[zaloguj się]
[pdf]

BURZENIE (24) sb n

burzenie (23), borzenie (1) BielSpr.

Teksty nie oznaczają ó oraz é.

-enie (22), -ęnie (2); -enie : -ęnie StryjKron (6 : 2).
Fleksja
sg
N burzeni(e)
G burzeniå
D burzeniu
A burzeni(e)
I burzeni(e)m, burzenim
L burzeniu

sg N burzeni(e) (5). ◊ G burzeniå (5). ◊ D burzeniu (2). ◊ A burzeni(e) (5). ◊ I burzeni(e)m (2), burzenim (1); -(e)m BudBib; -(e)m: -im NiemObr (1 : 1). ◊ L burzeniu (4).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w. s.v. burzyć się.

1. Niszczenie, pustoszenie, rujnowanie, napadanie; depopulatio Calep, Cn; internecio Mącz; demolitio, direptio, disperditio disturbatio, eversio, excidio, excidium, excisio, inflammatio, populatio, ruina, vastatio, vexatio Cn (16): o ſtraſzliwem á okrutnem burzeniu tichto Tatarow. MiechGlab 5, **6, s. 17; HistAl M7; Mącz 243d; BudBib Ez 38/7; Depopulatio – Puſtoſzenię, burzenię, rozchwicenię. Calep 308a.

burzenie czego (9): ſtrzelbę ku borzeniu muru ſtánowić. BielSpr 63v; ná burzęnie Litwy Konradá Sutsfertá wypráwił StryjKron 308, 335, 437, 487, 617, 697 (8).

2. Zwalczanie poglądów, negowanie, prześladowanie ze względów religijnych [czego] (3): NiemObr 93, 141; nietylko wtym mabydz zachowąn zeby Krwie przelania przestrzegać, ale tez zadnego vblizenia Kosciołow Cerkwi Zborow burzęnia wszelakiey religiey czynic niemamy. ActReg 43.
3. Buntowanie, podburzanie, podżeganie; turbarum concitatio, seditio Cn (2): Krol tho burzenie [panow i szlachty przez Skarbimira] obacżył poimał go y dał do więźienia BielKron 352v.
4. Bunt, buntowanie się, burzenie się [przeciw komu] (3): Burzenie poddánych przećiw pánom á przełożonym. KromRozm I D, B4. Cf Szereg.

burzenie na kogo: Heretyckie burzenie ná kápłaná naywyſzſzego. SkarŻyw 492.

Szereg: »rozruchy a burzenie«: [skąd urosły] rozruchy á burzenya chłopſtwá y poddánych przećiw vrzędom y pánom ſwym KromRozm I D.

Synonimy: 1. pustoszenie, wykorzenienie; 3. rozruch.

Cf BURZYĆ, BURZYĆ SIĘ

ZZie