Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: CIELISTOŚĆ

Następne hasło: 2. CIELISTY »

1. CIELISTY (21) ai

e jasne.

[comp cielistszy (Linde).]

Fleksja

sg
m	N	cielisty	f	N	cielistå, cielist(a)	n	N
	G	cielist(e)go		G	cielist(e)j		G
	I			I	cielistą		I	cielist(e)m

pl
N	subst	cielist(e)
G		cielistych
D		cielistym
L		cielistych

sg m N cielisty (5). ◊ G cielist(e)go (2). ◊ f N cielistå (1), cielist(a) (1). ◊ G cielist(e)j (3). ◊ I cielistą (2). ◊ n I cielist(e)m (3). ◊ pl N subst cielist(e) (1). ◊ G cielistych (1). ◊ D cielistym (1). ◊ L cielistych (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVII w. (z Cn).

Znaczenia

Przymiotnik od „ciało”
- 1. Mający dużo ciała, mięsisty (9)
- 2. Mający barwę ciała, bladoróżowy (12)

Przymiotnik od „ciało”:

1. Mający dużo ciała, mięsisty; corpulentus Mącz, Calep, Cn; corporeus Mącz; carnosus, carnulentus, corporatus, curatus, musculosus, pulposus, torosus Cn (9): Vargy czeruone a nyeyako oth pyeſnale albo czyelyſte tak yſz nyſſa uarga uyączſfa byla nyſzly uyſſa PatKaz III 121v; Corpulentus, Cieliſty/ Krępy/ Tyłowity/ Tłuſty. Mącz 66b, 66b; tákiém deſcenſam w ludźách [!] ćieliſtych/ (á pewnie nie w wywiędłych) bárzo bywaią pomocné Oczko 14; SkarŻyw 544; Calep 262b, 1075b.

Szereg: »cielisty a tłusty« [szyk 1 : 1] (2): PatKaz III 118v; Ale zaſię ludziom cieliſtym zbytnie á thłuſtym niedobry ieſt pokarm cżeſty ku iedzeniu FalZioł III 25b.

2. Mający barwę ciała, bladoróżowy; rutilus Mącz; carnosus, roseus Cn (12): Szata Teleti czieliſtei albo czerwonei wzorziſtei w koſtki WyprKr 61; SPodniczka Atlaſu czieliſtego, sobolmy podszita WyprKr 74; Szat Adamaſkowich czeliſtych, kaſda szata z oſmiu bramow zlotoglowowich skitayką zieloną a bialą na oſm panien i na 2. karliczj WyprKr 89; Na obiczie po oboczne kolo loza przi ziemi ſtuk. 2, plotnem czeliſtem podsite WyprKr 100, 39, 63, 75, 89, 99, 100, 103v; Lana Canusina cuius color rutilus, Báwełna cieliſta. Mącz 34b.

Synonimy: 1. krępy, miąższy, mięsisty, tłusty, tyłowity.

Cf CIAŁOWITY