátychmiaſt ſzáthy zmienił
4:
ogoliwſzy głowę y brodę/ á wziąwſzy s ſobą
5:
złotá ile mogł nábráć/ y drugie rzecży kthore
6:
mu były potrzebne ku náuce gwiazdecżney/
7:
y ku cżárnokxęſtwu/ zbiegł precż z Egiptu
8:
áż blisko Peluzium. Pothym przyſzedſzy do
9:
Murzyńskiey ziemie/ oblokł ſie w ſzáty cien=
10:
kie Egipcżyk iáko prorok wſzedł do Macedo=
11:
niey/ ſiedząc tám w poſrod miáſtá/ przed o=
12:
blicżnoſcią Grekow nań pátrzących iáwnie
13:
prorokował. Egipcżykowie záſię pobacży=
14:
wſzy iże Anektanábus krol ich iuż nie był ná
15:
lezion w ziemi Egipskiej/ poſzli do Serapim
16:
bogá ich wielkiego/ y proſili go áby im praw=
17:
dziwe odpowiedzi dał o Anekthánábie krolu
18:
ich/ Serapis odpowiedział/ Anektánábus
19:
krol wáſz poſzedł z Egiptu dla Artáxerxá kro
20:
lá Perskiego/ kthory was k ſwemu páńſtwu
21:
podbije/ ále po máłim cżáſie wroći ſie do was
22:
zrzućiwſzy s ſiebie niewolſthwo/ á pomſći ſie
23:
nád nieprzyyacielmi waſzemi podbijáiąc ie
24:
wam. Ty odpowiedzi wziąwſzy Egipcży=
25:
kowie/ nátychmiaſt ſpráwili ſłup krolewski
A ijs kamie=


strona: A2v

1:
s kámieniá cżarnego ná cżeſć Anektánábo=
2:
wi/ á v nog iego nápiſáli odpowiedzi/ áby
3:
ták długa pámiątká byłá. A Anektáná=
4:
bus mieſzkał w Macedoniey nikomu niezná
5:
iomy.
6:
Iako Anektanabus wſzedł na pa=
7:
łac do krolowey Olimpiey.
8:
W ten cżás Philip krol Mácedoński ná
9:
woynę wyiechał á Anekthánábus wſzedł ná
10:
páłac krolewski áby tám krolową Olimpią
11:
oglądáł á iey cudnoſć widział/ gdi tam wcho
12:
dził/ iáko skoro ią vyrzał/ nátychmiaſt iego
13:
ſerce iey cudnoſcią było zrániono/ á ku iey mi
14:
łoſći ſie wſzyſthko roſpaliło/ ſciągnąwſzy rękę
15:
ſwoię pozdrowił ią mowiąc/ Bądz pozdro=
16:
wioná krolowa Mácedońska/ nie ſmiał iey
17:
rzec páni. Ná to mu odpowiedziáłá Olim=
18:
pia/ zdrow bądz miſthrzu prżyſthęp bliżey á
19:
ſiądz/ gdy ſiadł Anektánabus ſpytáłá go O
20:
limpia/ Zdami ſie iżes ieſt Egipcżyk/ Odpo
21:
wiedział iey Anekthanábus/ krolewskies ſło=
22:
wo rzekłá gdys Egipcżány pomieniłá/ ábo=
23:
wiem Egipcżánie ſą rozomni/ ktorzy iż ſny
24:
rozwodzą/ známioná vkázuią/ ptaſtwu ro=
zumie=


strona: A3

1:
zumieią/ táiemnoſći obiawiáią/ y znáią rze=
2:
cży przyſzłe/ ia też o tym wſzytkim iáko pro=
3:
rok rozumiem/ A to mowiąc wezrzał ná nię
4:
ſmyſlem pożądliwym/ Bacżąc to Olimpia
5:
iż ták ná nię wezrzał rzekłá/ Miſtrzu cos po
6:
myſlił ná mię thák wezrzawſzy/ Odpowie=
7:
dział Anektánábus/ wſpomniałem ná wie=
8:
le odpowiedzi bogow/ ábowiemech wziął od=
9:
powiedz od bogá iżem miał páthrzyć ná cu=
10:
dną krolową/ A rzekſzy to nátychmiaſt wy=
11:
iął z zánadrza ſwego bárzo piekną tablicę v=
12:
cżynioną z moſiądzu y s koſći Sloniowey/
13:
mieyſcy przedzieláną zlotem y ſrebrem/ trzy
14:
kołá w ſobie máiącą/ w iednym kole było xij.
15:
známion niebieskich/ w drugim Slońce y
16:
Mieſiąc/ potym vkazał láńcuch s koſći ſlo=
17:
niowey ſpráwiony/ s ktorego pochodziły vij.
18:
gwiazd bárzo iáſnych godziny rozmierzáiące
19:
y rodzenie ludzkie/ potym ſiedm kámieni mi
20:
ſternie rytych/ y dwá kámieniá ná ſtrażą lu
21:
dzką vſtáwione. Widząc to Olimpia rze
22:
klá mu/ Miſtrzu chceſz ábych ći vwierżyłá/
23:
powiedz mi rok/ dzień/ y godzinę národzenia
24:
krolá mego. Anekthánábus rzekł krolowey/
25:
żądaſzli odemnię co inſzego ſlyſzeć/ krolowá
A iijrzeklá


strona: A3v

1:
rzekłá/ chcę áby mi powiedział/ co ſie między
2:
mną á krolem Filipem má przygodzić/ bo=
3:
wiem ludzie powiádáią/ iż gdi krol Filip przi
4:
iedzie zwoyny mnię wyrzući á inſzą żonę poy
5:
mie/ Ktorey Anektánábus rzekł/ wiele rze=
6:
cży fałſzywych powiádáią/ á wſzákże po dłu=
7:
gim cżáſie tho ſie wypełni cos rzekłá/ ále po=
8:
tym ciebie Filip záſię przyymie zá żonę. Ná
9:
to krolowa rzekłá/ proſzę cie miły miſtrzu á=
10:
by mi wſzyſtkę prawdę oznaymił/ Ktorey A=
11:
nekthánábus rzekł/ ieden z námocnieyſzych
12:
bogow będzie ſtobą ſpał/ á ciebie we wſzytkich
13:
przygodach ſzcżęſliwych y przećiwnych bę=
14:
dzie wſpomágał. Olimpia odpowiedziáłá/
15:
proſzę cie miſtrzu áby mi ob[i]áwił ktorą oſobę
16:
ma on bog. Odpowiedział Anektanábus/
17:
áni młody áni ſtáry/ ále ſiwizną nieco má=
18:
iąc brodę przichędożoną/ dla tego ieſlić ſie po
19:
doba bądz iemu gotowa/ bowiem go w nocy
20:
oglądáſz á przez ſen od niego pocżnieſz. Kro=
21:
lowa rzekłá ieſli to vzrzę/ nie iáko proroká ále
22:
iáko bogá onego będę chwaliłá. Powſtawſzy
23:
Anektánábus pozdrowił ią y wyſzedł precż s
24:
páłacu/ wyſzedſzy z miáſtá ná puſte mieyſce/
25:
rwáł ziołá ktore on wiedział/ á ſtárwſzy ie brał
ſok od


strona: A4

1:
ſok od nich/ á nácżął cżárowáć przez diabel=
2:
skie zmamienie/ áby teyże nocy krolowa O=
3:
limpia bogá Hamona s ſobą leżąceo widziá=
4:
łá/ ktoryby iey mowił niewiáſto pocżęłás o=
5:
bronicielá twego. Gdi było názáiutrz O=
6:
limpia ze ſnu powſtáłá wezwáłá do ſiebie A
7:
nektanábá/ á iemu ſen ktori widziáłá wypo=
8:
wiedziáłá. Tedy Anektánábus rzekł ieſli mi
9:
daſz mieſtce ná páłacu/ bogá onego oblicżnie
10:
oglądaſz/ ábowiem on bog w oſobie ſmoko=
11:
wey do ciebie przyydzie á potym przyymie o=
12:
ſobę ludzką/ á ná moie podobieńſtwo ſie vka
13:
że. Ná tho Olimpia odpowiedziáłá/ iákos
14:
rzekł miſtrzu wezmi/ obierz ſobie mieſtce w pá
15:
łácu/ á ieſliże tey prawdy doſwiádſzyſz/ ciebie
16:
iáko zá oycá będę miáłá/ á rzekſzy to przyká=
17:
záłá mu dwor w páłácu dáć.
18:
Gdy było o wtorey álbo o trzeciey godzinie w
19:
noc/ Anektánábus przez cżárnoxięſtwo po=
20:
cżął ſie przemieniáć w oſobę ſmokową/ á kſzi
21:
káiąc przećiw komnácie Olimpiey pocżął la
22:
táć/ potym wſzedł do komnáty ná łoże iey/ y
23:
pocżął ią chćiwie cáłowáć/ á w tym cáłowá
24:
niu etc. Gdy ze ſpánia wſthawáł vderzył i[e]y
25:
lekko wzywot mowiąc/ to pocżęcie bądz mſći
A iiijcielem/ á


strona: A4v

1:
cielem/ á niechay nie będzie żadnym obycżá=
2:
iem zwyciężone od cżłowieká. Ták zdrádzo=
3:
na Olimpia s cżłowieká mnimáiąc by z bo
4:
gá pocżęłá.
5:
Potym rano sſtąpił Anektánábus s páłacu
6:
á krolowá iuż chodziłá cięſzká/ á gdy iey thák
7:
pocżął żywot náraſtáć/ wezwáłá do ſiebie A
8:
nektanábá y rzekłá mu/ miſtrzu chcę áby mi
9:
powiedział co ſemną krol Filip będzie cżynił
10:
ieſli ſie wroći? Kthorey Anektánábus rzekł/
11:
nie lękay ſie/ ábowi[e]m bog Hamon wſpomo
12:
życielem twoim będzie/ á rzekſzy to wyſzedł s
13:
páłacu przed miáſto ná puſte mieſtcá/ rwąc
14:
tám ziołá tárł ie á brał ſok od nich/ vchwyći=
15:
wſzy tedy ptaká morskiego pocżął nád nim
16:
cżárowáć/ mázáć go ſokiem z onych zioł/ á
17:
to wſzyſtko cżynił przeż diabelskie zmamienie
18:
áby tak zdrádził krolá Filipá przez ſen. Sſtá
19:
ło ſie teyże nocy/ vkazáł ſie Filipowi bog Ha=
20:
mon leżący z żoną iego Olimpią/ á potym
21:
widział iákoby on bog iey rzecż zátulał y zlo=
22:
tym pierſcieniem zápiecżętował/ w kthorym
23:
pierſcieniu był kámień drogi/ ná ktorym było
24:
wyrytho głowę Lwową/ woz Słonecżny y
25:
miecż z obu ſtron oſtry/ y rzekł iey niewiáſtho
26:
pocżęłás obronicielá twego.
Powſta=


strona: A5

1:
Powſtawſzy krol Filip ze ſnu wezwał k ſobie
2:
ſwego wieſzcżká/ á ten ſen ktori widziáł iemu
3:
obiáwił/ A on weſzcżek rzekł ták/ krolu Fili=
4:
pie/ nie od cżłowieká ále od bogá żoná twoiá
5:
pocżęłá/ ábowim głowá Lwowa/ woz Sło
6:
necżny/ y miecż oſtry/ ty rzecży známionuią
7:
iże ten ktory ſie ſniey ma národzić przeſtánie
8:
áz do wſchodu Słońcá/ skąd ſlońce pocho=
9:
dzi/ á przez miecż oſtri to ſie rozumie/ iże wſzy
10:
ſtki rodzáie iemu máią być poddáne:
11:
Iako Anektanabus w oſobie ſmo=
12:
cżey vprzedzał Filipa na woynie/ po
13:
razaiąc iego nieprzyaciele.
14:
W ten cżás potym krol Filip s ſwym ſie nie
15:
przyacielem potykał/ y onego zwyciężył/ ábo
16:
wiem w bitwie widział ſmoká ktory go vprze
17:
dzał á iego nieprzyaciele pothłumiał. A gdy
18:
iuż z zwycięſtwem wrácał ſie do Mácedoni=
19:
ey/ zábieżáłá mu Olimpia/ á on ią pocáło=
20:
wał. Pátrząc ták ná nię krol Filip rzekł iey/
21:
komus ſie Olimpia podáłá zgrzeſzyłás y nie
22:
zgrzeſzyłás/ ábowiemes gwałt od boga popá
23:
dłá/ iám to wſzytko (co ſie wtobie sſtáło) od
24:
bogá przez ſen widział/ á wſzákże y odemnie
A vy od lu=


strona: A5v

1:
y od ludzi nie podeyrzaná ieſtes widzianá.
2:
Iako Anektanabus w oſobie ſmo=
3:
kowey vkazał ſye Filipowi goduiące
4:
mu/ a iako pocałował Olimpią.
5:
Dnia niektoreo krol Filip godował z kxiążęti
6:
y s przełożonemi w Mácedoniey weſpołek z
7:
żoną ſwą Olimpią/ Anektanáb tedy przez
8:
cżarnokxięską náukę przemienił ſie w ſmo=
9:
ká/ á przez poſrodek ſiedzących idąc okrutnie
10:
kſzykał/ ták iż wſzytki goduiące wielkim ſtrá=
11:
chem poruſzył/ á przybliżywſzy ſie ku Olim=
12:
piey położył ná iey łonie głowę y pocáłował
13:
ią. Widząc to Filip rzekł Olimpiey/ tobie po
14:
wiádam y wſzytkim/ iżem thego ſmoká wi=
15:
dział/ gdym ſwoie nieprzyaciele porażał.
16:
Iako ptak niektory wylągł iaie na
17:
łonie Filipowym s ktorego ſtłucżo=
18:
nego wyſzedł wąż mały/ kthory po=
19:
tym rychło zdechł.
20:
Po kilko dni ſiedząc Filip krol w páłacu
21:
ſwym/ vkazał ſie mu máły a bárzo ćichy pta
22:
ſzek/ ktori przyleciał ná iego łono y wylągł iá
23:
ie/ ktore iáie ſpádło ná ziemię y ſtłukło ſie/ á
nátychmiaſt


strona: A6

1:
nátychmiaſt ſniego wyſzedł málucżki wąż/
2:
ktory łáżąc około iáiá/ gdy potym chciał w o
3:
no iáie wnidz/ iáko skoro głowę ſwoię w iáie
4:
włożył nátychmiaſt zdechł. Widząc to krol
5:
Filip záſmućił ſie bárzo/ y wezwáł weſzcżká
6:
ſwego á iemu cud ktory widział vkazał/ Kto=
7:
remu weſzcżek rzekł/ Filipie národzi ſie thobie
8:
ſyn ktory będzie krolował po ſmierći twey/ á
9:
okrąży wſzytek ſwiáth/ odzierzawſzy pańſtwo
10:
nádewſzemi ludzmi/ ále drzewiej niż ſie zwro
11:
ći do ziemie národzenia ſwego/ ſmiercią na=
12:
głą vmrze.
13:
Gdy ſie iuż przybliżał cżás národzenia/
14:
Olimpia w wielkiey ſie boleſći męcżyłá y iey
15:
żywot wielce był dręcżon/ przykazáłá do ſie=
16:
bie wezwáć weſzcżká y rzekłá mu/ Miſtrzu ży
17:
wot moy wielkiemi boleſćiámi ieſth dręcżon/
18:
A Anektanabus pocżął mowić/ podnies ſie
19:
málucżko krolowa s ſtolcá twego/ ábowiem
20:
tey godziny żywoty od Słońcá ſą przenágá
21:
báne/ y sſtháło ſie iż nátychmiaſth boleſć od
22:
niey odeſzłá/ á po máłey chwili rzekł do niey
23:
Anectánábus ſiądz krolowa/ á thák ſiedząc
24:
porodziłá/ Nátychmiaſt gdy dziecię vpádło
25:
ná ziemię sſtáło ſie okrutne grzmienie j gro=
my zná=


strona: A6v

1:
my/ známioná rozmáite y łyskánie było po
2:
wſzytkim ſwiecie/ tedy ſie sſtáłá ciemnoſć prá
3:
wie áż do oſtátniey godziny dzienney/ Thego
4:
też cżáſu we Włoskiey ziemi cżęſći z obłokow
5:
vpadały. Widząc tedy Filip krol ty znamio
6:
na/ drżący á boiázliwy wſzedł do Olimpiey y
7:
rzekl/ pomyſláłem áby to dziecię żadnym o=
8:
bycżáiem nie było chowáne ábowiem nie ze
9:
mnię pocżęte/ ále rozumiem że od bogá ſtwo
10:
rzone/ á iże przy národzeniu iego widziałem
11:
żywioły przemienione/ niechay thedy będzie
12:
chowáne w dobrey pámięći/ iákoby był moy
13:
ſyn/ ále niechay będzie policżon ná mieſthce
14:
ſyná kthoregom z inſzey żony miał/ mowiąc
15:
tho ze wſzytką pilnoſcią, dzieciątko rządził.
16:
Spoſob onego dziecięciá/ áni oyca áni mát
17:
ki wyobráżenia miáło/ włoſy ná głowie iego
18:
iákoby Lwowe rozmáicie nákrapiáne/ ocży
19:
iego iáko gwiázdy iáſnące/ ále bárwą rozną
20:
ſwiecące/ iedno cżarne/ drugie żołte ſie vkázo
21:
wáło/ ząbki iego były oſtre/ popędliwoſć iego
22:
chćiwá á gorliwa iáko Lwá/ ále owſzeki iego
23:
poſtać moc y mądroſć ktore ná potym miał
24:
vkázowáłá/ miánowan ieſt od rodzicow A=
25:
lexander/ potym gdy chodził do ſzkoły/ prze=
wycią=


strona: A7

1:
wyciążał wſzyſtki w náukach/ y kożdego mą
2:
drze przegadał/ ták iż wrychle nádewſzyſtki o=
3:
trzymał pirwſze mieyſtce w náukach. A gdy
4:
był we dwunaſcie lath/ był ćwicżon ku boio=
5:
wániu/ y vprzedzał káżdego w chutkim ſzer=
6:
mowániu/ ná ktorego chutkoſć Filip poglą
7:
dáiąc/ zálecał go y mowił mu/ ſynu Alexan
8:
der chutkoſć twoię y dowćipnoſć vmyſlu tue
9:
go miłuię skutecżnie/ ále ſie ſtego ſmucę iże
10:
thwoiá oſobá widzimy ſie być nie podobna y
11:
nie godna. Słyſząc to Olimpia/ wielkim
12:
ſtráchem poruſzona/ wezwáłá do ſiebie Ane
13:
ktanábá y rzekłá mu/ Miſtrzu bácż tho co o
14:
mnię Filip myſli/ ábowiem mowił Alexan=
15:
drowi/ ſynu prętkoſć twoię miłuię/ y dowćip
16:
rozumu twego chwalę/ álem ſtego ſmucien
17:
iże oſobá twoiá ni wcżym mi nie ieſth podo=
18:
bna. Anektanabus pocżął myſlić/ pothym
19:
rzekł/ myſlenie iego żadnym obycżáiem nie
20:
ieſt ſzkodliwe. A iáko zwykł Anektánábus pá
21:
trzyć ná gwiazdy/ wzglądał w niebo á roze=
22:
znawał niektorą gwiazdę/ á skłániał od te=
23:
go żądzą ſwoię. Słyſząc to Alexander rzekł
24:
mu/ gwiazdę ktorą widziſz widzi ſie bárzo wy
25:
ſoko/ ktoremu Anektánábus rzekł/ ták ieſth
ſynu/


strona: A7v

1:
[ſ]ynu/ Alexander rzekł/ możeſz mi ią vkázáć/
2:
odpowiedział Anekthánábus/ podz ſemną
3:
godziny nocney á vkażęc ią/ Alexander rzekł
4:
dokońcżenie żywotá twego ieſli tobie wiádo=
5:
me cżyli nie pewne/ Anektánábus odpowie
6:
dział/ ieſth wiádome záprawdę/ Alexander
7:
rzekł chcę tego doznáć/ Anektánábus odpo=
8:
wiedział/ wiem záiſte iże od ſyná mego mam
9:
wziąć ſmierć/ rzekſzy to wyſzedł precż s páła=
10:
cu wyſzedł theż y Alexánder zá nim/ godziny
11:
wiecżorney wyſzli przed miáſto/ á gdy chodzi
12:
li nád przekopem mieyskim/ rzekł Anektáná
13:
bus ſynu Alexandrze/ pogląday ná gwiazdi
14:
bácż gwiazdę Herkuleſowę iáko ſie ſmęći/ á
15:
Merkurius ſie weſeli/ Iowiſzá też widzę ia=
16:
ſnącego/ iuż moie práktykowánie mnię bli=
17:
ską ſmierć od ſyná mego obiecuie. Gdy thák
18:
poglądał wzgorę Anektánábus/ przyſtąpił
19:
kniemu bliżej Alexander/ zábieżawſzy ſie nań
20:
nawałnoſcią pchnął go áż wpádł w przekop
21:
mowiąc mu ták/ o nieſzcżęſny/ ſłuſzno ieſth
22:
áby ták vmarl/ gdyżes ziemskie rzecży rozu=
23:
miał/ cżemus ſmiał o niebieskich gádáć/ fáł
24:
ſzywie przyſzłe rzecży powiádáiąc. Ktoremu
25:
Anektánábus odpowiedział/ wiedziałem to
dobrze


strona: A8

1:
dobrze iżem thákową ſmiercią miał vmrzeć/
2:
ázam ći thego nie powiádał/ iż mię moy ſyn
3:
miał zágubić/ Alexander rzekł/ thedym iá ieſt
4:
ſyn twoy? Anektánábus odpowiedział/ zá=
5:
prawdem ia porodził ciebie/ á mowiąc to v=
6:
márł. Alexander thedy poruſzony miłoſier=
7:
dzim ſynowskim/ podnioſł ciáło vmarłego
8:
Anektanabá ná rámioná ſwoie/ nioſł go ná
9:
páłac ſwoy: A gdy go vyrzáłá Olimpia rze
10:
kłá/ ſynu Alexander co to ieſt? Ktorey on od
11:
powiedział/ ciáło Anektabowe ieſth. Olim=
12:
piá rzekłá/ Anektánábus ociec twoy był. Ale
13:
xander odpowiedział/ iáko ſzaleńſthwo twoie
14:
ſpráwiło thák ći ieſt/ y przykazał ie w grobie
15:
ſchowáć.
16:
Iako niektore kxiążę s Kapadociey
17:
przywiodł w dary konia Bucifala
18:
Filipowi krolowi Macedońſkiemu.
19:
Tych cżáſow Kxiążę s Kápádociey przy
20:
wiodł iednego koniá nie vſmierzonego/ barzo
21:
okrutnego/ niewymownie wielkiego á bárzo
22:
pięknego/ vwiązánego ze wſzech ſtron łáńcu
23:
chy żeláznemi/ Abowiem ten koń dla okru=
24:
tnego wezrzenia ludzi żárł/ miánowan ieſth
Bucifál


strona: A8v

1:
Bucifal/ ábo dla známieniá/ iże głowę miał
2:
ná wrzas cielcá nieuká/ z więtſzey ſtrony bár
3:
wy przypaloney/ ábo dla tego iż nieiákie ro=
4:
ſzcżki pochodziły z iego cżoła. Gdy widział
5:
krol Filip cudnoſć onego koniá rzekł cżeládzi
6:
ſwey przykaſzcie ſpráwić kraty żeláżne/ áby ło
7:
trowie kthorzy s práwá bywáią oſądzeni ná
8:
ſmierć/ byliby potłumieni od niego.
9:
Iako Filipowi obiawiono/ iże ten po
10:
ſmierći iego miał krolować/ ktory=
11:
by na przerzecżonym koniu iezdził/ y
12:
o Alexandrze ſiedzącim w wozie kro
13:
lewſkim/ a iako mowił s krolem
14:
Arrydyyſkim.
15:
Potym onych dni miał odpowiedz kroi Fi=
16:
lip od bogá ſweo przez ſen/ iżeby ten po ſmier
17:
ći iego krolowáć miał/ kthoby ná tym okru=
18:
tnym koniu iezdził. Alexander tedy gdy byl
19:
we dwunaſcie láth sſtał ſie mocny/ ſmiáły/
20:
mądry y roſtropny/ bowiem ſie iuż był náu=
21:
cżył zupełnie wſzyſtkich dobrowolnych nauk
22:
przez miſtrzá ſwego Ariſtoteleſa y Caſtora.
23:
Niektorego dniá gdy ſie przechadzał przez o=
24:
no mieyſce gdzie ſtał on koń nieuſmierzony/
gdy nań


strona: B

1:
gdy nań pátrzył przez żelázne kraty/ á przed
2:
nim ręce y inſze cżłonki ludzkie y thám y ſam
3:
roſćiskáne/ dziwował ſie bárzo/ ſciągnął ná
4:
tychmiaſt rękę ſwoię do niego przez krátę/ á
5:
koń też ſciągnął do niego ſzyię/ y pocżął iego
6:
rękę lizáć/ á pothym skloniwſzy nogi ſwoie
7:
padł ná ziemię przed nim/ á podnioſzſzy gło=
8:
wę ſwoię pocżął oſtro páthrzyć ná Alexan=
9:
dra. Porozumiawſzy Alexander powolnoſć
10:
onego koniá/ otworzył kraty/ á wſzedſzy do ko
11:
niá/ nácżął go lekko á łágodnie po grzbiecie
12:
głaskáć/ á koń theż nátychmiaſt iął ſie przed
13:
nim thák pokornie łaſić/ iáko gdy pies przed
14:
pánem ſwym ták też koń przed Alexandrem
15:
Potym Alexander wſiadſzy nań pocżąl wy=
16:
iezdzić s kraty/ gdy go vyrzał Filip krol rzekł
17:
do niego/ ſynu Alexandrze/ wſzytki odpowie
18:
dzi boskie wypełniony ſą w thobie/ ábowiem
19:
po ſmierći moiey kroleſtwá moie będą od cie=
20:
bie rządzone: Ktoremu Alexander rzekł/ oy=
21:
cże ieſli może być dopuſć mi ábych w wozie
22:
krolewskim ſiedział/ odpowiedział mu Filip
23:
rad to vcżynię/ wezmi ſobie ſtho Rycerzow/ á
24:
ſiedmdzieſiąt tyſiąc złotych/ iezdziſz ták mo=
25:
cnym rycerſtwem ozdobiony/ y sſtáło ſie tak
BGdy


strona: Bv

1:
Gdy ſie przeiezdzał Alexander weſpołek z E=
2:
feziuſem philozophem przyiacielem ſwym/ y
3:
ze dwunaſcią pánicow ktore on ſobie wybrał
4:
y ná ſwą wolą náucżał/ á miał s ſobą koſzto
5:
wne vbiory y złotá doſyć/ przykazał też Ryce
6:
rzom ſwym áby o koniech mieli pracą pilną
7:
Potym gdy ſie przybliżał do Pelepontu miá
8:
ſtá/ zábieżał mu Mikołay krol teyże kráiny z
9:
zaſtępem ſwym/ áby ſnim walkę wiodł/ przi
10:
bliżywſzy ſie do niego rzekł mu/ ktos ty ieſt po
11:
wiedz mi? ktoremu Alexander odpowiedział
12:
ia ieſtem Alexander ſyn krola Filipá Mace=
13:
dońskiego/ Krol Mikołay rzekł/ A kthorego
14:
mnię mnimaſz być? Alexander odpowiedział
15:
ty ieſtes krol Arridiyski/ á wſzákże nie[c]hay ſie
16:
twe ſerce w pychę nie podnoſi/ iżemći krolew
17:
ską pocżeſnoſć przydał/ ábowiem wyſokie rze
18:
cży zwykli vpádáć ná niskoſć/ á záſię niskoſć
19:
bywa powyſzſzona. Mikołay krol odpowie=
20:
dział/ cżyſcie mowiſz bácż tylko ſam ſiebie. A=
21:
lexander odpowiedział/ o cżłowiecże odſthęp
22:
odemnie/ bo nic ni[e] maſz prz[e]ćiw mnię mo=
23:
wić áni ia przećiw tobie z iákim vwłacżánim
24:
ćći. Słyſząc ty ſłowá krol Mikołay barzo ſie
25:
rozgniewał y rzekł mu bácż to coć pouiádam
przyſię


strona: B2

1:
przyſięgam przez zdrowie oicá mego/ ieſli ná
2:
cię namniey plunę vmrzeſz/ á mowiąc tho
3:
plunął nań y rzekł/ wezmi co ná cię przyſlu
4:
ſzá ſzcżenię á ſromay ſie tego. Ale Alexander
5:
wedlug lat ſwych pochodząc iteż náuk ſwyh
6:
miſtrzow rzekł mu/ Mikołaiu iżes wzgárdził
7:
máłoſć moię/ przyſięgam thobie przez łáskę
8:
oycowską y przez żywot mátki mey w ktori=
9:
mem był od bogá pocżęthy/ iże mnię vyrzyſz
10:
w oycżyznie thwey boiuiącego/ á kroleſthwo
11:
twe pod moie páńſtwo podbiyáiącego. A on
12:
zámilcżał/ y vſtáwili między ſobą dzień wal
13:
ki/ po tym ſie roziecháli.
14:
Iako Alexander walcżył z Mikoła
15:
iem krolem Arridyiſkim/ a iego prze
16:
wyciężył/ y kroleſtwo ieo otrzymał
17:
a iako wracaiąc ſye nalazl Filipa in
18:
ſzą żonę poymuiącego/ ktorą precż
19:
wygnał a mathkę ſwoię przywiodł
20:
do niego.
21:
Wroćiwſzy ſie Alexander do krolá Filipá
22:
á ſpráwiwſzy tam zaſtęp ludu/ dniá vſtáwio
23:
nego/ ziecháli ſie obadwá ku bitwie/ á ták gdy
B ijtrąby


strona: B2v

1:
trąby woienne grzmiáły/ obádwá vffy nie=
2:
przyacielskim obycżáiem ſie potykáły/ á bár
3:
zo okrutnie s ſobą boiowáli/ ále Alexander
4:
ná oſtátek zwycięſtwo otrzymał/ y ſzyię vciął
5:
mikołáiowi krolowi miecżem ſwym. Thego
6:
dniá Alexander wielkie zwycięſtwo otrzymał
7:
podbiyáiąc ſobie kroleſtwo mikołáiá krolá/ y
8:
dla wielkiego weſela rycerze iego włożyli nań
9:
koronę y ná koniá iego/ á ták z zwycięſtwem
10:
do oycá ſwego iechał. Potym przyiecha=
11:
wſzy do Macedoniey vyrzał Filipá goduiące
12:
go/ ábowiem iuż był wyrzućił Olimpią/ á
13:
przyłącżył ſobie niekthorego cżłowieká corkę
14:
imieniem Kleopatrę/ á gdi wchodził Alexan
15:
der ná gody/ napirwey thák rzekł/ Pirwſzego
16:
zwycięſtwá mego wziąłem cżeſć y koronę/ á
17:
wſzákże gdy będę mátce moiey gody ſpráwo=
18:
wał przyłącżywſzy ią krolowi inſzemu zá żo=
19:
nę/ ciebie żadnym obycáiem nie wzowę/ gdiſz
20:
ty godi ſtroiſz ku ktorim mnię żadnym wska
21:
zánim nie wzywáſz: Słyſząc to niektory s
22:
s ſiedziących imieniem Lizias rzekł do krolá/
23:
Kleopátry národzi ſie ſyn tobie podobny/ kto
24:
ry po ſmierći twoiey kroleſtwo otrzyma. Ale
25:
xander to ſlyſząc záſmućił ſie bárzo/ á thego
dáley nie


strona: B3

1:
dáley nie ćirpiąć z wielkiey popędliwoſći po=
2:
ruſzył ſie przećiw onemu/ y vderzył go w gło=
3:
wę laską ktorą trzymał/ á nátychmiaſt v=
4:
márł. Widząc to krol Filip żáłoſcią poruſzo
5:
ny powſthał y popędził ſie ná Alexandra/ az
6:
go chciał miecżem vderzyć/ nátychmiaſt ná
7:
ziemię vpadł/ á im więcey przećiw iemu przi
8:
ſtępował tym więcey vpadał ná ziemię/ iá=
9:
koby gromem poráżony. Rzekł mu Alexan=
10:
der Filipie ktorys Grećią otrzymał/ dla cżego
11:
nie maſz mocy w nogach ſwych/ a natychmiaſt
12:
było wielkie zamieſzanie na onych godziech/ A=
13:
lexander potym wſzytkich ſiedzących ſtoły wy=
14:
rzucił/ ona też Kleopatra ſromotnie s pałacu
15:
wypadła/ a krol Filip pocżął niemoc/ A po ma
16:
ło dni Alexander wſzedł na pałac aby nawie=
17:
dził niemocnego krola/ y rzekł do niego Filipie
18:
acżkolwiek nie ieſth ſluſzno abych cię imieniem
19:
właſnym zwał/ a wſzakże nie iako ſyn/ ale iako
20:
przyaciel do przyaciela do ciebie mowię/ Przy=
21:
wroć żonę twoię/ a s ſmierći thego to Liziaſa
22:
żadnym obycżaiem ſie nie ſmęć/ dobrzem vcży
23:
nił iżem go zabił/ abowiem nie zależało nań a
24:
by takowe rzecży fałſzywe przepowiadał/ ales
25:
niegodną rzecż vcżynił iżes chciał twego mie=
26:
cża na mię dobywać. Gdy tho Alexander mo=
27:
wił/ krol Filip łaskawoſcią pobudzony nacżął
B iijpłakac


strona: B3v

1:
płakać/ Alexander zaſię wyſzedł od niego/ a po
2:
ſzedł do Olimpiey matki ſwoiey/ y rzekł iey Ty
3:
matko moia nie bądz oycu memu w tym prze=
4:
ćiwna/ acżkolwiek ieſt w zakrytoſći grzech twoy
5:
podeyrzana nieco ieſtes widziana/ A rzekſzy to
6:
wiodł ią do krola Filipa/ krol Filip gdy ią vy=
7:
rzał pocałował ią.
8:
Iako poſlowie Ceſarza Dariuſa po
9:
dań przyechali/ ktorą był zwykł da
10:
wać krol Filip/ a iako im na to Ale
11:
xander odpowiedział.
12:
Potym przyiechali wielci panowie od Da=
13:
riuſa poſlani do Filipa krola/ chcąc brać cżynſz
14:
y dań Ceſarzowi/ ktorym Alexander rzekł. Po
15:
wiedzcie Dariuſowi panu waſzemu/ iż iako ry
16:
chło ſyn Filipow ieſth narodzon/ kokoſz kthora
17:
iayca złote nioſła/ iuż ſie sſtała niepłodną/ a
18:
tak Darius dani y cżyńſzu od tychmiaſt ſthra=
19:
dał. Słyſząc to poſlowie Dariuſowi dziwo=
20:
wali ſie barzo mądroſći y mowie iego/ y wroći
21:
li ſie do Dariuſa krola Perskiego.
22:
Iako Alexander iechał aby źwal=
23:
cżył Armenią na przykazanie krola
24:
Filipa/ a potym wracaiąc ſye z zwy
25:
cięſtwem/ zabił Pauzonia kthory
przećiw


strona: B4

1:
przećiw oycu iego Filipowi ſye poru
2:
ſzył/ a onego zagładził.
3:
Wten cżas powiedziano Filipowi krolowi
4:
iże Armenia przećiw iemu ſie burzyła/ ktora ie=
5:
mu była poddana/ zgotowawſzy zaſtępy poſlał
6:
tam Alexandra aby boiował ſnimi/ a izeby ie
7:
pod ſwe pańſtwo podbił. Był tego cżaſu nie
8:
ktory cżłowiek w Macedoniey imieniem Pau=
9:
ſania ſyn Cereuſte/ mąż ſmiały a chutki podda
10:
ny Filipowi/ then przez wiele cżaſow żądał O=
11:
limpiey/ przyſiągł zabić krola Filipa/ a zmocni
12:
wſzy ſie przećiw iemu zebrał ludu barzo wiele/
13:
nieprzyaćielskim obycżaiem biegł przećiw kro=
14:
lowi. Vſlyſzawſzy to krol Filip zabieżał mu w
15:
polu z małem ludu/ a widząc wielkoſć ktorą Pa
16:
uzonia wiodł/ natychmiaſt tył podawſzy iął v
17:
ciekać/ kthorego Pauzania ſćigaiąc włocżnią
18:
okrutnie przebodł. Krol Filip acżkolwiek był
19:
barzo ranion/ á wſzakże nie natychmiaſt vmarł
20:
ale tak leżał na drodze napoły vmarły. Sſta=
21:
ło ſie zaprawdę wielkie zamieſzanie między ma
22:
cedony gdy ſie iuż nadziewali być vmarłego/
23:
a Pauzania w pychę podnieſiony/ wſzedł ſmie=
24:
le na pałac/ a ſthamtąd Olimpią gwałthem
25:
wziąwſzy aby ią s ſobą wiodł a onę otrzymał
26:
Przydało ſie iż Alexander zwyciężywſzy Arme
27:
ny wracał ſie z zwycięſtwem do Macedoniey/
B iiijy nalazł


strona: B4v

1:
y nalazł w kroleſtwie wielkie zamieſzanie dla Fi
2:
lipa. Olimpia matka iego wyſzedſzy na iedno
3:
mieyſce pałacu potaiemnie/ gdy widziała zna=
4:
miona zwycięſtwa y chorągwie roſtocżone Ale
5:
xandrowe/ pocżęła wołać do niego mowiąc/ ſy=
6:
nu Alexander/ gdzie ieſt proroctwo twoie kto=
7:
res od bogow wziął/ abys ſie sſtał żwycięſcą a
8:
niezwyciężonym. Vſlyſzawſzy Pauzania o
9:
przyſciu Alexandrowym/ nathychmiaſt wyie=
10:
chał przećiw iemu/ ktorego gdy vyrzał Alexan
11:
der wyiął miecż ſwoy y zabił go.
12:
Iako powiedziano Alexandrowi iż
13:
Filip ieo ociec ieſzcże był nie vmarł/
14:
a iako mu vcżynił poććiwy pogrzeb.
15:
Niektory z rycerſtwa iego rzekł Alexandro
16:
wi/ krolu Alexander ociec twoy vmarł na polu
17:
Alexander tho ſlyſząc a onego nalaſzſzy napoły
18:
vmarłego barzo rzewno iął płakać/ wzgląda=
19:
iąc nań Filip rzekł do niego/ Alexander/ iuż we
20:
ſoły vmieram/ gdys ty zabiwſzy mego nieprzy/
21:
aćiela/ wziąłes wielką pomſthę nad nim dla
22:
mnię/ a mowiąc to natychmiaſt skonał/ a tak
23:
Alexander płacżąc ſmierći krola Filipa vcży=
24:
nił mu poććiwy pogrzeb.
25:
Iako Alexander ſyadł na maieſta=
26:
cie oyca ſwego koronowany/ a iako
z Macedo=


strona: B5

1:
z Macedony vkład vcżynił aby ſye
2:
ku zbroiam gotowali/ a iakie ſobie
3:
rycerſtwo obrał.
4:
Drugiego dnia Alexander na ſtolcu maie
5:
ſtatu oyca ſwego ſiedział/ a zgromadziwſzy lu=
6:
du wielkoſć tak do nich mowił. Mężowie Ma=
7:
cedońſcy Traces Teſſalonicenſes y Grekowie/
8:
wzglądaycie na Alexandra aby thak odeſzła od
9:
was boiazń wſzytkich pogańskich ludźi/ ony za
10:
prawdę podbiyę pod pańſtwo moie/ thak iż nie
11:
pogani ale Grekowie w chwale zwyćięſtwa bę
12:
dą zalecani/ ieſli kto z was zbroie nie ma wezmi
13:
s pałacu mego a gotuy ſie na woynę/ a kto ma
14:
niechay pożywa zbroie ſwey. Słyſząc to ſtarzi
15:
rycerze iednoſthaynym głoſem odpowiedzieli
16:
mowiąc/ Krolu Alexander przez wiele cżaſow
17:
ſlużyliſmy Filipowi/ iuż nam ſiła y moc vſta=
18:
ła/ żebyſmy mieli zbroię znoſić y vćiski woien=
19:
ne/ abowiem iuż lata naſze w ſtaroſći poſzłe/ dla
20:
thego ieſlić ſie podoba/ wybierz ſobie młode/ a
21:
od rycerſtwa/ ktoreſmy do tego cżaſu ſprawo=
22:
wali/ niechay będziem wolni. Odpowiedział
23:
Alexander ſtarym rycerzom/ daleko wolę mieć
24:
ſtarſzych poważnoſć opatrzną/ nizli młodych
25:
pirzchliwoſć nie opatrzną/ abowiem młodzi
26:
zwykli podeymować ſmierć w młodoſći ſwoiey
B vbarzo du


strona: B5v

1:
barzo dufáiąc w ſiły ſwoie/ ále ſtárzy wſzyſtki
2:
rzecży cżynią porádnie rozważáiąc. Gdy to
3:
wymowił wſzythcy iego mądroſć chwalili/ á
4:
ku iego mądroſći przyſtáć vmyſlili.
5:
Iako Alexander zgotowawſzy za=
6:
ſthępy iechał ku Włoſkiey ziemi/
7:
chcąc vſmierzyć pychę Rzymianow
8:
a iako mu ſy e poddali.
9:
Po kilko dni zgromádziwſzy y ſpráwiwſzy
10:
wielki zaſthęp/ puſćił ſie po morzu ku Wło=
11:
skiey ziemi/ támże przyciągnął do Kalcedo=
12:
niey/ żwalcżył ią/ ále Kalcedonowie ná mu
13:
ry mieyskie wſtępuiąc iemu ſie mocnie záſtá
14:
wiáli/ do ktorych Alexander mowił/ Powiá
15:
dam wam Kálcedonowie/ ábo iednák męż=
16:
nie boiuicie/ ábo pod moc boiownikow będzie
17:
cie poddáni/ á wſzákże Kalcedonią otrzymał
18:
Wyiechawſzy ſtámtąd/ á wożąc ſie po mo=
19:
rzu/ wſzedł do Włoch áby tám vskromił py=
20:
chę Rzymiánow. Ráyce Rzymſcy ſlyſząc
21:
przyſcie Alexandrá bárzo ſie przelękli/ zgro=
22:
mádziwſzy lud ſlożyli podárze Alexandrowi/
23:
ſieſćdzieſiąt tyſiąc funtow złotá/ y ſto złotych
24:
koron iemu poſláli/ proſząc go áby przećiw
im nie


strona: B6

1:
im nie ſzturmował. Alexander wziąwſzy
2:
dań od Rzymian y od wſzyſtkich we Włoskiej
3:
ziemi przebywáiących/ wiozł ſie áż do morza
4:
zachodnego do kráiny ktorą zową Europá/
5:
zoſtáwiwſzy Rzymiány w pokoiu. Pothym
6:
ſtamtąd żegluiąc po morzu kwápił ſie do A
7:
friki/ w kthorey máło krnąbrnych nálazł/ bo
8:
ſie mu dobrowolnie poddáwáli. Wyież=
9:
dzáiąc z Afryki/ przykazał rycerzom ſwym á
10:
by wſtąpili ſnim w łodzi ábo w okręty/ y wie
11:
zli ſie do Pharanrady wyſpu iednego áby ſie
12:
thám bogá Hamoná wniecżym porádzili.
13:
Sſtáło ſie gdy ſzli do koſciołá Hamonowego
14:
żábieżał im ná drodze Ieleń/ kthorego kazał
15:
Alexander Ricerzom vſtrzeláć/ oni ſtrzeláiąc
16:
nań bárzo wiele ſtrzał wypuſćili/ á onego na
17:
mniey nie tknęli/ á gdy Alexander wziął ie=
18:
dnę ſtrzałę/ nátychmiaſt onego ieleniá ránił
19:
og tegoż cżáſu mieyſce ono zową ſtrzelec.
20:
A wſzedſzy do koſciołá Hamonowego/ vcży=
21:
nił tám ofiáry/ proſił tám Alexander onego
22:
bogá áby mu prawdziwe odpowiedzi obieco=
23:
wał. Potim z onąd ruſzywſzy zaſtępy
24:
przyciągnął ná iedno mieyſce kthore zową
25:
Thaphoſtry gdzie tám było piętnaſcie wſi/ á
miáły


strona: B6v

1:
miáły rzek dwánaſcie/ ktore biegiem ſwym w
2:
morze wpádáły/ á były tám brony zamknio=
3:
ne y łańcuchy żeláznymi vmocnione/ gdzie
4:
tám Alexánder cżynił ofiáry bogom. Teyże
5:
nocy vkazał ſie Alexandrowi bog Serapis
6:
w poſtáći bárzo wyſokiey á w oſobie bárzo ſro
7:
giey y boiázliwey/ ktory mu rzekł/ Alexander
8:
możeſzli ty przemienić tę gorę/ á onę nieſć ná
9:
rámionach twoich? Alexander odpowied[z]iał
10:
á iákoby to kto mogł vcżynić. Serapis rzekł
11:
iáko tá gorá nie przemieni mieyſcá ſweo/ ták
12:
imię y dzieie thwoie będzie obiáwiono áż do
13:
skońcżenia wiekow. Ná tho Alexander po=
14:
cżął go proſić mowiąc/ Proſzę cie Serapis
15:
obiáw mi to kthorą ſmiercią mam vmrzeć.
16:
Rzekł mu Serapis/ dobra rzecż ieſt y krom
17:
boleſći oſtátniey godziny nie wiedzieć/ á wſzák
18:
że gdys mię proſił powiemći/ Po wypithym
19:
trunku gorzką ſmierć vkuſiſz/ á w młodoſći
20:
twey dokonaſz dni twoich/ ále nie báday go=
21:
dziny ábo cżáſu/ bo tobie żadnym obycżáiem
22:
nie powiem/ ábowiem powiedzą tobie bogo=
23:
wie pod wſchodem ſlońcá. Powſthawſzy ze
24:
ſnu Alexander zaſmućił ſie bárzo/ y zá[c]żął
25:
tam miáſto ſwemu imieniu fundowáć/ kto
26:
remu imię dał Alexandria.

strona: B7

1:
Iáko Alexander podbił ſobie Egipt
2:
Syrią/ Tyr/ y wſziſtko Zydoſtwo.
3:
W thym ſlyſząc Egipcżykowie przyſcie
4:
Alexandrowe wyſzli przećiw iemu/ y poddáli
5:
ſie mu/ á iego w Egipcie poććiwie przyięli/
6:
Wſzedſzy Alexander do Egiptu nálazł tham
7:
ſlup krolewski z wielkiego kámieniá wykowá
8:
ny/ ná ktory pátrząc rzekł/ ten ſlup cżyy ieſt?
9:
Egipcżykowie odpowiedzieli/ ten ſlup ieſt A
10:
nektánábá krolá Egipskiego bárzo vmieię=
11:
tnego. Słyſząc to Alexander mowił/ Ane=
12:
ktánábus ociec moy był/ á rzekſzy to padł ná
13:
ziemię á pocżął ſlup cáłowáć. Pothym
14:
ſtamtąd wziąwſzy s ſobą rycerſtwá do Sy=
15:
ryiey ſie pokwápił/ Syry zápráwdę mężnie
16:
ſie záſtáwiáiąc walcżyli ſnim/ y niektore iego
17:
Rycerze pobili. Potym z onąd przyciągną=
18:
wſzy do Dámáſzku mężnie gi zwalcżył/ á ták
19:
iuż odzierzawſzy wſzytkę Syrią przyiechał y
20:
rozbił namioty nád miáſtem Tyr/ gdzie tám
21:
Alexander z zaſtępem ſwym leżąc wiele nie=
22:
przeſpiecżnoſći pożył/ bowiem było miáſtho
23:
bárzo twárde/ ták w ogárnieniu morskim iá
24:
ko y w mocnym budowániu y też w przyro=
dzoney


strona: B7v

1:
dzoney twárdoſći onego mieyſcá wyſokiego/
2:
ták iż żadnym obycżáiem onego miáſtá iá=
3:
ką nawáłnoſcią nie mogł pożyć/ thedy Ale=
4:
xandey przykazał ſpráwić dom wielki ná mo
5:
rzu ná okzęciech przez ktory iuż mogł miáſto
6:
otrzymáć/ iż też dla niego żadne łodzi áni ſzy=
7:
kowániá okrętow do porthu mieyskiego nie
8:
mogły mieć przyſtępu/ Alexander tedy my=
9:
ſlił iákoby mogł miáſto ogárnąć/ ále iż potrze
10:
bował więcey zaſtępu/ nátychmiaſt liſty po
11:
ſłał do Biskupá Zydowskiego imieniem Ia
12:
dela/ nápomináiąc go áby mu ná pomoc lu
13:
du poſłał/ a iżby też żywnoſći y co przedayne
14:
go iego zaſtępowi zgotował/ cżyńſz też ktory
15:
zwykł dawáć Dariuſowi áby gi mu beż żá=
16:
dneo odwłocżenia wydał/ áby ſobie obrał wię
17:
cey przyazń Mácedow nizli Perſow. Bi=
18:
skup záſię Zydowski odpowiedział tym kto=
19:
rzy liſty przynieſli theż y s przyſięgą/ że iuż
20:
Dáriuſowi dał/ á iże theż przećiw iemu nikt
21:
walecżney ręki nie podnoſił/ á iżby też Dári=
22:
us oblicżnie przyſzedł/ niemogł by ſwey przy=
23:
ſięgi odmienić. Słyſząc to Alexander
24:
rozgniewał ſie bárzo na Kxiążę Zydowskie y
25:
mowił/ Tákową pomſtę vcźynię nád Zydy
iż będą


strona: B8

1:
iż będą rozeznawáć cżyie przykazánie máią
2:
chowáć/ á wſzákże dla tego nie chciał opuſćić
3:
Wybrał thedy Rycerza ſwego Meleagrá/ á
4:
dał iemu pięć ſeth Rycerzow przykázuiąc im
5:
áby iecháli do páſtwiska Iozafat/ gdzie tam
6:
wiele bydła páſiono z miáſtá Gady á ieden s
7:
nich Samſon był wodzem ich/ bo wſzyſthki
8:
mieſtcá krainy oney bárzo dobrze wiedział.
9:
Gdyż do tego páſtwiská wiecháli/ á łup nie=
10:
zlicżony wiedli/ záſtąpił im Teozellus kthory
11:
był wodzem á ſtrożem bydłá onego/ wiele ich
12:
poraził/ ále Maleager będąc mężny w mo=
13:
cnoſći rycerſtwá zbroynego wſzytki ſtroże one
14:
go bydłá zboiował. Gaulus theż ktory był s
15:
ſtrony Mácedonow/ wodzowi onego bydłá
16:
głowę ſciął. Gdi ſie to działo kſiążę iedno Bi
17:
tirio z miáſtá Gadi wybieżał ze trzemidzieſiąt
18:
tyſiąc ieznych ku bitwie zgotowánych. Táko
19:
wa záprawdę wielkoſć byłá walcżących/ iż
20:
dla wołánia okruthnego widziáło ſie iákoby
21:
ziemie drżenie. Widząc tho Mácedonowie
22:
ſmęćili ſie á w tym chcieli poſłać Maleagrá
23:
do krolá Alexandrá aby przibieżał do nich ná
24:
pomoc/ ále ich rády nie przyymował M[e]l[e]a
25:
ger. Gdy ták walcżyli s ſobą Samſon zabit
od Biti


strona: B8v

1:
od Bitirioná/ á Mácedonowie wielkim ogár
2:
nieniem nieprzyacioł vćiſnieni iuż nieiáko v
3:
ſtawáli: Co bacżąc ieden ſnich Arrideus/ sko
4:
kiem bieżáł do Alexandrá á iemn nieprzeſpie
5:
cżnoſć Grekow obiáwił. Alexánder tedy opu
6:
ſćiwſzy Thyr wtárgnął do Iozaphath/ gdzie
7:
tám Bitirioná y iego zaſtęp wſzytek zhańbił
8:
y potłumił. A potym wroćiwſzy ſie do Tyru
9:
nálazł on dom ktory był ná morzu kazał zbu
10:
dowáć/ z gruntu wſzytek rozerwány. Abo=
11:
wiem kſiążę Bálaam ze wſzytkiemi przeby=
12:
wáiącemi w Thyrze/ po odeſciu Alexandro=
13:
wym/ wyſzedſzy budowánie ono mężnie zbu
14:
rzył. Co widząc Macedonowie záſmućili ſie
15:
záſię Alexander też ſnimi wątpiąc w doby=
16:
ciu miáſtá Thyru. Nocy thedy przyſzłey wi=
17:
dział weſnie Alexander/ iż trzymał w ręku ia
18:
godę/ á porzućiwſzy ná ziemię tárł ią ſwemi
19:
nogámi áż ſniey wino wytłocżył. Powſtha=
20:
wſzy Alex ander ze ſnu/ przykazał przyſć do
21:
ſiebie wieſzcżkowi/ á iemu ſen ktori widział ob
22:
iáwił/ ktoremu wieſzcżek odpowiedział/ Ale
23:
xander bądz ſtały ná Thyr/ á nie wętpi ni w
24:
cżym/ iágodę ktorąs trzymał w ręku/ á onę
25:
ná ziemię porzućiwſzy nogámis ſtárł/ to ieſt
miáſto


strona: C

1:
miáſto to maſz właſnemi rękomá zwalcżyć/
2:
á ono nogámi podepczeſz. Alexander thedy
3:
myſlił ktorymby obycżáiem mogł miáſto zbu
4:
rzyć/ zbudował po wthore ná morzu bárzo
5:
wielki dom ná okręciech ktori był ſtem kotwic
6:
vwiązány/ á był thákowey wyſokoſći/ iż nád
7:
mury y nád wieże Tyrskie Alexander ſie oká
8:
zował. Thedy Alexánder ſam ná on dom
9:
wſtąpił w zbroię przybrány/ á przykazał vf=
10:
fom ſwym áby ſie gotowáli ku walce/ á ná=
11:
tychmiaſt iákoby go rychło widzieli przybliżá
12:
iącego ſie ku miáſtu/ áby wſzyſcy nawáłno=
13:
ſcią ſzturmowáli ná mury mieyskie/ á thák
14:
gdy powſciągniono kothwice onego domu/
15:
przybliżył ſie ku mnrum mieyskim. Tedy A
16:
lexánder skocżył ná ziemię gdzie ſthał Bála=
17:
am á z wielką popędliwoſcią skocżywſzy do
18:
niego zábił go y wrzućił go w morze. Vzrza
19:
wſzy to Mácedonowie y Grekowie/ nátych=
20:
miaſt pocżęli wſtępowáć na mury/ niekto=
21:
rzy po drábinach/ niekthorzy też rękomá ſie
22:
chwytáiąc. Ták bárzo ſie bowiem Thyrowie
23:
byli przelękli z zábiciá ich kſiążęciá Baláam
24:
iż ſie żadnym obycżáiem náwáłnoſći Gre=
25:
kow nie ſprzećiwiáli. Tym thedy obycżáiem
Cmiáſto


strona: Cv

1:
miáſto było wzięte y z gruntu wykorzenione
2:
Przytym też inſze dwie mieſcie grunthownie
3:
zburzył/ w ktorych iáko wiele vćirpieli Syrij
4:
áż do dziſieyſzego czáſu wſpomináią. Po=
5:
tym ſtamtąd poruſzywſzy zaſtęp przeſzedł do
6:
miáſtá Gazan/ ktore też otrzymawſzy do Ie
7:
ruzalem ſie kwápił.
8:
Iako Zydowie przez obiawienie An
9:
ielſkie z wielką ccią przyięli
10:
Alexandra.
11:
Słyſząc Iadelus biskup Zydowski przy
12:
ſcie Alexandrowo/ iął ſie bárzo bać/ á wezwa
13:
wſzy Zydow vſtháwił im poſt przez trzy dni/
14:
áby nabożnemi modlitwámi y ofiárámi Bo
15:
gá wzywáli. Teyże nocy po ofiárze vkazał ſie
16:
biskupowi Anioł boży mowiąc/ nie lękay ſie
17:
ále áby nátychmiaſt przychędożył vlice miey
18:
skie/ á brony otworz/ á wſzythek lud niechay
19:
wynidzie w odzieniu białym/ á ty y inſzy ká=
20:
płani s ſtołámi iáſnemi wynidzcie ná drogę
21:
Alexandrowi/ ábowiem ieſth potrzebno áby
22:
krolował/ iże wſzytkiego ſwiáthá pánem bę=
23:
dzie á potym go gniew Boży porázi. Ktori
24:
ze ſnu powſtawſzy wezwał Zydow/ obiáwił
im co wi=


strona: C2

1:
im co widział ſpiąc/ á ták to przykazał ſprá=
2:
wić iáko mu weſnie było obiáwiono. Ná=
3:
tychmiaſt wyſzedſzy z miáſthá weſpołek s ká=
4:
płany y z wielkoſcią mieyskiego ludu/ przy=
5:
ſzedł do iednego mieyſcá ktore zową Scopu=
6:
lus skąd koſcioł y miáſto wſzytko może oglę=
7:
dáć/ tám wielkiego Alexandra przyſcia ocże=
8:
kawał. Alexander przybliżáiąc ſie do onego
9:
miáſthá á widząc wielkoſć ludu w odzieniu
10:
białym/ kápłány theż bárzo białemi ſtołámi
11:
przychędożone/ y widząc też biskypá Zydow
12:
skiego ſtołą bárzo iáſną z iácinktow przychę
13:
dożonego/ á ná głowie iego Diademę ábo ko
14:
ronę bárzo piękną/ ná ktorey wirzchu złotą
15:
bláſzkę ſpráwioną/ ná nieyże nápiſano było
16:
imię boże TETRAGR AMMATON
17:
Nátychmiaſt przykazał wſzytk[i]m ſwym ſtá=
18:
nąc/ á ſam Alexander poſzedł do nich/ sſiád=
19:
ſzy s koniá padł ná ziemię/ á imię Boże kto=
20:
re nápiſáne widział pochwalił: Natichmiaſt
21:
wſzyſcy Zydowie pocżęli Alexandrá pozdra=
22:
wiáć/ wołáiąc wyſokiemi głoſy/ Zyw bądz
23:
nawyſzſzy krolu Alexandrze/ żyw bądz na=
24:
wyſzſzy Ceſarzu/ żyw bądz zwycięſco niezwy
25:
ciężny/ nádewſzytki kſiążętá chwálebny.
C ijWidząc


strona: C2v

1:
Widząc to krolowie Syryiſcy bárzo ſie zzu=
2:
miawſzy ſzemráli/ niektory też s kſiążąt iego
3:
ktoremu imię było Parmenon ſpytał go mo
4:
wiąc/ wielki Ceſarzu co to ieſt iże wſzyſcy cie=
5:
bie chwalili/ á tys ſam pochwalił kſiążę Zy=
6:
dowskie. Ktoremu Alexander/ nie tegom ia
7:
pochwalił ále Bogá/ ktorego on imienia ábo
8:
biskupſtwá pożywa/ ábowiem w tákowym
9:
odzieniu widziałem go przez ſen gdym ieſzcże
10:
był w Macedoniey/ á gdym myſlił iákobych
11:
mogł Azią podbić/ tho imię pobudzáło mie
12:
weſnie ábych nie omieſzkawał/ ále ábych vſil=
13:
nie dufaiąc mężnie poſtępował/ á dla thego
14:
bacżę być onego ktoregom przes ſen widział/
15:
á ſtąd mnimam iż z Bożą pomocą Dariu=
16:
ſa zwyciężę/ y moc Perską rozwiążę/ y wſzyt
17:
ki inſze rzeczi ktore w vmyſle moim/ mam ná
18:
dzieię być przyſzłe. Mowiąc to s kápłany do
19:
miáſta wſzedł/ potym t[e]ż wſzedł y do koſciołá
20:
Bożego/ ktory zbudował on namędrſzy Sa
21:
lomon/ á tám według vkazánia kápłáńskie=
22:
go Bogu ofiárę cżynił/ Tedy mu Biskup
23:
przynioſl kſięgi Dánielá proroka/ w ktorych
24:
było nápiſano/ iż ni[e]ktori z Grekow miał zbu
25:
rzyć moc Perską. Alexander domniemáiąc
ſie być


strona: C3

1:
ſie być ſameo ſiebie vweſelił ſie bárzo/ nátych=
2:
miaſt Biskupowi y inſzym kápłanom wiele
3:
dáł dárow koſztownych/ á mowił im to iż cże
4:
gokolwiek by od niego żądáli tho mieli otrzy=
5:
máć. Tedi Biskup Zydowski proſił go mo=
6:
wiąc/ proſzę niech nam będzie wolno náſzyh
7:
oycow vſthaw vżywáć/ á ſiodmego roku bez
8:
dani y czyńſzu być. Alexander im wſzytkiego
9:
dozwolił. Potym go Biskup proſił áby Zy=
10:
dowie w Mediyey y Bábiloniey oſadzeni/
11:
ſwych praw pożywáli/ wſzytko im to dał ocż
12:
proſili. Alexander potym ſpráwiwſzy za=
13:
ſtępy z Ieruzalem wiodł vfy do inſzych miaſt
14:
okolicżnych/ do ktorychkolwiek iechał przyiá
15:
zliwie y wdzięcżnie był przyięt.
16:
Iako Syrij powiedzieli Dariuſowi
17:
iż byli zwyciężeni od Alexándrá/ á iego obras
18:
mu przynieſli ná kortinie námálowány/
19:
ktory Darius wzgárdził.
20:
Tegoż cżáſu Syrij ktorzy vciekli od Ale
21:
xandrá powiedzieli wſzytko Dariuſowi. Słi
22:
ſząc to Ceſarz Darius py[t]hał ich o ſpoſobie y
23:
kſtałcie Alexándrowym. A oni mu vkazáli
24:
obras iego ná kortynie wymálowány/ Ktory
25:
gdy vzrzał Dárius wzgárdził gi dla máłoſći
C iijoſoby


strona: C3v

1:
oſoby/ nátychmiaſt mu poſłał piłę/ macżu
2:
gę y zawoiek błazeński/ y liſth ták nápiſany.
3:
Dárius krol nád krolmi y pan nád pány
4:
rodzić ſlonecżny/ ktory ſwieći weſpołek s Per
5:
skiemi bogi/ ſłużebnikowi náſzemu Alexan=
6:
drowi opowiádamy. Słyſzeliſmy iże thy
7:
będąc podnieſiony w pychę/ y przez prożną
8:
chwałę powyſzſzony/ zebrałes łotrzyki z grá=
9:
nic żachodnich/ á żądaſz z wielkoſcią Perſow
10:
walcżyć/ ktorych ſiły żadną miárą nie zátłu
11:
miſz/ ábowiem y oni ſami bogowie kthorzy
12:
wſzytek ſwiáth ochędożáią y w mocy máią/
13:
imię náſze chwalą y zálecáią/ ále ty iáko cżło
14:
wiecżek/ á owſzeki z mężow namnieyſzy/ ſiląc
15:
ſie nád máłoſć twoię/ iákoby myſz wyskáku=
16:
iąc s ſwey iámy/ wyſzedłes z ziemie niedoſtá=
17:
tecżney/ á po ſzyrokich mieyſcách Perskibh
18:
skacżes/ igry ſthroiſz/ iákoby myſz w domu
19:
gdzie kotow łownych ábo łápek nie máſz/ A
20:
ia potáiemnie wzglądáiąc ná poſcia twoie/
21:
gdy przeſpiecżniey będzieſz mnimał ſzaleńſt=
22:
wá ſtroić/ ciebie w nieopátrznoſći twey w po=
23:
pędliwoſći połápię/ á ták ſzkárádzie dokonaſz
24:
dni twoich. Obácż że ſie przeto w tym. Po=
25:
wiádam ći to nędzniku vbogi áby ſie precż od
wroćił/


strona: C4

1:
wroćił/ á vſpokoił ſie ná łonie mátki twoiey/
2:
otoć ſlę pilę/ mácżuſzkę y zawoiek ze złotem
3:
s kthoremi igray iáko dziećię/ ábowiem gdys
4:
ieſt dziecię ſluſzno tobie y potrzebno áby dzie=
5:
ćińskie rzecży ſpráwował/ dziwna rzecż ieſth
6:
gdyż ty ledwie w nędznym á w máłym ciele
7:
będąc/ vſilnie w to dufaſz/ áby páńſtwo Dá
8:
riuſowe miał ſobie podbić. Przez duſzę oycá
9:
mego przyſięgam/ iż ták wiele złotá w Perſi
10:
ey leży/ iżby zwyciężyło iáſnoſć Słonecżną/
11:
gdyby od pocżątku było zgromádzone. A dla
12:
tego tobie przykázuiemy mocnie áby ty opu=
13:
ſćiwſzy ſzaleńſtwo y prożną chwałę do Máce
14:
doniey ſie wroćił. Cżego ieſli nie będzieſz dbał
15:
vcżynić/ zeſlemy ná cię niezlicżną wielkoſć
16:
zbroynego rycerſtwá/ ktorzy ciebie nie iáko Fi
17:
lipowego ſyná/ ále iáko kſiążę łotrowskie v=
18:
krzyżuią.
19:
Iako Alexander kazał cżytać przed
20:
ſwemi Rycerzmi liſt poſlány od Dariuſá/ á
21:
iáko chciał dáć powieſić poſly i[e]go.
22:
Przyſzedſzy tedy do Alexandra ktorzy byli
23:
poſláni od Dariuſa Ceſárza/ oddáli mu liſt
24:
poſlány weſpołek s piłą/ z mácżugą/ y z za=
25:
woykiem. Alexander natychmiaſt przykazał
C iiijliſt przed


strona: C4v

1:
liſt przed wſzytkimi cżytáć/ Rycerze ſluchá=
2:
iąc powodu onego liſtu/ bárzo ſie ſmęćili/ ba
3:
cżąc ie Alexander być ſmutne rzekł do nich.
4:
O moi namocnieyſzy Rycerze/ dla cżego ſer=
5:
cá wáſze ſą poruſzone s ſlow liſthu Dariuſo=
6:
wego/ áżaſz nie wiecie iże pſi ktkorzy bárzo
7:
ſzcżekáią/ nie máią żadney dowćipnoſći obrá
8:
żenia. Myſmy thedy vwier[z]yli iz liſt w nie=
9:
cżym prawdę powiádał/ to ieſt/ tylko o wiel
10:
koſći złotá kthorą Darius powiáda mieć/ á
11:
dla tego muſimy mężnie boiowáć ſnimi. A
12:
bowiem wielkoſć złotá iego nas chćiwie pobu
13:
dza ku boiowániu. A rzekſzy to przykazał Ri
14:
cerzom ſwym áby poſły Dariuſowe poimáli
15:
á ná ſzubienicy powieſić kazáli/ A oni po[c]żę
16:
li do niego wielkiemi głoſy wołáć/ Krolu A=
17:
lexandrze co zá przycżyná winy ieſth w nas
18:
dla krolá naſzego/ żebyſmy mieli męki podiąć
19:
Ktorym Alexander odpowiedział/ ſłowá Ce
20:
ſarzá wáſzego to vcżynić pobudzáią mię/ kto
21:
ry was iáko do łotrzyká poſlał. A oni mu od
22:
powiedzieli/ dla tego tho piſal náſz Ceſarz iż
23:
wielmożnoſć wáſzá nie ieſt mu záiſte znáio=
24:
ma/ puſć nas wolno/ ábowiem przez nas
25:
będzie iemu twoiá chwałá obiáwioná. Te=
dy ie A


strona: C5

1:
dy ie Alexander kazał wypuſćić y ná gody we
2:
zwáć/ á gdy ſiedzieli zá ſtołem rzekli Alexan=
3:
drowi/ krolu ieſli ſie podoba máieſtatowi wá
4:
ſzemu/ przykażcie áby thyſiąc ieznych známi
5:
iecháło/ ábowiem Dariuſa w ręce ich wyda=
6:
my. Ktorym Alexander odpowiedział/ nie=
7:
chay ſie wáſz vmyſl weſeli ſthego iż ſpokoynie
8:
ſiedzicie/ ábowiem prze wydánie wáſzego kro
9:
lá nie będzie wam dan y ieden rycerz.
10:
Drugiego pothym dniá kázał Alexander liſt
11:
piſáć Dariuſowi tym obycżáiem.
12:
Liſt poſlany od Alexandra Dariu=
13:
ſowi Ceſarzowi.
14:
Alexander ſyn Filipow y Olimpiey kro=
15:
lowey/ Dariuſowi krolowi nád krolmi rodzi
16:
cowi ſlonecżnemu ktory ſwieći weſpołek z bo=
17:
gi Perskiemi powiádáiąc to przykazuiemy.
18:
Ieſli práwie chcemy bacżyć ná prawdę/ tho
19:
co mamy/ nie ieſth náſze właſne/ ále nam do
20:
cżáſu pożycżáne/ nie práwie trzymamy. A
21:
bowiem gdyż wſzyſcy w kole prętkim fortu=
22:
ny obcuiemy/ cżęſthokroć z bogactw w vbo=
23:
ſtwo/ z weſela we ſmęthek/ z wyſokoſći ná ni=
24:
skoć y tám y ſam ſie przemieniamy/ dla tego
25:
będąc kto ná nawyſzſzym mieſtcu kołá fortu
C vny/ nie


strona: C5v

1:
ny/ nie ma ták bárzo dufáć w ſwoy ſtan wy=
2:
ſoki/ iż przez pychę podnieſiony/ y prozną
3:
chwałą powodzony/ barzo niskich ſpráwy
4:
wzgardza/ gdyż to cżęſtokroć bywa iż naniſz
5:
ſzy bywa powyſzſzon/ á záſię bárzo wyſoki ná
6:
niskoſć vpada. Mnimay być rzecż bárzo ſzka
7:
rádą y ſromotną tobie thák naiáſnieyſzemu
8:
Ceſarzowi (według iáko od ludzi ieſthes wi=
9:
dzian) mnie máłemu á niskiemu thákowe
10:
rzecży ſłáć/ Abowiem thy (iáko powiádaſz)
11:
ieſtes rowien ſlońcowi/ á iże ſiedziſz ná ſtolcu
12:
máieſtatu twego zeſłánym od bogow weſpo
13:
łek s Perskiemi Bogi/ ále iż bogowie ſą nie=
14:
ſmiertelni/ s ſmiertelnemi obcowáć gárdzą/
15:
Ia záprawdę ieſtem ſmiertelny/ á ták do cie
16:
bie idę iáko s ſmiertelnym cżłowiekiem wal=
17:
cżyć/ á ty záſię ktory ieſtes wielmożny i po=
18:
wyſzſzony/ á chceſz ſie zwáć iákoby nieſmiertel
19:
nym. Gdy chceſz popełnić ſnámi boiowánie
20:
nic nie othrzymaſz ieſli mię zwyciężyſz/ ábo=
21:
wiem máłego cżłowieká á łotrzyká odzierzyſz
22:
A ieſliże ia przewyciężę wielką ſthąd chwałę
23:
wezmę/ iże nawielmożniejſzego Ceſarzá zwy
24:
ciężę. Ale iżeſz rzekł Perską ziemię w wielko=
25:
ſći złotá obfituiącą/ zoſtrzyłes ſmyſły náſze á
ſpráwi


strona: C6

1:
ſpráwiłes nas przez tho mężnieyſze/ ábyſmy
2:
złotá wáſzego mogli doſtáć/ á niedoſthátecż=
3:
noſć náſze (ktorą nam przypiſuieſz) mogli=
4:
byſmy oddálić. A ſtąd iżes nam poſłał piłę/
5:
mácżugę y zawoy/ ktore máią być rzecżi przi
6:
ſzłe pewnie á iſtnies oſądził/ cżego ſie theż my
7:
nádziewamy s przyazni bogow. Przez okrą
8:
głoſć piły tho ſobie rozumiemy/ iż okrągłoſć
9:
wſzytkiego ſwiátá pod náſze pánowánie má
10:
być poddána. Przez macugę ktora ieſt skrzy
11:
wiona od głowy znamionuiemy/ iże wſzyſcy
12:
krolowie y kſiążętá ſwieckie przed náſzą obli=
13:
cżnoſcią będą ſie kłániáć. Przez złoty zawoy
14:
ktory głowę cżłowiecżą przyodziewa y okrą=
15:
ża głowę/ nas być zwycięſce á nie zwyciężo=
16:
ne domniemawamy. Ty záprawdę ktory ie
17:
ſtes wielki y namocnieyſzy/ iużes nam dań od
18:
dáł/ gdyżeſmy od ciebie piłę/ mácżugę y zło=
19:
ty zawoy wzięli/ ktore tákowe doſtoynoſci w
20:
ſobie zámykáią.
21:
Gdy ten liſt był nápiſan/ wezwał kſobie
22:
poſlow Dáriuſa Ceſarzá/ á dawſzy im dáry
23:
známienite y z liſtem odeſzli precż. Potym
24:
Alexander ruſzywſzy zaſtępow pocżął poſtę=
25:
powáć. Thedy Darius przecżedſzy liſt zá=
ſmućił


strona: C6v

1:
ſmućił ſie bárzo/ potym liſt nápiſał pánom
2:
przełożonym tym obycżáiem.
3:
Krol nád krolmi Darius Primuſowi y
4:
Antiochowi pánoſzom weſele. Słyſzeliſmy
5:
iż Alexander Filipá Mácedońskiego ſyn ſza=
6:
leńſtwem pobudzony wſzedł do Azyey á one s
7:
cudnoſći zniſzcżył/ dla tego wam przykázuie
8:
my/ áby zgromádziwſzy wielkich á mocnych
9:
mężow náſzego páńſthwá nawiernieyſzych/
10:
przećiw onemu dziecięciu powſtáć nie zámie
11:
ſzkawaycie/ á poimawſzy go przed náſzę obli=
12:
cżnoſć przywiedzcie áby ták iáko dziecię vbi=
13:
cżowawſzy á przyoblokſzy w purpurę/ poſlę
14:
go mátce iego Olimpiey zhańbionego/ ábo=
15:
wiem nie zależy nań walcżyć/ ále áby z dzieć=
16:
mi dziećińskie rzecży ſpráwował. Przecżedſzy
17:
liſt pánowie Dariuſowi ták mu odpiſali.
18:
Liſt poſlany Dariuſowi od Primu
19:
ſa y od Antiochá.
20:
Krolowi nád krolmi Dariuſowi Bogu
21:
wielkiemu Primus y Antiochus ſłużbę.
22:
Rácż wiedzieć wielmoznoſć waſza iże to dzie=
23:
cię Al[e]xander/ kthori iáko powiádacie/ náſzę
24:
ziemię zburzył y roſproſzył/ My zgromádzi=
25:
wſzy wielkoſć ludu ſnimeſmy walcżyli/ á ná
oſtátekeſmy


strona: C7

1:
oſtátekeſmy tył podáli/ y ledwoſmy vſzli rąk
2:
nieprzyacielskich. My tedy kthore mienicie
3:
być pomocniki páńſtwá wáſzeo/ wielmożno
4:
ſći wáſzey pokornie proſimy/ ábyſcie nas wá
5:
ſze ſługi wiernie wſpomogli.
6:
Gdy Darius then liſt cżedł przybieżał drugi
7:
poſeł mowiąc iż Alexander położył ſie z woy=
8:
skiem nád rzeką ktorą zową Siragmá.
9:
Słyſząc to Dárius Ceſarz po wtore Alexan
10:
drowi tym obycżáiem piſał.
11:
Dárius krol nád krolmi y pan nád pá=
12:
ny ſlużebnikowi náſzemu Alexandrowi przy
13:
káżuiemy/ Po wſzytkim ſwiecie zálecáne ieſt
14:
imię Dáriuſá y pochwalone/ ábowiem y bo=
15:
gowie nie znoſili imieniá iego/ á thy ktorym
16:
obycżáiem ſmiałes przeſć rzeki/ gory/ y mo=
17:
rzá/ á cżynić nawałnoſć przećiw maieſtato=
18:
wi páńſtwá náſzeo/ zaprawdęby wielką chua
19:
łę miał gdyby krom dozwolenia y woley ná=
20:
ſzey Macedonią rządził/ lepiey by thobie było
21:
s twych złoſći pokutowáć/ nizliby od nas krzi
22:
wdę wielką mial podiąć/ gdyż przez náſzego
23:
pánowánia ziemiá mogłáby iáko wdowá o
24:
ſierociáła rzecżoná być. A dla thego wroć ſie
25:
do ziemie thwey drzewiey niż gniew náſz ná
głowę


strona: C7v

1:
głowę twoię wſtąpi/ záprawdę by poznał iá
2:
ko wielka chwałá y moc náſzá ieſt/ dawamy
3:
tobie znáć przez thy ziárná mákowe ktoreć w
4:
worze ſlemy/ bácż że tedy ieſli możeſz ty ziár=
5:
ná zlicżyć/ ták zápewne wiedz iżby tym oby=
6:
cżáiem lud náſz nie mogł być zlicżon/ cżego
7:
ieſli dokazáć nie możeſz wroć ſie do ziemie two
8:
iey/ á zápámiętay iuż thego cos cżynił/ bo=
9:
wiem náſzego ludu walecżnego ieſt niezlicżo
10:
ná wielkoſć/ á odtychmiaſt więcey thego nie
11:
ſmiey ſie dopuſzcżáć.
12:
Iako poſlowie Dariuſowi podali A
13:
lexandrowi liſt z naſienim mákowym
14:
iemu poſłánym.
15:
Gdy przyſzli poſłowie Dariuſowi do Ale
16:
xandrá/ liſt iemu od Dariuſa z mákiem oddá
17:
li/ nátychmiaſt gdy Alexander liſt pocżął cżi
18:
táć/ włożywſzy ſwoię rękę w wor wziął one=
19:
go maku pocżął żwáć mowiąc/ bacżę dobrze
20:
iż ludu iego ieſt wiele/ ále iáko to naſienie ieſt
21:
miękkie/ ták mnimam y lud iego mdły. A
22:
w tym przyſzli niektorzy Macedonowie po=
23:
wiádáiąc Alexandrowi iże Olimpia mátká
24:
iego cięſzką niemocą byłá ziętá. Słyſząc to
25:
Alexander sſtał ſie bárzo ſmętnym/ á wſzák=
że liſt ná=


strona: C8

1:
że liſt nápiſał Dáriuſowi tym obycżáiem.
2:
Liſt poſlany Dariuſowi od Alexan
3:
drá/ przy ktorym mu poſłał pieprzu zá na=
4:
ſienie mákowe ktore wziął od Dariuſa.
5:
Alexander ſyn Filipow y krolowey Olim
6:
piey Dáriuſowi krolowi przykázuiemy.
7:
Wiedz iż wiele liſtow przyſzło/ ktore nas po=
8:
niewolnie ſtąd odwodzą/ á wſzákże ti niemyſl
9:
o tim ábyſmy dla boiázni álbo wątpliwoſcią
10:
twoiey prożney chwały ná wſthecż odiecháć
11:
mieli/ ále ábych oglądał matkę moię kthorá
12:
cięſzką niemocą ieſt zátrzymaná. A przetho
13:
wiedz iż po niedługim cżáſie do ciebie z wielko
14:
ſcią walecżnych ludzi ſie poſpieſzemy/ á bárzo
15:
richło przyciągniemy. Otoć teraz ſlemy ná
16:
wzraſt naſienia mákowego ten pierz/ áby to
17:
znał iż wielkoſć naſienia mákowego tego pie
18:
przu oſtroſcią bywa zięte. Ten liſt dał Ale=
19:
xander Rycerzom Dariuſowym y pierz y dá
20:
ry wyborne/ á potym ie puſćił.
21:
Iako Alexander wracaiąc ſye do
22:
Mácedoniey zwalcżył Amonte Kxiążę
23:
Dariuſowe.
24:
Potym z onąd ruſzywſzy zaſthępy ſwoie
25:
obroćił ſie ná wſtecż ku Macedoniey. Tegoż

strona: C8v

1:
cżáſu niektory mąż bárzo mocny/ kthoremu
2:
imię Amontá kſiążę rycerſtwa Dariuſowe=
3:
go pod Arabią/ z ręką nieprzyacielską woy=
4:
skiem leżał. Ten gdi vſłyſzał przyſcie Alexán
5:
drowo/ ruſzywſzy wſzytek zaſtęp ſwoy záſtá=
6:
wił ſie przećiw Alexandrowi/ y pocżął ſnim
7:
mężnie boiowáć/ bárzo ráno zápráwdę po=
8:
cżęło ſie boiowánie wielkie ták áż do zachodu
9:
ſlońcá/ z obuſtron iednáko boiowáli/ thák że
10:
też przez trzy dni vſtáwicżnie okrutna walká
11:
trwáłá/ ábowiem ták bárzo mocne á okrutne
12:
było pobicie iż też ſłońce ſie záćmiło/ nie chcąc
13:
względáć ná ono wielkie wylanie krwie. Po
14:
tym s ſtrony Perſow wiele ciał vmárłych pá
15:
dáło/ co widząc kſiążę thył podawſzy z ręku
16:
nieprzyacielskich ledwie z małem vciekł/ á
17:
ták prętko bieżał iż ieſzcże przed Dariuſem zá
18:
ſtał ony kthorzy od Alexandrá przyiecháli/ á
19:
Dárius ieſzcże trzymał liſt w ręku y pytał ich
20:
coby Alexander cżynił z onym mákiem/ á o=
21:
ni mu powiedzieli/ wziął á iadł mowiąc/ wie
22:
le ich ále mdłych/ wziąwſzy też Darius pie=
23:
przu Alexandrowego/ á włożywſzy w vſthá
24:
ſwoie począł żwáć á weſtchnąwſzy rzekł/ má
25:
ło ieſt iego rycerzow ále ſą mocni iáko to ten
pierz vká=


strona: D

1:
pierz vkázuie ledwie naydzie ná ſwiecie im ſie
2:
ſprzećiwiące. Odpowiedziało kxiążę Amon
3:
tá tak záiſte ieſt pánie/ máło rycerſtwá ma A
4:
lexander ále mężnych/ ktorzy wiele moich ry
5:
cerzow pobili/ s ktorych ręku ledwom wyſzedł
6:
A wſzákże Alexander dla tego żadnym oby=
7:
cżáiem ſie w pychę nie podnioſl iż zwycięſt=
8:
wo otrzymał/ ále ták Perski lud iáko y Má
9:
cedoński ktorzy byli pobići przykazał w grobie
10:
chowáć.
11:
Iako Alexander wſzedł do Ciliciey
12:
y do Sawiniey/ y do miáſtá Prozopola/ po
13:
tym do Aziey podbiyáiąc ią ſobie/ á Ry=
14:
cerſtwá przywziął.
15:
Potym Alexander przyiechał do Ciliciey
16:
y do Sawiniey/ w kthorych ziemiach wiele
17:
miaſt k iego pánowániu przyſięgli/ á nad to
18:
ſiedmnaſcie thyſiąc ludu k ſwemu zaſthępu
19:
przyłącżył/ potym ſtámtąd iechał do Sáwi
20:
niey/ ktora krom żadnego przećiwiánia pod=
21:
dáłá ſie mu. Wſtąpił też Alexander ná gorę
22:
ktorą zwano Taurus/ y przyſzedł do miáſtá
23:
ktore zwano Prozopolis/ w ktorym było dzie
24:
więć tyſięcy ludu/ od ktorych wziąwſzy Ry=
25:
cerſtwá ciągnął do Azyiey wiele miaſt podbi
Diáiąc.


strona: Dv

1:
áiąc. Potym przyciągnął do Phrigiey y do
2:
koſciołá Słoncá wſzedł/ támże bogom oſiá=
3:
ry cżynił/ z onąd przyiechawſzy do rzeki ktora
4:
Stámádro ieſt rzecżoná/ ktorey rzeki ſzyro=
5:
koſć ná piętnaſcie łokći/ y mowił do onego lu
6:
du/ błogo wam ktorzyſcie chwały Homeruſo
7:
wey doſtąpili. A niekthory z około ſtoiących
8:
imieniem Dokomiktus odpowiedział iemu/
9:
Krolu Alexandrze/ obfitſzeby chwały o thobie
10:
piſany być mogły nizli vcżynił Homerus y o
11:
tych ktorzy miáſto zburzyli Troiáńskie/ ábo=
12:
wiem więtſze rzecży twych cżáſow ſpráwu=
13:
ieſz nizli oni. Ktoremu Alexander rzekł/ mi=
14:
ſthrzu żądam być mądrego vcżennik nizli od
15:
ſproſnego chwałę mieć. Potym ruſzywſzy za
16:
ſtępy przyciągnął do Mácedoniey/ á thám
17:
nálazł mátkę ſwoię z niemocy powſtháłą s
18:
ktorą przez máło dni rozmawiáiąc trwał.
19:
Iako Alexander wyiechawſzy z
20:
Mácedoniey ciągnął záſię do Perſiey.
21:
Poruſzywſzy zaſtępy z Mácedoniey po=
22:
cżął ciągnąć ku Perſiey y położył ſie z woy=
23:
skiem ná mieyſcu ktore rzecżono Abdyron/
24:
á ludzie onego miáſthá ze wſzech ſtron brony
25:
zamknęli/ Widząc tho Alexander rozgnie=
wał ſie


strona: D2

1:
wał ſie bárzo/ y przykázał rycerzom ſwym á
2:
by ie zápalili. Rycerſtwo thedi Alexandrowo
3:
vcżyniwſzy nawáłnoſć pocżęli ie burzyć/ A
4:
lud mieyski bácżąc to iż niemogli znoſić wiel
5:
koſći zbroynych/ ábowiem ono mieyſce nie by
6:
ło s przyrodzenia obronne/ pocżęli wołáć y
7:
mowić/ krolu Alexander nie zamknęliſmy
8:
bron mieyskich dla tego ábyſmy ſie twey wy=
9:
ſokoſći ſprzećiwili/ ále boiąc ſie Dariuſa krolá
10:
Perskiego/ kthory gdyby to vſłyſzał/ zeſlałby
11:
ná nas Pány ſwoie kthorzyby nas ze wſzech
12:
ſtron roſproſzyli. Ktorym Alexander odpo=
13:
wiedział/ otworzſcie brony mieyskie ieſli chce=
14:
cie vydz rąk walecżnych/ á gdy z Dáriuſem
15:
koniec vcżynię tedy ſwámi będę rozmawiał.
16:
Słyſząc tho iednacże otworzyli iemu brony
17:
mieyskie/ á ſtámtąd idąc obroćił ſie k ſtronie
18:
przyſzedł do Brochiey/ á potym przeſzedł Kál
19:
deopolim/ záſię z onąd przyſzedł do rzeki Se
20:
nis gdzie tám głodem wielkim był obciążon
21:
zaſtęp Alexandrow/ ſzemráli thedy Rycerze
22:
mowiąc/ konie náſze vſtawáią bez przeſtan=
23:
ku/ ktorym Alexander potwierdzáiąc ie mo=
24:
wił/ O mężowie y rycerze moi namocnieyſzy
25:
ktorzyſcie do thych cżáſow woienne nieprze=
D ijſpiecżno=


strona: D2v

1:
ſpiecżnoſći podeymowali/ izali dla niedoſtatku
2:
koni macie roſpacżać w zdrowio/ wſzak poki ży=
3:
wot będzie panowach w ciałach waſzych/ koni
4:
niezlicżnych doſtaniemy/ ale ieſli ſtradamy ży=
5:
wota cieleſnego/ nie będzie nam pożytecżna ob
6:
fitoſć koni. Pokwapmy ſie tedi do takih mieyſc
7:
gdzie nam y naſzym koniom żywnoſći obfitoſć
8:
naydziemy.
9:
Iako Alexander prziſzedł do koſcio
10:
ła Apollinowego/ kthory Alexandra wezwał
11:
Herkuleſem.
12:
Potym z zaſtępy ſwemi przyſzedł na miey
13:
ſce ktore zwano Lukrus/ gzie tam wiele żywno=
14:
ſći y paſtwisk zwierzęcych nalazł/ Potym z o=
15:
nąd ruſzywſzy zaſtępy przyſzedł na mieyſce ktore
16:
ieſt rzecżone Tragacintes/ y rozbił tam namio
17:
ty ſwoie y wſzedł do koſcioła Apollinowego/ a
18:
chciał tam ofiary cżynić bogom/ y boskie odpo=
19:
wiedzi wziąć/ ale mu powiedziała panna/ kto=
20:
ra była kapłanem w tym koſciele imieniem Zo
21:
chora iż nie była godzina odpowiedzi boskiey/
22:
Drugiego tedi dnia przyſzedł Alexander/ a tam
23:
ofiary cżynił/ natychmiaſt go wezwał Apollo
24:
Herkule Herkule/ Odpowiedział Alexander/
25:
Cżemus mię Herkuleſem nazwał/ teraz zapra
26:
wdę bacżę iż twoie odpowiedzi ſą fałſzywe.
27:
Iako Alexander przyiechał do Te

strona: D3

1:
be miaſta/ ktore zburzył y z gruntu wykorzenił
2:
dla tego iż ſie mu mocnie przećiwili.
3:
Wyiechawſzy z onąd Alexander przycią=
4:
gnął do miaſta ktgore Teba zową/ y mowił lu=
5:
dziom miaſta onego/ daycie mi pięć ſet Ryce=
6:
rzow ktorzyby mi prziſzli na pomoc/ w odzieniu
7:
zbroynym zgotowane. Słyſząc tho Thebani
8:
zamknęli brony mieyskie/ a przybrawſzy ſie s
9:
nich dzieſięc tyſiąc we zbroię/ wſtąpili na muri
10:
pocżęli wołać wielkiemi głoſy mowiąc/ Alexan
11:
der ieſli nie odeydzieſz od nas/ ciebie y twoie ry=
12:
cerze ſzkaradzie vdręczymy. Słyſząc tho Ale=
13:
xander vſmiechnąwſzy ſie rzekł/ Thebei wiele ie
14:
ſteſcie zalecani z mocy waſzey/ zamknęliſcie bro
15:
ny mieyskie a rzekliſcie ſemną walcżyć/ Cżło=
16:
wiek mocny boiowania żądliwy nie zamyka ſie
17:
w mury ale w polu mężnie walcży przećiw nie=
18:
przyaciołom. Rzekſzy tho kazał cżterzem tyſią=
19:
com ſtrzelcom aby okrązili ono miaſto/ a iżby
20:
one ſtoiące na murzech vſtrzelali ſtrzałami.
21:
Przykazał też y dwiema tyſiąc ieznych aby ony
22:
fundamenti mieyskie (ktore zbudowal Amphi
23:
on y Zochus) połamali/ drugim tyſiącom ro=
24:
skazał aby ogniſthemi pochodniami brony ze
25:
wſzech ſtron zapalali mieyskie/ a drugie trzy ty
26:
ſiące zrządził/ aby bili na mury tarany/ a żela=
27:
znemi przyprawami rozrzućili. Sam też Ale
D iijxander


strona: D3v

1:
xander ſtymi ſtał ktorzy vmieli s proc ćiſkać ka
2:
mienie y z inſzemi zaſtępy/ a tak gdy iuż bitwę
3:
zacżęli miaſto z iednę ſtronę okrutnie gorzało
4:
a lud przez mur na ſzyie vpadał/ niektorzi vmar
5:
li/ a drugim ſie g oleni y ramiona łamali. Był
6:
tam niektory cżłowiek między woyskiem Ale=
7:
xandrowym Siſtorus nieprzyaciel/ ten ſie we
8:
ſelił/ widząc miaſto tak ſpuſtoſzone/ Ale niekto
9:
ry muzyk mieyski imieniem Iſwimea widząc
10:
vpadek oycżyzny ſwey/ padł przed nogi Alexan
11:
drowe/ natychmiaſt pocżął płacżliwie a rzewno
12:
ſpiewać/ maiąc nadzieię aby miał Alexandra
13:
iżby ku miaſtu miłoſierdziem był skłonion.
14:
Wezrzawſzy nań Alexander rzekł/ dla cżego
15:
mię tak vſilnie proſiſz? Iſwimea odpowiedział
16:
abych mogł vmyſł twoy ku miłoſierdziu skło=
17:
nić. Słyſząc to Alexander rozgniewal ſie bar=
18:
zo y przykazał mury mieyskie rozrzućić s fun=
19:
damentow. Potym ſtamtąd poruſzywſzy za=
20:
ſtępy ciągnął daley/ ktorego naſladował nie=
21:
ktory ſlachćic onego miaſta imieniem Ditho=
22:
matus/ a Thebei ktorzy zoſtali po pogorźeniu
23:
mieyskim/ proſili odpowiedzy od boga Apolli=
24:
na/ ktorym odpowiedział Apollo mowiąć/ ten
25:
kthory miaſto Tebańskie zbuduie troiakie zwy=
26:
cięſtwo otrzyma/ a doſtąpiwſzy troiakiego zwy
27:
cięſthwa/ natychmiaſt naſze miaſto ſprawi na
28:
pirwſzy ſpoſob.

strona: D4

1:
Iako Alexander przyſzedł do Ko=
2:
rintu/ a niektory mieſzcżanin Tebański/ będąc
3:
w żałobie/ otrzymał to v Alexandra/ aby mia
4:
ſto Tebańskie mogł przywroćić.
5:
Alexander tedy opuſćiwſzy miaſto Tebań=
6:
skie ſpuſtoſzone/ ciągnął do Korinthu. Proſili
7:
go tam Korintowie aby ſzyrmirzom gry ſtroić
8:
kazał/ na ktorych prozbę przyzwolił/ y zeſzła ſie
9:
wielkoſć ludu na dziwowanie/ ktorym niezlicz=
10:
nym rzekł Alexander/ kto z was wynidzie pocży
11:
nać gry? Ditomatus ktoregoſmy przed thym
12:
mienili z miaſta Tebe odpowiedział/ Ieſli lubo
13:
waſzemu maieſtatowi/ ia wziąwſzy dozwolenie
14:
ſzyrmowania pirwſzy rozpocnę/ A natichmiaſt
15:
na dozwolenie Alexandrowo ſzyrmował y wy=
16:
grał/ Y rzekł mu Alexander/ ieſli trzećim ra=
17:
zem wygraſz będzieſz koronowan. Natichmiaſt
18:
ſzyrmuiąc wtorym razem y trzećim wygrał. A
19:
tak natychmiaſt na przykazanie Alexandrowo
20:
koronę wziął na ſwą głowę chwalebną. Rze=
21:
kli iemu wozni/ opowiedz nam imię twoie/ Di
22:
thomatus rzekł/ ſtradaiący miaſta ieſtem rze=
23:
cżon. Słyſząc to Alexander rzekł/ o namiley=
24:
ſzy boiarzynie dla cżego ieſtes ſtradaiący mia=
25:
ſta rzecżon. Dithomatus odpowiedział/ wielki
26:
Ceſarzu/ przed tym krolewskiey doſtoynoſći po
27:
żywaiąc miałem miaſto namienione/ ale gdis
D iiijCeſar=


strona: D4v

1:
Ceſarſtwo przyiął/ takżem iuż miaſta ſtradał/
2:
Tę odpowiedz zrozumiawſzy Alexander/ bacżył
3:
iż o Tebanoch mowił/ y rzekł do woznych/ wo=
4:
łaycie aby Tebańcżyk miał przywroćić miaſto
5:
Tebańskie.
6:
Iako Alexander wſzedł do koſcio=
7:
ła Apollinowego/ a odpowiedz wziął iż miał
8:
wſzytek ſwiat ſobie podbić.
9:
Pothym wyſzedſzy s Korintu przyſzedł do
10:
miaſta ktore Platea zową/ ktorego kxięſtwa po
11:
żywał niektory imieniem Sthraxagonas/ A
12:
wſzedſzy tham Alexander do koſcioła boginiey
13:
Diany/ nalazł tam pannę kthora była kapła=
14:
nem y w odcieniu kapłańskim chodziła/ ktora
15:
gdy go vzrzała rzekła mu. Pozdrowion bądz
16:
Alexandrze ſzcżęſne twoie przyiechanie/ ty maſz
17:
wſzytek ſwiat pod ſwe pańſtwo podbić. Drugie=
18:
go też dnia weſzło kxiążę Straxagonas do ko=
19:
ſcioła w ktorym była ona panna/ kthorego gdy
20:
vzrzała thak mowiła do niego. Cżego chceſz
21:
Straxagonas/ po mało dni ty ſtradaſz kxięſt=
22:
wa twego. Vſlyſzawſzy to Straxagonas roz=
23:
gniewał ſie barzo y rzekł iey/ Nie ieſtes doſtoy=
24:
na kapłańſtwa pozywać/ Alexander wſzedł do
25:
ciebie a dobrzes iemu prorokowała/ a mnięs
26:
rzekła abych miał ſtraćić wſzyſtko kxięſtwo/ kto
27:
remu panna/ Nie gnieway ſie thak ći to muſi
być/ a=


strona: D5

1:
być/ áni może być żadnym obyczáiem odmie
2:
niono. Sſtáło ſie potym po niekilko dni
3:
iż ſie Alexander rozgniewał ná Straxago=
4:
nę/ á ſlożył go s kxięſtwá y wyrzućił. Strá
5:
xagonas tedy biegł do Ateny miáſtá, gdzie ſie
6:
vskarżał s płácżem ná Alexandrá/ ktory go
7:
ſlożył s kſięſtwá iego. Ateńſcy pánowie ſły=
8:
ſząc to rozgniewáli ſie bárzo mowiąc/ cięſzſze
9:
rzecży ſpráwić przećiw Alexandrowi/ ieſliby
10:
Stráxagony nie przywroćił ná kſięſtwo.
11:
Iako Alexander iechał do Atheny
12:
á iáko do nich piſał.
13:
Alexander ruſzywſzy zaſtępy przyyechał
14:
do Atheny/ ſłyſząc tedy co Athenowie mowi
15:
li/ piſał do nich liſt tym obycżáiem.
16:
Alexander ſyn Filipow y krolowey Olimpi=
17:
ey Atenom to powiádamy. Gdi vmárł ociec
18:
náſz ſiedliſmy ná ſtolcu doſtoynoſći iego/ po=
19:
tym sſtąpiliſmy ná gránice zachodne/ gdzie
20:
tám wſzyſcy przebywáiący pod náſze pańſt=
21:
wo ſie poddáli/ pocżąwſzy od miáſtá Rzym=
22:
skiego aż do morzá zachodniego/ niekthorzy
23:
nas przyymowáli ſpokoynie/ niektorzy przez
24:
boiowanie podbići/ á ktorzy nie chcieli do nas
25:
przyſć ſpokoynie/ ich przybytki przikazáliſmy
D váż z grun=


strona: D5v

1:
aż z gruntu rozrzućić. A thych cżáſow gdy=
2:
ſmy wyiecháli z Macedoniey/ á prez wſzyt=
3:
kę Afrykę przechodząc Tebani pocżęli náſze=
4:
mu páńſtwu vwłacżáć/ ktorych pychę áż do
5:
ziemieſmy skłonili. A wam też Atenom pi=
6:
ſzemy/ ábyſcie nam poſláli dzieſięć Filozofow
7:
s ktoremi żądamy náſz rozum oſtryć. Nic od
8:
was nie żądamy inſzego/ tylko tho ábyſcie ſie
9:
nas bali iáko krolá y páná ſwego. A ieſliże
10:
nie chcecie ſie poddáć páńſtwu náſzemu/ po=
11:
trzeb ieſt ábyſcie nád nas mocnieyſzy byli/ ábo
12:
ſie nam mocnieyſzym vkorzyć. Gdy cżytáli
13:
Athenowie liſt/ pocżęli wołáć iákoby ſzaleni.
14:
Euſkulus tedy mędrzeć powſtawſzy z wielko
15:
ſći ludu rzekł/ aby żadnim obycżáiem nie przi
16:
zwaláli ſłowam Alexandrowym/ á lud zgro
17:
mádziwſzy ſie w iednoſć proſili Demoſthená
18:
mędrcá áby im rádę dobrą dał/ á coby ſie ieo
19:
porádnoſći widziáło áby to oznaimił. Demo
20:
ſtenes tedy podnioſł ſie ná wyſzſze mieyſce/ á
21:
ręką vcżyniwſzy milcżenie ták pocżął mowić
22:
Mężowie y mieſzczánie weſpołek ſemną mie
23:
ſzkáiący przyimicie proſzę ſłowá moie skrom
24:
nie/ á ſluchaycie ieſli ſie tákowemi być znacie
25:
żebiſcie mogli wielmożnoſć zátłumić Alexan
drowę


strona: D6

1:
drowę walcżcie ſnim/ á ſłow iego żadnym o=
2:
bycżáiem nie przyymuycie/ á ieſliże ſie iemu
3:
nie możecie ſprzećiwić/ poddáycie ſie ieo má=
4:
ieſtatowi/ wſzák to wiecie iż iakoſmy ſłyſzeli od
5:
náſzych ſtárſzych/ Sennes krol bárzo mocny
6:
w ſwym páńſtwie wyſoki/ ácżkolwiek był wie
7:
le zwycięſtw doſtąpił/ á wſzákże w Klaydzie
8:
wiele ſzkod popadł. Ale ten Alexander niezli=
9:
cżne walki cżynił/ w ktorych nic inſzego iedno
10:
zwycięſtwo záwżdy otrzymał/ ázali przeby=
11:
wáiący w Tyrze nie byli Rycerze bárzo moc=
12:
ni/ y we wſzelkim vmieniu walecżnym wy=
13:
ćwicżeni/ coz im pomogłá ich wielkoſć álbo
14:
moc/ Tebei mądroſcią wielką iáſnęli/ ktorzy
15:
y ktorych miáſto náuką walcżenia niemniey
16:
było okraſzono. Coż im tedy byłá pożytecżna
17:
mądroſć y ſiłá álbo mężnoſć walecżna. Peli
18:
penſowie ácżkolwiek s przodku mężnie wal=
19:
cżyli z Alexandrem/ wſzákże potym vſtáli od
20:
nawáłnoſći zbroinych. Azaſcie nie porozu=
21:
mieli iż niezlicżne miáſtá do ktorychkolwiek
22:
wſzedł/ krom wſzelkiego walcżenia y ſprzeći=
23:
wiánia iego máieſtatowi ſie poddáli/ dla tego
24:
tez iż Stráxagonę z iego páńſtwá ſlożył/ do
25:
brze vcżynił/ ábowiem wyſtep Stráxogony
vprze=


strona: D6v

1:
vprzedził. A iżechmy ſłyſzeli Alexandra być
2:
mądroſcią przychędożonego/ coby ſnadz bez
3:
winy Stráxagony nie zrzućił.
4:
Iako Atenowie poſlali dań wielką
5:
Alexandrowi y koronę zlotą przychędożoną
6:
perłámi bárzo koſztownemi.
7:
Słyſząc to Atenowie iednoſtáynie pocżę
8:
li chwalić rádę Demoſtená mędrcá/ y vmy=
9:
ſlili poſłáć Alexandrowi koronę złotą/ ktora
10:
ważyłá ſto funtow y pięćdzieſiąt/ przez poſli
11:
obiecuiąc mu cżińſz y dań/ ále mu Filozofow
12:
żadnym obycżáiem poſłáć nie chcieli. Gdy
13:
poſłowie prziſzli do Alexandrá/ podáli mu ko
14:
ronę złotą/ cżyńſz y dań rocżny obiecuiąc/ iá
15:
ko ſami Atenowie bráli. Wyſlychawſzy ich
16:
Alexander/ náthychmiaſt porozumiał rádę
17:
Euskula mędrcá/ ktori mowił áby ſie ſprze
18:
ćiwili Alexandrowi/ á rádę Demoſtena mo
19:
wiącego/ áby ſie przykazániu Alexandrowe=
20:
mu nie ſprzećiwiáli/ á wſzákże do nich liſt pi
21:
ſał tym kſtałtem.
22:
Liſt poſlany Atenom od Alexandra
23:
Alexander ſin Filipow y Olimpiey kro=
24:
l[o]wey/ żadnym obycżáiem Krolewskiego i=
mienia


strona: D7

1:
mieniá nie przyymiemi áż pod mocną ręką
2:
Grecką pogańſtwo podbiyemy. Atenom to
3:
powiádamy/ nie vmyſliliſmy do wáſzeo miá
4:
ſtá ze wſzyſtkim zaſtępem náſzym wnidz/ ále
5:
tylko s kxiążęty ktore mamy vmyſliliſmy zá
6:
prawdę was odewſzego podeyrzenia wyſthę=
7:
pu wizwolić/ ále wy vmyſliliſcie przećiwnoſć
8:
nam według iáko ſwiádſzy ſamnienie wáſze/
9:
Swiádſzę bogi memi iż ieſliby ſie ktho z was
10:
podnioſl przećiwko nam/ zá tobyſmy ſie nań
11:
nie gniewáli/ ále iáko wiecie/ zli záwżdy zle
12:
myſlą y wypełniáią/ á zá nie wiecie iż Teba
13:
nowie przećiw nam zbroie podnoſili/ ſluſznie
14:
też wzięli zapłátę ſwoię/ á wy też máiąc złe
15:
ſamnienie przećiw nam/ iużeſcie nas winne
16:
vcżynili/ iżeſmy Stráxágonę s páńſtwá ſło
17:
żyli ktory cięſzko przećiw máieſtatowi náſze=
18:
mu cięſzko wyſtąpił. Piſaliſmy wáw ábyſcie
19:
nam dzieſięć mędrcow poſláli/ á wiſcie precż
20:
odrzućili náſze przykazánie/ nie vznawſzy A=
21:
lexandrowey mocy/ ácżkolwiek byſcie ſthąd
22:
mogli być z wyſthępu podeyrzeni/ á wſzákże
23:
wam wſzelkiey niepráwoſći winę odpuſzcża=
24:
my/ Bądzcieſz tedy potwirdzeni á bądzcie we
25:
ſeli/ ábowiem od nas żadney cięſzkoſći nie v=
znacie/


strona: D7v

1:
znacie/ dla tego iżeſcie przyſtáli ku rádzie De
2:
moſtená mędrcá. Cżytáiąc Atenowie then
3:
liſt vweſelili ſie bárzo.
4:
Iako Lacedemonowie broniąc przy
5:
iąc Alexandrá gotowáli ſie ku bitwie.
6:
Potym z onego mieſtcá poruſzywſzy za=
7:
ſtępy przyciągnął ku Lacedemoniey/ ále La
8:
cedemonowie przikazániu iego nie chcieli być
9:
poſluſzni/ y iednoſtaynie mowili/ nie máſz lu
10:
du mdleyſzego iáko ſą Atenowie/ ktorzy ſie ba
11:
li nawáłnoſći Alexandrowey/ ále my ſiły ná
12:
ſze mężnie okáżmy. A rzekſzy to brony miey=
13:
skie zamknęli/ á wſtępuiąc ná muri ze wſzeh
14:
ſtron ſtali/ a niekthorzy też ſnich wſtąpiwſzy
15:
w łodzie przećiw iemu wyiezdzili ná brzegi
16:
morskie. Widząc tho Alexander/ poſłał im
17:
liſt ták mowiąc.
18:
Alexander ſin Filipow y krolowey Olimpi=
19:
ey Lacedemonom tho opowiádamy. Wam
20:
rádziemy áby wiárę ktorąſcie od náſzych przo
21:
dkow wzięli zupełnie chowáli/ á nie podno=
22:
ſcie ręku wáſzych na wyſokoſći/ kthorych nie
23:
możecie doſiądz/ á ieſliże ſie chcecie weſelić z
24:
mocnoſći perſon wáſzych/ ták ſiły wáſze vká
25:
zuycie/ iákobyſcie od nas godną cżeſć otrzy=
máli.


strona: D8

1:
máli. Dla tego wam mocnie przykázuiemy
2:
ábyſcie dobrowolnie wyſzli z wáſzych łodzi/
3:
drzewiey niż was ogień przymuſi okrutnie v
4:
padáć/ cżego ieſli nie chcecie vcżynić/ będzie=
5:
cie ſie ſami winowáć/ gdy zwycięży Alexan=
6:
der.
7:
Iako Alexander zwalcżył Lacede.
8:
Cżytáiąc then liſt Lacedemonowie/ roz=
9:
gniewáli ſie bárzo/ y pocżęli ſie mocnie goto
10:
wáć ku bitwie. Alexander tedy z zaſtępem o=
11:
krążywſzy miáſto á vcżyniwſzy ſzturm pocżę
12:
li ie przemiátáć przez mur/ niektore vmarłe
13:
niektore też ranne/ łodzi też ich zapalone go=
14:
rzáły/ á oſtátecżni ktorzy zoſtáli, tákowy ba=
15:
cżąc vpádek/ wyſzli z miaſta/ a pádáiąc przed
16:
nogi Alexandrá/ proſili go áby nie byli poi=
17:
mani. Odpowiedział im Alexander/ przyſze
18:
dłem do was ćichy/ á nie chcieliſcie mię ſpo=
19:
koynie przyiąć/ popalone ſą wáſze łodzi y zu
20:
bożáło miáſto/ izalim wam nie mowił áby=
21:
ſcie rąk wáſzych nie podnoſili ná wyſokoſć kto
22:
rey żaden doſiądz nie może/ bo kto ná wyſoko
23:
ſći wſtępuie nie máiąc mocy w nogach ſwo
24:
ich/ bez wątpienia vpada ná głębokoſć. Za=
25:
ſię gdy dobrze obacżamy (was ſtego nie wi=
nuiemi


strona: D8v

1:
nuiemy) gdyżeſcie mieli nádzieię ták ſnami
2:
vcżynić/ iáko Xerxes y rodzicy wáſzy sſtárá=
3:
dawná cżynili/ ále teraz nadzieiá wáſzá owſze
4:
ki wás zdrádziłá/ boſcie nie mogli znoſić na=
5:
wáłnoſći zbroynych/ á rzekſzy tho Lacedemo=
6:
nom vſtáwił dobrowoleńſtwo.
7:
Iako Alexander po wthore wſzedł
8:
do krain pogáńskich/ skąd ſie go Darius
9:
barzo bał.
10:
Potym ruſzywſzy zſstępy wſzedł w ſtro=
11:
ny Ciliciey w krainy pogáńskie. Darius te=
12:
dy Ceſarz ſlyſząc o przyſciu Alexandrowym
13:
zlękł ſie bárżo/ Nátychmiaſt zebráwſzy kſią=
14:
żętá y pány ſwoie/ rádził ſie ich mowiąc/ Ia
15:
ko bacżę then poſtępuie walcżąc mnożąc ſie
16:
w zwycięſtwie y w mocy/ á iam go mnimał
17:
być iákiego łotrzyká/ kthoryby iako drapieſcá
18:
mgłe ziemie złupił/ on záprawdę boiuie iáko
19:
mąż/ á iáko krol ſie vpokarza/ á im więcey
20:
nań vſiłuię/ tym więcey imię iego ná wyſo=
21:
koſći ſie podnoſi. Poſláłem mu piłę y mácżu
22:
gę áby gry ſtroił dziećińskie/ ále kthoregom
23:
mowił byc iáko vcżniá/ widzę że przechodzi
24:
miſtrzá/ á gdziekolwiek ſie obroći wſzędzie go
25:
ſzcżęſliwie fortuna náſláduie. Potrzeb thedy
nam o


strona: E

1:
nam o náſzym wybáwieniu s pilnoſcią ro=
2:
zmyſláć/ ábyſmy nie vpádli w vpádek pod=
3:
nieſienia y ſzaleńſtwá prożnej chwały/ wzgar
4:
dzáiąc go mowiąc/ nic nie ieſt pychá Alexan
5:
drowá dla tegoż z vfnoſći náſzei weſelimy ſie/
6:
gdyż máłoſć iego mnoży ſie á náſzá wielkoſć
7:
vſtawa. Nie wątpię y w tym iż boska opátrz
8:
noſć może go wſpomoc/ chcąc iemu życżyć
9:
y korony kroleſthwá/ cżás iemu przynieſie y
10:
przymnoży/ á gdym mnimał wyrzućić go z
11:
iego ziemie/ on nas wyrzući s Perſyey.
12:
Iako Darius cżynił radę s ſwemi
13:
kſiążęty/ iákoby ſie mogł ſprzećiwić
14:
Alexandrowi.
15:
Gdi to wymowił Darius/ odpowiedział
16:
Macher brath iego. Vwielbiłes Alexandra
17:
mowiąc iż on vſiłuie wniſć do Perſidiey/ ni=
18:
ſlibyſm y mieli iego Elladę oſięgnąć/ dla te=
19:
go ieſlić ſie podoba/ pożyway obycżáiow Ale
20:
xandrowych/ á ták twoie kroleſtwo ſtánie nie
21:
naruſzone/ á ieſzcże drugich więcey podbieſz/
22:
Abowiem Alexánder gdy chce s kim walcżyć
23:
nie ſle panow áni kſiążąt ſwych/ ále ſam o=
24:
blicżnie przyſtępuie ku bitwie/ á ták ſie mu i=
25:
mię y chwałá mnoży. Słyſząc tho Darius
Erzekł/ á=


strona: Ev

1:
rzekł/ ázali ia od niego álbo on odemnie ma
2:
przykład bráć? Odpowiedział ieden s Kſią=
3:
żąth mowiąc/ Alexander we wſzytkich rze=
4:
czach ieſt bárzo dowćipny y vmieiętny/ ni w
5:
cżym nie wyſtąpił/ ále ſam przez ſię wſzythko
6:
mężnie cżyni/ ktori ſpoſob od národzenia ſwe
7:
go wziął ná wzraſt Lwá. Ktoremu Darius
8:
skąd tho wieſz? a on odpowiedział/ Gdy ná
9:
przykazánie twoie iecháliſmy do Mácedoni=
10:
ey ábyſmy wzięli cżyńſz od Filipá/ widziałem
11:
oſobę iego y wielką mądroſć/ Dla tego ieſlić
12:
ſie podoba/ rozeſli po wſzyſtkich ſtronách kro=
13:
leſtwá twego/ á zgromádziwſzy pany twoie y
14:
kſiążętá wſzytki/ bowiem pod kroleſtwem per
15:
skim ieſt bárzo wiele ludu/ to ieſt/ Parti/ Me
16:
di/ Appolináti/ Itali/ Bartei/ Dirumani/
17:
y inſzy lud/ ktorych ieſt ſto y pięćdzieſiąt kto=
18:
rzy ſą poſluſzni máieſtatowi twemu/ niechże
19:
wſzyſcy będą zgromádzeni w iednoſć/ á ſzukai
20:
my od bogow wſpomożenia. Potym gdi vy
21:
rzi Alexander wielkoſć ludu y pogáńską moc
22:
wſzytki cżłonki iego boiáznią będą zięte. Kto=
23:
remu drugie kſiążę rzeklo/ dobres porádzenie
24:
ále niepożytecżne wydał/ áza nie wieſz iż ie=
25:
den wilk wielkie ſtádo owiec vgania y roſpra
ſza/ tak


strona: E2

1:
ſza/ tákże też y Grekow mądroſć przewycią=
2:
ża wielkoſć pogánow.
3:
Iako ſye Alexander omywał abo
4:
kąpał w rzece/ ſcżego potim dla zimnoſći wo
5:
dy był niemocen.
6:
Wthen cżás Alexander zgromádziwſzy
7:
wielkoſć ludu walecżnego przyſzedł ku lidzbie
8:
ſto tyſiąc ludu/ á rozruſzywſzy namioty przy
9:
iechał ku rzece ktora rzecżona ieſt Oceanus/
10:
s ktorey wodá bárzo zimná y iáſna pochodzi
11:
łá/ Przydáło ſie woley iego że ſie omywał w
12:
oney rzece/ sſtáło ſie potym że głowá iego by=
13:
łá obráżona wielkiemi boleſciámi/ ták że też y
14:
wielkiemi zimnicámi był dręcżon/ kthorego
15:
Macedonowie widząc niemocnego/ żáſmu=
16:
ćili ſie bárzo á boiąc ſie thák między ſobą mo=
17:
wili/ Ieſli będzie obiáwiona niemoc Alexan
18:
drowa Dáriuſowi/ vcżyniwſzy nawáłnoſć
19:
przećiw nam iſcie nás zágłádzi. Ale potym
20:
zdrowie Alexandrowo wſzythki Rycerze po=
21:
twirdzáło.
22:
Iáko lekarz dał trunek Alexandro=
23:
wi/ sktorego nátychmiaſt był vzdrowion.
24:
Tedy Alexander wezwał do ſiebie lekárzá
E ijſwego


strona: E2v

1:
ſwego imieniem Filipa/ á o niemocy ſwey pil
2:
nie pytał/ Był thento lekarz Alexandrow ie=
3:
ſzcże młodzieniec/ á we wſzytkiey náuce lekar=
4:
skiey dobrze doskonáły/ ábowiem tho obieco=
5:
wał Alexandrowi/ iż przez ieden trunk miał
6:
go przywroćić ku pirwſzemu zdrowiu. Nie
7:
ktore kſiążę Rycerſtwá ktory trzymał Arme
8:
nią imieniem Parmerius kthory bárzo zay=
9:
rzał temu lekárzowi/ przeto iż od Alexandra
10:
niewymownie był miłowan/ piſał potáiem=
11:
nie do Alexandra mowiąc/ ſtrzez ſie od Fili=
12:
pa lekárzá/ á niepiy tego trunku kthoryć ma
13:
dáć/ ábowiem Darius obiecał mu corkę ſwo
14:
ię zá małżonkę dáć/ á onego w kroleſtwo ſo=
15:
bie przyłącżyć/ áby cie tylko iákimkolwiek oby
16:
cżáiem mogł zádławić. Przecżedſzy liſt Ale=
17:
xander nie záſmućił ſie dla tego/ ábowiem du
18:
fáł w ſzcżyre á cżyſte ſamnienie Filipowe.
19:
Wten cżás Filip s trunkiem nágothowá=
20:
nym wſzedł do Alexandrá/ y podał mu gi/ á
21:
Alexander wziąwſzy trunk/ w iednej ręce trzi
22:
mał á w drugiey liſt pátrząc oſthro w twarz
23:
Filipowę/ ktoremu Filip rzekł Nie lękay ſie
24:
wielki Ceſarzu trunku ále gi piy/ Náthych=
25:
miaſt Alexander trunk przyiął/ potym Fili
powi


strona: E3

1:
powi liſth vkazał. Przecżedſzy liſt Filip rzekł/
2:
wielki Ceſarzu nie ieſtem w thym winien czo
3:
liſt powiáda. Alexender thedy sſtał ſie dobrze
4:
zdrowym/ y wezwał do ſiebie Filipá obłápił
5:
go mowiąc/ znay Filipie miłoſć ktoramem
6:
miał ku tobie pirweiem trunk pił potymem
7:
ći liſt vkazał. Ktoremu Filip rzekł/ wielki Ce
8:
ſarzu przykáż themu tho przed oblicżnoſcią
9:
twoią ſtánąć/ ktory tobie tákowy liſt poſła [ł]/
10:
ábowiem mię náucżył thákową złoſć popeł=
11:
nić. Náthychmiaſth przykazał do ſiebie we=
12:
zwáć Parmeziuſa kxiążecia/ á gdi był pytan
13:
nálezion bił ſmierći godzien/ á thák go skazał
14:
ſciąć.
15:
Iako Alexander podbił ſobie Ar=
16:
menią y Medią/ y przyciągnął do rzeki Eu
17:
fraten/ á tám kazał moſt zbudowáć łańcu=
18:
chy związány.
19:
Zonąd pothym ruſzywſzy zaſtępy iechał
20:
do mediey y Armeniey wielkiey/ á ony pod
21:
ſwe páńſtwo podbił/ potym iádąc przez wie=
22:
le dni/ przyſzedł ná mieſtce bárzo ſuche/ gdzie
23:
namniey wody nie było/ á przechodząc przez
24:
mieyſce kthore zową Adriakus przyciągnął
25:
ku rzece Eufraten/ támże poſthánowił na=
E iijmioti


strona: E3v

1:
mioty ſwoie/ Náthychmiaſt przykazał drze=
2:
wo wozić/ y kazał moſt ná łodziach ſpráwić
3:
przez onę rzekę/ á zmoćnić dobrze gwozdzmi
4:
żeláżnemi y łáńcuchy/ potym przykazał Ry
5:
cerzom ſwym áby przeſzli/ Oni widząc wiel=
6:
ką rzekę bárzo chutko płynącą/ bali ſie przez
7:
on moſt przeſć/ áby ſie łáńcuchy nie połamá
8:
ły/ będąc obciążone wielkoſcią ludu. Wi=
9:
dząc ie Alexander wątpliwe/ przykazał ſtro=
10:
żom ktorzy bydło wiedli áby pirwey przecho=
11:
dzili/ potym inſzy zaſtęp náſládował. Ale ry
12:
cerze ieſzcże w tym wątpili/ thedy ſie Alexan=
13:
der rozgniewał/ á wezwawſzy kſiążąt ſwych
14:
pirwſzy ſam przeſzedł/ potym go wſzyſcy ná=
15:
ſládowáli. Ty dwie rzece Tygrys y Eufra
16:
ten bieżą przez Medią/ Mezopotamią y Bá
17:
bilonią/ á w rzekę Nilus wpadáią.
18:
Iako Alexander przykazał skazić
19:
moſt przeſzedſzy rzekę.
20:
Gdy przeſzedł Alexander przez rzekę y za
21:
ſtęp wſzyſtek/ położył ſie z woyskiem rozbiwſzi
22:
namiothy ſwoie/ á moſt ze wſzech ſtron kazal
23:
rozerwáć/ czo wydząc oni z woyská bárzo ſie
24:
záſmućili/ á ſzemrząc międzi ſobą ięli mowić
25:
Ieſli ſie nam przyda zbitwy vieżdzáć/ nie bę=
dziem mie=


strona: E4

1:
dziem mieli iáko przez wodę przebieżeć. Zro=
2:
zumiawſzy Alexander ſzemránie ich rzekł do
3:
nich/ Co ieſt co s ſobą mowicie? ieſli ſie nam
4:
przyda ábyſmy z woyny vciekáli/ nie będzie
5:
nam vciecżká przez wody? Záiſte to wiedzcie
6:
iżem dla thego moſt kazáł rozerwáć/ ábyſmy
7:
tym mężniey boiowáli/ bo ieſli ſie więcey bę=
8:
dziem mieć ku vciekániu niż ku bitwie/ wſzyc
9:
cy razem poginiemy/ zwycięſthwo záleży w
10:
boiowániu/ nie w tych co vciekáią ále ktorzy
11:
mężnie á ſmiele poſtępuią/ A dla tego nie=
12:
chay będą vtwierdzone ſercá wáſze/ á moc=
13:
noſć walki iákoby gry ſobie mniemaycie/ wiec
14:
cie to zápewne iż żadnym obycżáiem Mace=
15:
doniey nie vyrzycie/ áſz wſzytki pogány vskro
16:
miemy/ thedy záprawdę z zwycięſtwem ſie
17:
wroćimy.
18:
Iako Darius Ceſarz walcżył z Ale
19:
xandrem/ y iáko vciekł.
20:
Wten cżás Darius Ceſárz zebrawſzy wielką
21:
wielkoſć nieprzyácioł/ rozrządziwſzy pięć ſeth
22:
hetmánow nád ſwemi vfy/ przyciągnąwſzy
23:
położył ſie nád rzeką Tygrys. Drugiego te=
24:
dy dniá ſtoczyły ſie obiedwie ſtronie/ Darius
25:
y Alexander pocżęli bárzo walcżyć/ ná oſtá=
E iiijtek barzo


strona: E4v

1:
tek bárzo wiele vpadáło s ſtrony pogánow.
2:
Widząc to pogáni iż pocżęli być przewycię=
3:
żáni podáli ſie ná zád/ W teytho bytwie był
4:
niektory mąż ſmiáły bárzo wielki y kſtałtho=
5:
wny ktoremu Dárius poſlubił dáć corkę ſwo
6:
ię zá żonę ieſliby Alexandrá zábił/ ten tedy v
7:
brawſzy ſie w ſzáthy y w zbroię Mácedońską
8:
między ſzyki walcżących zámieſzány/ ſtánął
9:
w tył Alexandra/ á dobywſzy mieczá ſwego/ v
10:
derzył ták cięſzko w głowę iego/ iż też przełbi=
11:
cę przeciąwſzy/ ránił nieco w głowę Alexan=
12:
drá. Widząc to Rycerze Alexandrowi/ ná=
13:
tychmiaſt go iąwſzy poſtáwili przed oblicżno
14:
ſcią iego/ Ktoremu Alexander rzekł/ O na=
15:
mężnieyſzy mężu/ dla cżegos mię ránił (ále
16:
go Alexander mnimał być s ſwych Mácedo
17:
now) ázális nie vznał mnię być Alexandrá
18:
wſpomożycielá y ſługę wáſzego. Kthoremu
19:
Perſa pogánin odpowiedzał/ Nie mniemay
20:
wielki Ceſarzu mnię być Mácedoná/ ále z lu
21:
du okrutnego pogáńskiego/ tom dla tego v=
22:
cżynił/ iż mi Dárius obiecał corkę ſwoię przi
23:
poſobić/ ieſlibych głowę thwoię przed oblicż=
24:
noſć iego przynioſł. Tedy Alexander, wezwa
25:
wſzy wſzytkich ſwoich Rycerzow/ poſtawił go
prze nimi


strona: E5

1:
przed nimi á pytał ich coby ſnim chcieli vcży
2:
nić. Rycerze mowili áby był vkrzyżowan/ á
3:
drudzy áby był ſcięt/ niektorzy też áby był ſpa
4:
lon. Alexander tho vſłyſzawſzy odpowiedział
5:
ná to/ Coż złego vcżynił ten mąż/ gdyż vſi=
6:
łował przykazánie páná ſwego wypełnić/ á=
7:
bowiem ktho go oſądza ſmierći godnego ſam
8:
ſiebie oſądza ná potym/ ábowiem gdybych iá
9:
przykazał ktoremu z was zábić Dáriuſa/ á=
10:
bowiemeſcie ſpráwiedliwego pogániná oſą=
11:
dzili ná karánie. A rzekſzy tho kazał mu wol=
12:
no wynidz/ zálecáiąc go z męſtwá y z moci.
13:
Dárius tedy ſłyſząc że iego Rycerze vſtháią/
14:
nátichmiaſt wezwał wielką wielkoſć ieznych
15:
y pieſzych/ á wſtąpiwſzy ná gorę Silicie/ má
16:
iąc nádzieię z zaſtępem ſwym przewyciężyć
17:
możnoſć Alexandrá. Po wthore potykał ſie
18:
z Alexandrem/ á ná oſtátek Dárius był prze
19:
wyciężon: Alexander tedy vcżynił pogonią
20:
zá nim áż do miáſtá iego Bacerem/ thamże
21:
ſie położył s woyskiem ſwym/ á ſwym Bo=
22:
gom ofiáry cżynił/ drugiego dniá ſzthurmo=
23:
wał ná miáſto y dobył go. Oſiadſzy tám po
24:
ſtáwił ſtolec krolewski/ wſzytki też miáſtá o=
25:
kolicżne pod ſwe páńſtwo podbił. W thym
E vto mie


strona: E5v

1:
to mieſcie nálazł niezlicżną wielkoſć wołow
2:
zgromádzonych/ mátkę też Dáriuſowę y ſy
3:
ny z żoną iego.
4:
Iako iedno Kxiążę Dariuſowo do
5:
Alexandrá przyſzedł obiecuiąc mu Dáriuſa
6:
w iego ręce wydáć.
7:
Gdy ſie thák działo ieden s kſiążąt rycer=
8:
ſtwá Dariuſowego przyſtąpił do Alexandrá
9:
mowiąc. Wielki Ceſarzu/ ieſtem ieden s xią
10:
żąt Dáriuſowych/ ktoremum niezlicżne ſlu
11:
żby cżynił/ á zá to nicem dobreo od niego nie
12:
otrzymał/ Przeto ieſli ſie podoba Máieſtato
13:
wi wáſzemu daycie mi dzieſięć tiſąc młodzień
14:
cow zbroinych/ obiecuięć záprawdę Dáriu=
15:
ſa y wielką wielkoſć rycerſtwá iego im wydáć
16:
Słyſząc tho Alexander rzekł/ przyacielu nie
17:
wydámći cudzoziemcow/ gdis ſie żądáſz ſprze
18:
ćiwić ſwoim.
19:
W then cżás niekthorzy s kſiążąt Dáriuſo=
20:
wych piſáli liſt ták ſie w ſobie máiący.
21:
Krolowi nád krolmi ſláwętnemu bogu wiel
22:
kiemu Stáxi y Spyothir/ pánoſze ſłużbę.
23:
Piſaliſmy inſzych cżáſow Máieſtatowi wá=
24:
ſzemu/ teraz też piſzemy po wtore. Rzecż Ale
25:
xandra Macedoná/ on záprawdę iáko lew
do zie=


strona: E6

1:
do ziemie náſzey wchodząc/ wſzitki dobytki ná
2:
ſze drapieżnie złupił/ náſze rycerze pobił/ á ták
3:
ieſteſmi tákowym ſmutkiem obciążeni/ iż też
4:
nawáłnoſći iego odtichmiaſt nie możem ſćir
5:
pieć/ dla tego wáſzey boskiey miłoſci pokornie
6:
proſimy/ áby ná pámięć przywiodſzy náſzę
7:
ſlużbę racżylibyſcie nam dopomoc/ ták áby=
8:
ſmy ſie nieprzyacielom ſprzećiwiwſzy/ gwałt
9:
ktory nam zádawáią moglibyſmy odbić.
10:
Kthory liſt przecżedſzy Darius nátychmiáſt
11:
piſał liſt Alexandrowi tym obycżáiem.
12:
Dárius krol Perski y krol nád krolmi/
13:
ſłużebnikowi náſzemu Alexandrowi przyka=
14:
zuiemy. Nie dawno ſlyſzeliſmy o tym/ iż tuo
15:
ię máłoſć mnimaſz náſzey wyſokoſći zrownáć
16:
ále rzecż ieſt niepodobna gnuſnego á leniwe=
17:
go oſłá ná wyſokoſć látać/ gdyż skrzydeł nie
18:
ma. Niechay ſie nie podnoſi twe ſerce w py=
19:
chę dla zwycięſtw ktores cżynił. Sliſzeliſmy
20:
záiſte iż nád mátką moią y ſyny moimi wiel
21:
ką laskawoſć vkázuieſz/ dla tego wiedz za pe
22:
wne/ iż iáko długo im będzieſz dobrą wolą v=
23:
kazował/ nie będzieſz miał ze mnię przyacie=
24:
lá/ á ieſliże im też co złego cżynił/ dla tego też
25:
nieprzyazni nie doſtánieſz. Nie leń ſie thedy
dręcżyć


strona: E6v

1:
dręcżyć ich iż niekiedy gniew náſzego skazá=
2:
nia oglądaſz ná twoię nádętoſć przychodzą=
3:
cy. Alexander wziąwſzy liſt cżytał gi vſmie=
4:
cháiąc ſie/ y odpowiedział przez liſt Dariuſo=
5:
wi tym obycżáiem.
6:
Alexander ſyn Filipow y Olimpiey krolowej
7:
Dariuſowi krolowi Perskiemu mowiąc przi
8:
kázuiemy. Pychę nádętoſć y prożną chwa=
9:
łę bogowie záwżdy w nienawiſći mieli/ á ták
10:
że też ſmiertelne kárzą/ gdi ſobie imię nieſmier
11:
telnoſći przywłaſzcżáią/ á ty nieprzeſtáieſz iá
12:
ko nadłużey możeſz bogi bluznić/ á iże nas ſte
13:
go karzeſz dla dobrey woley ktorąſmy twoim
14:
krewnim vkazáli/ nie ſluſzną myſlą ieſtes po
15:
ruſzon/ ábowiem to nie dla twey dobroći áni
16:
dla otrzymánia łáski twey cżyniemy/ ále tho
17:
poſzło s cżyſtoſći ſercá náſzego ábo s cnothy:
18:
záſię ſtych zwycięſtw kthorych nam opatrz=
19:
noſć boska vżycża/ żadnim obycżáiem ſie nie
20:
podnoſimy w pychę/ bowiem nas bogowie
21:
wſpomagáią/ kthoremi ty vſtáwicżnie gár=
22:
dziſz/ ten tedy liſt rychło przecżytay á ſtrzeż ſie
23:
bo pewnie przećiw tobie idę s kwápliwoſcią/
24:
Ten liſt dał poſłom Dariuſowem y dari wy
25:
borne/ á opuſćił ie.
Potim


strona: E7

1:
Potym Alexander piſał liſt kſiążętom ſwym
2:
tym obycżáiem.
3:
Alexander ſyn Filipow y Olimpiey krolo
4:
wey Kſiążęthom y panom poddánym ná=
5:
ſzym przebywáiącym w Syriey w Kápádo=
6:
ciey w Deplogioniey w Arabiey w Papatal=
7:
fiey w Laodyciey y inſzego ludu łáskę. Dawa
8:
my wam mocno ná przykazánie/ áby wſzel=
9:
ki z was nam zgotował skor/ zwierząt pobi=
10:
tych dobrze opráwnych tyſiąc/ y poſlicie ie do
11:
Alexandriey/ áby nam y náſzym Rycerzom
12:
odzienie y skornie były ſpráwiony/ á wielbłą
13:
dy naſze ktore w Alexandriey mamy áż do rze
14:
ki Eufraten poſlicie.
15:
W thym też ieden s kſiążąt Dariuſowych i=
16:
mieniem Neſtodi piſal liſt Dáriuſowi thym
17:
obycżáiem.
18:
Liſt poſlany Dariuſowi od Mar=
19:
ſzałká iego/ kiedy go Alexander zwalcżył.
20:
Dariuſowi naiáſnieyſzem u bogu wielkiemu
21:
Neſtody ſlużbę ſwoię. Nie godnać rzecż ieſth
22:
mnię poſłáć tákowe rzecży Maieſtatowi wá
23:
ſzemu/ ále poniewolny tho cżynię y przypę=
24:
dzony. Rácż że dla tego wiedzieć wáſzá wiel=
25:
możnoſć/ iż dwá wielcy z naſzych oſtátniego
dnia do


strona: E7v

1:
dniá dokonáli w bitwie kthorąſmy z Alexan=
2:
drem mieli/ á iá będąc cięſzko zránion, ledwi
3:
vciekł/ wiele też z wáſzych Rycerzow námoc=
4:
nieyſzych y naſłáwnieyſzych odprzyſiągſzy ſie
5:
od páńſtwá wáſzego/ przyłącżyli ſie ku zaſtę=
6:
pu Alexandrowemu/ ktori ie poććiwie przy=
7:
iął/ y rozdał im krolewskie ziemie.
8:
Odpis Dariuſow.
9:
Wziąwſzy Darius liſth przecżedł gi/ á piſał
10:
Noſtody kſiążęciu ſwemu áby wielki zaſthęp
11:
zgothował á przećiw ludu Macedońskiemu
12:
mocno ſtał. Piſał też y drugi liſt do Poruſa
13:
krolá Indiyskiego áby mu ná pomoc ludu
14:
poſłał. Porus lepak Dáriuſowi ták odpiſał.
15:
Porus Indiyski krol pozdrowienie: Iá
16:
koſcie nas proſili ábyſmy wam na wſpomo=
17:
żenie przyſzli/ ieſteſmy gotowi y byliſmy záw
18:
żdy/ ná wſpomożenie wam przychodzić. A=
19:
le tym cżáſem przenágábáłá nas niemoc kto
20:
rą ieſteſmy zięći/ żal nam zaprawdę tego bár
21:
zo dlá tey krzywdy ktorą cięſzko ćirpicie/ dla te
22:
go wiedzcie nas z dzieſiącią tyſięcy ćmow ná
23:
wſpomożenie wam w rychle przydz.
24:
Iako Rodoga matka Dariuſowa
25:
piſałá mu/ áby wziął przymierze z Alexan=
drem/


strona: E8

1:
drem/ á iżby ſnim po wtore żadnym obycżá=
2:
iem nie walcżył.
3:
Gdy vſlyſzáłá Rodoga matká Dariuſa Ce=
4:
ſarzá iż ſie Dárius z zaſtępy gothował/ áby
5:
drugą bitwę ſtocżył z Alexandrem/ záſmući
6:
łá ſie bárzo á nátychmiaſt piſala do niego liſt
7:
ták ſie máiący. Dariuſowi, namilſzemu
8:
ſinowiſwemu Rodogá mathká weſele opo=
9:
wiáda. Słyſzeliſmy iżes lud twoy zgromá=
10:
dził/ áby z Alexandrem po wtore walcżył/ á=
11:
le to tobie nic nie ieſt pożythecżno/ ábowiem
12:
bys wſzytki przebywáiące ná ſwiecie zgromá=
13:
dził/ iemu ſie namniey przećiwić nie możeſz/
14:
gdyż go boska opátrznoſć ſtrzeże y záchowa=
15:
wa. A przeto opuſć ſmyſl wyſokoſći twey á
16:
skłoń ſie málucżko od chwały twey/ vſtępu=
17:
iąc wielkoſći Alexandrowey/ lepieyći ieſth zá=
18:
prawdę tobie opuſćić to cżego zátrzymáć nie
19:
możeſz/ á ktore rzecży mogą być zádzierżáne
20:
áby ich ſpokoynie pożywał/ nie możeſz wſzyt=
21:
kim pánowáć/ gdys thy ſam od wſzyſthkich
22:
wzgárdzon. Then liſt gdy przynieſion przed
23:
Dariuſa záſmućił ſie/ á pocżął rzewno płá=
24:
káć wſpomniawſzy ná rodzice ſwoie.
25:
Iako Alexander ſzedł do Dariuſa
26:
oblicżnie w oſobie Merkuriuſa.

strona: E8v

1:
W then cżás Alexander poruſzywſzy zaſtępy
2:
przybliżył ſie ku miáſtu Perskiemu/ w ktho=
3:
rym Darius ſiedział/ ták iż przeglądał miey
4:
ſca wyſokie gor/ kthore były nád onym miá=
5:
ſtem. Alexander thedy przykazał Rycerzom
6:
ſwym áby ſiekli rozgi drzew á ziołá rwali iż=
7:
by ie miotháli przed nogi koniom y mułom.
8:
Kthore widząc Perſowie z wyſokich gor zzu=
9:
mieli ſie/ A thák iádąc przez trzy dni ku miá=
10:
ſtu Perskiemu w ktorym był Dárius/ y polo
11:
żył ſie tam z woyskiem ſwym. Wezwawſzy
12:
Kſiążąt ſwych rzekł donich/ Poſlimy poſlá
13:
Dáriuſowi mowiąc mu áby ſnámi boiowal
14:
álbo ſie niechay podda pod moc walcżących
15:
Teyże nocy vkazał ſie Alexandrowi Merkuri
16:
us máiąc ná ſobie płaſzcż y odzienie Mace=
17:
dońskie mowiąc mu ták/ Synu Alexander
18:
gdi tobie będzie potrzebá záwżdyć będę ná po
19:
mocy/ bacż że thedy ábys nieſlał Dariuſowi
20:
poſłá ktoregos rzekł/ chcę tego ábys przyiął
21:
oſobę moię/ y áby tám ſam ſzedł/ ácżkolwiek
22:
rzecż ieſt nieprzeſpiecżna krolowi iſć zá poſłá
23:
á wſzákże ſie nie lękay/ bowiem ia thobie będę
24:
ná pomocy/ iż żadnego vćisku nie pocżuieſz.
25:
Powſtawſzy Alexander ze ſnu wielce ſie weſe
lił/ á wezwa=


strona: F

1:
lił/ á wezwawſzy przyacioł nawiernieyſzych
2:
ſwoich/ obiáwił im ſen kthory widział/ á oni
3:
mu rádzili by thák vcżynił iáko mu przez ſen
4:
obiáwiono. Thedy Alexander wezwał iedne=
5:
go s Kſiążąt rycerſtwá ſwego/ ktoremu imię
6:
było Eumulus/ ábo wiem ten mąż był mo=
7:
cny/ ſmiáły á nawiernieyſzy Alexandrowi/ y
8:
kazał mu ná koń wſieſć áby go náſládował.
9:
Sſtáło ſie gdy iecháli obádwá ku rzece ktorą
10:
zową Grankus/ ábo Perskim ięzikiem Sta
11:
gnia/ nalezli ią zámárzłą. Nátychmiaſt A
12:
lexander odmieniwſzy ſie w ſzati kſiążęciá ſwe
13:
go oſtáwił go ze dwiemá końmi y z onym co
14:
ſam ná nim iechał/ przeſzedſzy onę rzekę po=
15:
cżął ſie ku miáſtu Dáriuſowemu przybliżać
16:
A kſiążę ono iego proſiło go mowiąc/ wielki
17:
Ceſarzu dopuſć mi przeſć zá tobą tę rzekę á=
18:
być ſie iáka zła przygodá nie przydáłá. Ktore
19:
mu Alexander rzekł/ cżekay mię tu bowiem
20:
mi będzie ná pomocy ten kthoregom we ſnie
21:
widział. Tá rzeká kthorąſmy przed tym ná=
22:
mienili/ cżáſu zimy iteż wioſny przez wſzyſt=
23:
kę noc zámárzła ſtoi/ ále po ránu gdy ſlońce
24:
zágrzewa roztáie/ á ták prętko bieży/ iż gdiby
25:
kto wſzedł w nię/ nátychmiaſtby prętkoſcią
Fiey był


strona: Fv

1:
iey był pochopion/ ſzyrokoſć iey ieſt iáko przez
2:
iedno ſtáiánie. Gdy tedy Alexander przyſzedł
3:
do brony mieyskiey/ ſlyſząc go Perſowie bár=
4:
zo ſie zzumieli/ bo go mnimáli być bogiem.
5:
Nátychmiaſt go pytáli mowiąc/ ktos ty ieſt
6:
pánie? á on odpowiedział/ iá ieſtem odpowie
7:
dnik Alexandrow. Dárius Ceſarz przeglą=
8:
dáiąc przez gory á zgromadzáiąc bárzo wiel=
9:
ki zaſthęp áby d[r]ugą walkę wiodł z Alexan=
10:
drem/ ktory gdy przyſzedł do brony mieyskiey
11:
á nálazł tám Alexandrá mowiącego s Per=
12:
ſami/ zádziwowáł ſie bárzo oſobie iego/ mni=
13:
máiąc go być bogá Appoliná kthory z niebá
14:
sſtąpił/ natychmiaſt go pochwalił mowiąc
15:
ktorys ty ieſt pánie? Ktoremu on rzekł poſlał
16:
mię krol Alexander do ciebie/ ábych tobie mo
17:
wił/ dlá cżego przedłużaſz iáko boiázliwy/ wy
18:
nidz przeto s przyácioły twemi á boiuy/ álbo
19:
ſie podday pod moc zwycięſce. Slyſząc tho
20:
Darius rzekł mu izalis ty ieſt Alexander/ kto
21:
ry s tákowym gniewem twoię mowę poda=
22:
waſz/ ábowiem (iáko widzę) nie iáko poſeł/
23:
ále iáko krol pyſzne rzecżi opowiádaſz/ á wſzák
24:
że to wiedz/ iże s ſłow twoich namniey ſie nie
25:
lękam/ ſiądz dzis ſemną przy wiecżerzy.
A rzekſzy


strona: F2

1:
A rzekſzy to viął rękę iego y wiodł go ná pra=
2:
wey ſtronie/ á wſzedł ſnim weſpołek do páła=
3:
cu ſwego/ á Alexander począł myſlić w ſercu
4:
ſwym mowiąc/ dobre známię we mnię vcży
5:
nił ten pogánin/ mnię po práwey ſthronie
6:
wiodł na páłac ſwoy/ ábowiem s pomocą bo
7:
ską będzie w rychle moy pálac. Wſzedſzy Dá
8:
rius weſpołek z Alexandrem do iednego gmá
9:
chu pięknego gdzie tám byłá ſpráwiona bár
10:
zo hoyna y roskoſzna wiecżerza/ ſiadł ſnim.
11:
Iedno kſiążę rycerſtwá Dáriuſowego/ oba=
12:
cżył być oblicżnie Alexandrá. Był ten to pá=
13:
łac álbo wiecżernik ze wſzech ſtron przychędo
14:
żon. A Perſowie widząc ſpoſob Alexandrow
15:
mądroſć ſmiáłoſć y moc/ kthora ſie w thym
16:
máłym ciele táiłá/ owſzeki go nie znáiąc.
17:
Miſy theż y ſtoły łáwy były s ſzcżerego zlothá
18:
ſpráwione/ á podcżáſzi noſili picie w kupkach
19:
złotych y w perłách barzo koſztownych. A
20:
gdi podano kubek perłowy ku piciu Alexan=
21:
drowi/ poſtáwił gi ná łonie ſwym/ przynie=
22:
ſiono mu potym y drugi kubek/ tákież mu v
23:
cżynił/ tákże y trzećim rázem. Widząc to ci
24:
ktorzy przynoſili kubki powiedzieli Ceſarzowi
25:
Dariuſywi. Słyſząc to Darius podnioſl ſie
F ijy rzekł/


strona: F2v

1:
y rzekł/ przyácielu coż to cżyniſz iże thy kubki
2:
do zánadr chowaſz? Kthoremu Alexander/
3:
przy godowániu náſzego krolá tákowy ieſt o=
4:
bycżay iż goduiący ieſli chcą biorą kubki s kto
5:
rych piją/ ále ieſli ten obycżay widzi ſie wam
6:
być niegodny/ to wam niegodne wrocę bez o
7:
mieſzkánia/ á mowiąc to oddał záſię podcżá
8:
ſzym kupki/ A Perſowie ktorzy ſiedzieli ná go
9:
dowániu mowili weſpołek/ then obycżay ieſt
10:
chwalebny y pożytecżny. Niektorzy też kſią=
11:
żętá chwalili ten obycżay y bárzo zálecáli.
12:
Niektore Kſiążę Dariuſowe kthoremu imię
13:
było Anopolus/ ſiedząc zá ſtołem cżęſto po=
14:
glądał ná oblicże Alexandrowo/ bowiem go
15:
theż przed thym widział kiedy s przykazánia
16:
Dariuſowego iezdził do Macedoniey/ áby
17:
cżyńſz wziął od krolá Filipá/ ten rozumieiąc
18:
głos iego y oſobę iego widząc/ pocżął w ſobie
19:
ſam myſlić/ záiſte mi ſie zda że to ieſt Alexan=
20:
der/ á nátichmiaſt powſtawſzy przyſtąpił ku
21:
Dariuſowi mowiąc mu/ Wielki Ceſarzu/
22:
then poſeł ktorego widziſz ieſtći Alexander ſin
23:
Filipa Macedońskiego. Alexander tedy wi=
24:
dząc ony weſpołek s ſobą mowiące porozu=
25:
miał iż o nim mowili. Nátychmiaſt po=
wſtawſzy


strona: F3

1:
wſtawſzy s ſwego mieſtcá wybiegł bárzo pręt
2:
ko z onego wiecżerniku/ á porwawſzy pocho=
3:
dnią roſpaloną z ręku niektorego Perſe/ ná
4:
ſwoy koń wskocżył ktory nalazł przed páła=
5:
cem Dariuſowym vwiązany/ á iáko mogł
6:
naprędzey vciekał. Perſowie tho obacżywſzy
7:
wſzyſcy z wielkim hurmem zbroyni ná konie
8:
wſiadſzy ſćigáli co naprędzey Alexandrá/ ále
9:
iż noc byłá ciemna, pocżęli błędzić/ niektorzy
10:
pourażáli oblicża ſwoie o drzewá/ á drudzy v
11:
padáli w doły/ ále Alexander máiąc w ręku
12:
ogniſtą pochodnią proſtą drogą bieżał. Dá
13:
rius też ſiedząc ná ſtolcu ſwym/ myſlił iáką
14:
ſmiáłoſć vcżynił Alexander/ á zámyſliwſzy
15:
ſie pátrzył ná ſlup złoty/ ktory był ſpráwion
16:
Xerſeſowi Krolowi pirwſzemu Perskiemu/
17:
ktory ſłup był pod ſtolcem Ceſarskim/ á ták
18:
nátychmiaſt on ſlup vpadł á w kęſy ſie ſpá=
19:
dał. Widząc to Darius nátychmiaſt był po
20:
ruſzon żáłoſcią wielką/ y pocżął bárdzo rzew=
21:
no płákáć mowiąc/ Tho známię záprawdę
22:
vpádku żywotá mego ieſt/ y wſzyſtkiego páń
23:
ſtwá Perskiego popádnienie ſzkody. Ale=
24:
xander tedy przypádſzy ku oney rzece Gran=
25:
kus nálazł ią zámárzłą y przeſzedł ią/ ále niż
F iijprze=


strona: F3v

1:
przeſzedł roſtáiáłá/ á koniá ieo porwáłá/ ſam
2:
też z wielką trudnoſcią z rzeki wyſzedł/ á przy
3:
ſzedſzy ku kſiążęćiu ſwemu Eumuluſowi/ o
4:
badwá ſie wroćili do zaſthępow powiádáiąc
5:
im co cżynił z Dáriuſem/ á iáko vciekł s po=
6:
chodnią.
7:
Iako Alexander potwirdzał ſwoy
8:
lud ku boiowániu.
9:
Potym drugiego dniá zgromádziwſzy záſtę=
10:
py ſwoie ktorych było dwá kroć ſtho tyſiąc y
11:
dwádzieſciá tyſiąc ludu zbroynego. A wſtą=
12:
piwſzy ná wyſzſze mieyſtce potwirdzał ie mo=
13:
wiąc/ Nie zrowna ſie wielkoſć Perſow z wiel
14:
koſcią Grecką bowiem nas ieſt więcey niż o=
15:
nych/ á wſzákże ácżkolwiek onych więcey bę
16:
dzie niechay ſie nie lękáią ſtąd ſercá wáſze/ á=
17:
bowiem wielkie zebránie much nie vcżyni ża
18:
dney poraſzki máłoſći oſsam. Vſlyſzawſzy to
19:
wſzytek zaſtęp wſzyſtcy iednoſtáynym głoſem
20:
chwalili mądroſć iego y zálecáli.
21:
Iako Darius powtore walczył z A
22:
lexandrem/ á iáko vciekł będąc zwyciężony.
23:
Darius thedy ruſzywſzy wielkie zaſtępy ſwoie
24:
ciągnął ku rzece Grancus/ á tám ſwoie na=
25:
mioty rozbił/ był záprawdę zaſtęp Dariuſow

strona: F4

1:
wielki y bárzo mocny/ miał iednych wozow
2:
przypráwionych z oſtremi żelazmi dzieſieć ty
3:
ſięcy. A ták drugiego dniá ziezdzáły ſie w po
4:
le obádwá vfy/ á Alexánder wſiadſzy ná koń
5:
kthory zwał Bucefał/ wyskocżył ná herſth á
6:
przed wſzytkim zaſtępem ſwym ſtánął/ kto=
7:
rego Perſowie widząc bárzo ſie go bali dla te=
8:
go że iego wzgląd widział ſie im bárzo ſrogi á
9:
okrutny. Potym gdy pocżęto bić w bębny y
10:
w trąby woienne/ Alexander na nię nawał
11:
noſcią vderzył/ á ták ſie nátychmiaſt zámie=
12:
ſzáły ſzyki y pocżęli ſie okrutnie bić/ vpadáli z
13:
obudwu ſtron Rycerze ránni/ á byłá tákowa
14:
wielkoſć y gęſtoſć ſtrzał/ iż też wſzytko powie=
15:
trze nápełnione ſtrzałámi/ iákoby obłoki zá=
16:
ćmonemi/ Był tám płácż nárzekánie y ſmę
17:
tek wielki/ iż wſzytko pole było nápełnione v=
18:
márłemi y martwemi. Pocżęłá ſie bitwa od
19:
wſchodu ſłońcá á trwáła áż do zachodu/ á
20:
ná oſtátek Perſowie pocżęli gwałthownie v=
21:
pádáć. Widząc tedy Darius iż vſtawáli ry=
22:
cerze ieo á ludu vbywáło/ podawſzy tył zbiegł
23:
z woyny precż/ á iuż przychodziłá ciemnoſć
24:
nocna/ á ſtądże wielkoſć wozow oſtrych kto=
25:
re ná zad vciekáły/ nie zlicżne Perſy porażá=
F iiijły/ v=


strona: F4v

1:
ły/ vpadáli ludzie Perſcy przed wozmi iáko
2:
zboże ná polu/ bo od wielkoſći ieznych byli po
3:
deptáni. A gdy Dárius ku rzece przybiegł/
4:
nálazł ią zámárzłą/ Perſowie theż przecho=
5:
dzący nápełnili rzekę od iedneo brzegu do dru
6:
giego/ á ták dla wielkoſći ludu lod ſie przeło=
7:
mił/ á ilekolwiek ich było ná rzece wſzyſcy po=
8:
ginęli/ niektorzy też przychodząc do oney rze
9:
ki á nie mogąc vciekáć przez nię/ od przypá=
10:
dáiących nieprzyacioł ſą pobići. Na they tho
11:
walce pobito Perſow trzy kroć ſto tyſiąc kro=
12:
mia tych ktore głębokoſć rzeki zádawiłá.
13:
Iako Darius vciekaiąc przed Ale=
14:
xandrem wſzedł do miáſta Suſis á thám
15:
cięſzko płákał.
16:
A gdi ták Darius vciekł wſzedł do miáſtá
17:
Suſis/ á wſzedſzy do páłácu ſwego tám bę=
18:
dąc w zámknieniu vpadł ná ziemię ná obli=
19:
cże ſwoie/ thámże pocżął cięſzko wzdycháć y
20:
rzewno płákáć/ á nárzekáiąc to mowił/ Nie
21:
ſtetis mnie nędznemu/ nieſtetis mnię nie=
22:
ſzcżęſnemu/ iże mię boská moc potłumiłá/
23:
iám záprawdę áż do niebá przez chwałę byl
24:
powyſzſzon/ á teraz áż do ziemie ieſtem mizer
25:
nie ſłożon. Teraz zbieg y poddány sſthałem
ſie Dá


strona: F5

1:
ſie Darius/ kthorym wſzytki pod wſchodem
2:
ſlońcá ku ſlużbie ſpoſobił/ á teraz ieſtem pod=
3:
dány. Oby to było wiádomo cżłowieku nę=
4:
dznemu co ſie ſnim ma dziać na potym/ to=
5:
by w ninieyſzym cżáſie rozmyſlał/ ábowiem
6:
w prętkiey chwili tho przychodzi/ iż ludzie áż
7:
do obłokow podwyſzſza fortuná/ á zás wyſo=
8:
kie áż do ciemnoſći pogrąża w głębokoſć. A
9:
rzekſzy tho przyſzedł k ſobie y podnioſl ſie z zie=
10:
mie/ y náthychmiaſt nápiſał liſt Darius do
11:
Alexandrá tak ſie máiący.
12:
Pánuiącemu mnię Alexandrowi Da=
13:
rius krol Perski weſele opowiáda. Thákowa
14:
ieſt wáſzá mądroſć/ ktorą vmyſl wáſz iáſnieie
15:
thák iż też przez táiemnoſći przeſzłych rzecży/
16:
ninieyſzych/ y przyſzłych nie odpornie wſzytki
17:
ſwoie rzecży ſpráwuiecie. Dla tego rácż wá=
18:
ſzá łáskáwoſć vznáć/ że y wy ieſteſcie cżłowiek
19:
iáko y my z niewiáſty cieleſney národzony/ á
20:
przetho wáſze ſerce niechay ſie nie podnoſi ku
21:
tákowey wyſokoſći/ żebyſcie mieli zápámię=
22:
táć skońcżenia ſwego/ gdyż oſthátnie rzecży
23:
zwykły mieć roznoſć od pirwſzych. Nie doſyć
24:
ieſt cżłowiekowi walcżącemu iż zwycięſtwo
25:
otrzyma. Wſpámiętaycie ná Xerſeſa krolá
F vbárzo


strona: F5v

1:
bárzo mocnego/ od kthoregoſmy pocżąthek
2:
wzięli/ ktory niezlicżne zwycięſtwá otrzymał
3:
y w wielkiey ſzcżęſliwoſći żył/ ále iż nád zwy=
4:
cżay vmyſl ſwoy ku wyſokoſći podnoſił/ wſzy
5:
tkich zwycięſtw ſwych w Greciey dokonał.
6:
Wſpomn[i]cie iżeſcie tho zwycięſtwo z boskiey
7:
opátrznoſći wzięli/ nam też pokorne proſzą=
8:
cym miłoſierdzia wáſzego vżycżcie/ przywroć
9:
cie nam mátkę/ ſyny/ y żonę/ á damy wam
10:
skárby ktore mamy w Aydem w Suſis y w
11:
Batram/ ktore skárby náſzy przodkowie zgro
12:
madzáiąc/ w skritoſći ziemie záchowáli. Dá
13:
my wam nád Medy y nád Perſi krolewską
14:
doſtoynoſć/ ábyſcie pożywáli zwycięſtwá kto
15:
re wam racżył dáć nawyſzſzy bog Iupiter.
16:
Iako poſlowie od Dariuſa przynie
17:
ſli liſt Alexandrowi/ á co zá odpowiedz wzięli
18:
Gdy przyſtąpili poſłowie Dariuſowi do
19:
Alexandrá/ podáli mu liſt/ kthory náthych=
20:
miaſt Alexander kazał przed wſzitkimi cżytáć
21:
Słyſząc tho Rycerze iego vweſelili ſie bárzo/
22:
tedy ieden s Kſiążąt iego imieniem Parmeri
23:
on rzekł mu. Wielki Ceſarzu wezmi wſzytki
24:
bogáctwá ktoreć obiecuie Dárius á wroć ie=
25:
mu żonę/ matkę/ y ſyny. Słyſząc tho Ale=
xander


strona: F6

1:
xander wezwał do ſiebie Poſłow Dariuſo=
2:
wych/ á przed wſzytkimi rzekł im/ Powiedz=
3:
cie Ceſarzowi wáſzemu/ dziwuiemy ſie temu
4:
iż przed tym mniemał z rąk náſzych wyrwáć
5:
mátkę/ ſiny y żonę. Ieſli ieſt zwiciężon Dá
6:
rius/ nam niechay nie obiecuie zápłáty/ ále
7:
ſie nam poddawſzy/ wſzytki doſthoynoſći iego
8:
y bogáctwá wyſokiem u máieſthatowi náſze=
9:
mu niechay będą wydány/ á ieſli nie ieſt zwy
10:
ciężon Darius/ niechayże ſnámi ieſzcże wal
11:
cży. A rzekſzy to dał im dáry wyborne puſćił
12:
ie/ Pothym przykazał rycerzom/ áby znoſili
13:
ciáłá vmárłych y pochowáli w grobiech/ ran
14:
nym áby dawáli lekárſtwá.
15:
Iako Alexander poſtanowił namio
16:
ty ſwe y zaſtępy v rzeki Grankus.
17:
Potym ruſzywſzy ſie z woyskiem, położył ſie v
18:
rzeki Gránkus/ kthora przez kilo dni byłá zá=
19:
márzła/ á thám cżynił bogom ofiary/ Były
20:
thám podle rzeki páłace piękne bárzo miſter=
21:
nie poſtáwione ktore zbudował Xerſes Per=
22:
ski krol/ ktore widząc Alexander kazał zápa
23:
lić/ á záſię po máłey chwili vżáłowawſzy ſie
24:
ich przykazał áby ich żaden nie ſmiał ruſzyć.
25:
Ná tym też mieyſcu byłá piękna rola y wiel=
ka/ ná


strona: F6v

1:
ka/ ná ktorey ſie ſtárzy krolowie y ſędzie Per=
2:
ſcy zmárli chowáli. Tám tedy kopáiąc Ma
3:
cedonowie náydowáli w grobiech kubki perło
4:
we/ Nálezli tham grob Nina krolá Aſyryy=
5:
skiego y Perskiego s kámieniá iednego Ame
6:
tiſtá wykowány/ ná ktorym było wyryto roz
7:
gi y kwiecie rozmáite/ ptaki też s kożdego ro=
8:
dzáiu ſpráwione/ A thák był przezrzyſty A=
9:
metiſt/ iż theż wſzytko ciáło cżłowiecże było
10:
widziano. Tam też ná tym mieyſcu byłá ie
11:
dná wieża okrutna á przykra w kthorey było
12:
bárzo wiele więzniow/ iedni s poućinánemi
13:
nogámi/ drudzy s połamanemi goleniámi/
14:
drudzy przez rąk/ á niekthorzy przez ocżu/ ći
15:
ſłyſząc chrzęſt ludzi zbroynych wołáli wſzyſcy
16:
do Alexandrá. Vſlyſzawſzy Alexánder wołá
17:
nie ich przykazał ie wyciągnąć/ á widząc ie
18:
miłoſierdzim poruſzony żáłował ich y płákał
19:
y kazał im dáć kożdem u z oſobná dzieſięć ty=
20:
ſięcy złotych/ kazał im też ich właſnoſći zu=
21:
pełnie wroćić: Ty to ieńce zátrzymał Dari=
22:
us w ciemnicy/ bo byli ſláchetnego rodzáiu/
23:
á ich dobytki ſługam ſwym rozdał.
24:
Wten cżás wrácáiąc ſie poſłowie Dariuſo=
25:
wi od Alexandrá powiedzieli mu wſzythko co
mowił


strona: F7

1:
mowił Alexánder: Darius ty rzecży ſłyſząc/
2:
pocżął ſie gotowáć áby ieſzcże z Alexandrem
3:
walcżył. Piſał też y drugi liſt do Poruſa kro
4:
lá Indiyskiego tákim obycżáiem.
5:
Darius krol Perski Poruſowi Indiy=
6:
skiemu krolowi weſele opowiáda. Przed tim
7:
nie dawno proſiliſmy was y theras po wtore
8:
proſimy/ ábyſcie nam przyſzli ná pomoc prze
9:
ćiw tym ktorzy vſiłuią roſproſzyć náſze páła=
10:
ce/ zá pewne to wiedząc iż ſie wam może przi
11:
dáć tákowa przygodá/ ieſli nie będziecie dbáć
12:
ná to widząc rozbiyáiące páłace kſięſtwá ná
13:
ſzego/ ábowiem ten Alexander ktory ták boiu
14:
ie/ nieuſmierzony ma vmyſl á bárzo okru=
15:
tny/ ktory iáko lew nie przeſtawa/ á iáko mo
16:
rze gdy od wiátrow nawáłnych ſie poruſza.
17:
A wſzákże ácżkolwiek poniewolni zebrawſzy
18:
lud nie zlicżony vmyſliliſmy ſnim walcżyć
19:
áż do ſmierći/ lepiey zaprawdę ieſth nagle ná
20:
walce zginąć/ nizli pſzowánie náſzego ludu
21:
widzieć/ á przez długi cżás w ſmutku żyć.
22:
Dla tego was pokornie proſimy áby prozby
23:
náſze ku wnętrznoſciam ſerdecżnym przypu
24:
ſćiwſzy/ nam w vćisku położonym pomogli
25:
obiecuiemy to wam iż wſzelkiemu wáſzemu
boiárzy


strona: F7v

1:
boiárzynowi nam na pomoc przychodzące=
2:
mu dzieſięc złotych/ á pieſzemu pięć krom ża
3:
dney wymowki damy/ á gdzie ſie kolwiek ich
4:
zaſtęp położy/ poſlemy do nich ſto y oſmdzie
5:
ſiąt dziewek przybránych w vbiory złote/ ko=
6:
niá też bucifala y wſzytek ſtroy Alexandrow
7:
y wſzytki łupy tych ktorzy będą poimáni/ wa
8:
ſzemu zaſtępowi y wam wydamy.
9:
Iako tho przyſzło do Alexandra że
10:
ſie Darius gotował ku bitwie.
11:
W tym tedy vciekli niektorzy kſiążętá od
12:
Dariuſa do Alexandrá/ y powiedzieli mu iá
13:
ko ſie Darius gothował ku bitwie áby ieſzcże
14:
walcżył ſnim/ y iáko piſał do Poruſá Krola
15:
Indiyskiego/ áby mu ná pomoć przyiechał.
16:
Iako Darius Ceſarz zabit od dwu
17:
Kſiążąt ſwych.
18:
Gdy to vſlyſzał Alexander nátychmiaſt ru=
19:
ſzywſzy zaſtępy ſwoie ciągnąl przećiw Dariu
20:
ſowi máiąc tho ná vmyſle ſwym/ iż imieniá
21:
Ceſarskiego żadnym obycżáiem nie miał ſo=
22:
bie przywłaſzcżáć/ áżby drzewiey kroleſthwo
23:
Dáriuſa Ceſarzá otrzymał. Darius tedy y
24:
Perſowie ſnim ſłyſząc przyſcie Alexandrowo
25:
przelękli ſie bárzo. Niektorzy s kſiążąt Dari

strona: F8

1:
uſowych ieden imieniem Biffex á drugi Ane
2:
bazantes/ náthychmiaſt iáko skoro vſłyſzeli o
3:
przyſciu Alexandrowym ſprziſięgli ſie weſpo
4:
łek áby Dariuſa zábili/ mniemáiąc áby mieli
5:
wziąć przyiemną zapłátę od Alexandra.
6:
Vmocniwſzy to między ſobą weſzli do páła=
7:
cu/ dobywſzy miecżow przyſzli przed Dariuſa
8:
Kthore widząc Darius rzekł/ O namileyſzy
9:
moi ktorem was miał zá ſługi ſwoie/ ále the=
10:
raz mienię być pány memi/ dla cżego mię zá
11:
bić chcecie/ izali nie doſyć mam ná zwirzhnih
12:
cięſzkoſciach moich/ ktore wnętrznoſći moie
13:
iáko miecż przenikáią/ ieſli mię potháiemnie
14:
zábiyecie/ á Alexander was naydzie/ wezmie
15:
nád wámi więcey niż nád łotry pomſtę.
16:
Oni nie dbáiąc nic ná iego mowę á nie bę=
17:
dąc skłonni ku miłoſierdziu pocżęli nań ſiec/
18:
Dárius zákłádáiąc ſie rámieniem ſwym v=
19:
padł ránny/ á ták go zoſtáwili w páłacu ná
20:
poły vmárłego.
21:
Iako Alexander vſlyſzawſzy o za=
22:
biciu Dariuſa/ przeſzedł rzekę.
23:
Vſlyſzáwſzy Alexánder iż Dariuſa zábitho/
24:
przeſzedł rzekę Grankę z zaſtępem ſwym bar
25:
zo rychło/ y wſzedł do miáſtá Suſis. Perſo=
wie wi=


strona: F8v

1:
wie widząc go otworzyli mu brony mieyskie
2:
y poććiwie go przyięli. A gdy obacżyli wcho=
3:
dzącego Alexandra oni ktorzy ránili Dariu=
4:
ſa skryli ſie dobrowolnie chcąc zrozumiec z A
5:
lexandrá w tym że zábili Dariuſa. Alexan
6:
der tedy wſzedſzy ná páłac á przechadzaiąc ſie
7:
w nim/ dziwował ſie bárzo onemu miſterne
8:
mu budowániu/ Abowiem to był zbudował
9:
Cyrus kroi Perski/ á byłá tam ziemiá położo
10:
na po wſzytkim páłacu z rozmáitego kámie=
11:
nia koſztownego á bárzo iáſnego. Sciány by
12:
ły ze złotá s kámieniem drogiem y z gwiázda
13:
mi iáſnemi prżychędożone/ takież y ſłupy ze
14:
złotá ktore trzymáły wyſokoſć podniebienia.
15:
Tho wſzytko widząc Alexander dziwował ſie
16:
bárzo/ á przechodząc przez páłac wſzedł do ło
17:
żnice gdzie leżał Darius nápoły vmárły.
18:
Vyzrzáwſzy go Alexander miłoſierdzim po=
19:
ruſzony/ ziął s ſiebie odzienie Ceſarskie y przy
20:
odział go/ á obłápiwſzy go rány iego z wiel=
21:
kim płácżem pocżął wypowiádáć. A ták go
22:
pocieſzał mowiąc. Bądz potwirdzon
23:
krolu Dariuſie a powſtań/ á iákos przed tim
24:
twoie páńſtwo trzymał/ ták y teraz przyymi
25:
Perską koronę/ á vżyway mocy twey/ iákos
przed


strona: G

1:
przed tym był. Przyſięgám thobie preſz na=
2:
mocnieyſze bogi moie/ iż thobie prawdziwie
3:
wſzytko páńſtwo twoie odzywam/ á żądam
4:
ſthobą pokármow pożywáć/ iáko ſyn z wła=
5:
ſnym oycęm ſwym. Záprawdę żaden będąc
6:
w doſtoynoſći iákiey/ nie má ſie weſelić z vpá
7:
du nędznego/ kthory w tákowey doſtoynoſći
8:
przed thym był/ gdyż ſie od niego może prze=
9:
mienić ſzcżęſliwoſć w co przećiwnego/ obiaw
10:
mi nieprzyaciele thwoie/ áby pomſtą miecżá
11:
oſtátnią zapłatę wzięli/ to płácżąc mowił.
12:
A Darius podnioſzſzy ręce ſwoie obłápił go/ y
13:
cáłował pierſi ſzyię y ręce iego mowiąc.
14:
Synu Alexander/ iáko zupełniey y doſtáte=
15:
cżniey mądroſć twoiá vżnáłá/ wſzytek ſwiát
16:
ná skáżeniu ieſth położon/ ábowiem boska
17:
mądroſć/ wſzytko przeglądáiąc y myſli ludz
18:
kie rozeznawáiąc/ thák gi od pocżątku ſtwo=
19:
rzył/ iż nie było nic ſtałego álbo mocnego. A
20:
le niebytnoſcią ſwą wſzytki przemiennoſći w
21:
ſwe przećiwnoſći ſie obracáią. Abowiem by
22:
był pan bog ſpráwił wſzytki ſzcżęſliwoſći nád
23:
ludzmi nie odmiennie obfituiące/ tákowa by
24:
byłá pychá y prożna chwałá ludzka/ iżby też
25:
nie bogom ále mocy ſwey wſzythko przywła=
Gſzcżáli/ á


strona: Gv

1:
ſzcżáli/ á thák by ludzie odeſzli od ſtworzycielá
2:
ſwego. A ieſliby też wyſokoſć boſtwa iego ták
3:
okrąg ſwiátá ſpráwiłá/ iżby wſzythki złoſći y
4:
nieſzcżęſliwoſći ná ludzi krom odmiany przy
5:
chodziły/ tákowe by były nieznoſne krewkoſći
6:
ludzkie/ ktore przyrodzenie prżeſláduią/ iżby
7:
theż wſzyſcy w ſidło roſpácżenia byli przycią=
8:
gnieni/ ták iżbyſmy też od bogá nie mieli ża=
9:
dney nádzieie dobroći. A thák tho bog chciał
10:
mieć áby ſie wſzythki rzecży przemieniáły/ iż
11:
gdy kto w ſzcżęſliwoſći będąc/ dla pychy ſwey
12:
nie znałby ſthworzycielá ſwego. Z wyſokoſći
13:
pychy ná niskoſć pokory vpada/ iż czo przez
14:
podnieſienie ſzcżęſliwoſći o bodze zapamiętał
15:
záſię przez poniżenie w nędzy wſpámiętał/
16:
według iákos po mnię widział/ ktorym thák
17:
bárzo w ſzcżęſliwoſći obfitował/ iż dla wielkih
18:
bogactw kthorem miał/ nie Boże ſtworzenie
19:
ále towárzyſzem Bożym mnimałem ſie być/
20:
A cżegom ná on cżás przez záſlepienie pychi
21:
nie widział/ teraz przez niskoſć pokory widzę
22:
y znam. Gdiby też kto był w wielkim nieſzcżę
23:
ſciu ogárniony/ á máiąc nádzieię w Bodze/
24:
wſpomożenia od niego żądał/ podwyſzſzy go
25:
pan Bog ku błogoſláwieńſthwu ſzcżęſcia/ á
kto bę=


strona: G2

1:
ktho będąc w nędzy bogomyſlnoſći mieć nie
2:
może/ ten w ſzcżęſliwoſći będąc ma ſie goto=
3:
wáć y vznawáć. Kogoć ono poniży záſię mo
4:
że powyſzſzyć/ záſię/ kthorego cżłowieká po=
5:
wyſzſza może potłumić ná głębokoſć. A dla
6:
tego niechay ſie nie podnoſi miły ſynu vmyſl
7:
twoy w pichę/ dla zwycięſtw tobie od Bogá
8:
danych/ á bys też dobrze tho cżynił co Bogo=
9:
wie cżynią/ á rękomá thwemi práwie niebá
10:
ſięgał/ záwżdi pámiętaj ná oſtátnie dni two
11:
ie/ ábowiem ſmiertelny ieſtes/ á ſmierć twoię
12:
vſtháwicżnie przed ocżymá miey. Izali nie
13:
bacżyſz iż thylko ſiedm álbo oſm łokci płotná
14:
wezmiemy w grob s ſobą s tego ſwiátá/ Zy=
15:
wot náſz ieſt páięcżynie przyrownan/ ktora
16:
widzi ſie że bárzo ſubtylnie ſpráwiona/ á gdy
17:
przypádnie ná nię wiatr nagły/ tedy ſie prze
18:
rywa y w niwecż obráca. Wzgląday przeto
19:
ná mię á bacż iakim wcżoráyſzego dniá był/
20:
á iáki ieſtem dzis/ ktory nędznie aż do ziemie
21:
ieſtem potłumion. A ktorym máło nie wſzy
22:
tek ſwiát trzymał pod ręką ſwą/ á teraz ſam
23:
nád ſobą mocy nie mam. Proſzę niechay
24:
mię pogrzebą ręce twoie nałáskáwſze. Nie=
25:
chay przyydą ná obchod moy Perſowie Me=
G ijdi y Gre=


strona: G2v

1:
di y Grekowie/ á od tychmiaſt kroleſtwo Per
2:
skie y Macedońskie w iednoſći niechaj będzie
3:
Mátkę moię Rodogonę thobie wielce pole=
4:
cam/ á nád żoną moią lutoſć miey/ Roxa=
5:
nę dziewkę moię wezmi ſobie zá żonę/ ſłu=
6:
ſzna rzecż ieſt s ſláchetnych ſláchetny rodzay
7:
pochodzić/ á mowiąc to w ręku Alexandro=
8:
wych vmárł. A ták według obycżáiu Ceſar=
9:
skiego złożył Alexander ciáło iego/ á z wiel=
10:
kim obchodem nieſli ná pogrzeb/ zá vprzedzá
11:
iąćemi zbroinemi Perſi y Macedony/ á Ale=
12:
xander podłożywſzy ſzyię ſwoię pod mari/ go=
13:
ſzko płácżąc ſzedł. Płakáli też y Perſowie/ nie
14:
tylko dla ſmierći Dariuſowey/ iako dla luto=
15:
ſći Alexandrowey/ á ták mu vcżinili pogrzeb
16:
Potym ſie Alexander wroćił na páłác Dari=
17:
uſow.
18:
Iako Alexander po ſmierći Dariu=
19:
ſa Ceſarza ſiedział ná máieſtacie s kámienia
20:
koſztownego ſpráwionym przez Cyruſa kro=
21:
la Perskiego/ koroną złotą koronowány.
22:
Drugiego potym dniá ſiedział Alexan=
23:
der ná máieſtacie złotym/ kthory Cyrus krol
24:
Perski przed tym ſpráwił. A zgromadziwſzy
25:
Macedony y Perſi/ włożył na głowę ſwoię
koronę


strona: G3

1:
koronę Dariuſowę/ ktora ták koſztowna by=
2:
łá iż od ludzi nie mogłá być oſzácowaná/ á=
3:
bowiem był oſwięcon páłac wſzytek z iáſnoſći
4:
drogiego kámienia/ był też on máieſtát z cży
5:
ſtego złotá/ ná ſiedm łokiet/ nád wyſokie ſtol
6:
ce podnieſiony/ á przez ſiedm ſtopniow wſtę
7:
powáli krolowie ná máieſtat/ były ty to ſto=
8:
pnie dziwną ſpráwą bárzo miſthernie ſprá=
9:
wione. Pirwſzy ſtopień był z Amatiſtu/ wto
10:
ri s Smáragdu/ trzeći s Topázioná/ cżwár
11:
ty z Gránatu/ piąty z Adamantu/ ſzoſty s
12:
ſzcżyrego złota/ ſiodmy cegłą położony. A to
13:
nie bez przycżyny były thak zrządzony/ ábo=
14:
wiem pirwſzy ſtopień tákową skrytoſć w ſo=
15:
bie miáł/ iż Amátiſt vskramia mocnoſć wi=
16:
na/ á nie dopuſzcża tego kto gi noſi s pámię=
17:
ći odchodzić/ thák theż potrzeba było káżdego
18:
Perſę kthoryby chciał wſtąpić ná krolewską
19:
doſtoynoſć/ áby nie vſtępował przez nieumie
20:
iętnoſć z drogi roſtropnoſći. Wtory ſtopień
21:
s Smáragdu/ ktory wzrok noſzącemu wy=
22:
iaſnia y záchowawa/ thák też ieſt potrzebno
23:
krolowi wzrok ſerdecżny mieć oſtry/ iż tho co
24:
nań zależy widzieć/ ma roſthropnie rozezna=
25:
wáć. Trzeći ſtopień był s Topáziona ktory
G iijtákowey


strona: G3v

1:
tákowey iáſnoſći bywa/ iż w nim oſebę ſwoię
2:
ogląda/ thák iż głowę ſwoię widzi w nim ná
3:
doł skłonioną/ á nogi ku gorze podnieſione/
4:
thák też krolowi potrzeb być tákiemu/ áby ná
5:
oſtátnie dokońcżenie bacżył/ áby (iáko Topa
6:
zius vkazuie) iego głowá to ieſt doſtoynoſć ie
7:
go z wyſokoſći ná niskoſć niebyłá potłumio=
8:
na. Cżwarty ſtopień z Gránatu/ ábowiem
9:
iáko Gránat wſzytki pochodnie ogniſthe ſwą
10:
iáſnoſcią przewyſzſza/ y wſzytki inſze kámienie
11:
cżerwonoſcią przechodzi/ ták zależy ná krola
12:
áby był cżyſty/ iaſny w cnotach/ á w ſromie=
13:
zliwoſći cżerwony/ to ieſt áby ſłuſznych rzecżi
14:
nie przeſtępował/ á záſię nieſłuſzne opuſzcżá
15:
iąc. Piąty ſtopień z Adámantu/ Adamas
16:
ieſt thákowey twárdoſći/ iż áni od żelaza áni
17:
od kámien[i]á nie może być ſtłucż.n/ chybá by
18:
był polan krwią kozłową/ thákże też krol ma
19:
być tákowey ſta[ł]oſći/ iż áni przez prozby áni
20:
przez przycżiny áni przez dáry nie ma odſtę=
21:
powáć od drogi ſpráwiedliwoſći. Szoſti ſto
22:
pień s ſzcżerego złota/ złoto záprawdę wſzit=
23:
ki kruſzce cudnoſcią y drogoſcią przewyſzſza y
24:
przechodzi/ ták też y krol nád wſzytek lud ma
25:
być obycżáymi przychędożony/ y nákoſztho=
wneyſi


strona: G4

1:
wnieyſzymi cnotámi ma iáſnąć/ áby wſzytci
2:
iemu poddáni/ ſluſznie á pożytecżnie byli rzą
3:
dzeni. Siodmy ſtopień był z gliny/ then dla
4:
tey przycżyny był ták ſpráwion/ iż gdy cżło=
5:
wiek będzie ku krolewskiey wyſokoſci podnie=
6:
ſion/ áby pámiętał iż z ziemie s proſtey m áte
7:
riey poſzedł/ á iáko ſie pothim w ziemię ma o=
8:
broćić. Ná thym tedi máieſtácie Alexander
9:
koronowany y przybrány w ſzáthy Ceſarskie
10:
ſiedział/ á zgromádziwſzy Macedony y Perſi
11:
przykazał piſáć po wſzytkich kráinach thym
12:
obycżáiem.
13:
Krol nád Krolmi y pan nád pány Ale=
14:
xander ſyn bogá Hamoná y krolowey Olim
15:
piey/ wſzytkim poſpolicie kſiążętom/ pánom
16:
przełożonym/ y wſzytkim w iákieykolwiek do
17:
ſtoynoſći będącim/ y ludziem w mieſciech po
18:
wſzytkim kroleſtwie Perskim vſtháwionym
19:
łáskę ſwoię. Gdyż ſie to Bogu podobáło iże
20:
ſmy ſiedli ná wyſokim Máieſtacie Dariuſo=
21:
wym/ wielce ſie ſtego macie weſelić y kocháć/
22:
Przykazuiemy wam áby w káżdym mieyſcie
23:
byli rzędziciele y przełożeni iáko cżáſu Dáriu
24:
ſa/ ktorym przykázuiemy/ áby rozumnie cży
25:
nili ſpráwiedlowoſć każdemu/ ktorych przy=
G iiijkazá=


strona: G4v

1:
kazánie od wſzytkich poddanych krom iákiey
2:
wymowki było chowáne/ áby kożdi oſobliwie
3:
właſnoſći ſwe w pokoiu otrzymał y rządził/
4:
A zbroie w krolewskich domiech áby były zá=
5:
chowáne/ á áby ich żaden nie ſmiał bráć áni
6:
noſić. Przykázuiemy też to áby od tego miá
7:
ſtá Perskiego áż do Macedoniey drogá była
8:
iáwná y poſpolita/ áby tam iádący y wrácá
9:
iący krom żadnego przenágabánia przecho=
10:
dzili s skupiectwy ich ſwiebodnie.
11:
Iako Alexander nalaſzſzy morde=
12:
rze Dariuſa Ceſarza/ przykazał skáráć.
13:
Potym przykazał milcżenie wſzythkim y
14:
rzekł/ ktorzy z was zábili Dáriuſa mego nie=
15:
przyacielá/ niechay przyſthąpią ku mnię á
16:
wezmą ſłuſzną zapłáthę. Przyſięgam przez
17:
namocnieyſze bogi moie y przez namilſzą má
18:
thkę moię/ iże im godną á ſłuſzną zapłáthę
19:
dam. Gdy tak przyſięgał Alexander/ wſzytek
20:
lud gorzko płákał. Potym złoſliwi mężoboy
21:
ce Bifex y Anárbazontes ſthánęli dobrowol=
22:
nie przed Alexandrem/ y rzekli mu: Wielki
23:
Ceſarzu my ieſteſmy ktorzyſmy Dariuſa rę=
24:
koma właſnemi zábili. Widząc ie Alexander
25:
nátychmiaſt przykazał Ricerzom ſwym áby
ie poi=


strona: G5

1:
ie poimáli y związáli/ á związáne áby wiedli
2:
do grobu Dariuſowego/ á tám áby byli poſći
3:
náni. Oni tedi ięli wołáć/ wielći Ceſarzu iza
4:
lis przez namocnieyſze Bogi nie przyſięgał/ y
5:
przez zdrowie mátki twoiey/ iżeſmy nie mieli
6:
nic przećiwnego ćirpieć. Kthorim Alexander
7:
odpowiedział zam wam nie obiecował/ żem
8:
wam miał dáć ſluſzną zapłáthę/ wáſze obiá=
9:
wienie żadnym obycżáiem by nie mogło być/
10:
ieſlibych tego był przyſięgą nie pothwirdził/
11:
moy vmyſł tákowy był s pocżątku/ áby wy=
12:
ſtępni mężoboyce ſzyie ſtradáli. Gdi tho Ale=
13:
xander mowił pocżęli go Perſowie chwalić iá
14:
ko bogá/ á ony mężoboyce kazał poſćináć. A
15:
ták wſzytkę onę ziemię v pokoiu vſtáwiwſzy/
16:
po wſzyſthkich mieſtcach rząńce y przełożone
17:
zrządził.
18:
Iako Alexander Ceſarz na prozbę
19:
ludu vſtáwił Kſiążę Perskie Duriciuſa.
20:
Tego cżáſu niektory cżłowiek ſtáry/ kto=
21:
remu imię było Duricius/ wuy Dáriuſá Ce
22:
ſarzá/ ktory był od Perſow bárzo miłowan/
23:
ten ná prozbę wſzytkiego ludu od Alexandra
24:
Kſiążęciem w Peſsidiey ieſt vſtáwion.
G vIáko


strona: G5v

1:
Iako Alexander wziął ſobie zá żo=
2:
nę Roxánę dziewkę Dariuſa Cesarza.
3:
Inſzego pothym dniá Alexander ſiedząc
4:
ná máieſtácie złotim koronowáni/ á według
5:
przykazánia Dáriuſa Ceſarzá/ kazał Roxa=
6:
nie corce iego przed oblicżnoſć ſwoię przyſć/
7:
ktora koronę złotą s kámienim koſztownym
8:
ná głowie miáła/ ktorą według obycżáiu per
9:
skiego wziął zá żonę/ á kazał iey wedla ſiebie
10:
ná ſtolcu złotym ſiedzieć/ y przykazał áby iá=
11:
ko Krolowa od wſzytkich byłá ććiona. Perſo=
12:
wie tho widząc vweſ[e]lili ſie bárzo/ Náthych=
13:
miaſt wziąwſzy bogi ſwoie przynieſli ie przed
14:
Alexandra/ y pocżęli Alexandrá iáko Boga
15:
chwalić mowiąc/ ty ſam ieſtes Bog/ á to co
16:
ieſt bogom miło cżyniſz. Alexander to widząc
17:
záſmućił ſie á drżąc y boiąc ſie mowił do nich
18:
Nie chwalcie mię iáko bogá/ ábowiem ieſtem
19:
cżłowiek iáko y wy skáżony y ſmiertelny.
20:
Potym piſał liſt Olimpiey mátce ſwey y Ari
21:
ſtoteleſowi ſwemu náucżycielowi o niezlicż=
22:
nych bitwách y vćiskach ktore w Perſidiej po
23:
padł/ y o wielkich bogáctwaćh ktore nálazł w
24:
oney ziemi/ záſię piſał tho áby przez oſm dni
25:
czynili weſele dla Roxany dziewki Dáriuſo=
26:
wey/ ktorą ſobie wziął zá żonę.

strona: G6

1:
Iako Alexander ciągnął przećiw
2:
Poruſowi krolowi Indiyskiemu.
3:
Potym zebrawſzy zaſtępy Alexander ták
4:
Mácedonow iáko y Perſow/ przykazał áby
5:
przećiw Poruſowi krolowi byli gotowi. A ták
6:
ruſzywſzy ſie z wielkiemi zaſthępy pocżął cią=
7:
gnąć w Indią/ á tám iádąc przez ziemię pu
8:
ſtą bárzo ſzyroką w ktorey wody nie było/ y po
9:
gorach skáliſtych/ thákże w drodze okrutney
10:
ſprácował ſie y rycerſtwo iego/ iż też z vćisku
11:
wielkiego roſpacżáli/ á ſtąd wſzytcy ſzemrząc
12:
miedzy ſobą mowili. Doſycieſmy iuż mieli
13:
ná tym żeſmy Perſią zboiowáli y Dariuſa=
14:
ſmy otrzymáli/ ktori nam cżyńſz y dáni brał/
15:
Dla cżegoż więcey vſtawamy ſzukáiąc Indi
16:
ey/ w ktorey okrutne zwierzętá przebywáią/
17:
á ták zápomniemy ziemie náſzey/ w kthorey
18:
mieliſmy wſzytkiego dobrá doſyć/ Alexander
19:
ten nic inſzego nie żąda/ iedno áby wſzyſthek
20:
ſwiát ſobie podbił/ záiſte bitwy y zwádi tucżą
21:
ciáło iego/ ábowiem gdiby przez máły cżás w
22:
ſpokoynoſći trwał/ iáko cżłowiek przez pokár
23:
mu vſtawa. My tedy opuſćmy go/ á do ná
24:
ſzey ziemie zwroćmy ſie/ á on s Perſami gdzie
25:
mu lubo niechay idzie. Vſlyſzawſzy tho Ale=
xander


strona: G6v

1:
xander kázał vſpokoić wſzyſtek zaſtęp/ á wſtą
2:
piwſzy ná wyſzſze mieyſce mowił do nich.
3:
Niechay ſie Perſowie odłącżą na iednę ſtro=
4:
nę/ á Macedonowie y Grekowie ná drugą/
5:
á pátrząc ná Mácedony y ná Greki mowił
6:
im/ Moi rycerze namocnieyſzy Mácedono=
7:
nowie ſlow moich skromnie poſluchaycie.
8:
Perſowie dothychmiaſt będąc krnąbrni pod
9:
moc ſie náſzę poddáli/ á wy mię teraz chcecie
10:
opuſćić á ná wſthecż do oycżyzny wáſzey cią=
11:
gnąć/ bácżcie iákoſcie byli záſmuceni s ſlow
12:
Dariuſowych/ potwirdzałem was pocieſzá=
13:
iąc y rádząc/ á ſthąd byly vmocnione myſli
14:
wáſze/ záſię gdyſmy ſzli w pole z nieprzyaciel
15:
mi náſzemi/ przedewſzemim ſam ſtánął y pir
16:
weiem walkę pocżynał. Izali nie dla wáſzeo
17:
zdrowia ſzedłem poſłány do Dariuſa y wyda
18:
wałem ſameo ſiebie dla was w wielu nieprze
19:
ſpiecżnoſciach y ſzkodach. Wiedzcie to zá pe=
20:
wne iákom dotychmiaſt zwyciążał/ ták y po
21:
tim s pomocą bogow zwycięſtwo otrzimam
22:
A ieſliże chcecie ſami do Mácedoniey iechác/
23:
iá żadnym obycżáiem ſie nie wrocę. A gdi to
24:
mowił/ wſzytki kſiążętá Mácedońskie záſro
25:
máły ſie/ á proſząc odpuſzcżenia mowili. Ce
ſarzu


strona: G7

1:
ſarzu wielki/ żywot náſz w ręku wáſzych ieſth
2:
położon/ gdzieſzkolwiek ſie obroćicie Máieſta
3:
tu wáſzego będziem naſládowáć/ theż byſmy
4:
mieli pomrzeć was żadnym obycżáiem nie o
5:
puſciemy: A potym z onąd ruſzywſzy zaſtę=
6:
py puſćil ſie w wielką ſzyrokoſć Indiey. Po=
7:
tym kſiężycá Lipcá zábieżeli mu poſlowie od
8:
Poruſa krola Indiyskiego ktorzy mu liſt tá=
9:
kowy przynieſli.
10:
Porus krol Indiyski łotrowi Alexandro
11:
wi/ ktory łotruiąc otrzymawa miáſtá przy=
12:
kázuiąc roskázuiemy. Gdi ty będąc ſmiertel
13:
ny przećiw nieſmierthelnemu bogu walcżyć
14:
chceſz/ ſzalonoſć zięłá vmyſl twoy/ gdiż ty o=
15:
cży maſz á nie widziſz/ ſnadz wierzyſz y mnie=
16:
maſz ábyſmy byli rowni Perſom/ kthores thy
17:
pod ſwe páńſtwo podbił/ zápráwdęs ze mdłe
18:
mi boiował/ á iżes ie zwyciężył/ mnimaſz áby
19:
wyſokoſć náſze pod twoię máłoſć podbił/ czo
20:
wżdy nie może być żeby bogowie byli ludziom
21:
poddáni/ álbo theż żeby ziemiá nád wyſokoſć
22:
niebieską miáłá być przełożoná: Záprawdę
23:
my ieſteſmy możni zwycięſce/ iż nie tylko lu=
24:
dzie ále też y bogowie imieniu náſzemu vſlu=
25:
guią/ Aza nye wyeſz iż nyekyedy Dionizius
Bachus


strona: G7v

1:
Bachus (kthory dobrowolny ociec ieſth we=
2:
zwan) wſzedł do Indiey walcżyć/ ále ná oſtá
3:
thek tył podawſzy przed Indi vciekł/ nie mo=
4:
gąc ſie ſprzećiwić ich mocy. Przed tym theż
5:
to było/ nizli Xerſes krolował w Perſidiey/ iż
6:
Macedonowie dawáli cżyńſz Indom/ ále iż
7:
niepożytecżna byłá ich ziemiá/ y krolowi nie
8:
przyiemna/ wzgárdzili ią Indowie/ ábowi
9:
wſzelki mądry/ więcey rzecży obfithych nizli
10:
niedoſtátecżnych pożąda. A dla tego thobie
11:
przykazuiemy/ ábys ſie do ſwey ziemie wroćił
12:
bo gdzie pánowáć nie możeſz tam nie pomy=
13:
ſlay.
14:
Iako Alexander pocieſzał Rycerze
15:
ſwoie.
16:
Gdi ten liſt do Alexandra przyſzedł/ kazał gi
17:
przed wſzytkiemi cżytać/ á Rycerze ſlucháiąc
18:
liſtu záſmućili ſie bárzo/ Ktorym Alexander
19:
Mężowie Ricerze moi namocnieyſzy/ vmy=
20:
ſly wáſze s ſlow liſtu Poruſowego żadnym o
21:
bycżáiem niecháy ſie nie ſmęcą/ ázaſz nie ba=
22:
cżycie z iáką pychą mowi/ w prawdzie wam
23:
mowię/ iż wſzyſcy pogáni máią thowárzy=
24:
ſtwo z niememi zwierzęti s ktoremi mieſzká=
25:
ią/ iáko s Tigri s Pardi y z inſzemi beſtiámi/
iż gdi


strona: G8

1:
iż gdi ty od ludzi będą pobite/ w mocnoſć y o=
2:
bronnoſć leſnią dufaią. A rzekſzy to kazał pi
3:
ſać liſt tym obycżáiem.
4:
Krol nád krolmi y pan nad pány Alexan
5:
der ſyn Hámonow y krolowey Olimpiej Po
6:
ruſowi roskázuiemy. Zoſtrzyłes ſmyſly ná=
7:
ſze á dodałes nam ſmiáłoſći walcżyć przećiw
8:
wam/ iżes pouiedział Mácedonią być niepło
9:
dną we wſzelkim doſthátku/ á Indią hoyną
10:
we wſzelkiey roskoſzy obfituiącą/ á dlá thego
11:
wſzytkiemi ſiłáwi będziem ſtobą walcżyć/ aby
12:
ſmy ziemie twey (kthorąs rzekł bárzo obfitą)
13:
doſtáli/ ále iżes rzekł nie telko ludziom ále też
14:
y Bogom roskázowáć/ do ciebie ciągniemy/
15:
ſtobą nie iáko z Bogiem ále iáko s cżłowieki
16:
pogáńskim/ pychy y prożney chwały pełne=
17:
go/ boiowáć.
18:
Iako Porus krol Indiyſki z wozy/ z
19:
Rycerſtwem y ze Słońmi ſwemi ciągnął ku
20:
potykániu z Alexandrem.
21:
Cżytáiąc liſt Porus krol/ rozgniewáł ſie bár=
22:
zo/ a zgromádziwſzy wielkoſć zaſtępow y ſło=
23:
niow bárzo wiele/ s kthoremi zwykli walcżyć
24:
przećiw Alexándrowi wyſzli. Był záprawdę
25:
Poruſow zaſthęp bárzo wielki/ miał s ſobą
czternaſcie


strona: G8v

1:
cżternaſcie tyſiąc ieznych wozow/ wſzitki z o=
2:
ſtremi żelázmi/ á to licżąc krom ieznych y pie
3:
ſzych/ cżterzi ſtá Słoniow/ ná ktorych grzbie
4:
ciech były drzewiáne wieże poſtáwiane/ á w
5:
kożdey z oſobná wieży było trzydzieſći mężow
6:
A ták tho widząc Mácedonowie y Perſowie
7:
ktorzy z Alexandrem byli zlęknąwſzy ſie bárzo
8:
ſie záſmućili/ y dziwowáli ſie bárzo/ nie tylko
9:
z wielkoſći ludu/ iáko z zwierząt okrutnych/ á
10:
wſzákże z obu ſthron zrządziwſzy ſzyki mężnie
11:
ſtánęli.
12:
Iako Alexander walcżył s Poru=
13:
ſem krolem Indiyskim.
14:
Alexander wſiadſzy ná koń ſwoy Bucefala/
15:
przed wſzytkimi Ricerzmi ſwemi ſtánął zbroi
16:
ny/ y przykazał Medom y Perſom/ áby przo
17:
dkiem boiowáli/ á on z Macedony y z Greki
18:
ſtał ku potykániu gotow. Perſowie od Sło
19:
niow byli poráżeni/ iż też przyſtępu mieć nie
20:
mogli ku nieprzyacielom. Gdiż ták Alexan
21:
der o Słoniech mędrzej rozmyſlał/ kazał ſlu
22:
py miedziane ſpráwić/ á kazał w nię węgle
23:
ſypáć/ á ták gdi było w nich ogniá pełno/ iż
24:
by nie ochłodły/ kazał też ſpráwić woz żelázny
25:
ná ktorimby ſtały/ á przed Słonie ſnimi iez
dzić Ty


strona: H

1:
dzić. Ti ſlupy gdi Słonowie vyrzeli/ mnie=
2:
máiąc ie być ludzi ſciągáli noſi ſwoie/ chcąc
3:
ie prziciągnąć iáko y ludzi/ á ták ſie s ſiłnego
4:
roſpalenia ſpárzili/ á thák ná zad vciekáiąc/
5:
żadnym obycżáiem nie chcieli ku bithwie/ á
6:
gdi widzieli ludzi zbroine vciekáli boiąc ſie ſpá
7:
rzić noſow ſwych/ iáko ſłupy vcżyniły. Wi=
8:
dząc to Porus záſmućił ſie/ Perſowie zátim
9:
cżynili nawáłnoſć ná Indi ſtrzeláiąc/ y ko=
10:
piymi ie przebadáiąc porażáli. A ták vſtáwi
11:
cżnie przez dwádzieſciá dni woyná thrwáłá/
12:
ná ktorey bitwie Medi y Perſi w wielkim vci
13:
ſnieniu vſtawáli. Widząć Alexander iż oni
14:
vſthawáli/ rozgniewał ſie bárzo á ſiedząc ná
15:
koniu ſwim Bucifale wbieżał w bithwę/ po=
16:
cżął bárzo mężnie walcżyć/ zá nim Greko=
17:
wie y Macedonowie Indi vſilnie porażáli.
18:
Natychmiaſt Indi poczęli vſtáwáć/ ktorich
19:
Porus vmnieyſzáiących widząc tył podawſzi
20:
vciekł/ á Indowie zá nim.
21:
Iako Alexander wſzedł do miaſta
22:
Poruſowego.
23:
Alexander tedi leżał tám z woiskiem ſwym á
24:
cżynił bogom ſwym ofiári/ y przykazał thák
25:
Indi/ Perſi/ y Macedony pogrzeſć/ á dru=
Hgiego dniá


strona: Hv

1:
giego dniá zburzył ono miáſtho Poruſowo y
2:
othrzymał ie. Wſzedſzy Alexander w páłacz
3:
Poruſow/ nálazł tám (czoby ſie widziáło być
4:
ludziom niepodobno ku wierzeniu) cztherzy
5:
ſthá ſlupow álbo filarow złothich z gałtámi
6:
złotemi bárzo miſternie ſpráwionemi/ á mię
7:
dzy filari groná złote z liſtkámi złotemi wiſiá
8:
ly/ były tam groná iákoby w winnicy s krzy=
9:
ſtału/ á drugie s pereł/ niektore s Smarag=
10:
du/ á niektore z Onichimow/ ták iż ſie tám
11:
widziáło być s przyrodzenia vroſłe. Sciány
12:
też onego páłacu były z blach złotych/ kthore
13:
łamiąc Macedonowie náidowáli iáko pál.c
14:
w miąſz/ á były ony ſciany przychędożone s
15:
pereł koſztownych/ w wadze iednákich a Kar
16:
buńkulow/ s Smáragdow y z Amátiſtow.
17:
Sciány w bronach y drzwi onego páłacu s
18:
Słoniowych koſći były/ zamſowánie też ál
19:
bo sklepienie nádedrzwiámi y nád okny było
20:
ſpráwione z Ebenu drzewá cżarnego bárzo
21:
wonnego/ komory y komnáty z drzewá Cy=
22:
preſowego. W dworze onego páłacu były fi=
23:
lary złote/ międzi ktoremi były Iáwory złote
24:
ná ktorych gáłąskach ſiedzieli ptacy z rozlicż
25:
nych rodzáiow/ á kożdi ptak według właſne=
go ſwe=


strona: H2

1:
go ſwego ſpoſobu był wymálowan/ noski ich
2:
y páznokty były s cżyſtego złotá. A thák oni
3:
pthaci ile kroć chciał Porus/ według náuk
4:
cżárnokſięskich pięknie ſpiewáli. Nálazł też
5:
tám Alexander w onym páłacu nacżynie ro
6:
zmáite złote/ s kámienia drogiego/ y krzyſzta
7:
łowe bárzo miſthernie ſpráwione/ namniey
8:
ſrebrnych náydowáli. Potim z onąd ruſzy=
9:
wſzy záſtępy przyciągnął do portow ábo brze
10:
gow Kaſpi[e]y/ á thám namioty poſtánowili/
11:
byłá tám ziemiá bárzo dobra/ ále w niey było
12:
wiele rodzáiow rozlicżnych wężow. Potym
13:
piſał liſt do Talifridi krolowey Amazońskiey
14:
tym obycżáiem.
15:
Krol nád Krolmi y pan nád pány Ale=
16:
xander ſin bogá Hamoná y krolowey Olim
17:
piey Thalifridzie krolowey weſele. Boiowa=
18:
nia kthoreſmy z bogiem Dariuſem cżynili/ á
19:
iákoſmy walcżyli/ o wſzyeki mniemamy iż
20:
dobrze wiecie/ walcżyliſmy też s Poruſem kro
21:
lem Indijskim/ y z inſzemi pogány niezlicż=
22:
nemi/ á żadnym obycżáiem ſie nam ſprzeći=
23:
wić nie mogli/ dla tego przykázuiemy wam
24:
iż ieſli chcecie ziemię wáſze z rąk náſzych wy=
25:
báwić/ cżyńſz y dań płácćie.
H ijOdpo


strona: H2v

1:
Odpowiedz na tho przez Talifridę
2:
krolową Amazońską ták ſie máiąc.
3:
Krol nád krolmi y pan nád pány Alexander
4:
ſin bogá Hámoná y Olimpiey krolowey iá=
5:
ko do nas piſał dobrzeſmy zrozumieli. Táli=
6:
fridá krolowa Amazońska z inſzemi Amazo
7:
ny namocnieyſzemi nád inſze wſzythki Ryce=
8:
rze ktorzy pod niebem ſą Alexandrowi Mace
9:
dońskiemu weſele. Słyſzeliſmy iż twoy v=
10:
myſl mądroſcią kwitnie y iáſnieie/ iż przeſzłe
11:
rzecży pámiętaſz/ ninieyſze zrządzaſz/ máiąc
12:
znáiomoſć o przyſzłych/ A przeto opátrz tho
13:
á bácz drzewiey niż w gránice w nidzieſz/ iákie
14:
tobie vćiski y niebeſpiecżnoſći mogą ſie przy=
15:
dáć/ ieſzcżeć nikt przećiw nam ręki nie podno
16:
ſił/ ktoryby z wielkim poſromoceniem nie od=
17:
ſzedł/ bácż że tedi ná przygodi twoie/ Błażeń
18:
ſtwoć ieſt mądremu/ gdi przez nieopátrznoſć
19:
morską wpada w głębokoſć. A iże ſnadz ob
20:
cowánie náſze y mieſzkánie żądaſz wiedzieć/ to
21:
bie przez ten liſt opowiádamy. Przebywánie
22:
náſze ieſt wyſep/ ktori ogárnęłá rzeká/ kthora
23:
pocżątku áni dokonánia nie ma/ ále s ſtroni
24:
iedney bárzo ſćiſły ma wchod/ á ieſth nas w
25:
licżbie dwá kroć ſto tyſiąc y cżterdzieſći tyſiąc
wſzytko


strona: H3

1:
wſzytko białych głow/ mężowie nie mieſzká=
2:
ią ſnámi ſpolnym przebywánim/ ále zá rze=
3:
ką przeciwko nam mieſzkáią/ á wſzákże rocż=
4:
ne ſwięthá obchodzimy/ á z mężmi náſzemi
5:
przec trzydzieſci dni mieſzkáiąc/ roskoſzy ciele=
6:
ſne ſpráwuiemy/ A ieſli niewiáſtá pocżnie y
7:
porodzi ſiná/ chowa go áż do ſiedmi lat/ po=
8:
tym go do oicá poſle/ á ieſli będzie dziewká bę
9:
dzie chowaná według náſzego obycżáiu. Gdi
10:
też mamy wynidz przećiw náſzem nieprzyá=
11:
cielom dzieſięć kroć ſto tyſiąc ná prętkich ko=
12:
niech przybráne w zbroie wałecżne wyieżdza
13:
my/ á drugie zoſtháną áby wyſpu ſtrzegły y
14:
broniły/ á gdi ſie z zwycięſtwem wrácamy/
15:
od náſzych iednáko chwałę bierzemy. A thák
16:
ieſli przećiw nam wyiedzieſz vmyſliłyſmy mę
17:
znie boiowáć/ á ieſli ty nas przewyciężyſz/ o=
18:
wſzeki żadney chwały nieotrzimaſz iże niewiá
19:
ſti odzierziſz/ A dlá tego dowamy tobie znáć/
20:
áby żadnym obycżáiem przećiw nam gwał=
21:
townie nie iezdził/ bowiem by ſie thobie wiele
22:
przećiwnoſći mogło przydáć/ o kthorych na=
23:
mniey nie rozmyſlaſz. Gdi przinieſiono liſt
24:
przed Alexandrá/ pocżął ſie cżitháiąc ſmiać/
25:
nátichmiaſt kazał nápiſać liſt tákowy.
Krol


strona: H3v

1:
Krol nád krolmi y pan nád pány Ale=
2:
xander ſin bogá Hamoná y Olimpiey krolo
3:
wey Talifridzie krolowey Amazońskiey y in=
4:
ſzym Amazonom weſele. Trzy cżęſći ſwiátá
5:
podbiliſmy Azią/ Afrikę y Europę/ á náſzey
6:
moci namniey ſie przećiwić nie mogli/ á ieſli
7:
wy ſnami chcecie walcżyć/ co ſie wam przida
8:
rozmyſlcie ſie dobrze. Ale iż wáſze obcowánie
9:
miłuiemy/ dawamy wam ná porádzenie/ á=
10:
by wyſzedſzy z wáſzego wyſpu weſpołek z mę=
11:
żmi wáſzemi/ żebyſcie prziſzli przed oblicżnoſć
12:
náſzę/ przyſięgamy wam przez Hamoná oi
13:
cá náſzego/ y przez Iunonę y Minerwę bo=
14:
ginie náſze/ iż od nas żadnego vćisku álbo iá
15:
kiey krzywdi ćirpieć nie będziecie/ á cżyńſz y ry
16:
cerſthwo z waſzych Amazonow wydaycie/ á
17:
ták was ſpokoinie puſćimy. Ony rozmyſli=
18:
wſzy ſie poſláły mu dzieſięć zrzebiąt nie obiez
19:
dzonych godnych ku obiezdzeniu/ nád kthore
20:
tym rowne nie były nálezione/ y dzieſięć koni
21:
białych też nieukrotnich ále wybornych/ przi
22:
tym cżyńſzu bárzo wiele. A krolowa oblicżnie
23:
przyſtąpiłá przed Alexandra/ á pothim ſpo=
24:
koinie wroćiłá ſie z weſelim.
25:
Iako Alexander z wielkiemi nieprze
ſpiecżno=


strona: H4

1:
ſpiecżnoſciámi y z vćiſnienim/ ciągnął z woi
2:
skiem ſwym przećiw Poruſowi Inoiyskie=
3:
mu krolowi.
4:
Thegoż cżáſu powiedziano Alexandrowi/ iż
5:
Porus krol Indiyski ktory z bitwy viachał/
6:
był w mieſcie Battricen á zgromadzal zaſtęp
7:
áby ſnim po wthore walcżył. Co gdi vſlyſzał
8:
Alexander ruſzył przećiw iemu zaſtęp/ á wy=
9:
brawſzy ſto y ſieſćdzieſiąt tyſiąc y dwa tyſiącá
10:
Ricerzow/ mieſiącá Sirpniá pocżęli iecháć
11:
przez wielkie palenie ſłońcá. Szli tedi przez
12:
mieyſcá piaſzcżyſte á bárzo ſuche gdzie wielka
13:
wielkoſć wężow y okrutnych zwierząth było/
14:
przykazał Alexander áby wſzytek zaſtęp zbroi
15:
ny ſzedł/ iáſnął z dáleká on zaſtęp wſzytek iá=
16:
ko gwiazdi/ bowiem ich zbroie były pozłocone
17:
A ták ieżdząc przez wiele dni wodi namniey
18:
nie nálezli. Tedi niekthori Ricerz z Macedo=
19:
now ktoremu imię było Zefir/ nálazł w ied=
20:
nym kámieniu wydrożonym throchę wodi/
21:
ktora ſie tám ſciekłá z roſi niebieskiey/ á nábra
22:
wſzy iey w przyłbicę ſwoię przinioſl przed Ale
23:
xandrá. Widząc Alexander onę wodę/ thák
24:
mądrze rzekł/ ieſli tę wodę będę pił/ wezmąli
25:
też potwirdzenie álbo ochłodzenie cżłonki wſzi
H iiijtki Ma=


strona: H4v

1:
ki Macedonow y perſow/ izali ia tilko mam
2:
być żyw przez nich. Odpowiedział Zefir/ thy
3:
ſam bądz poſilon pánie. Alexander rzekł/ a
4:
ieſli wſzyſcy pomrzecie/ dla cżego ſam mam
5:
żyć z boleſcią/ widząc ſmierć ták macedonow
6:
iáko y Perſow? Nátychmiaſt przed wſzytkie=
7:
mi kazał wodę wylać. Widząc to Ricerze ie=
8:
go byli potwirdzeniu ná ſwym ſercu/ záſię w
9:
drogę iecháli. Drugiego tedi dniá przyiechá
10:
li ku iedney rzece/ ná ktorey brzegoch pełno by
11:
ło trćiny bárzo miąſzſzey/ iáko ſoſnie ná ſzeſć=
12:
dzieſiąt ſtop wyſokie. Tedi przikazał Alexan
13:
der cżyrpáć onę wodę/ ktorą piyąc Macedo
14:
nowie mieli od niey biegunkę álbo cżyrwoną
15:
niemoc á ták márli/ ábowiem oná wodá by=
16:
łá bárzo gorzka iáko ciemierzicá. W wielkim
17:
był Alexander vćiſnieniu y ſmętku y wſzytek
18:
zaſtęp iego/ nie ták ſami dla ſiebie iáko dla by
19:
dłá y inych zwierząt kthore ginęły/ miał bo=
20:
wiem Alexander Słoniow tyſiąc ktorzy zło
21:
to iego noſili/ á cżterzyſtá wozow wſzytkich s
22:
koſami oſtremi przypráwnych/ á dwánaſce
23:
ſet kar/ iezdnych trzy kroć ſto tyſiąc/ Wielbłą
24:
dow/ Mułow/ Drabárzow niewymowną
25:
y niezlicżoną wielkoſć/ ktorzy zboże y inſze po
thrzeby


strona: H5

1:
trzeby zaſthępowi noſili. Wołow theż krow
2:
wieprzow/ y inſzego bydłá w niezlicżney wiel
3:
koſći s ſobą wiedli. W thákowym záprawdę
4:
Macedonowie bogáctwie obfithowáli/ iż le=
5:
dwo mogli wielkoſć złotá znoſić/ bydło też dla
6:
wielkiego prágnienia zdicháło. Niektorzi też
7:
z iego ricerzow lizáli trawę/ drudzi pili oliwę
8:
á niektorzi pili ſwoy właſny mocż/ á nád tho
9:
ieſzcże dla wielkiey wielkoſći wężow muſieli
10:
we zbroi iezdzić/ co to było z ich więtſzą cięſzko
11:
ſcią y z vćiskiem.
12:
Iako Alexander iadąc nad Rzeką
13:
przerzecżoną/ nálazł zamek niezwyciężony/
14:
y okrutne beſtie Ippotamy y inſze/ ktore poze
15:
ráły Ricerze iego.
16:
A ták Alexander iádąc nád brzegiem przerze
17:
cżoney rzeki z zaſtępem ſwym/ á około oſmey
18:
godziny ná dzień doſzli iednego zamku kthori
19:
był w poſrod oney rzeki zbudowan/ około kto
20:
rego wielka cżęſć rzeki obchodziłá. A był then
21:
zamek zbudowan ſtey wielkiey trzćiny/ ktorey
22:
theż rzeki ſzyrokoſć była ná cżterzy ſtáiánia/ z
23:
onego też zamku vkázowáli ſie ludzie. Tędy
24:
Alexander przykazał ich Indiyskim ięzykiem
25:
pytháć/ gdzieby mogli wodę ſlodką á godną
H vku pi=


strona: H5v

1:
ku piciu bráć. A oni ſie zatim ięli kryć. Ná=
2:
tychmiaſt przykazał Alexander/ áby ſtrz[e]láli
3:
won zamek/ á oni ſie tym wiecey kryli. Ba=
4:
cżąc to Alexander iż mu nie chcieli odpowiá
5:
dáć/ kázał áby niekthorzi przepłynąwſzy onę
6:
rzekę ná zamek weſzli/ y sſtáło ſie ták. Gdi we
7:
ſzli w rzekę niektorzy ſmielſzy nádzy z gołemi
8:
miecżmi w licżbie tr[z]ydzieſći y ſiedm/ gdy iuż
9:
cżwartą cżęſć rzeki przepłynęli/ nátychmiaſt
10:
poruſzywſzy ſie ná nię z wodi Ippotamowie
11:
kthorzy ſą ſpoſobu końskiego/ okrutnie ie po=
12:
żárli. Potym z onąd odeſzli/ á iezdzili ták cá=
13:
ły dzień wielką á nieznoſną cięſzkoſcią ſprá=
14:
cowáni. Zábiegáli im Lwowie/ Pardowie/
15:
Niedzwiedzie/ Iednoroſce/ zubrowie/ y ſmo=
16:
kowie/ ktore mocnie zbiáli.
17:
Iako Alexander przyiechał do ied=
18:
nego ieziorá/ gdzie tam walcżył s ſmoki y z be
19:
ſtiámi okrutnemi.
20:
Krążąc ták około oney rzeki/ potym o ied[e]n=
21:
naſtey godzinie ná dzień nálezli iezioro rosko
22:
ſzne/ á tám ſie położył z woyskiem. Przyka=
23:
zał tam Alexander las on ná ſzyrokoſć wyſiec
24:
na trzy mile/ kthori las był około onego iezio=
25:
rá s przerzecżoney trzćiny/ á było ſzyrokie ná
cżteri


strona: H6

1:
czterzy ſtháiánia/ przykazał thám Alexader
2:
wielkie ognie palić/ bo tam vmyſlił przez wie
3:
le dni pomieſzkáć. Gdi iuż kſiężyc pocżął ſwie
4:
ćić/ nátichmiaſt z wielką nawałnoſcią niedz
5:
wiatkowie okrutni/ á bárzo wielcy pocżęli do
6:
onego ieziorá przychodzić/ pothim ſmokowie
7:
rozlicżnych barw y wężowie pocżęli ſie kwá=
8:
pić ku iezioru z wielkim xykánim/ ták iż oná
9:
wſzytká ziemiá s xykánia ich brzmiáła/ ábo=
10:
wiem wychodząc zgor z nawáłnoſcią biegli
11:
pić z onego ieziorá. Smokowie też mi [e]li ná
12:
głowiech ſwych grzebienie/ á ták ſzli podnioſz=
13:
ſzy brzuchá ſwe á rozdziewiwſzy páſzcżeki/ ich
14:
tchnienie było ſmrodliwe á ſmiertelne/ á z o=
15:
cżu ich iskry pałáiące ogniſte pochodziły.
16:
Widząc to on zaſtęp boiáznią przeſtráſzony
17:
był/ bo mniemáli wſzyſcy áby ie iuż mieli poż
18:
rzeć. Tedi Alexander pocieſzał ie mo=
19:
wiąc/ O moi namocnieyſzy Ricerze/ nie ſmę
20:
ccie ſie z nicżego/ ále iáko vyrzycie v mnię czo
21:
będę cżynił/ thák y wy cżyńcie. A rzekſzy tho
22:
wziął ſzyroką włocżnią y tarcż/ pocżął wal=
23:
cżyć s ſmoki y z wężmi kthorzy przećiw iemu
24:
okrutnie przychodzili/ Co widząc rycerze ie=
25:
go byli w tim poſileni/ á wziąwſzy ná ſię zbro
ie/ po=


strona: H6v

1:
ie pocżęli ie mężnie zbiyáć/ od ktorey gadziny
2:
dwádzieſciá Ricerzow y trzydzieſći ſlużebnych
3:
poginęło. Potym z oney trzćiny ráki bárzo
4:
wielkie wychodziły/ máiąc grzbiety twárdſze
5:
nád Kokodrille/ á gdi ćiskáli ná nię włocżnie
6:
nie byli żadnym obycżáiem obráżeni/ á wſzák
7:
że ich wiele pobili/ á drudzy wchodzili w iezio
8:
ro. Gdi było o wtorych kurzech w noc/ bárzo
9:
nagle przypádli ná nię lwowie biali/ mniey=
10:
ſzy niż ony ráki z wielkim rykiem ięcżąc/ ná=
11:
ſtáwiáiąc ſwoie cżołá. Oni theż z zaſtępow
12:
cżyniąc ſzturm ná nię/ bráli ie ná ſwe włocż
13:
nie/ ktorych bárzo wiele pobili. Potym przy=
14:
ſzli wieprze dziwney wielkoſći/ ktorych kły ál=
15:
bo zęby ná łokieć ná dłużą były/ á byli ſnimi
16:
weſpołek ludzie leſni mężowie y niewiáſthy/
17:
máiąc kożdi ſzeſć rąk/ á ták weſpołek z wieprz
18:
mi ná ludzi gwałtownie biegli: Ale Rycerze
19:
biorąc ie ná włoćżnie ſwe/ od nawałnoſći ich
20:
vchodzili. Barzo wielce był dręcżon Alexan
21:
der y iego zaſtęp/ á ták kazał ieſzcże więtſzy o=
22:
gień cżynić około zaſtępow nád ieziorem: po
23:
tym przibiegłá iedná beſtia ná nię bárzo okru
24:
tna á bárzo wielka/ mocnieyſza niż ſloń/ á po
25:
dobna byla konowi/ głowę miał cżarną/ á
ná cże=


strona: H7

1:
ná cżele iego trzy rogi bárzo thwárde/ zwano
2:
ią Indiyskim ięzykiem Onocentháurus/ á
3:
drzewiey niż ſie wodi nápił/ rzućił ſie gwałto
4:
wnie ná rycerſtwo Alexandrowo/ A Alexan
5:
der y tam y ſam ſie przeiezdzáiąc/ rycerze ſwo
6:
ie poſilał/ zábiłá oná beſtia dwadzieſciá y oſm
7:
rycerzow/ á cżterdzieſći ich rániłá/ pothym ſa=
8:
má vſtáłá od nawalnoſći zbroinych. Potim
9:
wyſzły z oney kráiny myſzy/ więtſze niż kreto=
10:
wie/ ktore iádły ciáłá vmárłych/ á gdi záiádá
11:
ły inſze zwierzętá tedi zdicháły/ wſzákże ich ką
12:
ſanie ludziom nie ſzkodziło. Zátim pocżęli lá
13:
táć nietoperze tak wieley iáko gołębie/ v ktho=
14:
rych zęby były iáko v cżłowieká/ á latáiąc bili
15:
ná twarz ludzką/ niektorim vgrizuiąc noſy/
16:
niektorym vſzy vrywáiąc. Gdi ſie pothym
17:
dzień przybliżał/ przylecieli wielcy ptacy cżer=
18:
woni/ á noſi v nich y nogi cżarne/ ktorzy im
19:
też nic nie ſzkodzili/ ále wielkoſcią ſwą nápeł=
20:
niwſzy brzegi onego ieziora/ wyciągáły ſniego
21:
ryby y węgorze/ ktore przed nimi iedli.
22:
Iako Alexander przyiechał do ſtr
23:
Lathrimáriyskich opuſćiwſzy mieyſcá
24:
nieprzeſpiecżne.
25:
Potym z onąd ruſzywſzy ſie/ opuſćili mieyſcá
ſzkodil=


strona: H7v

1:
ſzkodliwe á nieprzeſpiecżne/ á przyciągnęli w
2:
ſtrony Latrymariyskie/ ktore we złocie y w bo
3:
gáctwach obfitowáły/ á ludzie oney ziemie łá
4:
skáwie go przyięli y wiele iemu pożytkow dá
5:
li/ mieſzkáli tám przez trzidzieſći dni/ byli tám
6:
ludzie ktore zwano Serony/ v ktorych drze
7:
wá ſą tákowe iż liſcie máią iáko wełnę napię
8:
knieyſzą ktore on lud zbierał/ á ſzaty ſnich cży
9:
nili. Rycerze też Alexandrowi thym więcey
10:
byli poſileni y vw[e]ſ[e]l[e]ni z zwycięſtw kthore o
11:
trzymáli nád onemi gádzinámi.
12:
Iako Alexander po wtore walcżył
13:
s Poruſem Indiyskim krol[e]m y zwyciężył
14:
Potym poruſzywſzy ſie s ſwym zaſtępem
15:
ciągnął ná ono mieyſce gdzie Porus leżał s
16:
ludem zebránym. Alexander tedy sſzykowa
17:
wſzy vffy/ ſtánął ná ſwym koniu Bucefale
18:
á między wſzytkimi vcżyniwſzy pirwey ſam
19:
nawáłnoſć/ gdy pocżęły brzmieć bębny wo
20:
ienne/ pocżął mężnie walcżyć/ a Indowie
21:
bez przeſtánia vſtawicżnie vpadáli w bitwie
22:
Gdy obacżył Porus ná woynie ſwoie vſtha
23:
wáć/ ſtánął przed wſzytkimi/ á wielkim gło
24:
ſem wołał y mowił. Alexander nie ſluſzno
25:
ieſt Ceſarzowi ták po proznici tráćić ſwoj lud
ále ſam


strona: H8

1:
ále ſam przez ſie ma dokonáć walki/ niechay
2:
tedy ſtánie twoy lud z iedney ſtrony/ á moy z
3:
drugiey/ á my telko ſami przed wſzytkiemi wi
4:
dzącemi będziem boiowáć/ czo ieſli mię prze=
5:
wyciężyſz/ lud moy będzie tobie poddan/ á ie=
6:
ſliże ty w ręku mych vſtánieſz/ lud twoy pod
7:
moie pańſtwo będzie poddan. Tho dla thego
8:
Porus mowił iże wzgárdził Alexandrá dla
9:
máłoſći wzroſtu iego/ á wſzákże nie wiedział
10:
y nie znał ſmiáłoſći kthora ſie w máłym ciele
11:
Alexandrowym táiła/ ábowiem poſtáwá ie=
12:
go ná wyſokoſc byłá trzy łokcie/ przeto dufał
13:
Porus w wyſokoſći ciáłá ſwego/ ktora ſie wi
14:
dziáłá być ná pięć łokiet. A nátychmiaſt gdi
15:
ſie vſpokoiły ſzyki/ obadwa krolowie tylko ſa=
16:
mi s ſobą ſie potkáli/ á ricerze Poruſowi wiel
17:
kiemi gloſy wołáli/ ſlyſząc tedi Porus wołá=
18:
nie ktore iego zaſtęp cżinił/ obroćił ſwe oblicże
19:
knim/ á wten cżás Alexander przypadſzy v=
20:
derzył miecżem w głowę iego/ á ták gi náty=
21:
chmiaſt zábił. Vyrzáwſzy to Indowie pocżę
22:
li z Macedony walcżyć/ kthorym Alexander
23:
rzekł/ Niechay przeſtánie nawálnoſć wáſzá/
24:
á dobrowolnie ſie wroćcie do wlaſnoſći wá=
25:
ſzych/ záprawdę żadney krzywdy nie będzie=
cie ćir=


strona: H8v

1:
cie ćirpieć/ przeto żeſcie mężnie boiowáli. In
2:
dowie náthychmiaſt vſłyſzawſzy mowę Ale=
3:
xandrowę/ zrzućiwſzi s ſiebie zbroie pocżęli A
4:
lexandrá iáko bogá chwalić. Alexander thedy
5:
poſtánowił ſie tám z woyskiem ſwym/ y bo=
6:
gom ſwym ofiáry cżynił/ á przykazał áby lu=
7:
dzkie ciáłá chowáli w grobiech/ Poruſa theż
8:
krolá poććiwie pochowáli.
9:
Iako Alexander nalazł lud kthory
10:
zową Exidraces álbo Gimnozophiſte.
11:
Potym poruſzywſzy ſie z zaſthępem/ przyye
12:
chał do Exydrakow/ Exydrakowie zápraw=
13:
dę ludzie ſą/ w ktorych vmyſle żadna pychá
14:
nie pánuie/ á zową ie Gimnozophiſthe. Nie
15:
walcżą áni ſie wádzą á nágo chodzą/ miaſt
16:
nie máią/ ále w iáskiniách y w skałách przy
17:
gorach mieſzkáią. Gdi kroi thego ludu vſły=
18:
ſzał o przyſciu Alexandrowym/ poſłał liſt tá=
19:
kowy do niego.
20:
Smiertelni Gimnozophiſte cżłowiekowie/
21:
Alexandrowi piſzemy. Słyſzeleſmy iż ná
22:
nas iedzieſz walcżyć/ dla cżego ſie themu dzi
23:
wuiemy/ bo nic od nás nie możeſz wziąć/ ábo
24:
wiem gdyż nic nie mamy gdziebyſmy ciáłá
25:
náſze zachowáli/ coż od nas wezmieſz? á ieſli
że ſná


strona: I

1:
że ſnámi chceſz wálcżyć/ proſtoſći náſzey żá=
2:
dnym obycżáiem nie opuſćimy.
3:
Iako Alexander piſał do Gimno=
4:
zophiſtow.
5:
Przecżedſzy liſt Alexander poſłał do nich mo=
6:
wiąc iż do nich ſpokoiem y weſoło przyiedzie/
7:
potym w iachał do nich. Alexander tedy po=
8:
glądáiąc ná nię á oni nágo chodzili/ á mie=
9:
ſzkáli w skrytoſćiách y w iáskiniach/ dzieći też
10:
z ich żonámi oſobno przebywáły z zwierzęty/
11:
y pythał ich mowiąc/ Nie macie grobow? A
12:
oni mu vkazáli iáskinie w ktorych mieſzkáli/
13:
y mowili/ Tu przez wſzytki dni odpocżywa=
14:
my. Zátym rzekł Alexander Co chcecie mieć
15:
dam wam. A oni rzekli day nam nieſmiertel
16:
noſć/ á nic inſzego nie żądamy. Ktorym Ale
17:
xander odpowiedział/ gdym ia ieſt ſmiertelny
18:
nieſmierthelnoſći nie mogę dáć. A oni iemu
19:
rzekli/ O nędzny dla cżego ſie y thám y ſam
20:
tułaſz thák wielkie złoſći popełniáiąc/ Bo tho
21:
wſzytko tylko od nawyſzſzey mądroſći ieſt rzą
22:
dzono. Alexander im ták odpowiedział/ Nie
23:
wiecie iż morze żadnym obycżáiem ſie nie po
24:
ruſza/ iedno gdy od wiatrow nawálnych by=
25:
wá poruſzone/ chciałbych ia záprawdę w po
Ikoiu


strona: Iv

1:
koiu trwáć/ ále mam tákiego duchá w ſobie/
2:
ktori ſmyſlowi memu ták mocnie pánuie/ iż
3:
żadnym obycżáiem ſpokoinem mię być nie=
4:
dopuſzcża/ á rzekſzy to opuſćił ie w pokoiu.
5:
Drugiego potym dniá ruſzywſzy zaſtęp
6:
przyiecháł do iednego mieyſcá gdzie by łyſlu=
7:
py ktore Herkules poſtawił/ ieden był złoty á
8:
drugi ſrebrny/ wyſokoſć ich byłá ná dwuna=
9:
ſcie łokiet/ á ſzyrokoſć iáko ná dwá łokciá/ kto=
10:
re widząc Alexander kazał ie przewiercieć do=
11:
ſwiacſzáiąc ieſliby były dęte/ á gdy były przebi
12:
te/ widział ie Alexander być dęte/ wpuſćił w
13:
nię tyſiąc tyſięcy y pięć ſet złotych/ á potym
14:
kazał ony dziury zánitowáć.
15:
A potym z onąd iádąc dáley weſzli w puſty=
16:
nie wielkie/ gdzie było zimno á ciemnoſć wiel
17:
ká ták iż ſie ſami ledwo poznáwáli/ á ták ież=
18:
dząc pięćdzieſiąt dni przyiecháli do rzeki cie=
19:
płey/ y widzieli nád oną rzeką niewiáſty bár=
20:
zo piękne/ ktore były w bárzo grubym á ſzká=
21:
rádym odzieniu ſiedząc ná koniech/ á máiąc
22:
ſrebrne zbroie/ bowiem v nich nie było áni że=
23:
lażá áni miedzi/ mężowie też ſnimi mieſzkáli
24:
Gdi woyská chciáły przez onę rzekę żadnym
25:
obycżáiem nie mogli/ ábowiem była bárzo ſzy
roka


strona: I2

1:
roka/ pełná Smokow y inſzych beſtij iádowi
2:
tych/ pothym ſie obroćili ná lewą ſthronę do
3:
Indiey/ weſzli ná nieiáką chárpęć błotną wy
4:
ſchłą w ktorey było pełno trzćiny/ przez kto=
5:
rą gdy chcieli przeſć/ nátychmiaſt wyſzłá be=
6:
ſtia przećiw im/ podobna Ipootamowi má
7:
iąc perſi iáko v Kokodrilla/ grzbieth iakoby o=
8:
ſtra piłá/ á zęby iego oſtre iáko miecż/ w cho=
9:
dzie było bárzo leniwe iákoby żołw/ to zwierzę
10:
dwu rycerzow zábiło/ kthorego gdy nie mogli
11:
przeboſć kilofy żelaznemi ie ſtłukli.
12:
Iako Alexander przeſzedł do oſta=
13:
tecżnych laſow Indiyskich/ gdzie tham ná=
14:
lazł wiele Słoniow ktore roſproſzył.
15:
Ruſzywſzy ſie potym s ſwemi zaſtępy/ ie
16:
cháli przez trzydzieſći dni/ áż do końcá laſow
17:
Indiyskich/ y rozbił tám namioty ſwoie we=
18:
dla rzeki Tamar. Gdy było około iedennaſtej
19:
godziny ná dzień/ pocżęło z láſow wychodzić
20:
niezlicżona wielkoſć ſłoniow/ á okrutnie bie=
21:
gli przećiw mężom. Nátychmiaſt Alexan=
22:
der wſiadſzy ná koniá ſwego Bucefala/ po=
23:
cżął przećiw im przyſthępowáć/ á przykazał
24:
Macedonom áby s ſobą pędzili wieprze/ skto
25:
remiby ſzli nawálnie przećiw ſloniom. Wi=
I ijdząc ſlo


strona: I2v

1:
dząc ſloniowie lud on/ ſciągáli noſy ſwoie á=
2:
by ie k ſobie przyciągáli/ A Macedonowie bę
3:
dąc boiáznią zięći nie ſmieli knim żadnym o
4:
bycżáiem przyſtępowáć/ Ktorym Alexander
5:
rzekł/ Mężowie Rycerze moi namocnieyſzy/
6:
nie ſmęćcie ſie/ ábowim rzektánim wieprzow
7:
roſpłoſzemy Słonie. Pothym gdy vſlyſzáły
8:
rzekthánie wieprzow/ zwięk trąb/ y bębnow
9:
brzmienie/ niewymownie nie broniąc ſie vcie
10:
káły/ Mácedonowie tedy bieżąc skokiem zá
11:
nimi ſtrzeláiąc y włocżniámi ćiskáiąc okru=
12:
tnie ie ránili/ s ktorych bárzo wiele pobili/ A
13:
pobrawſzy od nich zęby y skory precż odiechá
14:
li.
15:
Iako Alexander nalazł niewiaſthy
16:
brodáte.
17:
Drugiego dniá poruſzywſzy ſie z woyskiem
18:
Alexander/ iádąc przez ony láſy/ nálezli tám
19:
niewiáſthy máiąc brody áż do pierſi á głowy
20:
gołe/ ktore ſie przyodziewáły w skory zwierzę
21:
ce. ktore goniąc vchwyćili ſnich niektore/ kto
22:
re gdy vyrzáł Alexander przykazał ich Indiy
23:
skim ięzykiem ſpytáć/ iáko w leſiech ſwoy ży=
24:
wot wiodły/ gdyż thám żadne przebywánie
25:
ludzi nie było: A ony rzekły z łowu zwierząt
ktore w


strona: [I]3

1:
ktore w leſiech chwytamy tym ſie żywiemy.
2:
Iako Alexander nalazl lud nagi.
3:
Iádąc potym dáley/ weſzli w nieiákie po
4:
le nálezli mieyſce s ktorego przerzećona rzeká
5:
Támár pochodziłá/ nálazł tám ludzie nágo
6:
chodzące/ ná ktorych ciáło włoſmi obroſłe iá
7:
ko ná zwierzętach/ ktorym był zwyćżay thák
8:
w rzece iáko y ná ziemi przebywáć. Gdy ći vy
9:
rzeli zaſtęp Alexandrow/ nátychmiaſt ſie w
10:
rzekę ponorzyli. Z onąd potym iádąc przez
11:
piętnaſcie dni weſzli w láſy okrutne/ w ktho=
12:
rych było pełno Rynocephalow/ kthorzy gdy
13:
vyrzeli zaſtępy/ nawáłnoſcią ſie miotháli ná
14:
nię/ á Alexánder y rycerze iego kopiámi/ wło
15:
cżniámi y ſthrzelbą ie pobiyáli. Záſię ſtam=
16:
tąd iádąc przez cżterdzieſći dni/ przyiecháli ná
17:
polá opuſciáłe/ ná ktorych nie było nic widać
18:
wyſokiego/ áni gory z żadney ſtrony nie mo=
19:
gły być widziany/ pothym około iedennaſtey
20:
godziny wiátr ze wſchodu ſłońcá thák okru=
21:
tnie á nagle iął wiać iż też wſzytki námioty z
22:
woyská rozwiáł y podárł. Potym latháły o=
23:
gniſte iskry/ od kthorych wſzytek záſtęp wiel=
24:
kim vćiſnienim był ogárnion. Thedy zycerze
25:
ſzemrząc między ſobą mowili gniew bogow
G iijstſąpił ná


strona: [I]3v

1:
sſtąpił ná nas/ dla tego iż nád obycżay ſzuka
2:
my wſchodu Słoneczn[e]go/ Alexander ie w
3:
thym pocieſzał mowiąc/ O mężo wie rycerze
4:
moi namocnieyſzy nie lękaycie ſie/ nie przy=
5:
padł ná nas gniew bogow ále ſie to przydáło
6:
dla ieſiennego zrownánia nocy ze dniem.
7:
Gdy ſie vſpokoił wiátr/ rycerze wſzytko co roz
8:
proſzył wiátr zebráli/ á pothym ruſzywſzy ſie
9:
iecháli przez dwádzieſciá y pięć dni do niekto=
10:
rego padołu wielkiega á tám namioty ſwoie
11:
poſtáwili. Tedy przykazał Alexander/ áby ob
12:
ficie ogień palili/ ábowiem ſie pocżęło wſzcży
13:
náć zimno bárzo okruthne á nieznoſne/ pir=
14:
ſzał potym ſnieg wielki iákoby wełná/ á boiąć
15:
ſie Alexánder áby ſie nie rozmnażał więcey/
16:
kazał gi deptáć/ wiele im pomagał ogień pa=
17:
lony/ á wſzákże dla ſniegu y dla wielkiego zim
18:
ná vmárło drabow pięć ſet/ ktore Alexander
19:
przykazał w grobiech pochowáć/ Potym był
20:
deſzcż wielki y ciemny obłok/ ktory ták záćmił
21:
powietrze iż przez trzy dni ſłońcá nie widzieli
22:
Potym pocżęły z niebá pádáć iákoby pocho=
23:
dnie ogniſte/ thák iż wſzytko palili/ Náthych
24:
miaſt Alexander pocżął ofiáry cżynić bogom
25:
ſwym/ á gdy ſie modlił nathychmiaſt ſie po=
wietrze


strona: I4

1:
wietrze wyiáſniło/ ták iż zadnego obłoku cie=
2:
mnego nie było.
3:
Iako Alexander przyiechał ku rze=
4:
ce Brágmáńskiey/ gdzie tám przebywáli Ip
5:
potamowie/ Kokodrillowie/ Niedzwiatkowie
6:
Ruſzywſzy ſie z zaſtępem przyciągnął ku
7:
rzece Bragmańskiey bárzo wielkiey/ kthorą
8:
zwano Gagei á tam ſie położył z woyskiem/
9:
rozbiwſzy namiothy/ á pátrząc zá onę rzekę
10:
vyrzeli troie ludzi/ ktorich kazał Alexander py
11:
táć Indiyskim ięzykiem ktorzyby byli. A oni
12:
rzekli Bagramowie ieſteſmy. Ządáł Alexan
13:
der ſnimi mowić/ ále oney ſzyrokoſći rzeki za=
14:
den nie mogł przepłynąć/ dla wielkoſći Ippo
15:
tamow/ Niedzwiadkow/ y Kokodrillow/ kto
16:
rzy ſie vſtáwicżnie po oney rzece tułáli krom
17:
mieſiącá Lipcá y Sirpniá. Gdiż to Alexan
18:
der bacżył iż żadnym obycżáiem nie mogł o=
19:
ney rzeki przeidz ſmęćił ſie/ nátychmiaſt ká=
20:
zał áby łodkę z rozdza ſpráwili/ á zwirzchu ią
21:
oblekli skorámi zwierzęcemi/ áby thák przez
22:
rzekę przeſzli/ y sſtháło ſie gdi ią ſpráwiono/
23:
wſtąpił w nię ieden rycerz ktoremu Alexan=
24:
der dał liſthy/ áby ie nioſł Didimowi krolowi
25:
Bragmáńskiemu/ ták ſie máiące.
I iiijKrol nád


strona: I4v

1:
Kol nád krolmi y pan nád pány Alexan
2:
der ſin bogá Hamona y krolowey Olimpiey
3:
Didimowi krolowi Bragmáńskiemu weſele
4:
Gdyſmy ktym látom przyſzli/ iż iákokolwiek
5:
możem rozeznáć dobre od złego/ żądáliſmy
6:
oddálić od ſiebie nieumieiętnoſć/ á być nápeł=
7:
nieni mądroſcią w vmyſlech náſzych/ ábo=
8:
wiem iáko náſzych mędrcow náuká wyſwiá
9:
dſza/ Wymowá krom mądroſći więcey mo=
10:
że záſzkodzić niż być pożytecżna/ A ſtąd ma=
11:
my co dp náſzych vſzu z wielu powieſći przy=
12:
ſzło/ iż obycżáie wáſze nád obycżáie náſzych in
13:
ſzych ſą rozdzielne/ ták iż áni ná ziemi áni w
14:
morzu żadnego wſpomożenia nie potrzebuie
15:
cie/ inſzey náuki ſie dzierżąc nizli tey kthoreie=
16:
ſmy ſie od ſwych miſtrzow náucżyli/ dla tego
17:
was pilniey proſiemy/ ábyſcie nam wſzythkę
18:
wáſzę náukę y mądroſć przez wáſze liſty obiá
19:
wili/ możemy też z wáſzych rąk otrzymáć do
20:
brodzieyſtwo/ á w tim ſie mądroſći wáſzey na
21:
mniey nie vmnieyſzy/ Tákieć ieſt vſiłowánie
22:
mądroſći/ ktorej ſie pochodnia zápalona przi
23:
rownawa/ od ktorey gdy wiele pochodni bio=
24:
rą ogień/ nie mniey oná ſwieći/ ktora inſze ro
25:
ſwieca.
Odpowiedz


strona: I5

1:
Odpowiedz na to krola Bragmań
2:
skiego poſlána do Alexandrá.
3:
Didimus Bragmański Miſtrz Aleksandro=
4:
wi zdrowie. Porozomieliſmy z liſtow twoich
5:
iże vmyſl twoy żąda prawdziwey vmieiętno
6:
ſći y doskonáłey ſie mądroſći náucżyć/ kthore
7:
nádewſzytki kroleſtwá ſą nalepſze/ á nie może
8:
być ich ważnoſć rozumem ogárniona/ ſzcże=
9:
go roſtropnoſć twoię nie mniey zálecamy/ á=
10:
bowiem wſzelki Ceſarz álbo roskázuięcy ktori
11:
mądroſći nie zna/ nie pánuie poddánym/ á=
12:
le poddáni w iego páńſthwie pánuią. A iżes
13:
piſał/ ábyſmy żywot náſz y obycżáie náſze to=
14:
bie obiáwili doſtátecżnie przez liſty/ co mamy
15:
zá niepodobną rzecż/ ábowiem/ ácżkolwiek
16:
thobie nieczo wypiſzemy o náſzym żywocie/
17:
wſzákże żadnym obycżáiem twoy vmyſl/ nie
18:
naydzie w nim ſmaku żadneo/ przeto iż przy
19:
cżyny walecżne záćmiły vmyſł twoy/ Ale
20:
wżdy niebądz tey wiáry/ żebyſmy to z zazdro
21:
ſći cżynili/ á ile możemy tobie o náſzych oby=
22:
cżaioch vmyſliliſmy wypowiedzieć. My zá=
23:
prawdę Bragmánowie/ proſty á cżyſty ży=
24:
wot wiedziemy/ grzechow nie pełniemy/ áni
25:
chcemy ich názbyt mieć/ nizli náſze przyrodze
I vnie zno


strona: I5v

1:
nie znoſi/ wſzytko ſćirpiemy/ y wſzytko ſtrzy=
2:
mamy. Tá rzecż ieſt v nas nalepſza ktora nie
3:
ieſt zbytnia/ ziemie náſzey nie orzemy/ á theż
4:
w nię nic nie wſiewamy/ wołów w wozy nie
5:
záprzęgamy/ ſieći w morze dla łowienia ryb
6:
nie wpuſzcżamy/ łowisk żadnych zwierząt á
7:
ni ptakow nie cżyniemy/ nic też ku iedzeniu
8:
nie ſzukamy/ iedno co ziemiá krom pracey lu
9:
ckiey wydawa/ Tych pokármow nie pożywa
10:
my ktorych wy/ bo nam ſam niegodne/ nic v
11:
nas brzuchow nie mnoży/ przeto też ieſteſmy
12:
krom wrzodow/ á gdy żywiemy záwzdy vży
13:
wamy cieleſney zdrowoſći/ Nie cżyniemy ſo=
14:
bie żadnych lekarſtw áni też żadneo wſpomo
15:
żeniá ſzukamy dla zdrowia náſzych ciał/ Ie=
16:
dnym dokońcżeniem ſmierći żywot náſz bę=
17:
dzie skońcżon/ ábowiem ieden nád drugiego
18:
więcey nie żywie/ ále według vrzędu národze
19:
nia ſwego kożdemu znaſz dokońcżenie ſmier=
20:
ći przydzie/ v ognia dla zimná nie ſiadamy
21:
żádnego vpalenia ciáła náſze nie cżuią/ zaw
22:
zdy nágo chodzimy/ żądzey ciáłá náſzego nie
23:
wypełniamy/ wſzytko przez ćirpliwoſć skro
24:
mnie znoſiemy/ Wſzytki nieprzyaciele náſze
25:
wnętrzne zábiamy/ tákże ſie też zwirzchnich
nie boi


strona: I6

1:
nie boimy/ Abowiem miáſtho łatwiey bywa
2:
otrżymane gdy od wnętrznych y zwirzchnih
3:
bywa nágrawano. A thy Ceſarzu z zwirz=
4:
chniemi tylko walcżyſz/ iż záiſthe diabły iáko
5:
wieprze tucżyſz y chowaſz. Przeſpiecżni záw
6:
żdi żywiemy w morzu/ á ná ziemi żadnej po
7:
mocy nie żądamy. Ciáłá náſze liſciem przyo
8:
dziewamy z drzew kthorych owocu pożywa=
9:
my. Wodę z rzeki Tebaliany piyemy/ Iedne
10:
go Bogá nawyſzſzego chwalimy á iemu vſtá
11:
wicżne dzięki cżyniemy/ żywothá przyſzłego
12:
wieku pożądamy/ rzecży żadney kthorá nie
13:
ieſt ku pożytku Rzecżi poſpolitey nie ſlucha=
14:
my. Nie wiele mowiemy/ á gdy czo mamy
15:
mowić/ mowimy prawdę/ á onę vſtáwicż=
16:
nie przepowiadamy. Bogactw nie miłuie=
17:
my/ Międzi námi żadna zazdroſć áni nie=
18:
nawiſć nie pánuie. Zaden też między námi
19:
nie ieſt áni wyſzſzy áni mocnieyſzy/ z vboſtuá
20:
ktore mamy ieſteſmy bogáći/ ktore poſpolicie
21:
wſzyſcy dzierzemy. Zwad żadnych nie cżynie
22:
my áni zbroy ná ciáło nie bierzemy/ pokoy zá
23:
wżdi z zwycżáiu chowamy. Sądow żadnih
24:
nie mamy/ bowiem złoſći nie cżyniemy dla
25:
ktorychbyſmy do ſądu byli wezwáni/ Iedná
tylko v


strona: I6v

1:
tylko vſtháwá wáſzá ieſt náſzey przećiwna iż
2:
miłoſierdzia żadnego nie cżyniemy/ przeto iż
3:
żadnych złoſći nie pełniemy dla ktorychbych
4:
my mieli miłoſierdzie otrzymáć. Zadney pra
5:
ce áni roboti ktora łákomſtwu ſluży nie po=
6:
deymuiemy/ cżłonkow náſzych ku żądzam
7:
cieleſnym nie wydawamy/ cudzołoſthwá ſie
8:
nie dopuſzcżamy/ áni żadnego wyſtępu cży=
9:
niemy przez ktorybyſmy ku pokucie byli przy
10:
wiedzieni. Dla niedoſtátkow ſie nie troſzcże=
11:
my/ á tho co práwego ieſt wſzyſcy cżynimy y
12:
wypełniamy/ Nagłey ſmierći nie cżuiemy/
13:
ábowiem przez ſmrodliwe vcżynki powietrza
14:
nie kázimy/ powietrze náſze żadnym obycżá
15:
iem nie ieſt skáżone: żadnych barw ná ſzáty
16:
náſze nie wymyſlamy: Niewiáſthi náſze nie
17:
przybieráią ſie dla tego áby ſie nam ſpodobá
18:
ły/ ſnimi ſie nie złącżamy dla nierządney żą
19:
dze/ ále tylko dla płodu/ á ony też żadnej okra
20:
ſy nie ſzukáią iedno co im boska opáthrznoſć
21:
dáłá/ á ktoby ſmiał boską ſpráwę zmienić?
22:
A ieſliby ktho przyrodzenie zmienić chciał/ zá
23:
grzech to policżamy. Lázien nie mámy/ Ná
24:
ſlońcu ſie zágrzewámy/ á od roſi niebieskiey
25:
bywamy pokropieni. Zádnych myſli nie ma
my/ á=


strona: I7

1:
my/ Ani ludziom áni zwierzętom pánuie=
2:
my/ mamy to ſobie ná okrucieńſtwo przinie
3:
wolić ku ſlużbie cżłowieká/ iż boskie zrządze=
4:
nie nas dobrowolnie wybáwiło y ſtworzyło/
5:
Wapná s kámienia nie dziáłamy ábyſmy ſo
6:
bie domy budowáli/ Nacżynia z ziemie ża=
7:
dnego nie cżyniemy/ w skałách krom práco
8:
wánia odpocżywamy. Tákowe my mámy
9:
domy w ktorych gdiſmy żywi przebywamy/
10:
á gdi pomrzemy w nichże będziemy pogrze=
11:
bieni. Dla kupiectwá iákiego po Morzu ſie
12:
nie woziemy/ náuki wymownoſći ſie nie vcże
13:
my/ ále proſtoſcią kthorey vżywamy kthora
14:
nas kłámáć nie dopuſzcza wſzytko powiáda=
15:
my/ Do ſzkoł mędrcow nie chodziemy/ ktho
16:
rich náuká ieſt niezgodna/ nic też pewnego
17:
áni mocnego/ ále ſie po kłamſtwach tułáią.
18:
Gier żadnych nie miłuiemy/ ále gdibyſmy i=
19:
gráć mieli/ náſze y náſzych przodkow ſpráwy
20:
roſzcżitamy/ á gdi ſie mamy ſmiać płácżemy
21:
y ſmuciemy ſie. Ale też inſze rzecży widząc s
22:
ktorich ſie ſercá náſze vweſeláią/ iáko gdi pá=
23:
trzimy w niebo/ gwiazdi niezlicżone iáſnące/
24:
ſłońce bárzo iáſne/ kthorego iáſnoſcią wſzytek
25:
ſwiáth bywa oſwiecon y zágrzewan/ Morze
cżerwo


strona: I7v

1:
cżerwone záwżdi widzimy/ á gdi nawáłno=
2:
ſcią bywa poruſzono nie pſuie ziemie bliskiey
3:
iáko ſie przygadza w ſtronách wáſzych. Tho
4:
Morze iáko ſwoię ſioſthrę miłuiemy/ gdi ſie
5:
krąży tám ſie rozmáitych rodzáiow ryb ná=
6:
pátrzemy. Kochamy ſie też widzieć kwitną=
7:
ce polá/ s kthorich roskoſzna wonnoſć idzie w
8:
nozdrze náſze/ theż ſie kochamy w mieyſcach
9:
pięknych leſnych y przi wodach cudnych/ ná
10:
ktorich roskoſzne pienie ptakow ſłyſzemy.
11:
Tyć záprawdę rzecży y obycżáie chowámy/
12:
ktore ieſliby trzimáć chciał/ tobie ſie będzie wi
13:
dziáło gorzko á przikro/ á ieſliżeby thego trzi=
14:
máć nie chciał/ nam nie możeſz inſzego oby=
15:
cżáiu vſtáwić. Tobie to ſlemy według żądá=
16:
nia liſtu twego ſpráwy náſze y náukę.
17:
Chcemy też thobie o twym przirodzeniu
18:
nieco powiedzieć/ ábowiem żiwot twoy nam
19:
ſie bárzo przykri widzi. Thy powiádaſz iżeś
20:
przez máły cżás otrzimáł Afrikę Azią y Eu
21:
ropę/ ty iáſnoſć ſlonecżną cżyniſz vſtháwáć
22:
gdi bieg iego okrucieńſtwem zbroinych zwy
23:
ciążaſz/ Tys ony rzeki Paktoli y Herini bárzo
24:
iáſne w ktorich był piáſek złoti zubożył y s cu
25:
dnoſći sie złupił/ Ty pijąc wodę z Nilu rzeki
s twim


strona: I8

1:
s twym zaſtępem vmnieyſzyłes iey/ Tys vka
2:
zał áby ſie po okrutnym morzu wożono/ Tis
3:
piekielnego ſtrożá/ to ieſt pſa Cerberuſa/ nád
4:
możnoſć mytem zmocnił/ Ty w ofiárze tuo
5:
iey ſiny twoie zábijaſz/ Ty międzi pokornemi
6:
ludzmi záwżdi niezgodę rozſiewaſz/ dawaſz
7:
znác ludziem áby nie byli náſiceni wielkoſcią
8:
ziemie/ ále ieſzcże żądaſz niebieskich páłacow
9:
ſzukáć/ w dni twoie wiele rzecżi wypełniaſz/ iá
10:
ko oni cżynią y cżynili/ Abowiem ſwiádec=
11:
two może być wzięte od Iowiſzá bogá twego
12:
y Prozerpiny boginiey twey ktore ti chwaliſz
13:
Iowiſz záiſthe wiele niewiaſth ſcudzołożył/
14:
Prozerpiná też wiele ich vcżyniłá ſwego cu
15:
dzołoſtwá vcżęſniki. A ták bárzo nędzne bo=
16:
gi chwaliſz przećiwniki y cudzołożniki/ A nie
17:
dopuſzcżaſz ludziom żyć w ich ſwobodnoſći/ á
18:
le ie w niewolſtwo przypądzaſz y vdrączaſz/
19:
práwych ſądow namniey nie ſądziſz/ vſtáwy
20:
przemieniaſz/ o dobroći powiádaſz á namniej
21:
iey nie náſláduieſz áni ſpráwuieſz/ żádnego
22:
niem niemaſz być mądrego iedno ktoby do=
23:
brą wymowę miał/ wſzythek ſmyſł w ięzyku
24:
twym maſz/ y wſzytká mądroſć w twych v=
25:
ſciech zoſtawá/ złotho miłuieſz/ domy wielkie
buduieſz/


strona: I8v

1:
buduieſz/ á żądaſz mieć obfithoſć ſług: Thák
2:
wiele ieſz y pijeſz iż żołądek wielkoſcią pokár=
3:
mow obciążony w rozmáitoſć niemocy wpa
4:
da/ á ták też przed cżáſem ſmierć popádnieſz/
5:
wſzytko chceſz otrzymáć á ſtąd cie wſzytki rze=
6:
cży máią zá ſlugę/ tylko ſamá vmieiętnoſć
7:
Bragmanow wſzytkiey mądroſći twoiey pá
8:
nuie/ ábowiem ieſli práwie chcemy bacżyć/
9:
oná cie máthká porodziłá kthora kámienie y
10:
drzewá ná ſwiát wypuſćiła/ Ty przychęda
11:
zaſz groby twoie á w ſędy kámienia koſztowne
12:
go proch ciáłá twego záchowawaſz/ y co gor
13:
ſzego może być iedno ty koſći ktore ziemiá ma
14:
przijąć/ nie dopuſzcżaſz ziemi s ciáłá thwego
15:
pokármu wziąć. My ku ćći Bogom bydla
16:
nie zábiámy/ koſciołow nie buduiemy/ áni
17:
ſlupow złotych álbo ſrebrnych nie ſtáwiamy
18:
ty ſam tę vſtawę maſz/ iż z dobrá twego ofia
19:
rę cżyniſz/ áby wyſlucháli prozbę twoię. Iza
20:
li nie rozu mieſz iż Bog nie dla pieniędzy áni
21:
dla krwie cielcow skopow y kozłow/ ále dla
22:
cnotliwych ſpraw y dla modlitw pokornych
23:
bywa ku miłoſierdziu poruſzon/ A dla thego
24:
Bog wyſlućha cżłowieká dla ſlowá/ ábowiem
25:
s ſlowá sſtawamy ſie rowni Bogu/ Bog ſlo
wo ie


strona: K

1:
wo ieſt/ á ſtego ſlowá wſzytki rzecżi żywą/ ſą/
2:
y trwáią/ my to ſłowo záwżdy miłuiemy/ á
3:
to w poććiwoſći mamy. A dla tego mnima
4:
my cie być bárzo nieſzcżęſliwego/ iże wierzyſz
5:
przyrodzenie Bogow álbo z Bogi obcowánie
6:
mieć/ gdiż przed Bogiem niecżyſtothą y báł=
7:
wochwálſtwem záwżdy ſmierdziſz/ gdi to cży
8:
niſz czo miluieſz/ á ſthąd po ſmierći niezlicżne
9:
męki będzieſz ćirpiáł. My záſię przećiwnoſć
10:
temu cżyniem y miłuiem/ ábyſmy po ſmier=
11:
ći boskiey chwały pożywáli. Thy nieſlużyſz
12:
iednemu Bogu ktori kroluie w niebie ále wie
13:
lu bogom/ ták wiele bogow chwaliſz ile maſz
14:
w ciele cżłonkow/ ábowiem cżłowieká żowieſz
15:
mnieyſzym ſwiátem/ á iáko ciáło cżłowiecże
16:
ma cżłonkow wiele/ ták też y w niebie powiá
17:
daſz być bogow wiele. Iunonę wierzyſz być bo
18:
ginią ſercá/ przeto iż byłá bárzo gniewliwa.
19:
Marſa powiádaſz być bogiem pierſi/ dla tego
20:
iż był kſiążę walecżnyh. Merkuriuſa bogiem
21:
ięziká/ iż rad wiele mowił. Herkuleſa bogiem
22:
rámion/ iż dwánáſcie prac podiął walcżąc.
23:
Bachuſa gárdłowego bogá być mnimaſz/ iż
24:
piańſtwo na pirwſze wynálazł. Kupidę bo=
25:
ginią być mnimaſz/ iż nierządna á niecżyſta
Kbyła/ po=


strona: Kv

1:
byłá/ powiádaſz iż w ręku pochodnią gorá=
2:
iącą trzyma ktorą chćiwoſć pobudza y zápa
3:
la/ á thák ią boginią oſierdzia być mnimáſz.
4:
Cererę boginią brzuchá być powiádaſz y We
5:
nerę/ przeto iż byłá mátká niecżyſtoſći/ bogi
6:
nią cżłonkow táiemnych być mniemaſz. A
7:
thák wſzytko ciáło cżłowiecże bogom rozdzie=
8:
laſz/ żadney cżąſtki ſobie nie zoſtháwiáiąc/ A
9:
nie wierzyſz iżby ieden Bog ktory ieſt w niebie
10:
ciáło twoie ſtworzył/ chwaliſz bogi inſze ktorzi
11:
cie k ſlużbie przypądzáią á im ofiary cżyniſz.
12:
Marſowi ofiáruieſz wieprzá/ Bachuſowi ko
13:
złá/ Iunonie pawá/ Iowiſzowi cielcá/ Apo
14:
linowi báranká/ Weneri gołębicżkę/ Miner
15:
wie ſowę/ Cereri żyto/ Merkuriuſowi miod/
16:
Herkuleſowi ołtarze liſciem z drzew przychę=
17:
dożone. Kupidow koſcioł rożą/ kwieciem/ y
18:
liſciem rozmáitym przybieraſz/ wſzytkę moc
19:
twoię pokładaſz w nich/ á nie ieſth cżłonek w
20:
ciele twoim ktoregoby im nie przywłaſzcżał.
21:
Owſzeki nie bogowie ále ſluſznie kátowie má
22:
ią być wezwáni/ ábowiem cżłonki twoie ro=
23:
zmáitemi vćiskámi vdrącáią. Muſi tedy to
24:
być iż ták wiele mąk podeymuieſz/ ile bogow
25:
álbo bałwochwálskich chwał cżyniſz. Ieden
bog cie


strona: K2

1:
bog cie náucża cudzołożyć/ drugi pić/ drugi
2:
ſie ſwárzyć/ wſzyſcyć roskázuią y wſzyſthkich
3:
ſluchaſz iże złoſći pełniſz/ á nie chceſz ſie od zło=
4:
ſći żadnym obycżáiem odwroćić/ á przeto tá
5:
kim bogom ſłużyſz/ kthorzy cie nápomináią
6:
zle cżynić. Ieſli cie rádzi wyſlucháią bogowie
7:
twoi/ wiele ſie złego thobie przyda/ ábowiem
8:
ich o złe proſiſz/ á ieſli cie nie wyſlucháią two
9:
im żądzam przećiwni będą/ á ták ieſli cie wy
10:
ſłucháią álbo nie záwżdy tho ku twemu złe=
11:
mu cżynią. Tákowe ſą boginie twoie kthore
12:
iędze piekielne zową/ ktore ſie po ſmierći ludz=
13:
kiey nád grzechy iádowicie mſzcżą. Tyć ſą v=
14:
dręcżenia twoie o ktorych thobie náucżyciele
15:
twoi powiádáli/ kthore ciebie iáko vmarłego
16:
dręcżą y vćiągáią. Co ieſli chceſz prawie oba
17:
cżyć nikt gorzey vćirpieć nie może iáko ty ćir=
18:
piſz. O ktorychkolwiek známionach miſtrzo
19:
wie twoi w piekle być powiádáli/ iſtnie pewne
20:
znákomite ſą męki twoie w piekle. Ty ieſzcże
21:
będąc cżuiny męki ſobie gotuieſz/ iáko kradzie
22:
ſtwá/ niecżyſtoty/ cudzołoſtwá ktore pełniſz.
23:
Powiádáią ták iz w piekle mieſzkáiący záw=
24:
żdy prágną y łácżną/ á nigdy nie mogą być
25:
náſyceni. A ty tákową maſz żądzą y chęć ná
K ijbywá=


strona: K2v

1:
bywánia/ iż nigdy nie możeſz być ochłodzon
2:
wielkimi bogáctwy/ á záſię wſzytki rzecży kto
3:
re w piekle być powiádáli/ w thobie ſie krom
4:
wątpienia náyduią. Nieſtetis tobie nędzn [e]=
5:
mu/ ktory maſz po ſmierći twoiey niezlicżone
6:
męki ćirpieć.
7:
Gdy ten liſt przynieſiono Alexandrowi/
8:
rozgniewał ſie bárzo dla krzywdy bogow/ á
9:
nátychmiaſt piſał do niego.
10:
Odpowiedz Alexandrowa do krola
11:
Bragmáńſkiego.
12:
Krol nád krolmi y pan nád pány Alexander
13:
ſin Bogá Hamoná y Krolowey Olimpiey
14:
Didimowi pozdrowienie. Ieſli ſie to wſzytko
15:
náyduie/ o cżymeſcie nam przez wáſze liſty ob
16:
iawili/ ſamibyſcie thylko mogli być wezwáni
17:
ludzmi/ kthorzy (iáko powiádacie) żadnych
18:
zloſći nie cżynicie/ Ale wiedzcie to zá pewne/
19:
iż tákowy żywot nie s cnoty ále z zwycżáiu
20:
chowacie/ iż według zwycżáiu álbo ſie mieni
21:
cie być bogi/ álbo ſie zazdroſcią poruſzacie prze
22:
ćiw nam. Iákoſcie powiedzieli iż nie orzecie
23:
nie ſieiecie/ áni winnic áni drzew ſzcżepicie/
24:
domow budowáć nie chcecie/ iáwneć tho ieſt
25:
rozeznánie/ iż żeláznych ſtátkow, ktoremiby
ſcie ro


strona: K3

1:
ſcie robić mogli potrzebuiecie/ á ſtądże robić/
2:
po morzu ſie wozić/ budowáć/ orác wam o=
3:
wſzeki zabroniono/ á dla tego muſicie proſtyh
4:
zioł pożywáć iáko bydło y żywot wieſć ſrogi y
5:
leſny/ Abowiem áni zboża áni mięſa áni ryb
6:
mieć nie możecie/ izali nie ták wilcy cżynią/
7:
ktorzy gdy nie mogą być mięſem náſyceni/ z
8:
głodu ſie ziemią náſycáią. By wam ſłuſzno
9:
było wnidz do náſzey ziemie/ nie przyymowá
10:
libyſmy mądroſći z wáſzey nędze ktorą macie
11:
ále by ten głod w ſwych ſtronach zoſtał/ ták=
12:
ze y my gdybyſmy w wáſzych ſtronach przy=
13:
bytki poſtawili/ vboſtwábyſmy iáko y wy po=
14:
żywali. Nie ieſt to chwálebny mąż ktory zá=
15:
wzdy w nędzy żywie/ ále kthory miernie bo=
16:
gactw vżywá/ A ieſliżeby ći byli chwalebni
17:
ktorzy ſą w vćisku położeni/ tedyby ſlepi chro
18:
mi/ trędowáći mieli być nád inſze ludzi zálecá
19:
ni. Powiádáliſcie theż iż ſie niewiáſty wáſze
20:
nie przybieráią/ á iákież vbiory máią noſić
21:
gdyż ich nie máią/ á niskąd mogą mieć? Zá
22:
ſię iż nie cudzołożycie ále záwżdy w cżyſtoſći
23:
mieſzkacie/ iákoż mogą cieleſney żądzey vży=
24:
wáć ći kthorzy nie iedzą? ábowiem chćiwoſć
25:
nie pochodzi z inąd iedno s ciepłoſći wątroby
K iijy pokármow


strona: K3v

1:
y pokármow/ á wy nic nie iecie iedno złotá/
2:
iákoby wieprze/ y głodu nie oddalacie/ á dla
3:
tego żadney przycżyny nie możecie mieć wy=
4:
pełniáć vcżynki malżeńskie. Náuk nie ma=
5:
cie ábyſcie ſie vcżyli/ áni miłoſierdzia ſzukacie
6:
á to wſzytko z beſtyami trzymacie/ ábowiem
7:
iáko ony s przyrodzenia nie máią áby co do=
8:
brego cżiniły/ tákże ſie też ni w cżym dobrym
9:
nie kocháią. Ale záſię nam rozumnym/ kto
10:
rzy mamy dobrowolnoſć w thym przyrodze=
11:
niu/ wiele nam łágodnoſći przydano. Nie
12:
podobna rzecż ieſt áby ten wielki okrąg ſwiá=
13:
tá mogł być przez ruſzánia/ áby po ſmuthku
14:
nie miało przydz weſ[e]le/ ábowiem ludzká wo
15:
la ieſt rozmáita kthora ſie s przemiennoſcią
16:
ſwiátá mieni/ A iże dzień iáſny cżyni vmyſl
17:
cżłowiecży weſoły/ á záſię ciemny dzień/ ſmu
18:
tny cżyni ſmyſl ludzki y záćmiony/ thákze y
19:
przez rozmaite látá iednáko ſie przemienia.
20:
A iáko dziećińſtwo kocha ſie w proſtoſći/ zá=
21:
ſię gdy będzie ktho młodzieńcem/ kocha ſie w
22:
ſmiáłoſći y w roſpuſtnoſći/ w ſtároſći będąc
23:
kocha ſie w ſtałoſći y w pokoiu: Wiele rosko=
24:
ſznych rzecży przed náſze ocży przychodzi/ o
25:
kthorych wy nic nigdy nie wiecie/ inſze rzecży
przez wi=


strona: K4

1:
przez widzenie oglądamy/ drugie przez ſlu=
2:
chánie pobacżamy/ drugie po wonnoſći przi
3:
ciągamy/ niektore przez dotykánie ćżuiemy/
4:
á inſze też przez vkuſzenie ſmakuiemy. Z zie=
5:
mie też wſzytki pożytki bierzemy/ z morzá ry=
6:
by/ s powietrza ptaki/ y w pieniu ptaſzym ſie
7:
kochamy. Ieſli tedy od tego zwycżáiu wáſze=
8:
go nie chcecie ſie powſcięgáć/ álbo ſie was py
9:
chá będzie trzymáłá/ álbo nam będziecie zay
10:
rzeć/ dla tego iż nám á nie wam ty rzecży ſą
11:
dáne. Ia według domniemánia mego oſą=
12:
dzam to iż obycżáie wáſze więcey ku ſzalono=
13:
ſći niż ku mądroſći ſie skłániáią. Wziąwſzy
14:
liſt Didimus cżedł gi/ á potym nátychmiaſt
15:
po wtore piſał Alexandrowi tym kſtałtem.
16:
Didimus Bragmańſki Miſtrz Ale
17:
xandrowi pozdrowienie. Nie mieſzkamy ná
18:
tym ſwiecie ábyſmy wiecżnie ná tym ſwiecie
19:
ábyſmy wiecżnie ná nim mieſzkáli/ ále piel=
20:
grzymuiący/ iż gdy ſmierć przyydzie/ idziemy
21:
do inſzych kráin álbo mieſzkánia/ áni mieſzka
22:
my w wiecżnyćhprzybytkoćh ná tym ſwiecie
23:
Zadnego kradzieſtwá nie cżyniemy/ á dla ná
24:
ſzego ſąmnienia ná iáwnoſć wychodzimy.
25:
Nie mniemamy ſie być bogi/ áni przećiw bo=
K iiijgu za


strona: K4v

1:
gu zazdroſcią ſie nie poruſzamy/ Bog kthory
2:
wſzytko ſtworzył ná ſwiecie/ wiele rozmáito=
3:
ſći rzecży vſtawił/ kthory dał cżłowiekowi do=
4:
browoleńſtwo/ áby ſie po wſzyſtkich rzecżach
5:
kthore ná ſwiecie ſą rozeznawał y opatrzał.
6:
Ktoby tedy wſzytko opuſćiwſzy a náſládowal
7:
by lepſzych rzecży/ then nie ſługą Bożym ále
8:
przyacielem iego będzie názwan. Z miáno=
9:
wánia ſpokoynie żywiemy/ dla cżego mowiſz
10:
abyſmy byli bogowie/ álbo żebyſmy przećiw
11:
im poruſzáli ſie zazdroſcią. To záprawdę do
12:
mniemánie kthore o nas macie/ was ſie ſá=
13:
mych tycże/ ábowiem z wielkich ſzcżęſliwoſći
14:
ktore macie wielką pychą ieſteſcie nádęći.
15:
Ciáłá wáſze chwálebnemi ſzátámi przybiera
16:
cie/ a kłádziecie ná wáſze pálce złote vbiory. A
17:
le co to wam ieſt pożytecżno/ záiſthe ze złotá
18:
duſze wáſze żádnym obyćżáiem nie będą zbá=
19:
wione/ áni ſie ciáłá ludzkie nie náſicą. Ale
20:
my ktorzy pożytek znamy/ y tego złotá prży=
21:
rodzenie rozeznawamy/ gdy prágniemy idzie
22:
my do rzeki pić. Złoto też gdy naydziemy no
23:
gámi ie podeptamy/ ábowiem złoto lácżnie=
24:
nia nie oddala/ áni prágnienia vskramia/ á
25:
ni może niemocy ludzkich zgłádzić. By cżło
wiek prá=


strona: K5

1:
wiek prágnął á złoto pił prágnienie by nie o=
2:
deſzło/ á ieſli łácżnie á pokármem ſpráwio=
3:
nym ze złotá byłby karmion/ głodu nie odda
4:
li/ gdyby złoto było tákowey nátury/ iżby go
5:
brał cżłowiek kthemu/ był by karan z grzechu
6:
żądliwoſći. Coż tedy zá pożytek dawa złoto/
7:
nie ocżyſcia/ nie vskramia/ nie náſicá/ nie po
8:
twirdza/ żadnego ſercu cżłowiecżemu nie da
9:
wa zdrowiá áni pożytku/ dla cżegoż złote na
10:
cżynie ſpráwuiecie/ izali z gliny nie ták wiele
11:
vcżynią pożytku? tylko iż ſmyſly wáſze wię=
12:
cey dla iáſnoſći złotá w pychę ſie podnoſzą.
13:
Złeć záprawdę złoto ieſt/ ábowiem im go kto
14:
nawięcey ma/ tym więcey żądzą mienia roz
15:
mnaża.
16:
Odpowiedz Alexandra Didimowi
17:
krolowi Bragmańskiemu.
18:
Krol nád krolmi y pan nád pány Alexander
19:
ſin bogá Hamoná y krolowey Olimpiey Di
20:
dymowi odpowiádáiąc przykázuiemy. Iże
21:
wáſze mieſzkánie od niebeſpiecnoſći ſwieckiey
22:
ieſzcże s pocżątku ieſt vſtáwiono/ ták iż też do
23:
wás cudzoziemcy wnidz nie mogą/ áni wy
24:
tákże do nich. Dla tego wáſze vſtáwy chwali
25:
cie/ á powiádacie ſie być bogoſłáwionemi/ iż
K vták ie=


strona: K5v

1:
ták ieſteſcie w zámknieniu/ bo gdybyſcie wy=
2:
niſć chcieli/ wżdyby wam nie ſłuſzſzáło inſzyh
3:
obycżáiow pożywáć/ á thák lubo chcąc ábo
4:
nie chcąc wáſz obycżay chwalicie. Ták że też
5:
według náuki wáſzey/ żywot onych ktorzy by
6:
wáią w ciemnicy zániknieni/ mogł być nie
7:
mniey chwalon/ ktorzy niekiedy żywot nędz=
8:
ny áż do skonánia ſwego wiodą. Thy dobrá
9:
ktore powiádacie mieć/ mogą być przirowná
10:
ny vćiskom y vdręcżeniu onych ktorzy w cie
11:
mnicy bywáią zamknieni. A cokolwiek ná=
12:
ſze práwo o złych ludziach ſądzi/ to wy s przy
13:
rodzenia ćirpicie/ A ſtąd może być/ iż ktho v
14:
was rzecon ieſth mądry/ v nas winien może
15:
być wezwan. Záprawdę thedy nie błogoſła=
16:
wieńſtwem/ ále nędzą wáſz żywot może być
17:
okraſzon. Ale przyſięgam przez nieſmiertel=
18:
ne bogi moie/ iże gdibyſmy do was wnidz mo
19:
gli/ oddáliwſzy od was tę nędzę/ kazálibyſmy
20:
wás w zbroię ná koniech rycerskich przybráć
21:
Iako Alexander przykazał pod=
22:
nieſć ſlup álbo filar marmurowy ná zná=
23:
mię zwycięſtwá.
24:
W ten cżás potym Alexander przykazał áby
25:
ná thym mieyſcu ſlup mármurowy okru=
thney


strona: K6

1:
tney wielkoſći był poſtáwion/ á kazał ná nim
2:
ten tytuł litery/ Greckiemi/ Laćińskiemi/ y
3:
Indiyskiemi wybić. Ia Alexander Filipa
4:
Macedońskiego po ſmierći Dariuſowey aż
5:
ná to mieyſce boiuiąc miecżem walcżył.
6:
Iako Alexander nalazł ludzi wiel=
7:
kie iáko obrzymy.
8:
Potym ruſzywſzy zaſtępy ciągnął w wielkie
9:
pole ktore zową Adzea/ á tám namioty ſwo=
10:
ie poſtáwił/ był tham w okręgu onego pola
11:
lás bárzo gęſty z drzew owocnych/ s ktorych
12:
ſie żywili ludzie leſni mieſzkáiący w onym le=
13:
ſie/ ktorzy byli wielćy iáko obrzymowie/ w sko
14:
rzánym odzieniu chodzący. Oni gdy widzie
15:
li záſthęp Alexandrow dziwowáli ſie bárzo/
16:
Nátychmiaſt przykazał Alexander áby wſzy
17:
ſcy wielkiemi głoſy wołáli/ A thák náthych=
18:
miaſt iáko skoro pocżęli wołáć/ oni ludzie le=
19:
ſni bárzo mocni ięli ſie bać/ przetho iż nie byli
20:
zwykli ſlucháć głoſow ludzkich áni ich rozu=
21:
mieć/ A thák wſzyſcy roſpierzchnąwſzy ſie po
22:
leſie pocżęli vciekáć/ Alexander tedy y rycer=
23:
ſtwo iego bieżąc zá nimi pobili ich ſzeſć ſet trzy
24:
dzieſći y cżterzy/ ále też rycerzow iego poginę
25:
ło ſto trzydzieſći y ſiedm/ ſtali tham przez trzy
26:
dni ich owoce iedząc.

strona: K6v

1:
Iako Alexander nalazł cżłowieka
2:
leſnego koſmatego/ á głos maiąc iáko wieprz
3:
Potym ſie ruſzywſzy z zaſtępem/ przyie=
4:
cháli ku niektorey rzece á tám ſwoie namioty
5:
poſtáwili/ potym gdy było o dziewiątey go=
6:
dzinie ná dzień/ przyſzedł k nim cżłowiek nie=
7:
ktory bárzo wielki dziki á koſmáty iáko wieprz
8:
głos też iego iáko v wieprzá á nie mowił nic/
9:
ále wſzytko iákoby sgrzytał/ ktorego gdy vy=
10:
rzał Alexander/ przykazał rycerzom ſwym/
11:
áby go vchwyćili á przywiedli przedeń. Gdy
12:
thedy rycerze popędzili ſie przećiw niemu/ on
13:
ſie ich namniey nie bal áni vciekał/ ále przed
14:
wſzytkiemi nie boiázliwie ſtánął. Widząc to
15:
Alexánder/ kazał do ſiebie przywieſć iáką pán
16:
nę/ y kazał ią z odzienia zewlec y poſtháwić
17:
przed ono zwierzę. On tedy mąż dziki rzući
18:
wſzy ſie vłápił ią/ á odſzedſzy ſnią ná ſtronę/
19:
pocżął wielkim głoſem rycżeć y zębámi zgrzy
20:
táć. Náthychmiaſt Alexander przykazał od
21:
niego pánnę odiąć/ á on iáko naokrutniey=
22:
ſze źwierzę iął ſie miotáć/ potym z wielką pra
23:
cą vchwyćili go y poſtáwili przed Alexandrá
24:
ná ktorego pátrząc dziwował ſie z oſoby iego
25:
potym go przykazał zwięzáć y ſpalić.
Iáko


strona: K7

1:
Iako Alexander nalazł drzewa kto
2:
re wſchodziły weſpołek s Słońcem.
3:
Z onąd potym ruſzywſzy zaſtępy przeſzedł do
4:
drugiego polá w kthorem drzewá ſtały bárzo
5:
wielkie ktore poſpołu s Słońcem wychodzi=
6:
ły/ á záſię weſpołek s Słońcem záchodziły.
7:
A iże od pirwſzey godziny dzienney wyraſta=
8:
ły z ziemie/ áż do ſzoſthey godziny roſly bárzo
9:
wyſoko/ záſię po ſzoſtey godzinie áż do zacho=
10:
du ſlońcá ták sſtępowáły że ich námniey nie
11:
było widáć z ziemie/ á ná káżdy dzień owoc ro
12:
skoſzny dawáły. Ty drzewá gdy widział Ale
13:
xander przykazał niektoremu rycerzowi/ áby
14:
mu liſcia z onych drzew przynioſl/ On gdy
15:
chciał przykazanie páná ſwego wypełnić/ ná
16:
tychmiaſt go zły duch zbił z drzewá á thák v=
17:
márł przed wſzytkiemi/ y vſlyſzeli głos ná po=
18:
wietrzu mowiący/ ktokolwi[e]k do tych drzew
19:
bliżey przyſtąpi ſmiercią nagłą vmrze. By=
20:
li też tám ná tym polu ptacy bárzo ćiſzy latá
21:
iący/ á gdy ich kto chciał tknąć/ nátychmiaſt
22:
pohodził s nich ogień/ á ták go okrutnie palił
23:
Iako Alexander wſzedł w padoł
24:
ciemny/ á tám nálazł Ba[z]yliſzká.
25:
Potym ſtamtąd ciągnął ku niektorey gorze

strona: K7v

1:
ktora byłá thákowey wyſokoſći iż przez ſiedm
2:
dni ſzli ná nię. Potym thám nagle nápadli
3:
ná ſmoki ná węże y ná wielkoſć lwow/ s kto
4:
remi wielkiey pracey vżyli/ pothym wżdy od
5:
ich nawáłnoſći vſzli. Sſtępuiąc tedy z gory
6:
weſzli w padoł ciemny/ thák iż ieden drugiego
7:
ledwie mogł vyrzeć/ w tym też padole był ták
8:
zniżony obłok iże go rękámi ſięgáli/ tám też
9:
w tym padole były niezlicżone drzewá ktore=
10:
go owocu pożywáli/ á liſth miał ſmák oſtry.
11:
Zrodłá też iáſne tám ſtąd pochodziły. Cho=
12:
dzili ták przez oſm dni vſtáwicżnie Słońcá
13:
namniey nie widzieli. Pothym gdy ſie oſm
14:
dni wypełniło przeſzli áż do grunthu iedney
15:
gory. Ták był zaſtęp wſzythek vciążon s po=
16:
wietrza grubego/ iż też duſznoſć wielką ćirpie
17:
li. A gdy wſtępowali ná wyſokoſć gyry/ ná=
18:
lezli tám powietrze ſubtelnieyſze/ á dzień byl
19:
iáſny. A ták idąc do wirzchu oney gory/ prez
20:
iedennaſcie dni widzieli z iedney ſthrony dzień
21:
bárzo iaſny. A gdy sſtępowáli z gory/ nále=
22:
zli tám pole niewymownie ſzyrokie/ kthorego
23:
ziemiá byłá bárzo cżyrwona/ támże też były
24:
ná onym rownym polu drzewká niezlicżne/
25:
ktore nád miárę łokciá więtſze nie roſły/ kto=
rych o=


strona: K8

1:
rych owoc y liſcie iáko figi naroskoſzneyſze/ y
2:
nálezli thám zrodłá wod bárzo wiele/ kthora
3:
wodá była biała iáko mleko/ á thákiey mocy
4:
byłá iż theż ciáłá bieluchne krom pokármow
5:
inſzych żywiłá y tucżyłá. Iezdząc ták po ſzy
6:
rokoſći pola przez ſto y ſiedmdzieſiąt dni/ przi
7:
ſzli ku barzo wyſokiem goram/ ktorych wirz=
8:
chy widziáły ſie dotykáć niebá/ á ty gory były
9:
skáliſte iákoby ſciány/ thák przykre iż zaden
10:
nie mogł do ich wirzchu wſtąpić/ á wſzákże
11:
nálezli dwie drodze álbo ſcieſzki przez poſrodek
12:
gor rozdzielne/ iedno przeſcie vkázowáło ſie
13:
ku ſtronie połnocney/ á drugie ſie skłoniło ku
14:
wſchodu ſlońcá. Gdyż Alexander myſlił iá=
15:
koby ty gory były ták rozdzielone/ nie ludzką
16:
ręką ále nawáłnoſcią potopu rzekł ie być ro=
17:
zbite. Potym gdy weſzli między ony gory ku
18:
wſchodu ſlońcá/ chodzili przez oſm dni po dro
19:
dze bárzo oſtrey/ záſię oſmego dniá nádiechá
20:
li Bazyliſzká bárzo okrutnego záſtárzáłego y
21:
niewymownie ſmrodliwego/ ktory był táko=
22:
wego iádu/ iż nie thylko ſmrodem ſwym/ ále
23:
theż y wzrokiem iáko nadáley mogł zayrzeć/
24:
powietrze zárażał. A ták gdy Macedonowie
25:
y Perſowie mieyſce ono gdzie ſmok leżał prze
chodzi=


strona: K8v

1:
chodzili/ tylko od ſamego wzroku iego pádáli
2:
vmárli. Bacżąc rycerze ták wielki vpad nie
3:
chcieli poſtępowáć dáley mowiąc/ moc Bo=
4:
ska przed nas záſzłá ná drodze/ kthora nam
5:
dáley idz nie dopuſzcża. Tedy ſam Alexander
6:
pocżął idz po wyſokiey ſtronie gory/ ták iżby
7:
z dáleká przycżynę tákowey zarázy mogł o=
8:
bacżyć. Gdy ſtánął na wyſzſzey ſtronie gory
9:
vyrzał onego Bazyliſzká w poſrod drogi leżą
10:
cego/ kthory vſtháwicżnie ſpał/ á gdy pocżuł
11:
cżłowieká álbo iákie zwierzę przybliżáiące ſie
12:
do ſiebie otwarzał ſwe ocży/ á ná ktorekolwiek
13:
wzglądał nátychmiaſt márli. Co gdy poba=
14:
cżył Alexander sſtąpił z gory/ y vſtáwił grá=
15:
nice przez kthoreby żaden nie ſmiał przecho=
16:
dzić/ y kazał vcżynić tharcż wielką długą ná
17:
ſiedm łokći/ á ſzyroką ná cżtherzy łokcie/ á ná
18:
wirzchu oney tarcżey kazał przypráwić wiel
19:
kie zwierciádło/ á vcżynił ſobie zaſłonę lnáną
20:
od nog koniowych/ á thak poſtępował prze=
21:
ćiw Bázyliſzkowi záſtáwiáiąc ſie tárcżą/ ták
22:
iż áni głowy ány nog áni żadney ſtrony z bo
23:
kow nie było widzieć/ á przykazał rycerſtwu
24:
ſwemu áby gránic onych nie ſmieli przecho=
25:
dzić. Gdy był iuż blisko Bázyliſzká/ otworzył
Bażyli


strona: L

1:
Bazyliſzek ocży ſwoie/ á bárzo gniewliwie po
2:
glądał w zwierciádło/ widząc ſamego ſiebie
3:
w zwierciedle nátychmiaſt zdechł. Alexander
4:
tedy pobacżywſzy go zdechłego wſtąpił nań/
5:
záwoławſzy Rycerzow ſwych rzekł do nich.
6:
Przyſtępcie iuż á oglądaycie zgłádzicielá ná
7:
ſzego/ á oni s kwápliwoſcią przybiegli/ y wi=
8:
dzieli Bázyliſzká zdechłego. Potym ná przy=
9:
kazánie Alexandrowo Macedonowie go ná
10:
thychmiaſt ſpalili/ á ſthąd wſzyſcy weſpołek
11:
chwalili mądroſć Alexandrowę.
12:
Iako Alexander daley nie mogł.
13:
Z onąd potym poruſziwſzy ſie przeſzli do oſtá
14:
tecżney ſtrony iedney gory/ ták iż dáley iecháć
15:
nie mogli/ bo thám były gory bárzo przykre
16:
przećiw ſobie á skáły z wyſoká wyſzące. Po=
17:
tym wżdy vzrzeli ſcieſzkę álbo drogę niektorą
18:
między gory/ ktoram przeſzli do rownego po
19:
lá/ y vmyſlił Alexander proſtą drogą ku puł
20:
nocney ſtronie iecháć/ á ták vdawſzy ſie w dro
21:
gę przez piętnaſcie dni iezdzili/ záſię opuſći=
22:
wſzy onę drogę vdáli ſie w práwą ſtronę. Iá
23:
dąc tedy przez dziewięćdzieſiąt dni przyiechá
24:
li ku niektorey gorze Adámánthynowey/ ná
25:
ktorey brzegu złote łáńcuchy wiſiáły/ tá go=
Lrá miáłá


strona: Lv

1:
rá miáło ſtopniow s kámienia Száfirowe=
2:
go pułtorá tyſiącá/ po ktorych wſtępowano
3:
ná onę gorę/ á tám námioty poſtáwili.
4:
Iako Alexander wſthąpił na gorę
5:
Adámantynowę.
6:
Gdy było názáiutrz cżynił Alexander ofiáry
7:
bogom ſwym/ potym wziąwſzy s ſobą dwá=
8:
naſcie Kxiążąt ſwych po onych ſtopniach ná
9:
gorę weſzli/ y nálezli tám páłac dziwnym o=
10:
bycżáiem ſpráwiony bárzo ſlicżny/ máiąc w
11:
ſobie wrot álbo bron duánaſcie/ á okien ſiedm
12:
dzieſiąt/ były drzwi bárzo iaſne okná też s cży
13:
ſtego złota ſpráwione/ ten páłac był wezwan
14:
dom ſlonecżny/ támże też koſcioł był wſzytek
15:
złoty/ przed ktorego vlicżką byłá winnicá nie
16:
wymownie piękna/ máiąc groná s kámie=
17:
nia koſztownego z Vnionow s Kárwunku=
18:
low y z niezlicżnych pereł. Gdy wſzedł Ale=
19:
xander s Kxiążęty ſwemi w on páłac/ nale=
20:
zli cżłowieká leżącego ná onym łożu złotym
21:
ktory był przyodziány ſzátą vtkáną ze złotá/
22:
ten cżłowiek był bárzo wielki á piękny/ ktore
23:
go głowá y brodá widziáłá ſie iáko nacżyſtſza
24:
wełná. Gdy go Alexander vzrzał y Kſiążę
25:
tá iego/ nátychmiaſt padſzy ná ſwe koláná
mu chwa


strona: L2

1:
mu chwałę dáli/ Ktorym rzekł ſtárzec/ Ale=
2:
xander ty oglądaſz cżego cżłowiek cieleſny ni=
3:
gdy nie ogląda/ y vſlyſzyſz to cżego nigdy cżło
4:
wiek ziemski nie vſłyſzy. Ktoremu Alexander
5:
odpowiedział/ á ktorym obycżáiem bogoſlá=
6:
wiony mnies poznał? A on rzekł/ drzewiey
7:
niż wodá potopu zákryłá ziemię ciebiem przi
8:
ſzłego przeyrzał/ izali żądacie widzieć naſwięt
9:
ſze drzewá Słońcá y Mieſiącá/ kthore przy=
10:
ſzłe rzecży powiádáią y obiáwiáią. Co gdy v=
11:
ſłyſzał Alexander niewymownie ſie vweſelił y
12:
rzekł/ żądamy ie miły pánie widzieć. Thedy
13:
on odpowiedział ieſli dzis ieſteſcie cżyſći od złą
14:
cżenia niewieſciego/ możecie wnidz ná ono
15:
mieyſce gdzie ieſt ſtolec boży. Alexander odpo
16:
wiedział ieſteſmy cżyſći/ A thák nátychmiaſt
17:
podnioſzſzy ſie on ſtárzec rzekł do nich/ złoſcie
18:
s pálcow ſwych pierſcienie wáſze á boty z zuy
19:
cie podzcieſz zá mną. Thedy Alexander kazał
20:
ſtánąć kſiążętom ſwym/ ziąwſzy pierſcienie s
21:
pálcow y boty zzuwſzy weſpołek s Ptolomeu
22:
ſem y z Antiochem y s Perdiką ſzedł/ A thák
23:
ſzli przez on lás ktory był ná wirzchu tey tho
24:
gory (Byłá tám w ziemi dáleko więtſza cżęſć
25:
onego páłacu y ſzyrſze dworu budowánie)
L ijbyły tám


strona: L2v

1:
były thám drzewá wyſokie ná ſtoſtop/ á były
2:
podobne bobkowemu y oliwnemu drzewu/ s
3:
ktorych kadzidło y bálſam obficie wypływał.
4:
Potym idąc przez on lás widzieli iedno drze=
5:
wo bárzo wyſokie/ ná nim ſiedział ptak wielki
6:
á to drzewo áni liſcia áni owocu żadnego nie
7:
miáło/ á on ptak miał ná głowie grzebień po
8:
dobny pawowemu y podgárdłek grzebieniſty
9:
á około ſzyie iego byłá obręc piękna iáſna prá
10:
wie iáko złoto/ ſam był wſzyſtek bárwy cżyr=
11:
woney álbo iáſno brunathney/ á záſię pod
12:
brzuchem piorká piękne iáko roża/ ná ktho=
13:
rych byłá bárwá złota mieyſcy nákrapiána/
14:
Gdy go Alexander vyrzał dziwował ſie bárzo
15:
iego oſobie/ Y rzekł mu on ſtárec/ then pták
16:
ktorego widziſz ieſt iedyny ptak Fenix.
17:
Iako Alexander przyſzedł do
18:
drzew Słońcá y Mieſiącá.
19:
Potym idąc po onym leſie/ przyſzli do drzew
20:
Słońcá y Mieſiącá. Tedy im rzekł ſtárzec/
21:
pátrzcie wzgorę/ á o cżymkolwiek chcecie wie
22:
dzieć/ w ſercách ſwych rozmyſlaycie/ ále iáw=
23:
nie nic nie mowcie/ Były thy drzewá bárzo
24:
wielkie y wyſokie/ drzewo ſłonecżne miáło li=
25:
ſcie iákoby ſrebrne. Rzekł Alexander/ ktorym
ięzykiem


strona: L3

1:
ięzykiem mi odpowiedzą. Kthoremu odpo=
2:
wiedział ſthárzec/ drzewo ſlonecżne ięzykiem
3:
Indyiskim pocżnie á Greckim wyłoży/ á zá
4:
ſię drzewo mieſiącá Grecką mową pocżnie
5:
á Indyiskim dokońcży. Tedy Alexander po
6:
cáłowawſzy ony drzewá/ pocżął w ſwym ſer=
7:
cu myſlić ieſliby ſie z zwycięſtwem do Máce
8:
doniey wroćił. Thedy drzewo ſloneczne In=
9:
dyiskim ięzykiem odpowiedziálo/ thy zwycię=
10:
ſcá ſwiátá pan y ociec ieſtes/ ále kroleſtwá oy
11:
cowskiego po żadnych cżáſiech nie vyrzyſz/ ie
12:
ſzcże rok ieden y oſm mieſięcy przetrwáſz/ á w
13:
ktorym dufaſz tobie ſmiertelny trunek poda.
14:
Tedi Alexander pocżął w ſwym ſercu myſlić
15:
powiedz mi naſwiętſze drzewo kto mię ma zá
16:
bić. Drzewo odpowiedziáło/ gdiby thobie był
17:
obiáwion mąż ktory cie ma z żywotem rozłą
18:
cżyć/ tedybys go zábił á thákby moie proroc=
19:
twá skłámáły. W ten cżás rzekł do niego ſtá
20:
rzec ktory wiodł Alexandrá/ nie cżyń więcey
21:
przykroſći tym drzewam pytánim prziſzłych
22:
rzecży/ ále ſie ná wſtecż wroćmy. Gdy ſie A
23:
lexander wrácał płákał bárzo rzewno dla kro
24:
tkiego cżáſu żywotá ſwego y kſiążęthá ſnim
25:
płákáli. A gdy przyſzli do onego páłacu rzekł
L iijſtárzec


strona: L3v

1:
ſtárzec Alexandrowi/ zwroć ſie ná wſtecż zá
2:
ſię ábowiem tobie idz dáley nie dożwolono/ á
3:
ieſli chceſz możeſz ſie vdáć ku ſtronie pułnoc=
4:
ney/ ále ſie nie thułay po długich mieyſcach
5:
ziemie/ á rzekſzy to wſzedł on ſtárzec do páła=
6:
cu/ Alexander theż s kſiążęty ſwemi sſtąpił
7:
po onych ſtopniach do ſwych namiotow.
8:
Drugiego potym dnia ruſzywſzy zaſtępy
9:
ſwoie pocżął ſie zwrácáć ná wſtecż/ a ták ode
10:
dniá do dniá przyſzedł ku onemu weſciu mię
11:
dzy gory/ gdzie ſie ono wielkie pole końcżyło/
12:
á tám ſie z woyskiem położył. Tamże ná o=
13:
nym mieyſcu kazał Alexander miedzy dwie
14:
drodze poſtáwić dwá ſlupy marmurowe bár
15:
zo wielkie/ á w poſrodku ich mnieyſzy/ ná kto
16:
rym kazał nápiſać literami Greckiemi Láćiń
17:
skiemi Zydowskiemi y Indyiskiemi. Ia Ale
18:
xander Filipa Macedońskiego thenem ſlup
19:
podnioſł po zburzeniu Dariuſa krolá Per=
20:
skiego y Poruſa krola Indyiskiego/ ktokol=
21:
wiek chce dáley idz ma ſie ná lewą ſthronę o=
22:
broćić/ á ktoby chciał ná práwą ſtronę/ wiele
23:
naydzie nieprzeſpiecżnoſći/ ktore przekáżą ie=
24:
go ſcie. Potym ſie ruſzywſzy z one=
25:
go mieyſcá pocżął po ſzyrokoſći onego polá ie
cháć/ á


strona: L4

1:
cháć/ á nie przez ony drogi ktoremi był przy=
2:
iechał/ ále przez połnocną ſtronę/ skądby ry
3:
chley ku Macedoniey przyſzedł/ y wyechał do
4:
ziemie ktora rzecżoná Praziacha/ á tám ſtá
5:
nął z woyskiem/ Ludzie oney ziemie ſłyſząc o
6:
przyſciu Alexandrowym przynieſli mu wiel
7:
kie dary. W theyże tám ſtronie było miáſto
8:
ná wyſokiey gorze z drogiego kámienia krom
9:
wapna zbudowáne/ ktore trzymałá niekto=
10:
ra wdowá imieniem Kandacis/ ktora miáłá
11:
thrzech ſynow ieden imieniem Kandeolus/
12:
drugi Marſipius/ trzeći Károterus. Tedy A
13:
lexander poſlał liſt do niey tákowy.
14:
Krol nád Krolmi y pan nad pány Ale=
15:
xander ſin bogá Hamoná y krolowey Olim
16:
piey Kandaci Krolowey weſele. Otho koſcioł
17:
y ſlupy boże s cżyſtego złotá opowiádamy/ á
18:
dla tego wſtęp ná gory á bogu Hamonowi
19:
ofiáruy/ á będziem mu weſpołek ofiarowác.
20:
Gdy krolowá Kandacis przeććiłá liſt/ nátyh
21:
miaſt poſláłá poſly do Alexandra/ ktorzi mu
22:
nieſli rozmáite dáry/ y liſt tákowy.
23:
Alexandrowi Krolowi nád krolmi Kan=
24:
dacis krolowa Merońska poſluſzeńſtwo.
25:
Wiemy iż tobie od bogá obiáwiono/ áby zbu
L iiijrzył E


strona: L4v

1:
rzył Egipt/ Perſidią/ Indią/ y Medią/ y in
2:
ſze wſzytko pogańſtwo pod páńſtwo ſwe pod=
3:
bił/ á ty dzieie ktores pełnił/ nie telko od cżło=
4:
wieká/ ále theż y od wſzytkich bogow twoich
5:
tobie ieſt obiáwiono. Nam też ktorzy mamy
6:
czyſte y iaſne duſze/ nie potrzebá iezdzić na go
7:
ry dla ofiárowánia bogu Amonowi/ Ale iż
8:
nie chcemy twemu Máieſtatowi ſie przeći=
9:
wić/ oto ſlemy Hamonowi bogu twemu ty
10:
dáry. Przytym proſimy wyſokoſći wáſzey ie
11:
ſliſcie wſzytek ſwiat podbili pod ſwe páńſtwo/
12:
daycie nam znáć przez liſty wáſze.
13:
Przy tych dárzech kthore poſlałá oná krolo=
14:
wa Alexandrowi/ poſláłá niektorego málá=
15:
rzá ſwego dobrze vmieiętnego/ ktoryby pilnie
16:
obacżył ſpoſob y kſtałt Alexandrow/ á ták ná
17:
málowawſzy do krolowej przynioſl/ co ſie ták
18:
sſtáło. Gdy Alexander widział dary/ wdzię=
19:
cżnie ie przyiął/ y poſly wielce vććił. Potym
20:
gdy ſie wroćili do krolowey Kandacis/ przy=
21:
nieſli iey obras námálowány ná korthynie/
22:
ktory gdy vyrzáłá Kandacis krolowa/ vweſe
23:
liłá ſie bárzo/ bowiem oſobę iego od dawnych
24:
cżáſow żądáłá widzieć.
25:
Potym ieden s ſynow krolowey Kanda=
cis imie=


strona: L5

1:
cis imieniem Kandeolus wyiechawſzy z żo=
2:
ną ſwą y z málem ryćerſtwá ſwego ná prze=
3:
iezdzánie áby ſobie podweſelili/ W thym mu
4:
záſtąpił krol Ebrycki/ á iż wiedział o cudno=
5:
ſći żony iego/ przypadſzy nań z wielkoſcią nie
6:
przyacioł/ wiele ich poráził y żonę iego gwał
7:
tem wziął. On tedi z máłem zbiegſzy do zam
8:
kow Alexandrowych / y poſzedł do Alexandrá
9:
proſić go áby mu racżył przećiw krolowi E=
10:
bryckiemu pomoc. Tedy ſtroże ktorzi zamku
11:
ſtrzegli iąwſzy go przywiedli przed Tholome
12:
uſa ktori był po Alexandrze wtori/ y rzekł mu
13:
Tholomeus/ ktos ty ieſt? A on odpowiedział
14:
ieſtem ſyn krolowey Kandacis. Rzekl mu To
15:
lomeus/ dla cżegos tu przyſzedł? On powie
16:
dział iáko był ogárniony od krola Ebryckiego
17:
á iáko mu gwáłtem żonę wziął. Słyſząc to
18:
Tolomeus kazał go zátrzymáć/ á wyſzedſzy s
19:
przybytku ſwego ſzed ná mieyſce gdzie Alexan
20:
der ſpał/ á iuż byłá ciemna noc/ wſzedſzy do
21:
łożnice obudził Alexandrá y wſzytko mu ob=
22:
iáwił co mu Kandeolus powiedział. Vſly=
23:
ſzawſzy tho Alexander rzekł wroć ſie ná ſtolec
24:
twoy/ á włoż ná głowę twoię koronę á ſiądz
25:
iáko krol/ á opowiáday ſie być Alexandrem/ á
L vprzykaż


strona: L5v

1:
przykaż áby przed oblicznoſć twoię przyſzedł
2:
Antiochus/ wtym tedi poſleſz po mię/ á gdy
3:
przed cię przyydę będzieſz mi przed tym roská
4:
zował ktoć to powiádał/ Potym mię będzieſz
5:
pytał pod oſobą Antiochá/ cobych ſtąd miał
6:
vczynić/ rádząc mi przykażeſz. Tedi wyſzedſzi
7:
Tolomeus wſzytko co mu przykazał Alexan
8:
der wypełnił. Potym gdi ſtánął Alexander
9:
przed nim/ pytał go Tolomeus ieſliby co ſte=
10:
go vcżynić chciał. Odpowiedział Alexander
11:
gdzie ſtał Kandeolus/ wielki Ceſarzu ieſli ſie
12:
podoba máieſthatowi wáſzemu/ poiádę ia z
13:
młodzieńcem thym s ſthrony wáſzey/ á dam
14:
znáć Krolowi Ebryckiemu/ áby mu bez zá=
15:
mieſzkánia żonę iego wroćił/ cżego ieſli nie
16:
będzie chciał vcżynić/ miáſtho iego náty[c]h=
17:
miaſt zápalemy. Słyſząc to Kandeolus v=
18:
cżynił mu pocżeſnoſć mowiąc/ O namędr=
19:
ſzy Antiochu/ ſłuſznoby ábys pożywał krole=
20:
wskiey korony. Potym gdi wyiecháli s Kan
21:
deolem w nocy do miáſtá krolá Ebryckiego.
22:
Tedi ich ſtroże mieyſcy ſpytali ktorzyby byli.
23:
Alexander odpouiedział. Kandeolus ieſt y An
24:
tioch/ przykázuie wam Alexander ábyſcie ka
25:
zali wroćić żonę Kandeolowi/ á ieſli tego nie
vcżyni


strona: L6

1:
vcżynicie/ thedy wáſze miáſtho zápálimy/ áż
2:
przypádnie nawáłnoſć zbroynego ludu. V=
3:
ſlyſzawſzy to ludzie miáſtá onego/ náthych=
4:
miaſt wyłamáli drzwi do páłacu krolewskie
5:
go/ á wźiąwſzy gwałtem żonę Kandeolowę
6:
nátychmiaſt mu ią wydáli. Thedi Kandeo=
7:
lus rzekł do Alexandra/ Moy namileiſzy An
8:
tiochu/ proſzę cie bárzo áby ſemną przed obli
9:
cżnoſć mátki moiey iechał/ áby zá tę cżeſć kto
10:
rąs mi wyrządził ciebie dárowáłá. Gdi to v=
11:
ſłyſzał Alexander był temu bárzo rad/ przeto
12:
iż żądał widzieć krolową y iey miáſtho. Rzekł
13:
Kandeolowi/ poiedzmy do Ceſarzá Alexan=
14:
drá á vpros mię v niego/ á ták wſzytko wolą
15:
twoię wypełnię/ y sſtáło ſie ták/ wziąwſzy do
16:
zwolenie iachał s Kandeolem Alexander.
17:
Gdi thák w drogę iecháli przyſzli ná wyſokie
18:
gori ktore práwie przechodziły obłoki/ támże
19:
ná nich widzieli bárzo wyſokie drzewá podo=
20:
bne Cedrowemu drzewu/ ná ktorich były iá=
21:
błká/ Kthore widząc Alexander dziwował ſie
22:
bárzo. Widzieli theż winne drzewká máiące
23:
groná niewymownie wielkie/ ktoregoby gro=
24:
ná ieden cżłowiek vnieſć nie mogł/ tákże też
25:
y orzechy máiąc owoc wielki iáko málony/
26:
tám byłá nie zlicżona wielkoſć małp.

strona: L6v

1:
Potym iádąc przyſzli ku miáſthu krolo=
2:
wey Kandacis. Gdy vſlyſzáłá krolowa iż iey
3:
ſin Kandelus bez vráżenia zdrowy weſpołek
4:
y z żoną wrácał ſie ku miáſtu/ á iáko też po=
5:
ſeł Alexandrow s nim iáchał/ vradowáłá ſie
6:
bárzo/ náthychmiaſt ſie vbráłá w krolewskie
7:
ſzáty/ á włożywſzy ná głowę ſwoię złotą ko=
8:
ronę s kámieniem bárzo koſztownym/ wy=
9:
ſzłá przećiw im weſpołek s pány ſwemy przed
10:
pálac ſwoy/ Byłá tá krolowá niewymownie
11:
piękna. Gdy ią vyrzał Alexander widziáło
12:
ſie mu iákoby ná matkę ſwą Olimpią pá=
13:
trził. Páłac iey był niewymownie koſztowny
14:
á ſzcżyt iego od złotá y od pereł iaſnął.
15:
Iako krolowa Kandacis Alexan=
16:
drá w wiodłá w páłac/ á iego obras iemu v=
17:
kazáłá námálowány ná kortynie.
18:
Tedy wſtąpił Alexander weſpołek s Kandeo
19:
lem do páłacu gdzie tám były łożá s cżyſtego
20:
złotá ſpráwione/ y wſzytek on páłác był ze zło
21:
tá y s kámieniá Onichinowego bárzo koſzto
22:
wnego/ ſtoły thákież y ławy były s kámienia
23:
Smaragdowego y Amatiſtowego. Filary
24:
onego páłacu y łoznić były s kámienia Por=
25:
phiricowego/ miáłá oná krolowa wozow wo
iennyh


strona: L7

1:
iennych oſtrych żelaz nápełnionych/ Sło=
2:
niow bárzo wiele. Pod onym páłacem ro=
3:
skoſzna rzeká płynęłá iáſna iáko Kryſtał.
4:
Tego dniá godował Alexander s krolową y
5:
byli weſeli weſpołek z iey ſyny. Potim drugie
6:
go dniá poiąwſzy krolowa zá rękę Alexandrá
7:
y w wiodłá go ſamego do łożnice/ ktora byłá
8:
złotem y drogim káminim przychędożona/
9:
á ták przechadzáiąc ſie ſnim/ weſzłá ſnim do
10:
inſzego gmáchu/ ktori był zbudowan z drze=
11:
wá Ebenowego cżarnego/ z Buſinowego y
12:
s Cypreſowego/ á ten gmach był poſtáwion
13:
ná kołach przez cżárnokſięſthwo/ á od dwu=
14:
dzieſtu Słoniow s kámienia ritych był wo=
15:
żon/ tákże y ludzie byli ná to ſpráwieni s ká=
16:
mienia cżárnokſięſtwem/ ktorzy tákież cho=
17:
dzili. Gdi Alexander pocżął wchodzić do te=
18:
go gmáchu/ nátychmiaſt ſie gmach on po=
19:
ruſzył á pocżął ſnimi idz/ Alexander ſie zzu=
20:
miał á dziwuiąc ſie bárzo rzekł krolowey/ by
21:
tákowe rzecży v nás były widziany/ zápraw=
22:
dęby były bárzo koſzthowne. Odpowiedziáłá
23:
krolowa/ prawdę mowiſz Alexander/ więcey
24:
by v Grekow nizli v Indow były dziwne.
25:
Nátychmiaſt gdi vſlyſzał imię ſwoie záſmu=
ćił ſie


strona: L7v

1:
ćił ſie bárzo/ á ieo oblicże pocżęło blednąć. Te
2:
di iey rzekł/ páni Anthiochus ieſt imię moie
3:
nie Alexander. Ktoremu krolowa/ ſluſzney
4:
ći ieſt Alexander/ á mowiąc tho vięłá go zá
5:
práwą rękę w wiodłá go do inſzey łożnice/ á
6:
tám mu vkazáłá iego obraz ná kortynie ná=
7:
málowány y rzekłá mu/ Alexander znaſz ten
8:
obraz. Gdi gi Alexander widział/ pocżął ſie
9:
bać y blednąć. Ktoremu krolowa rzekłá/ dla
10:
cżego ſie zmieniłá bárwá thwoiá skázicielu
11:
ſwiátá/ skázicielu Perſidiey y Indiey/ ktorys
12:
zwyciężył Party Medy y Bathy. A theraz
13:
krom poraſzki ludu y krom odpowiedzi wpa
14:
daſz w ręce krolowey Candácis. Wiedz zái=
15:
ſte iż cżłowiek álbo ſerce cżłowiecże nie ma ſie
16:
żadnym obycżáiem w pychę podnoſić/ ábo=
17:
wiem gdy ſzcżęſliwoſć wſzelka cżłowiekowi
18:
ieſt dozwolona/ náthychmiaſt y przećiwnoſć
19:
iemu będzie zgotowaná. Słyſząc to Alexan
20:
der zgrzytáiąc zęby poglądał ná wſzyſtki ſtro
21:
ny. Ktor [e]mu krolowa rzekłá/ cżemu ſie ſam
22:
w ſobie gniewaſz á ſmucienes/ co theraz moc
23:
y ſiłá thwoiá pomoże y Ceſarska chwałá czo
24:
może być pożytecżna. Alexander odpowie
25:
dział/ dla thego mi ieſth gniewno krolowa
miecża


strona: L8

1:
miecżá nie mam. Krolowa rzekłá/ á gdybyś
2:
miecż miał cożby vcżynił/ Alexander odpo=
3:
wiedział/ dla thego iżem ſie dobrowolnie wy=
4:
dał ciebie pirwey zábiwſzy pothym bych ſam
5:
ſiebie zábić nie omieſzkał. Krolowa odpowie=
6:
dziáłá rzekłes iáko mądry pan/ á wſzákże ſie
7:
nie ſmęć/ ábowiem dobra poſlugá chwále=
8:
bney zapłáty pożąda y potrzebuie/ á iżes wy
9:
báwił żonę Kandeolowę z rąk krola Ebryc=
10:
kiego/ thákże też ciebie wybáwię z rąk pogáń=
11:
skich/ ábowiem gdiby wiedzieli o twym przy=
12:
ſciu zábiliby cie/ przeto iżes Poruſa krola In
13:
dyiskiego właſnemi rękomá zábił/ ábowiem
14:
żoná ſiná mego Károtera corká byłá Poru=
15:
ſowá/ á rzekſzy tho vięłá go zá práwą rękę y
16:
w wiodłá go do páłacu y rzekłá do ſwych ſy=
17:
now/ namileyſzy ſynowie moi temu rycerzo=
18:
wi Alexandrowemu przyazń domową y go=
19:
ſćinną vkáſzcie/ ábowiem on ku wam przya
20:
ćielski skutek vcżynił/ Odpowiedział Karo=
21:
therus młodſzy ſyn/ Mátko miła prawdáć
22:
ieſt iż go Alexander poſlał do nas/ y żonę bra
23:
tá mego z rąk nieprzyacielskich wybawił/ ále
24:
żoná moiá przywodzi mię ná to ábych go zá
25:
bił. Aſtąd ſze wielce ſmęćił Alexander. Kro=
lowa


strona: L8v

1:
lowa Candacis odpowiedziáłá/ á czobyſmy
2:
ſtąd zá ſlawę otrzymáli gdybyſmy go w tá=
3:
kowym vpádku zábili. Vſlyſzawſzy to Kan=
4:
deolus rzekł do brátá/ tęn mię wybáwił y żo
5:
nę mi przywroćił/ chcę go theż áż do Ceſar=
6:
skich zamkow we zdrowiu przywroćić. Kto=
7:
remu Karoterus rzekł/ co tho ieſt co mowiſz
8:
chceſz ábyſmy ná thym mieyſću od miecżow
9:
ſpolnie pomárli? Kandeolus rzekł ia niechcę
10:
ále ieſli to chceſz mieć gotowem tho vcżynić.
11:
Widząc tho krolowa Kandacis iże ſie chcieli
12:
być ſynowie iey bárzo ſie záſmućiłá/ á viąwſzi
13:
Alexandrá zá rękę odwiodłá go ná ſtronę/ y
14:
rzekłá ćicho do niego/ dla cżego teraż w they
15:
ſpráwie mądroſći ſwey nie vkażeſz/ áby ſie ſy=
16:
nowie moi s ſobą nie bili. Ktorey Alexander
17:
rzekł/ dopuſć mi mowić ſnimi/ á oná mu do
18:
zwoliłá. Gdi przyſzedł Alexander k nim rzekl
19:
Károterowi/ Ieſliby ty mnię zábił żadneyby
20:
chwały ſtego nie miał/ mać Ceſarz wiele wię
21:
tſzych kſiążąt/ á dla thego s ſmierći moiey nie
22:
ſmęćiłby ſie/ wierzyſzli themu iż gdybych byl
23:
mił Alexandrowi thediby mię iſcie ſamego w
24:
ręce twoie nie podał/ á ieſli chceſz ábych Ale=
25:
xandrá zgłádzicielá w ręce twoie wydał/ przy
ſięſz mi


strona: M

1:
ſięſz mi iż cżego będę żądał to wypełniſz/ á ia
2:
tobie obiecuię iż Alexandrá w ręce twoie po=
3:
dam. Vſlyſzawſzy to Karoterus był themu
4:
bárzo rad y vwierzył mu/ á ták ſie s ſobą vſpo
5:
koili/ y obiecáli mu dáć ocżby kolwiek ich żą=
6:
dał. Potym krolowa Kandacis wezwáłá do
7:
ſiebie Alexandrá y rzekłá mu/ błogoby mnię
8:
było gdibych vſtáwicżnie przed moimi ocży=
9:
má ciebie widziáła/ bowiem bych ſthobą nád
10:
wſzytkimi nieprzyacielmi moimi zwycięſtwo
11:
otrzymáłá. A rzekſzy to przynioſłá mu koro
12:
nę złotą/ kámienim bárzo koſztownym okra
13:
ſzoną y z Diámentow/ záſię mu dáłá ſzáthę
14:
niewymownie koſztowną Ceſarską ze złotá
15:
vtkáną bárzo miſternie/ theż kámienim dro=
16:
gim y perłámi przychędożoną/ á pocáłowa
17:
wſzy go puſćiłá go w drogę dobrowolnie.
18:
Iako Alexander przyſzedł do ied=
19:
ney iáskiniey w ktorey byli bogowie/ kthorzy
20:
ſnim mowili.
21:
Wyiechawſzy zonąd z Kandeolem/ iecháli w
22:
drogę cáły dzień/ y przyſzli do niektorey iáski=
23:
niey bárzo wielkiey/ á tám nocowáli/ y rzekł
24:
do niego Kandeolus/ wſzyſcy bogowie do tey
25:
iáskiniey ſchodzą ſie ná rádę. Gdi to vſlyſzáł
MAlexánder


strona: Mv

1:
Alexander náthychmiaſt vcżynil ofiáry bo=
2:
gom ſwym/ á wſzedſzy ſam do iáskiniey/ wi=
3:
dział tam mgły y wielkie obłoki y gwiazdy ia
4:
ſnące/ á między onemi gwiazdámi widział
5:
niektorego Bogá wielkiego iaſnącego/ á ocży
6:
miał ſwiecące iáko gwiazdy/ ktorego gdi vy=
7:
rzał Alexander/ boiáznią przeſtráſzony/ y ſtał
8:
ſie iákoby w iákim záchwiceniu álbo záſnie
9:
niu. Potym rzekł do niego on bog/ bądz po=
10:
zdrowion Alexander. Alexander odpowie=
11:
dział/ ktorys thy ieſt miły pánie? A on odpo=
12:
wiedział iá ieſtem Tintiſus kroleſtwo ſwiátá
13:
trzymáiąc y ſwiát podbiyáiąc/ ktorym wſzy
14:
tki ludzie ſwieckie twemu máieſtatowi pod=
15:
dał/ zbudowałes twemu imieniowi miáſto/
16:
á memus imieniu koſciołá nie ſpráwił. Ale=
17:
xander odpowiedział/ proſzę cie miły pánie
18:
ieſli mi dopuſćiſz do Máćedoniey przyiecháć
19:
zbuduię koſcioł ná chwałę imieniu twemu/
20:
kthoremu podobny nie będzie nálezion ná
21:
ſwiecie. Tintiſus odpowiedział/ Ceſarzu nie
22:
oglądaſz Mácedoniey/ á wſzákże poſthępuy
23:
dáley. Gdi Alexander pocżął wychodzić vy=
24:
rzal drugie ciemnoſći obłokow y drugiego bo=
25:
gá ná krolewskim ſtolcu ſiedzącego y rzekł do
niego/


strona: M2

1:
niego/ ktorys ty ieſt mily pánie? A on odpo=
2:
wiedział/ ia ieſtem wſzytkich bogow począt=
3:
kiem ktorym cie widział do Libiey wchodzące
4:
go/ á teraz cie tu widzę/ Serapis ieſtem we=
5:
zwán. Kthoremu Alexander rzekł proſzę cie
6:
Serapis áby mi opowiedział ktho mię ma
7:
zábić. Ktoremu Serapis rzekł/ Powiáda=
8:
łem ći tho przed tym/ gdiby byłá cżłowiekowi
9:
znáioma przycżyná ſmierći iego/ wielką bole
10:
ſcią by.by poruſzon/ zbudowałes miáſto imie
11:
niowi twemu chwalebne/ ktore wiele Ceſa=
12:
rzow zburzą y zwalcżą/ tám będzie grob tuoj
13:
ſpráwion y tam ciáło twoie pochowáią.
14:
A wyſzedſzy ſtamtąd Alexander y pożegna=
15:
wſzy ſie s Kandeolem wroćił ſie do ſwych.
16:
Drugiego pothym dniá poruſzywſzy za=
17:
ſtępy ciągnął przez niektory padoł/ ktory był
18:
pełen wielkich więżow/ ktorzy mieli ná gło=
19:
wiech iákoby Smárágdowe korony. Ci tho
20:
wężowie żywili ſie pieprzem y lazurem/ bo ſie
21:
to tam rodziło/ á ták ná káżdy rok oni wężo
22:
wie s ſobą walcżyli á ſtąd ich bárzo wiele gi=
23:
nęło. Potym poruſzywſzy zaſtęp przy
24:
iechał do niektorego mieyſca gdzie tám bárzo
25:
wiele dziwney gádziny było/ ktorzy mieli ko=
M ijpythá


strona: M2v

1:
Pythá iákoby wieprze/ á były ſzyrokie ná trzy
2:
ſtopy/ ktoremi rycerſtwo Alexandrowe pora
3:
żáli/ tákież y głowy mieli iákoby wieprze/ á
4:
ogony mieli iákoby v lwow/ ſtemi ſie pomie=
5:
ſzáli Gryfowie ktorzy z wielkiey prętkoſći w o
6:
blicże rycerzom ſie miotáli/ á thákowey byli
7:
mocy/ iż rycerzá s koniem przewracáli/ Ale=
8:
xander tedi boiąc ſie przeieżdzał y tam y ſam
9:
pocieſzáiąc y potwirdzáiąc rycerſtwo ſwoie/ á
10:
ták ie ſtrzałámi y włocżniámi mężnie prze=
11:
wyciążáli/ vmárło w tym boiowániu ludzi
12:
dwie ſcie y oſm. Z onąd potym przy=
13:
ciągnął do niektor[e]y rzeki bárzo wielkiey/ kto
14:
rey ſzyrokoſc byłá ná dwádzieſciá ſtaiánia/ á
15:
ná brzegu było trzćiny pełno wyſokiey y bar=
16:
zo miąſzſzey/ ktorą widząc Alexander/ przy=
17:
kazał rycerzom áby ſniey czynili łodki/ á obło
18:
żywſzy ie skorámi/ áby w nich onę rzekę prze
19:
iezdzili. Lud ktory zá rzeką był/ ſłyſząc
20:
o przyſciu Alexandrowym/ przynieſli mu w
21:
dáry gębki białe y brunathne bárzo wielkie/
22:
konchy wielkie kthore záważyły dwa ábo trzy
23:
łoty/ tákież y ſzat ſpráwionych z wełny ktho=
24:
ra ná drzewiech roſlá/ y ryb wielkich kthore z
25:
oney rzeki wyciągáli/ ktorych miąſzſzoſć byłá
iáko vd


strona: M3

1:
iáko vd cżłowiecży/ á były bárzo ſmacżne y
2:
ſlotkie. Przynieſłi mu theż ryb cżyrwonych
3:
bárzo wielkich y drugih ryb ktore zową More
4:
ny/ ktore z morzá bliskiego wyciągáli/ á káż=
5:
da Morena záważyłá dwieſcie y pięćdzieſiąt
6:
funtow. Były tám w tey rzece niewiaſty ál
7:
bo pánienki bárzo piękne/ ktore miáły włoſy
8:
ſlicżne áż do kostek. Ty to niewiáſty gdy wi
9:
dziáły ludzi cudzoziemce przez rzekę płynące
10:
chwytháły ie/ á vchwyćiwſzy iákiego mężá
11:
wiodły go do trzćiny/ á tám ſnim cżyniły cie
12:
leſny skutek áż do vmorzenia/ kthore goniąc
13:
Mácedonowie vchwyćili s nich dwie/ ná kto
14:
rych ſie ciáło bieláło iáko ſnieg/ wyſokie były
15:
ná dzieſięć ſtop/ á zęby miáły iákoby pſie.
16:
Iako Alexander przewyciężył cżte=
17:
rzy á dwádzieſciá krolow.
18:
Potym iádąc Alexander vdał ſie nieco máło
19:
w ſtronę wſchodu ſlońcá/ gdzie tham nálazl
20:
lud niecżyſty y ná weyrzeniu ſrogi/ ktorzy po
21:
ſzli s pokolenia ſynow Iafet. Alexander wi=
22:
dząc ich niecżyſtoſć y niewymowną pluga=
23:
woſć wſtydził ſie ich y brzydził ſie imi/ ábowi
24:
iedli wſzelki rodzay gádziny niecżyſt[e]y y ſmro
25:
dliwey/ to ieſt pſy/ myſzy/ węże/ zdechlinę/ y
M iijwſzel


strona: M3v

1:
wſzelki płod ktory ſie ieſzcże nie dobrze wcielił/
2:
y inne wyprotki z żywotow ſmrodliwych zwie
3:
rząt/ vmárłych ludzi nie chowáli ále ie iedli.
4:
Gdi to wſzytko widział Alexander co oni zło=
5:
ſćiwie y nie ſluſznie cżynili/ boiąc ſie áby kiedy
6:
nie weſzli do ziemie ſwiętey áby iey nie zárázi=
7:
li ſwym ſmrodem y plugáſtwem/ proſił bo=
8:
gá wſzechmogąceo áby racżył złącżić dwie go
9:
rze ktore tam były między wſchodem ſlońcá
10:
á między ſtroną połnocną/ á ták przykázu=
11:
iąc zgromádził wſzytki/ niewiáſty ich z dzieć=
12:
mi y ze wſzytkiemi ich namioty/ á wywiodſzy
13:
ie z ziemie wſchodu ſlońcá/ záwarł ie między
14:
gory/ grożąc im y przynagláiąc im áby we=
15:
ſzli w ſtronę gránic wſchodu ſłońcá/ á thám
16:
nie máſz áni wyſcia áni weſcia pocżąwſzy od
17:
wſchodu ſłońcá aż do zachodu gdzieby ktho
18:
miał do nich wnidz álbo oni thám ſtąd wy=
19:
nidz/ Dla tego tedi nátychmiaſt pocżął pro
20:
ſić bogá wſzechmogącego Alexander/ y wy=
21:
ſłuchał iego prozbę/ przykazał bog wſzechmo
22:
gący dwiemá goram ktore zową vbera aqui=
23:
lonis álbo Káſpie gory/ á złácżáiąc ſie przy=
24:
bliżyły ſie do ſiebie iáko ná dwanáſcie łokiet/ á
25:
tám między nimi ſpráwił wrotá wielkie mie
dziáne/


strona: M4

1:
dziáne/ á nád tho zmocnił ie Aſsurym/ co ſie
2:
wykłáda iákoby dawáiąc mocnoſć murowi/
3:
iż gdyby ie chcieli otworzyć nie mogą/ áni ża
4:
dnym żeláżem áni ogniem/ bo gdi ogień vcżi
5:
nić chcą v brony/ nátychmiaſt zágáſnie. A
6:
tak iuż pokuſzáią rozmáitych cżar álbo cżár
7:
nokſięſtwá/ wynálezienia nowego/ chytroſći
8:
rozmáitey/ y diabelskiego wzywánia/ tho im
9:
wſzytko nic nie pomoże/ bo ten lud ieſt bárzo
10:
przewrotni/ złoſćiwy y ſmrodliwy y bogu bár
11:
zo mierziony/ thak iż iuż ſwemi cżáry záſtá=
12:
rzáłemi to zápſowáli y zákazali iż thám z o=
13:
nąd żadnym obycżáiem wynidz nie mogą/
14:
áż gdy będzie Bog racżył we dni oſtátecżne/
15:
wypuſći ie ná ten ſwiát według powieſći E=
16:
zechielá proroká kthory ták mowi/ W dzień
17:
oſtátecżny skońcżenia ſwiátá wyn[i]dzie Gog
18:
y Magog w zięmię Izráhelską ktorzy ſą lu=
19:
dzie y krolowie/ kthore zamknął Alexander
20:
wielki w ſtronách wſchodu ſlońcá y w ſthro=
21:
nach połnocnych/ tho ieſth Gog y Magog/
22:
Moſach y Tubal/ Anog/ Ageg/ Athenal/
23:
Pothim/ Hei/ Libij/ Cunei/ Pharilei/ Cebici/
24:
Lámarchiani/ Chachamij/ Amaharte/ A=
25:
grimardi/ Alan/ Anufagi ktore zową Cino
M iiijcefa


strona: M4v

1:
cefali/ Caribei/ Thasbei/ Philozonici/ Arce=
2:
nei y Salterei. Ci ſą dwádzieſciá y cżterzey
3:
krolowie w tym zamknieniu między gorámi
4:
Potim odiechał precż Alexander do skoń
5:
czenia ziemie do morzá wielkiego Oceáńskie
6:
go/ był tám ná morzu ieden wyſep w ktho=
7:
rym ſłyſzeli ludzie mowiącze Greckim ięzy=
8:
kiem/ Nátychmiaſt tedi Alexander przyka=
9:
zał niekthorym rycerzom ſwym nágo wnidz
10:
w wodę/ áby płynęli do onego wyſpu. Tedy
11:
niektorzy Macedonowie zwlokſzy ſie s ſzat we
12:
ſzli w morze/ á náthychmiaſt rákowie wielcy
13:
wychodząc z głębokoſći morskiey wſzytki s ſo
14:
bą zátopili.
15:
Iako Alexander był podnieſyon od
16:
Gryfow ná wyſokoſć powietrza.
17:
Z onąd ruſzywſzy zaſtępy iechał nád brze
18:
giem morzá Oceańskiego/ przećiw ſthronie
19:
gdzie ſlońce vſtawa w Kozoroſcu známieniu
20:
niebieskim/ á iádąc przez cżterdzieſći dni/ przi
21:
ſzli aż do morzá cżyrwonego/ á tám ſwoie na
22:
mioty rozbili/ byłá tám gorá bárzo wyſoka/
23:
ná ktorą gdy wſzedł Alexander/ widziáło ſie
24:
mu iákoby blisko niebá był. Thedi vmyſlił w
25:
ſwym ſercu ſpráwić tho iákoby go Gryfowie
mogli


strona: M5

1:
mogli podnieſć ná wyſokoſć powiethrza/ A
2:
sſtąpiwſzy z gory przykazał wezwáć do ſiebie
3:
ſtolarzow/ y kazał ſtolec bárzo dziwny ſprá=
4:
wić/ á łáńcuchy zeláznemi mocnie vwięzáć/
5:
áby ták przeſpiecżniey w nim mogł ſiedzieć.
6:
Potym przywiedziono gryfy/ y kazał ie mo=
7:
cnemi łáńcuchy vwięzáć przy onym ſtolcu/
8:
á ná wirzchu ná rożniech mięſo przywięzáć
9:
A ták Grifowie mnimáiąc áby mieli doſiądz
10:
onego mięſa wielkim pędem podnieſli ſie z
11:
Alexandrem wzgorę. Ná tháką záprawdę
12:
wyſokoſć wzlecieli iż Alexandrowi widział ſie
13:
okrąg ſwiátá/ iákoby gumno ná ktorym zbo
14:
że młocą/ a Morze ſie mu widziáło iakoby
15:
ſmok w koło ſtocżony álbo zwity. Potym bo
16:
ska moc záćmiłá Gryfy/ iz gdy mnimáli ná
17:
wyſokoſć lecieć ná niskoſć ziemie sſtępowáli
18:
A thák potym pádli ná iedno pole dáleko od
19:
zaſtępow/ iákoby mogł vbieżeć przez piętna=
20:
ſcie dni/ nie miáł żadney obrazy w onych kra
21:
tach żeláznych/ á thák ledwie z wielką pracą
22:
do zaſtępow przyſzedł.
23:
Iako Alexander pokusił ſye na głę
24:
bokoſć morską.
25:
Potym weſzło tho w ſerce Alexandrowo áby
M vmogł


strona: M5v

1:
mogł doſiądz głębokoſći morskiey/ á tam á
2:
by oglądał rozmáithe rodzáie ryb y morskich
3:
dziwow. Tedi przykazał żeglarzom do ſiebie
4:
przydz/ á kazał im ſpráwić ſąd nieiáki ze skłá
5:
bárzo iáſnego/ thák iżby przezeń przeglądał y
6:
widział wſzytko. Gdi ſie to sſtáło kazał on ſąd
7:
ná łáńcuchu bárzo długim vwięzáć/ á ryce=
8:
rzom mocnym thrzymáć/ á on gdi wſzedł w
9:
on ſąd kazał ſie záwreć drzwicżkámi/ á ſmo=
10:
łą zálać/ á ták ſie puſćił w głębokoſć morską
11:
Będąć tám widział rozmáite ryby y roznych
12:
farb/ máiąc niekthore ſpoſob zwierząt ziem=
13:
skich/ kthore po ziemi w głębokoſći morskiey
14:
iáko inſze beſtie chodziły/ y iadły tham owoc z
15:
drzew ktore ſie w głębokoſći morskiey mnoży
16:
ly/ wielorybowie też y inſze ryby wielkie przy=
17:
chodziły do niego/ á potym vciekáły/ widział
18:
tám inſze dziwy rozmáite o ktorich żadnemu
19:
nie chciał powiedzieć/ dla teo iżby ſie ludziom
20:
widziáły być niepodobne ku wierzeniu. Po=
21:
thym gdi ſie cżás wypełnił iego mieſzkánia w
22:
morzu/ o kthorym był przed tym powiedział
23:
ſwym rycerzom/ wyciągnęli go ná wirzch.
24:
Potym z onąd iecháli nád brzegiem mo
25:
rzá czyrwonego/ á thám ſie położyli ná ied=
nym


strona: M6

1:
nym mieyſcu/ gdzie nálezli niektore zwierzę=
2:
tá máiące ná głowie koſći kárbowáne iáko pi
3:
łá ktorą trą/ á bárzo oſtre iáko miecż/ kthore=
4:
mi okrutnie porażáli lud Alexandrow/ thák
5:
iż też tarcze przebiáli/ zwano ie Iednoroſce/
6:
wſzákże ich pobili 8550.
7:
Ruſzywſzy ſie z onąd/ ciągnęli ná miey=
8:
ſcá puſte do morzá cżyrwonego y do Arabiey
9:
gdzie było wielka wielkoſć więżow/ ktorzy by=
10:
li tákiey wielkoſći iż mieli rogi ná głowach iá
11:
ko báráni/ ktoremi tłumili rycezſtwo Alexan
12:
drowo/ á wſzákże pobili wężow onych niezli=
13:
cżną wielkoſć.
14:
Potym ſtamtąd poruſzywſzy zaſtępy ro
15:
zbili namioty na mieyſcu gdzie było Rynoce
16:
falow bárzo wiele/ ktorzy mieli ſzyie podobne
17:
koniom y rogi wielkie/ zęby tákze/ á z gęby o=
18:
kruthne płomienie wypuſzcżáli. Gdi vyrzeli
19:
zaſtęp Alexandrow poruſzyli ſie gwałtownie
20:
przećiw im. Alexander tedi przeieżdzáiąc ſie
21:
y tham y ſam/ potwirdzał rycerze ſwoie/ áby
22:
w tákowym boiowániu nie oſłábiáli/ á wſzák
23:
że w tym zginęło rycerzow nie máło/ ále też
24:
pobili niemáło Rynocefalow.
25:
Iako koń Alexandrow Bucefalus
26:
zdechł.

strona: M6v

1:
Pothym ruſzywſzy ſie ſtamtąd/ wiecháli
2:
w niektory padoł y w pole/ á tám ſie położyli
3:
mieſzkał tam Alexander z zaſtępem przez kil=
4:
ká dni/ przetho iż iego koń Bucefal był bárzo
5:
chor/ á ták potym zdechł. Gdi Alexander wi
6:
dział koniá zdechłego niewymownie go żáło=
7:
wał/ dla tego iż go wybawiał z rozmáitych á
8:
trudnych nieprzeſpiecżnoſći/ y kazał mu ſprá
9:
wić grob bárzo wielki/ támże ná tym mieiſcu
10:
miáſto zbudował/ ktore ná pámiątkę ſwego
11:
koniá miánował Bucefalon.
12:
Iako Alexander przyiechał do rze=
13:
ki Thyru.
14:
Potym z onąd ruſzywſzy ſie przyciągnął ku
15:
rzece ktorą zową Tyr/ y zábieżeli mu tam lu
16:
dzie oney ziemie/ wiodąc mu w dáry Sło=
17:
niow pięć tyſięcy/ y wozow oſtrych walecż=
18:
nych ſto tyſięcy. Potym odiecháli z o=
19:
nąd y przyciągnęli do páłacu Xerſeſá krolá
20:
Perskiego/ á tám w onym pałácu nálazł ło
21:
żnice pięknie ſpráwione/ byli też tham ptácy
22:
biali ktorzy cżynili znáki z ludzi niemocnych
23:
ábowiem gdy páthrzyli w twarz niemocne=
24:
mu/ tedy powſtał z niemoci/ ále ieſli nie chcie
25:
li pátrzyć/ bez wątpienia táki vmárł.
Potim


strona: M7

1:
Potym z onąd poruſzywſzy ſie iecháł do
2:
Babiloniey/ ktorą pod ſwe páńſtwo podbił/ á
3:
zábiwſzy krolá Bábilońskiego/ vſtháwił tám
4:
ſtároſtę ſwego Nabozardoná/ támże w Bá=
5:
biloniey przez ſiedm mieſięcy áż do ſwey ſmier
6:
ći ſpokoinie mieſzkał. Nátychmiaſt kazał pi=
7:
ſáć liſt do Olimpiey mátki ſwey y do Ariſto=
8:
teleſa miſtrzá ſwego o boiowániu y niebeſpie
9:
cżnoſciach rozmáitych ktore w Indiey poćir
10:
piał/ tákież y o wielkim burżeniu ktore z beſti=
11:
ámi y z rozmáitemi dziwy miewał. Ariſtote
12:
les tákież odpiſał mu ná ten liſt tymi ſłowy.
13:
Krolowi nád krolmi wielkiemu/ y pánu
14:
nád pánuiącemi Alexandrowi Ariſthoteles
15:
ſlużbę ſwoię opowiáda. Gdym ná wáſzych
16:
liſciech boiowánia rozmáite cżythał/ niewy=
17:
mowniem ſie zzumiał/ á ſtąd pocżąłem my
18:
ſlić iże ty w ſobie maſz nieiáką cżąſtkę boſtwá
19:
ábowiemes widział y tegos ſie pokuſzał cżego
20:
by cżłowiek cieleſny nie ſmiał ſie pokuſić/ á
21:
dla tego wielkie á niezmierne dzięki dawam
22:
wſzytkiego okręgu ſwiátá ſtworzycielowi.
23:
Wſzytkos przewyciężył/ żaden ſie ſprzećiwić
24:
nie mogł twemu máieſtatowi/ Błogoſláwie
25:
ni dlá tego ſą kſiążętá twoi/ ktorzy cie ták w
niewy=


strona: M7v

1:
niewymownych nieprzeſpiecżnoſciach ná=
2:
ſladowáli. Potym tegoż cżáſu A=
3:
lexander kazał ſpráwić w Babiloniey Máie=
4:
ſtat złoty/ ktoremu podobien nie był nálezion
5:
ná ſwiecie/ ábowiem ták wiele złotá byli przy
6:
wiezli s ſobą z Indiey y s Perſidiey Grekowie
7:
iże ie mieli zá wzgardzone. Kazał tedy vcży=
8:
nić on ſtholec ná dwánaſcie łokiet wyſoki/ a
9:
przez dwánaſcie ſthopniow Marmurowych
10:
wſtępowano nań/ był bárzo koſztowni[e] y bár
11:
zo miſthernie ſpráwion/ ná dwánaſcie fila=
12:
rzech złotych/ ktory máieſtat ony ſlupy tylko
13:
rękomá trzymáli/ á nád káżdym obrázem al
14:
bo ſlupem były nápiſane imioná dwunaſcie
15:
kſiążąt Alexandrowych/ Sam ſtolec onego
16:
máieſtatu był s Smáragdu/ á ſciány iego z
17:
Topazioná/ á po wſzytkich ſtopniach były ko
18:
ſztowne bárzo kámienie wſzelkiego rodzaiu po
19:
łożone álbo wpráwione/ záſię ná wirchu był
20:
kámień bárzo ſlicżny cżyrwony/ ktory ták w
21:
nocy iako y we dnie ſwiećił/ á po wſzitkim ma
22:
ieſtacie były obrázy ze wſząd ſpráwione/ nad
23:
ktoremi były rymy nápiſáne Greckiemi litera
24:
mi y Laćińskiemi/ to ieſt/ imioná wſzyſtkich
25:
ziem ktore ſłużyły Alexandrowi.
Potim


strona: M8

1:
Potym theż kazał koronę złotą ſpráwić
2:
ze wſzyſtkich rodzáiow kámienia niewymow
3:
nie koſztownych/ a ná niey kazał vcżynić ty=
4:
tuł literámi Greckiemi y Laćińskiemi tym o
5:
bycżáiem. Wſchod y zachod połnocy mi ſlu
6:
ży y południe. Gdyż thák Alexander
7:
mieſzkał w Babiloniey ſpokoinie/ niektora nie
8:
wiáſtá porodziłá ſyná bárzo dziwnego/ ktori
9:
od głowy áż do pępká był ſpoſobu ludzkiego/
10:
ále záſię od pępká áż do nog miał podobień=
11:
ſtwo rozmáitych beſtyi á był żywy/ ona tedy
12:
niewiáſthá przykrywſzy ono dziecię nioſłá ie
13:
potáiemnie do Alexandrá/ ktore gdy vyrzał
14:
bárzo ſie mu dziwował/ y każal nátychmiaſt
15:
wezwáć do ſiebie wieſzcżká/ y vkazał mu on
16:
dziw/ wieſzcżek widząc ten dziw/ weſtchnął á
17:
żáłoſćiwie rzekł/ wielki Ceſarzu przyſzedł cżás
18:
iże iuż ſtego ſwiátá maſz zeydz. Ktoremu Ale
19:
xander/ powiedzmi iáko. Wieſzcżek odpowie
20:
dział/ wielki Ceſarzu połowicá ciáłá kthora
21:
ma podobieńſtwo vmárłego cżłowieká kto=
22:
rąs widział/ známionuie ciebie kthory maſz
23:
podiąć vpad ſmierći/ á záſię połowicá druga
24:
zywa rozmáitych beſtyi/ krole ktorzy po tobie
25:
będą vkázuie/ á ták oni wſzyſcy zá nic nie bę=
dą ſtać


strona: M8v

1:
dą ſtać przyrownánim twoiey wyſokoſći/ y
2:
Máieſtatu twego. Alexander to ſlyſząc sſtał
3:
ſie bárzo ſmutny á płácżąc gorzko to mowił
4:
O Iupiter boże nawyſzſzy/ y dla cżegos dni
5:
moie w máłym cżáſie poſtánowił/ ſluſznoć=
6:
by było ábych ieſzcże dłużey był żyw/ ábych wy
7:
pełnić mogł wielkie rzecży o ktorych moy v=
8:
myſl myſlił/ ále gdyż ſie thobie nie podoba á=
9:
bych ie wypełnił/ proſzę cie áby mię przyyął
10:
zá ſwego poddánego.
11:
Tegoż cżáſu był niektory cżłowiek w Ma
12:
cedoniey imieniem Antipater ſyn Iażonow
13:
ktory ſie ſprzyſiągł z wiele ludem áby zábili A
14:
lexandrá/ ále thego nie mogli vcżynić: ábo=
15:
wiem Olimpia mátká Alexandrowá wiele
16:
kroć mowiłá temu Antipatrowi/ aby ſie wy
17:
ſthrzegał od wielmożnoſći Alexandrowey/ á
18:
ſtąd Olimpia wielkim vdręcżenim byłá po=
19:
ruſzona/ á Antipater myſlił iákoby przez iad
20:
mogł zágładzić Alexandrá.
21:
Iako Anthipater iad kupił y poſlał
22:
ſynowi ſwemu.
23:
Poſzedł thedi Antipáter do lekárzá dobrze v=
24:
mieiętnego/ y kupił v niego trunk bárzo iádo
25:
wity/ kthorego żaden kubek záthrzymáć nie
mogł/


strona: N

1:
mogł/ ále gi w żelazny ſłoiek wlał/ y dał gi
2:
Kaſsandrowi ſynowi ſwemu/ y poſlał go ná
3:
ſlużbę do Alexandrá y rzekł mu áby ſie zmo=
4:
wił z brátem ſwym Roboaſem/ y vmyſlili iá
5:
koby ten trunk podáli Alexandrowi. Był ten
6:
to Roboas álbo iáko inſzy mowią Iobas w le
7:
ciech młodzieniec kthorego Alexander barzo
8:
miłował. Przydáło ſie tego cżáſu iż go Ale=
9:
xander w głowę vderzył bez winy/ á dla they
10:
przycżyny Roboas żáłoſcią poruſzony ku ie=
11:
go ſmierći prżyzwolił.
12:
Pothym gdy Alexander ſpráwował wielkie
13:
gody tamże w Bábiloniey/ á ná nię wſzyſtki
14:
kſiążętá ze wſzech ſtron kazał wezwáć. Gdy
15:
Alexander dniá vmowionego ná godziech
16:
ſiedział s ſwemi kſiążęty/ y byli bárzo weſeli/
17:
Roboas ktory przed Alexandrem ſłużył/ ná=
18:
pełniony złey myſli/ wziął trunk od bráthá
19:
ſwego Kaſandrá y włożył iádu pod pázno=
20:
gieć wielkiego palcá/ á ták gdi miał podáć wi
21:
no s kubkiem Alexandrowi/ pálec on w wi=
22:
nie omocżył. Alexander gdi ſie rozweſelił/
23:
tym więcey picia pożądał. Roboas tedy Ale
24:
xandrowi złoty kubek z iádem podał. Gdi to
25:
Alexander wypił/ nátychmiaſt głoſem wiel=
Nkim záwo=


strona: Nv

1:
kim záwołáł mowiąc/ wſpomoſzcie wſpmo
2:
ſzcie/ á skłoniwſzy ſie ná práwą ſtronę/ zdáło
3:
ſie mu iákoby miecżem iego wątrobę przebo=
4:
dziono/ á wſzákże zátrzymawſzy ſie málucż=
5:
ko ſćirpiał boleſć/ y powſthał od goduiących
6:
mowiąc/ proſzę was bądzcie weſeli. Oni ſie
7:
też nie mniey záſmućili/ powſtawſzy od ſto=
8:
łow ſtali wſzyſcy przed nim/ áby ták dokońcże
9:
nie widzieli. Alexander potym wſzedł do
10:
łożnice y ſzukał iákiego piorká áby wpuſćiw=
11:
ſzy w gárdło mogłby wzięty iad wyrzućić.
12:
Kaſander záſię podał mu piorko thymże ia=
13:
dem pomazáne/ á on wpuſćiwſzy piorko w
14:
gárdło áby mogł zrzućić/ tym więcey przyię
15:
ty iad pocżął go dręćić. Tedi kazał niektore=
16:
mu áby otworzył drzwi páłácowe ktore były
17:
ku rzece Eufraten/ á ták oney wſzytkiey no=
18:
cy nie ſpał. Gdy było o poł nocy podnioſl ſie
19:
s ſwego łożá á kágániec ktori przed nim ſwie
20:
ćił zágáſił/ ále iż nie mogł chodzić/ thákże ná
21:
ręku y ná nogach ſzedł ku vlicżce ktorą cho=
22:
dzono do rzeki/ áby ſie tam vtopił. Tedy ná=
23:
tychmiaſt żoná iego Roxana zá nim biegłá/
24:
á przypadſzy do niego pádłá nań/ obłápiwſzy
25:
go pocżęłá rzewno płákáć mowiąc/ ty mnie
26:
nędzną opuſzcżaſz pánie Alexander/ á idzieſz

strona: N2

1:
áby ſie ſam zábił. Rzekł do niey/ proſzę cie Ro
2:
xana miła moiá/ áby nikt nie wiedział doko=
3:
nánia mego. Zatym go wiodłá do łożnice á
4:
obłápiáiąc go cáłowáłá y płákáłá bárzo rze=
5:
wno mowiąc/ ieſliże iuż koniec żywotá tweo
6:
proſzę rozrządz wżdy nas. Náthychmiaſt
7:
wezwawſzy Simoná piſarzá ſwego kazał ſie
8:
wieſć do wiecżernice/ á zgromadziwſzy wſzyt=
9:
ki kſiążętá ſwoie kázał piſac teſtáment.
10:
Teſtament Alexandrow.
11:
Proſimy cie Ariſtoteles namilſzy miſtrzu
12:
náſz/ ábys z náſzego skarbu rozdał między ká
13:
płany Egipskie/ ktorzy przy koſcielech ſłużą
14:
tyſiąc funtow złotá. Ale iż zá żywotá mego
15:
myſliłem kthory miał pánowáć po ſmierci
16:
moiey/ ſthroż ciáłá náſzego y rzędzici[e]l waſz
17:
niechaj będzie/ Teſtament moy zawżdy przed
18:
ocżymá mieicie/ Záſię ieſli Roxana porodzi
19:
ſyná niechay pożywa páńſtwá y Ceſarſtwá
20:
naſzego/ á imię iemu iákie chcecie daycie/ A
21:
ieſliże dziewkę/ niechay Macedonowie wybio
22:
rą ſobie krolá/ á oná niechay iemu będzie da=
23:
ná zá żonę. Roxana żoná moiá niechay bę
24:
dzie wolná we wſzitkim páńſtwie moim. Pto
25:
lomeus Egipth niechay rządzi/ á Kleopatrę
N ijktorą


strona: N2v

1:
ktorą był ociec moy poſlubił ſobie zá żonę/ nie
2:
chay wezmie zá małżonkę/ á nád tho náde=
3:
wſzytkiemi kſiążęty pod wſchodem ſlońcá áż
4:
do miáſtá Baktri niechay otrzyma kſięſtwo
5:
y w kroleſtwie Perskim niechay pánuie. Kle
6:
oter Murzyńskiego páńſtwá niechay poży=
7:
wa. Anthiochus w Syriey aż do zamknie=
8:
nia Gog y Mágog. Arrideus niech trzyma
9:
Peloponeńskie práwá. Artiſtus niech dzier=
10:
ży Indią. Nichanor Selewkom niech pá=
11:
nuie/ y Eleſpont niechay trzyma. Yzmá=
12:
has Węgierskie kroleſtwo. Haulus Arme=
13:
nią. Liochus Dalmacią y Sicilią. Sy=
14:
mon piſarz moy Kapadocią y Pelagonę.
15:
Kaſander y Roboas niechay trzymáią áż do
16:
rzeki Sol. Antipater ich ociec w Ciliciey nie
17:
chay pánuie. Gdy then teſtament byl
18:
piſan przed Alexandrem/ náthychmiaſt ſie
19:
sſtáły gromy/ łyskánie y drzenie ziemie wiel=
20:
kie/ á drżáłá wſzytká Babilonia/ tedi po wſzy
21:
ſtkim ſwiecie był roznieſion głos o ſmierći Ale
22:
xandrowey. W then cżás wyiecháli wſzyſcy
23:
Macedonowie z ziemie ſwey y przybiegli do
24:
dworu Alexandrowego/ á pocżęli wołáć mo
25:
wiąc/ wiedzcie o tym pánowie/ ieſli nam nie
26:
vkażecie Ceſarzá náſzego/ wſzytki was pobije

strona: N3

1:
my. Vſliſzawſzy Alexander ſzmer wielki mię
2:
dzi ludzmi pytał co ſie to dzieie? Odpowiedzie
3:
li pánowie/ zebráli ſie wſzyſcy Macedonowie
4:
zbroini á mowią/ iż ieſliby was nie widzieli
5:
my wſzyſcy poginiemy od ręku ich. Gdi to v=
6:
ſłyſzał Alexander kázał ſie wynieſć ná ganek/
7:
Potym otworzono vlicżki y przykazał Ale=
8:
xander áby wſzyſcy Mácedonowie przedeń
9:
przyſzli. Gdi ſie zeſzli do niego/ thedi ie pocżął
10:
nápominać áby wſzyſcy ſpokoinie żyli. A
11:
Macedonowie wołáli s płácem/ wielki Ceſa
12:
rzu vſtaw to międzi námi kto po ſmierći two
13:
iey ma nam roskázowáć. Ktorim Alexander
14:
Mężowie Macedońſcy kogokolwiek chcecie
15:
mieć/ tego potwirdzam. A oni odpowi[e]dzie=
16:
li iednoſtaynym głoſem/ áby im wybrał Per
17:
dikę bormiſtrzá ich. Thedi przykazał Perdice
18:
przed ſię przyſć/ á iemu wſzitko kroleſtwo má
19:
cedońskie polećił/ y dał mu Roxanę żonę ſwo
20:
ię y wſzytko rycerſtwo mu polećił.
21:
Potim pocżął wſzytki Mácedony káżdego z
22:
oſobná cáłowáć/ á wzdycháiąc płákał gorzko
23:
był ná onym mieiſcu płácż ták wielki/ iż iáko
24:
grom był ſlyſzan. Dziwna rzecż iż nie thylko
25:
ludzie płákáli ták wielkiego Ceſarza/ ále ſie y
N iijſlońce


strona: N3v

1:
Słońce záćmiło w ten cżás y wſzytki żywio=
2:
ły práwie ſie záſmućiły. Niektory cżło=
3:
wiek imieniem Solencius ſtał blisko łożá A
4:
lexandrowego/ ten z wielkim płácżem mouił
5:
wielki Ceſarzu czo my po twey ſmierći będzie=
6:
my cżynić/ Filip ociec twoy dobrze kroleſtwo
7:
trzymał/ ále ſzcżodrobliwe skutki twoie ktho
8:
może wyſławić? Tedy Alexander podnowſzy
9:
ſie ná łożu y ſiádł/ á vderzywſzy ſie w vſtá po
10:
cżął rzewno plakać/ á Macedońskim ięzy=
11:
kiem ták mowił/ Nieſtetys mnię nędznemu
12:
Alexander vmiera/ á Macedonia ſie vmniey
13:
ſza. Zathym wſzyſcy Macedonowie pocżęli
14:
wielkim głoſem wołáć płácżliwie mowiąc/
15:
lepieyby nam było wſzytkim pomrzeć nizli wi
16:
dzieć ciebie przed náſzą oblicżnoſcią vmieráią
17:
cego/ wiemy to iż po ſmierći twey kroleſtwo
18:
náſze będzie roſproſzono/ nieſtetys nam nędz
19:
nym/ gdzie opuſćimy páná náſzego Alexan
20:
drá. O miły Alexander przecż od ſwych Má
21:
cedonow precż odchodziſz? Alexander też cżę
22:
ſtokroć płácżąc á wzdicháiąc mouił. O Má
23:
cedonowie namilſzy/ iuż od thychmiaſt imię
24:
wáſze nád pogány nie będzie pánowáło.
25:
Tedy Macedonowie pocżęli wołáć/ Pánie
Alexan


strona: N4

1:
Alexander tys nas wiodł do Perſidiey Arabi
2:
ey y Indiey áż do wſchodu Słońcá/ á the=
3:
raz przez nas odchodziſz/ dla cżego teraz od=
4:
chodziſz od nas? wiedz nas pánie s ſobą gdzie
5:
kolwiek ſie obroćiſz.
6:
W ten cżás poſlał Alexander do Athe=
7:
ny koronę złotą do koſciołá Appolinowego/
8:
y ſzátę złothą bárzo koſztowną y ſtolec złoty.
9:
Tákież y do wſzyſtkich koſciołow przykazał do
10:
nieſć Melodińską ziemię y Mirrę/ y ziemię
11:
Teglodicką/ á przykazał áby po ſmierci tym
12:
ciáło iego było pomázano. Abowiem powia
13:
dáią iż temi dwiemá rzecżámi ciáło pomázá
14:
ne/ bywá záchowáne krom żádnego náru=
15:
ſzenia. Potym przykazał Ptolomeuſowi/ á=
16:
by w Alexandriey złothy grob iemu dał ſprá=
17:
wić/ á ták nátychmiaſt przed wſzytkiemi wi=
18:
dzącemi vmárł.
19:
Gdy Alexander vmárł/ Kſiążęthá pod=
20:
nieſli ciáło iego/ á przybráli ie w ſzáty krolew
21:
skie/ á włożywſzy koronę złotą ná głowę ie=
22:
go/ położyli go w wozie Ceſarskim/ ktorego
23:
Kſiążętha ſami ſobą wiezli od Bábiloniey áż
24:
do Alexandriey/ á Ptolomeus wielkim gło=
25:
ſem wołał mowiąc/ Nieſtetyſz mnie Alexan
N iiijder


strona: N4v

1:
der mężu namocnieyſzy/ iákos ich wiele w ży
2:
wocie będąc zágubił/ thákże ich y po ſmierći
3:
wiele zábiyaſz. Rycerze też Alexandrowi plá
4:
káli idąc áż do Alexandriey. Potym vcżyni=
5:
li pogrzeb známienity/ á pochowáli ciáło
6:
iego w grobie bárzo wyſokim á miſter=
7:
nie ſpráwionym/ y niewymo=
8:
wnie koſztownym. (Rycina)
9:
O ſtanie Alexandrowym.
10:
Był Alexander ſtanu ſredniego/ dłudiey ſzy=
11:
ie/ ocży iáſnych/ iágody oblicża iego ku łáská
12:
woſći miernie zápalone/ y inſze cżłonki iego
13:
byly pocżeſnoſcią okraſzone. Ty látá były ży
14:
wotá iego trzydzieſći y dwie lecie y ſiedm mie=
ſięcy/


strona: N5

1:
ſięcy. Oſmenaſtego roku od národzenia ſwe
2:
go pocżął walcżyć/ á przez dwánaſcie lat mę
3:
znie boiował. W ſiedmi lat podbił pod páń=
4:
ſtwo ſwoie wſzytko pogańſtwo. Národził ſie
5:
oſmego dniá kſiężycá Stycżniá/ á vmárł
6:
cżwartego dniá kwietniá. Zbudował dwá=
7:
naſcie miaſt w ktorych áż dotychmiaſt ludzie
8:
przebywáią.
9:
Imiona miaſt ktore Alexander zbu
10:
dowal.
11:
Pirwſze miáſto Alexandriá Ypuſwitas.
12:
Wtore Yepiperum.
13:
Trzecie Alexandria Sithia.
14:
Cżwarte Erkuſtria.
15:
Piąte Ymiteon.
16:
Szoſte Alexan. Bucefalon v rzeki Silon.
17:
Siodme v rzeki Thygris.
18:
Oſme Babilon.
19:
Dziewią. Alexandria v Troady.
20:
Dzieſiąte Maſagetas.
21:
Iedennaſte Yprexiaton.
22:
Dwánaſte Egipt.
23:
O pogrzebie Alexandrowym.
Cżyta


strona: N5v

1:
Cżytáliſmy o pogrzebie Alexandrowym ko=
2:
ſztownym/ do kthorego wiele ſie było zeſzło
3:
Mędrcow/ s ktorych ieden ták rzekł. Alexan
4:
der ze złotá vcżynił skarb. Drugi rzekł/ wcżo
5:
ráyſzeo dniá nie doſyć miáł we wſzytkim ſwie=
6:
cie/ á dzis we cżterzech łokciách plothná ma
7:
doſyć. Drugi rzekł/ wcżorá ludziom roská=
8:
zował/ á dzis iemu ludzie. Drugi/ wcżorá
9:
wiele ich mogł od ſmierći wybáwić/ á dzis á=
10:
ni iego duſzá nic nie pomogłá. Drugi/ wcżo
11:
rá wiodł zaſtęp z miáſtá/ á dzis od nich ieſth
12:
wiedzion ná pogrzeb. Drugi/ wcżorá ziemię
13:
dręcżył/ á dzis go ziemiá dręcży. Drugi/
14:
wcżorá ſie go ludzie bali/ á dzis go má
15:
ią zá wzgárdzonego. Drugi/
16:
wcżorá miał przyaciele y nie=
17:
przyaciele/ á dzis ma wſzy
18:
tki iednákie.

strona: N6


:
grafikaALEXANDER MAGNVSnapis na pieczęci w odbiciu lustrzanym
1:
Drukowano w Krakowie v He=
2:
leny Florianowey. Roku od
3:
narodzenia panſkiego
4:
M. D. L.