[zaloguj się]
[pdf]

DOBROTA (20) sb f

Oba o prawdopodobnie jasne; a jasne.

Fleksja
sg
N dobrota
G dobroty
A dobrotę
I dobrotą

sg N dobrota (5). ◊ G dobroty (4). ◊ A dobrotę (9). ◊ I dobrotą (2).

Sł stp notuje, Cn s. v. dobroć, Linde XVII w.

Łaskawość, dobroć, skłonność do dobrego; bonitas, integritas, probitas Cn (20): Widząc Xánt iego proſtotę/ Náwroćił śię ná dobrotę BierEz D3; dobrota duſze iego wiele kraſi, iego twarzy przydawa. BielŻyw 74, 19, 119, 144, 157; RejRozpr B3v; Y iakoż bych ia muſiał być też tey niecznoty Bych miał kiedy prżepomnieć tey pańskiey dobroty RejJóz L2, H3v; RejKup p5v; Naſzczṕże w nie [w swoje ciało] gáłązek z rozumu á s cnoty/ Z wiáry/ s Páńſkiey boiáźni/ á s ſzcżyrey dobroty. RejWiz 194v; ArtKanc 111.

W przeciwstawieniu: »dobrota ... okrutność« (1): dobrota ieſt pokoy, ale okrutnoſć zły ziſk. BielŻyw 19.

Przysłowie: A práwie przed ſwą dobrotą Máło nie zoſtał gołotą RejRozpr B3.
Szeregi: »ni cnota ani dobrota« (1): Nic ſie nie rozmyſláią ni ná zadną cnotę/ Ani ná Páńſką táką niezmierną dobrotę RejWiz 175v.

»dobrota, (a) łaska« [szyk 1 : 1] (2): BierRaj 20; A by nas ſtrách nie ruſzył/ ma nas ruſzyć cnotá/ A thá nierozmierzona łáſká á dobrotá RejWiz 122.

Wyrażenia przyimkowe: »dla dobroty« (2): Wſſytky tego ſwiata cznoty Ktore on dlia ſwey dobroty Za nas Ojczu offierował RejKup Sv.

»prze(z) dobrotę« (2): BierRaj 20; rácż przywieść lud ſwoy w iednotę/ vcżyń to prze ſwą dobrotę. ArtKanc K13.

a. Wartość, znaczenie [czego] (1): WAżmyſz iákwielka dobrotá/ vmęczenia Iezu Kryſtá ArtKanc E3.

Synonimy: łaskawość, miłosierdzie, miłościwość, miłość, życzliwość.

Cf DOBRO, DOBROĆ, [DOBROŚĆ], DOBROTLIWOŚĆ, DOBROTWA

LW