[zaloguj się]
[pdf]

DOŚWIADCZAĆ SIĘ (14) vb impf

doświadczać się (11), doświaczczać się (3); doświadczać się Mącz, RejPos (3), BiałKat, CzechRozm (4), LatHar, PaxLiz; doświaczczać się Calep (3).

-dcz- (11), -cz- (3).

się (13), sie (1).

o jasne; -wiad- (7), -wiåd- (4); -wiad- BiałKat, LatHar; -wiåd- Mącz, PaxLiz; -wiad- : -wiåd- RejPos (2 : 1), CzechRozm (3 : 1); końcowe a jasne.

Fleksja
inf doświadczać się
indicativus
praes
sg
1 doświadczåm się
praet
sg
1 m -m się doświadcżał
imperativus
sg
2 doświadczåj się

inf doświadczać się (8). ◊ praes 1 sg doświadczåm się (4). ◊ praet 1 sg m -m się doświadcżał (1). ◊ imp 2 sg doświadczåj się (1).

Sł stp s.v. doświadczać, Cn brak, Linde bez cytatu.

1. W funkcji strony zwrotnej: Poddawać siebie próbie, badać, kontrolować siebie; roztrząsać swoje sumienie (9): W trzeciey cżęści ſłyſzeliſmy/ iáko ſie cżłowiek ma doſwiadcżáć/ z doſwiádcżenia godność pochodzi. RejPosWiecz3 99, 97v; Przeto Páweł S. każe ſye doświádczáć/ ſumnienie oczyśćiwſzy BiałKat 336; LatHar 189.

doświadczać się w czym (4): Iáko ſie cżłowiek ma doſwyádcżáć w hárdosći ſwey. RejPos 228v marg; A gdźie o tym nápiſano áby ſie w wierze doświádcżáć potrzebá? CzechRozm 268v, 268, **6.

Zwrot: »doświadczać się sam siebie« (1): doświadcżay ſie ty ſam ſiebie ieſliżeś ieſt w práwey wierze. CzechRozm 253.
2. Badać coś; przekonywać się o czymś (5): Experior, experiri, Doſwiadczam ſie/ skoſztuyę. Mącz 279a; Deprehendo, comprehendo, animadverto, agnosco, comperio ‒ Doznawąm ſzie doſzwiaczam ſzie. Calep 309a, 393a, 954b.

doświadczać się czego z czego (1): W czymech iuż iey ſzcżerośći/ doſzedł nieomylnie/ Bom ſie tego doświadcżał z wielu rzecży pilnie. PaxLiz E2v.

Synonimy: badać się, dowiadować się, wywiadować się.

Formacje pochodne cf ŚWIADCZYĆ SIĘ.

KN