[zaloguj się]
[pdf]

DOKONYWAĆ (19) vb impf

Oba o oraz a jasne.

Fleksja
inf dokonywać
indicativus
praes
sg pl
1 dokonuję
2 dokonywåcie
3 dokonywå dokonywają
praet
sg
3 m dokonywåł
fut
pl
3 m pers będą dokonywać
imperativus
sg
2 dokonywåj

inf dokonywać (2). ◊ praes 1 sg dokonuję (1). ◊ 3 sg dokonywå (4). ◊ 2 pl dokonywåcie (1). ◊ 3 pl dokonywają (3). ◊ praet 3 sg m dokonywåł (3). ◊ fut 3 pl m pers będą dokonywać (1). ◊ imp 2 sg dokonywåj (1). ◊ part praes act dokonywåjąc (3).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w. s.v. dokonać.

1. Kończyć, doprowadzać do końca; absolvere, complere, concludere, conficere, consummare, exigere, explere, finire, impetrare, finem a. exitum a. ultimam (extremam) manum imponere, peragere, perducere, perficere, perpetrare, supplere Cn (14):

dokonywać czego (9): OrzQuin I4 marg; GrzegŚm 53; BOiuy mocno ná tym plácu oſtátniem/ á ſzćia ſwoiego dokonyway KarnNap Fv. Cf Zwrot.

W przeciwstawieniach: »poczynać (a. zaczynać) ... dokonywać« (4): Kácérzowie poczynáią ále nie dokonywáią budowánia ſwégo. OrzQuin I4 marg; ActReg 32; Tákeśćie bezrozumni/ że począwſzy duchem/ teraz ćiáłem dokonywaćie [cum spiritu coeperitis, nunc carne consummemini?]? WujNT Gal 3/3, Cccccc3.

Zwrot: peryfr. »dokonywać żywota (swego)« = umierać (6): A drugiego cżłowieka ſmętnego/ [Pan wysłuchać raczył]/ ktorego ſługá iuż dokonywał żywotá ſwoiego RejPos 45v, 241v, 254v, 255v, 256; á iuż práwie dokonywáiąc żywotá wiekutego [!] [...] nie zániechał wzywáć Páná y odkupićielá ſwego CzechRozm 198v.
a. Umierać, rozstawać się z życiem (2): on w wielkim śćiſnieniu/ á práwie iuż dokonywáiąc/ iáko w záchwyceniu to mowił CzechRozm 198v; GostGospSieb +4v.
2. Czynić, spełniać, wykonywać; efficere Calep [w tym: czego (3)] (4): Słuchaymyſz iuż o thym co będzye Pan náſz ná on cżás cżynić rácżył/ gdy będzye chciał dokonywáć oſtátecżnieyſzych ſpraw ſwoich. RejAp 161, 92; Potym Biſkupi wſzyſczy klęknąwſzy thoż ſpiewáią nád nim/ a Kántorowie dokonywáią Letániey StryjWjaz D2v; Calep 351a.
3. Rozstrzygać [czego] (1):
Szereg: »kończyć i dokonywać« (1): y przed nimi [będzie wolno] kończyć y dokonywáć ſwéy áppelláciiéy [finire, et decidere suam appellationem JanStat 1022] SarnStat 956.
4. [Dobijać, unicestwiać: Wiek moy minął [...] wynędzonem był ſuchothámi/ ode dniá áż do nocy dokonywałeś mię [consumes me]. BibRadz Is 38/12 (Linde).]

Synonimy: 1. kończyć; 2. odprawiać; 3. rozstrzygać.

Formacje pochodne cf KONAĆ.

SB