Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: CZEKAJĄC

Następne hasło: 1. CZEKAN »

CZEKAJĄCY (19) part praes act

czekający (17), czekając (2); czekający OpecŻyw, WróbŻołt, Leop (3), RejPos (2), BudBib (2), ModrzBaz, LatHar (4), WujNT (3); czekając BielKron (2).

e prawdopodobnie jasne (tak w czekać itp.); a jasne.

Fleksja

sg
m	N	czekający	f	N		n	N
	G	czekając(e)go		G			G	czekając(e)go
	A	czekając(e)go		A	czekającą		A
	I	czekającym		I			I

pl
N	m pers	czekający, czekając
N	subst	czekając
G		czekających
D		czekającym
A	m pers	czekając(e)
A	subst	czekającé

sg m N czekający (3). ◊ G czekając(e)go (3). ◊ A czekając(e)go (1). ◊ I czekającym (1). ◊ f A czekającą (1). ◊ n G czekając(e)go (1). ◊ pl N m pers czekający (1) WróbŻołt, czekając (1) BielKron. subst czekając (1). ◊ G czekających (2). ◊ D czekającym (2). ◊ A m pers czekając(e) (1). subst czekającé (1).

Sł stp notuje, Cn, Linde brak.

Znaczenia

1. Będący w pogotowiu, oczekujący (6)
2. Spodziewający się, wyglądający, oczekujący (11)
- a. W funkcji rzeczownika (2)
3. Odkładający, zwlekający (2)

1. Będący w pogotowiu, oczekujący; exspectans Vulg (6): y ſtał lud cżekáiący/ y z nim náśmiewáli ſię z niego árcykápłani/ y mowili LatHar 725.

czekający kogo, czego (3): OpecŻyw 166v; á tám woyſko położył/ gdzie tám nád rzeką były Woyſká Fráncuzow cżekáiąc Szwáncárow BielKron 222v; Były theż przy nim/ Anná kſięzná Mázowiecka y Elżbietá krolewná ſioſthrá/ cżekáiąc przyiázdu ich. BielKron 408v.

czekający na kogo, na co (2): á wy podobni ludźiom czekáiącym ná páná ſwego áż ſię z god náwroći WujNT Luc 12/36, przedm 37.

2. Spodziewający się, wyglądający, oczekujący; exspecans Vulg (11): Idźćie poſlowie prętcy [...] do narodu cżekáiącego á potłocżonego Leop Is 18/2, 18/7 [2 r.]; LatHar 79.

czekający kogo, czego (4): WróbŻołt tt2v; ábyś racżył weſołą twarzą poyźrzeć ná ſługi twoie/ ſłużby imieniá twego świętego cżekáiące LatHar 95. Cf. Wyrażenia.

Wyrażenia: »z chęcią [czego] czekający« (1): wyieżdzáią przećiw nieprzyiaćielowi/ nioſząc [!] ná ſobie płácż á nárzekánie poſpolſtwá/ życżącego im tego/ áby ſię nigdy niewroćili/ á z wielką chęćią iákiey odmiány w rzecżách cżekáiącego. ModrzBaz 102v.

»[kogo] z radością czekający« (1): pewnie oglądaſz Páná ſwoiego ná práwicy Bogá Oycá ſthoiącego/ á ciebie z wielką rádoſcią cżekáiącego RejPos 24v.

W przen [kogo] (1): Pánie Boże moy [...] rácż mi dáć [...] ſtátecżność ćiebie wiernie cżekáiącą LatHar 23.

a. W funkcji rzeczownika (2):

czekający kogo (1): Dobry Iehowá cżekáiącym go BudBib Thren 3/25.

czekający w czym (1): Pociechá z wiárą cżekáiących w vpadkoch ſwych. RejPos 74 marg.

3. Odkładający, zwlekający; tardus PolAnt (2):

Wyrażenie: »długo czekający« (2): Y wołał: Iehowá/ Iehowá/ Bog Miłoſierny y Milośćiwy długo cżekáiący/ y obfity włáſce y wprawdzie. BudBib Ex 34/6; WujNT Yyyyyv.

Synonimy: 1. nadziewający się; 2. żądany; 3. leniwy, nieskwapliwy, odkładający, opieszały.

Cf CZEKAĆ