[zaloguj się]
[pdf]

2. DOSTAĆ (24) vb pf

o oraz a jasne.

Fleksja
inf dostać
praet
sg
2 m -eś doståł
3 m doståł
imperativus
sg
2 dost(o)j

inf dostać (7). ◊ fut 1 sg dostoję (1). ◊ 3 sg dostoi (9). ◊ 3 pl dostoją (1). ◊ praet 2 sg m -eś doståł (2). ◊ 3 sg doståł (3). ◊ imp 2 sg dost(o)j (1).

Sł stp notuje, Cn s. v. dostaję, Linde XVI – XIX w.

Dopisać, dotrzymać, podołać, stawić się; wytrzymać, zastosować się; constare, non cedere, obtinere, stare, subsistere, sustinere Cn (22): Tergiversator, Spáchacz/ który zwłaſzczá nie chce doſtáć. Mącz 450a; Ktoby go chciał doſwiádſzyć ręcżę że doſtoi/ By też był y Eglonem náſz ſie go nie boi. PaprPan Z, R2; Z dworſkimi Poétámi zetrzeć ſię kęs ſkuſzę. W cżym nie wiem iezliże tu doſtoię potężnie/ Ale zá to przyrzekam że ſię potkąm mężnie. CzahTr C4v.

dostać komu, czemu (10): Niechay nam ten nicz niegrozij Niechai ſyę ſam wieczey boij Bo mu kążdy znas doſtoij RejKup v2v; OrzList f4v; Mącz 407c; KochMon 20; cnoćie ślácheckiey ma być ták wiele pozwolono/ áby im wierzono/ że oni okrom poimánia ſtáwią ſię do ſądu/ á wſzytkiemu co práwo naydźie doſtoią [iudicio se staturos et iudicatum soluturos] ModrzBaz 85. Cf »prawu dostać«.

dostać przed czym (1): A on drży á nie ma cżáſem cżym zákryć nędzney głowy ſwoiey/ bo nie może doſtáć przed zbytki twoiemi. RejPos 192.

Zwroty: »placu dostać« = sustinere impetum, tenere locum, statim rem gerere, non cedere irruentibus Cn (8): Temu iednemu/ nietylko Sárnicki/ [...] ále wſzytká tá Ordá nowowiernikow tych/ plácu nigdy niedoſtoi. OrzList f4v; Nie śmiałeś placu dostać Menelausowi, Poznałby był jakiemuś żonę wziął mężowi. KochMon 20; Plácu nie doſtáć, ieſt ſromotna, y hániebna rzecz, y winien ſie ieden drugiému o to ſpráwić gdyby mu zádał, ze niedoſtał plácu. SarnStat 449, 142, 449 [3 r.], 643.

praw. »prawu, prawa dostać« = iudicatum solvere Modrz; parere iuri JanStat [szyk zmienny] (5 : 2): á tám gdy ſtánie przed Stároſtą/ tedy ma rękoymie ſtáwić iż práwu doſtoi. UstPraw H4, E2, E3; Vindiciis ac sacramentis petere, zędáć tego ná ſądzie áby kto przyſiągł práwu doſtáć/ to yeſt wypełnić co práwo skáże. Mącz 86a; ModrzBaz 84v; który nieośiádły ſtánąwſzy przed Stároſtą/ rękóymią poſtáwi/ álbo śiedźieć będźie/ iż doſtoi práwá. SarnStat 524, 1161.

*** Bez wystarczającego kontekstu (2): Parere, Doſtáć/ nágotowáć. Mącz 278b, 429c.

Formacje pochodne cf STAĆ

Cf 2. DOSTANIE

TK