[zaloguj się]
[pdf]

1. KAŻDY (14067) pron

każdy (13015 + 1 errata), kożdy (1051 + 1 kust) kużdy (1); kożdy ListRzeź, PatKaz I (16), PatKaz II (3), PatKaz III (40), BierRozm (2), LudWieś (3), KochCzJan; każdy: kożdy MetrKor (34 : 3), BierEz (8 : 73), OpecŻyw (52 : 4), FalZioł (410 : 33), KłosAlg (15 : 11), LibLeg (51 : 17), WróbŻółt (4 : 2), RejPs (238 : 11), RejRozpr (64 : 2), LibMal (2 : 3), RejJóz (104 : 3), RejKup (191 : 5), HistAl (10 : 8), Diar (75 : 3), GliczKsiąż (119 : 52), LubPs (389 :3), GroicPorz (109 : 7), KrowObr (57 : 118), Leop (182 : 64), UstPraw (51 : 18), RejZwierz (220 : 2), OrzRozm (4 : 56), BielKron (597 : 2), KwiatKsiąż (49 : 1), Mącz (189 : 33), OrzQuin (6 : 43), SienLek (27 : 59 + 1 kust), LeovPrzep (24 : 1), HistRzym (74 : 1), RejPos (1564 : 1), RejZwierc (857 : 3), HistHel (11 : 3), Strum (22 : 4), BiałKaz (17 : 2), CzechRozm (155 : 1), PaprPan (141 : 3), KochPs (40 : 1), SkarŻyw (137 : 1), ZapKościer (49 : 14), MWilkHist (4:5), StryjKron (45 : 4), KochPhaen (9 : 1), ReszPrz (51 : 1), ReszHoz (7 : 2), ReszList (21 : 2), GórnRozm (79 : 2), AcReg (20 : 18); GostGosp (171 : 1), OrzJan (10 : 11), RybGęśli (3 : 1), WujNT (421 : 4), JanNKar (17 : 7), SarnStat (662 : 199), CiekPotr (17 + 1 errata : 1), CzahTr (24 : 46), GosłCast (17 : 1), SzarzRyt (4 : 6); każdy : kożdy : kużdy ZapWar (24 : 2 : 1).

a jasne (w tym 209 r. błędne znakowanie); -o- (305), [-ó-].

Fleksja

sg m N każdy (4666). ◊ G każdego (1169); -égo (145), -ego (7), -(e)go (1017); -ego MurzHist (1), Strum (1); -égo : -ego BiałKat (7 : 3), KochPs (1 : 2). ◊ D każdému (1797); -ému (135), -emu (32), -ęmu (3), -(e)mu (1627); -emu MurzHist (1), MurzNT (1), OrzQuin (6), BiałKat (7), Strum (1), KochTr (1); -ému: -emu OpecŻyw (3 : 1), KochPs (1 : 5), SarnStat (100 : 7), GosłCast (4 : 2); -emu, -(e)mu : -ęmu MurzNT (1 : 2), KwiatKsiąż (6 : 1). ◊ A każdy (864), każdego (720), każdého (1); -égo : -eho RejKup (3 : 1); ~ -égo (51), -ego (4) MurzHist, MurzNT (3), -(e)go (665). ◊ G a. A każd(e)go (28). ◊ I każdym (218), każd(e)m (15); -(e)m ZapWar, PaprUp; -ym : -(e)m RejPs (1 : 5), RejKup (3 : 4), BibRadz (4 : 2), RejZwierc (21 : 1), BudBib (1 : 1). ◊ L każdym (349), każdem (34); -em RejPs (6), RejKup (3), MurzNT, BudNT (3), ModrzBaz (14); -ym : -em ZapWar (1 : 1), FalZioł (2 : 1), GliczKsiąż (2 : 2), GroicPorz (7 : 1), BibRadz (5 : 1), BudBib (4 : 1); ~ -em (1), -(e)m (33). ◊ V każdy (307). ◊ N a. V każdy (3). ◊ f N każdå (574); -å (512), -a (5), -(a) (57); -å : -a OpecŻyw (2 : 1), GlicząKsiąż (4 : 1), RejZwierc (47 : 1), WujNT (24 : 1), PudłDydo (1 : 1). ◊ G każdéj (522), każdy (7), każdyj (1), każdé (1) OpecŻyw; -éj : -y DiarDop (6 : 1), Leop (1 : 1), Mącz (24 : 1), ZapKościer (1 : 1), GrabowSet (3 : 1), SarnStat (39 : 1); -yj : -y MurzOrt (1 : 1); ~ -éj (67), -ej (3), -(e)j (452); -ej BiałKat; -éj : -ej KochTr (2 : 1), SarnStat (33 : 1). ◊ D każdéj (121), każdyj (1) MurzOrt; -éj (19), -ej (1) JanNKarGórn, -(e)j (101). ◊ G a. D każdéj, (2); -éj (1), -(e)j (1). ◊ A każdą (467) [w tym: -a (3), -am (1), -om (1)]. ◊ I każdą (52) [w tym: -a (1)]. ◊ L każdéj (480), każdyj (1) MurzNT, każdy (1); -éj : -y Mącz (3 : 1); ~ -éj (56), -(e)j (424). ◊ V każdå (6); -å (4) MWilkHist, ArtKanc (2), RybWit; -a BielKron (2). ◊ n N każdé (327); -é (30), -e (2), -(e) (295); -e OrzJan; -é : -e (1 : 1). ◊ G każdego (498); -égo (32), -ego (1), -(e)go (465); -égo : -ego OpecŻyw (2 : 1). ◊ D każdému (86); -ému (3) Oczko, JanNKar, SarnStat, -emu (2) OrzQuin, KochPs, (-e)mu (81). ◊ A każdé (211) [w tym: -ę (2)]; -é (25), -e (4), -(e) (185); -é : -e Oczko (1 : 1). ◊ I każdym (25), każd(e)m (10); -ym PatKaz III, FalZioł, SeklKat, KromRozm III, GroicPorz (2), Leop (3), UstPraw, Goski, BielKron (3), Mącz, SienLek, GórnDworz, RejZwierc (2), BielSpr, GostGosp, SarnStat (2); -(e)m RejPs (3), ConPiotr, BudBib, ModrzBaz; -ym : -(e)m BibRadz (1 : 3), RejPos (1 : 1). ◊ L każdym (241), każ(e)m (17); -(e)m OrzRozm, BudNT (2), ModrzBaz (6); -ym : -(e)m FalZioł (2 : 2), Diar (4 : 1), GliczKsiąż (1 : 1), LubPs (8 : 1), BibRadz (4 : 1), BudBib (3 : 1), SkarŻyw (2 : 1). ◊ V każd(e) (2). ◊ m a. n G każd(e)go (2). ◊ I każdym (1). ◊ L każdym (2). ◊ pl N m pers każdzi (2) LibLeg, Diar, każdé [obywatele] (1) SarnStat, subst każdé (40); -é (10), -(e) (30). ◊ G każdych (39). ◊ D każdym (8), każd(e)m (1) TarDuch. ◊ A m pers każdé (5); -é (3), -(e) (2). subst każdé (58); -é (20), -e (1), -(e) (37); -é : -e SarnStat (19 : 1). ◊ G a. A każdych (1). ◊ I m każdémi (12). f każdémi (2) RejPos, SarnStat, każdymi (1) WujNT; ~ -émi (1), -(e)mi (1). ◊ L każdych (68).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Zaimek przymiotny, uogólniający; omnis, quisque, unusquisque Mącz, Calep, Cn; quivis Mącz, Calep; aliquis, singulus Mącz, Cn; quilibet Calep, Cn; unusquilibet Calep; privus Cn (13894):
A. W funkcji właścjwej; wskazuje, że w danym zbiorze uwzględnia się wszystkie jego elementy lub jakikolwiek dowolny jego element [w tym: przy częściach mowy z wtórną funkcją rzeczownikową: przy przymiotniku (464), przy imiesłowie (181); dodatkowo z innym zaimkiem (659)] (7178): a stharoſthowye moczny bądą kazdego zlodzyeya moczą pana szwego poymacz y obyeſzycz. MetrKor 34/134v (12); ListRzeź w. 24; March1 A4v; Przyſzedł máiąc rozum prętek: Mędrzec ochotny w rozumie/ Máiąc bácżność w kożdym ſłowie BierEz E2v (12); ij każdá blizna ij rana zaſie/ ſie otworzyla OpecŻyw 140 (17); OpecŻywSandR nlb 6 (2); thedy wkusdem shadzie bada myely takowe prawne volne postapy yakye nalyesha wedlye prawa kassdego ZapWar 1548 nr 2669 (11); PatKaz I 1 (10); PatKaz II 33 (2); PatKaz III 92 (22); Ato poſpolicie znamię ieſt przi każdem powietrznem zarażeniu. FalZioł V 66v (112); BielŻyw kt (14); BielŻywGlab nlb 11; GlabGad A4v (17); Gdzież więc krol z ſwiebody ſwey kazał każdemu okrzczonemu ſuknię nową z ſukna ktore był dał z polſki przywieſć. MiechGlab 87 (3); KłosAlg F4v (4); KlerWes A2; ayſz ym roſzkazuye wſſziſtkym zebi ſlyak panyſthwa Lithewſzkyego traczyly a kv barv y na yne myeſcza Koroni polſzkyey korziſcz kazdam pedzyly. LibLeg 11/134v (21); March3 V5; WróbŻołt ff8v; Prozen będzie káżdey rozmáitey pokuſy y powietrza záráżonego RejPs 136 (136); ComCrac 11v (2); RejRozpr Av (13); ConPiotr 30v (2); LibMal 1544/87; LudWieś B3v; SeklWyzn 2 (4); Rozmyſlcie ſie wzdy na to/ że Bog ſprawiedliwy Nie rad patrzy na krzywdę/ wie to każdy żywy RejJóz B2 (32); SeklKat F (2); RejRozm 393 (3); Boſom chodzyl wkazdy pyątek Od mieſopuſt aż do ſwiątek. RejKup g5 (29); HistAl kt (6); KromRozm I A2v (6); MurzHist H (2); á tych włáſności wkaſzdem ięzyku ieſt dośyć. MurzNT 12 marg (2); ſktorych by śię mogło okazać iaki dźwięk każdyi litery ieſt MurzOrt Bv (3); gdźye częſto á máło nye ná káżdy Syem ſtátutá odmyenyáyą. KromRozm II bv (8); KromRozm III A2 (13); Ci niechaj się rozdzielą na troje po jedenaście [...] i każde jedenaście aby siedzieli (i) sądzili osobno Diar 95 (32); DiarDop 99 (15); BielKom nlb 3 (10); Te rzecży ma pámyętáć rodzic kożdy gdy chce mámkę do dzyecyęcyá ſwego chowáć. GliczKsiąż D6 (68); Iáko Pan ieſt miłośćiwym Bogyem káżdemu wiernie pokuthuiącemu LubPs Tv marg; A coż po tym gdy y s tám tąd możność ręki twoyey/ Wywyedzye mye s káżdey tákyey zákrytośći moyey LubPs ee; Gdyż piſmo ſwięte zgodne w káżdym punkciku znaſz. LubPs gg2 (192); GroicPorz B4 (35); GroicPorzRej C3v; SeklPieś 20 (4); Alexánder Papieſz vſtháwił kożdey niedziele w kośćielech Sol/ y Wodę święconą/ áby ſie wierni kropili/ dla odpuſztzeniá grzechow powſzednich KrowObr 70v (61); Iż Pánu nie dufamy/ á v ſwiátá tego/ Szukamy káżdey rády y rátunku ſwego. RejWiz 55v; A ná głowie ná káżdey koronę ma z miedźi RejWiz 167v; Wnet vpadł deſzcż obfity ná zgorzáłą zyemię/ Ze nátychmiaſt puśćiłá zyołek káżde plemię. RejWiz 181v (129); Abowiem brzydzi ſie Pan Bog twoy tym kthory tákowe rzecży cżyni/ á odwraca ſie od każdy nieſpráwiedliwośći. Leop Deut 25/16; Záwiązał káżdy narod y kożde Kroleſtwo przyſięgą Leop 3.Reg 18/10 (79); OrzList f2v (2); UstPraw Av (35); LeszczRzecz A3v; RejFig Aa (5); RejZwierz A2v (49); WyprKr 4 (23); BibRadz *2 (95); BibRadzBaz ktv; Goski *2 (2); OrzRozm A2v (28); á przypáſz káżdy mąż miecż do biodr ſwych BielKron 34v; Ten Linus [...]. Vſtáwił áby káżda płęć żeńſka głowę záwijałá BielKron 145v; Gorá Taurus w Azyey/ ktorey ieſt wzdłuſz dwádźieśćiá ſłopniow álbo gráduſow/ w káżdy gradus mil ſzeſnaśćie lieżą. BielKron 461 (131); Y tyſiąc inſzych tym podobnych mieyſc/ ná káżdey karćie w Bibliiey ieſt. GrzegRóżn C3v (4); Kazda rzecż poſpolita ſwoią ſprawą ſtoi KochSat B3v (2); KwiatKsiąż Gv (8); In coenas singulas consumo assem, Ná kożdą wieczerzą. Mącz 167a; Optimus quisque loquebatur, [...] Naylepſzy káżdy tákże mowił. Mącz 266d (42); kożdé niewólſtwo/ iákoby rzekł Kśięſtwo/ przećiwko Deſzpotowi/ to ieſt/ przećiwko Kśiążęćiu ſwemu/ woynę wiedźie przyrodzoną.OrzQuin Qv (32); Prot Av (7); SarnUzn B (4); Ná káżdy [kust: kożdy] bol oczu SienLek 64; Dryakieẃ náprzećiw kożdému iádowi y trućinie bárzo dobra SienLek 156 (32); ktorzy káżdą liczbę śiodmą zá známienitą y świętą mieli v śiebie LeovPrzep H4 (10); iákiemi doſtoieńſtwy/ iákiemi błogoſłáwieńſtwy chce vbłogoſłáwić y ozdobić każdego tákiego ſwego wiernego. RejAp 25 (178); ábowiem náſz Polak/ by iedno kęs z domu wyiechał/ wnet niechce inácżey mowić iedno tym ięzikiem gdzie troſzkę zmieſzkał/ ieſli był we Włoſzech/ tho zá káżdym ſłowem Signor GórnDworz F2 (53); á potym do pośrzodku Kołá/ który zową Centrum, wiedź Linié proſté z káżdégo kątá. GrzepGeom E4v (22); HistRzym 14 (31); A żaden rzec nie może Pánu ſwemu/ przecż on ták rownie káżdemu/ w tey winnicy ſwoiey prácuiącemu/ iednáką zapłátę zoſtáwować racży RejPos 58v; A thákież ſie to wſzytko dzyeie y nád káżdem kroleſtwem/ y nád káżdym narodem ſwiátá tego. RejPos 244 (698); RejPosWiecz2 96; RejPosWiecz3 99; Zywię ia/ mówi Iehowá Bog/ mnie będźie koláno káżdé klękáło/ y każdy ięzyk przyśięgał BiałKat d2 (45); BielSat D (5); GrzegŚm kt (3); HistLan Ev (3); KuczbKat 10 (14); Nuż záſię ázaſz to nie roſkoſz wiedzieć przyrodzenie każdego źwirzątká/ káżdego ptaſzká/ káżdego drzewká/ káżdego ziołká/ s czego ſie może y goſpodárſtwá wiele náucżyć/ y w przygodzie wżdy ſobie cżáſem pomoc RejZwierc 112v; ktoby ſie chciał dopitawáć do niego á ſzukáć ſwiętich drog/ náuk á poſtępkow iego/ to iuż heretyk/ to iuż tego miecżem/ ogniem/ klątwą/ dzwonkiem/ y káżdym kſtałtem przeſládowáć. RejZwierc 192 (292); RejZwiercTrzec Aaa2v; BielSpr b3 (33); WujJud B5 (38); WujJudConf 13v (17); Abowiem ná then cżás káżdemu Duchem Bożym náueżonemu/ godzi ſie ná ſwym mieyſcu/ cżáſu ſwego/ mądrze ſie ſprzećiwić/ á prawdę pokázáć. RejPosRozpr c2 (7); RejPosWstaw 21 v (10); BudBib b3v (114); HistHel A (2); MycPrz I A (18); Strum B3v (8); Inſtigatory w źiemi/ iuż w káżdey ſpoſobić. WierKróc B2v (7); BiałKaz B2 (6); Ale iáko to krzecży/ W. Mć/ y káżdy zbożny z Przedmowy moiey ná ten przekład wyrozumieć może BudNT przedm a6 (7); B2; CzechRozm Av (45); DAł wam Bog przez mię przykład s pogáńſkiego wieká Káżdego złych y dobrych ſpráw zacnych cżłowieká. PaprPan Cc3 (16); KarnNap Cv (4); Vſtáwy też Rzymſkie zábraniáią białem głowam każdego vrzędu. ModrzBaz 49 (121); ModrzBazBud ¶6; ModrzBazStryj ¶2v; SkarJedn A2 (20); przyznáć ſye to muśi/ wźiąwſzy ná przykład wſzystki ćiáłá/ káżdé bydlę/ álbo káżde drzewo Oczko 5 (18); Sługom ſwoim ieſt łáſkaw: lecz niepobożnemu Srogość ſwoię/ bez chyby/ okaże káżdemu. KochPs 211 (19); SkarŻyw A2 (44); wroku ninieyſzym polożyć Sto zlotych licżby y Monethy Polskiey każdy zloty licząc po 30 gr. ZapKościer 1580/ 13v; a rinty ma dawacz na Koſzdę boſzye czalo po 12 g przeſz ſzyeląga ZapKościer 1585/56 (34); KochTr 12 (2); MWilkHist G2v; StryjKron 155 (14); To naprzod X. K. y káżdemu z nim błądzącemu trzebá mieć ná pilney bácżnośći CzechEp 123 (45); KochJez A3v (3); NiemObr 23 (33); KochFr 115; KochPhaen 1 (2); KochSz Bv; Mizerny ieſt wiek káżdégo/ Ná tym świećie złoſliwégo KochMRot B3 (3); ReszPrz kt (19); ReszHoz 125; ReszList 153 (3); gdyby ſię przyſzło wylicżáć/ y końcáby temu nie było/ do iákiego końcá káżdy mocżygębá z wydmikuflem przychodzą. WerGośc 222 (20); WerKaz 292 (7); WerKazPapr 274; BielSen 12; BielSjem 19 (5); Ty zmiękczyſz káżdégo Naſtátecznieyſzégo KochPieś 4 (2); PudłFr 8 (5); Przyimiż go miłośnie [...] Káżda duſzo wierna ArtKanc Al5v (29); BielRozm 9 (2); GórnRozm A (23); KmitaPsal A4; KochProp 16; KochWr 29; PaprUp A2v (12); ZawJeft 46; Proszę tedy WmMM Pana zebys Wm MMP. ywtym ykazdym przypadku moim radą y pomocą bydź raczeł ActReg 14 (14); Calep 12b (8); GostGosp 1 (99); Co było łatwie znáć/ nietylko w woiennych rotách/ y w Seymowych ziázdach/ ále w káżdym iego gdźie Pánem był domu GostGospSieb +3v (4); GrochKal 17 (2); Phil B (15); GórnTroas 19 (5); KochCz A4v (2); GrabowSet B3v (9); ten záśię/ co to nim/ iáko bydłem kożdą bitwę/ káżdé oblężenié záſtáwiáią/ czegoby nieuczynił? OrzJan 37 (3); WyprPl Cv (3); LatHar kt (55); KołakCath B4v (2); KołakSzczęśl A2v (3); RybGęśli Dv; Potymem widźiał rzeſzą wielką [...] z káżdego narodu y pokolenia/ y ludźi/ y ięzykow: ſtoiącą przed ſtolicą WujNT Apoc 7/9 (131); WysKaz 16 (6); Lepiéy przedśię káżdému B. zoſtáwić iego właſność: kiedy trzebá kréſki, położyć ią: kiedy nie trzebá, nie kłáźdź. JanNKar Ev (12); JanNKarGórn D4 (3); Abowiém powinniſmy káżdému ták Duchownému/ iáko Swietckiému poddánému náſzému to trzymáć y reformowáć SarnStat 216; tedy táki káżdy ták ná drógách iáko y w mieśćiéch záſtány/ ſól którą powieźie/ tráćić będźie SarnStat 967 (306); SiebRozmyśl D3v (3); GrabPospR K3 (6); KlonKr D2v (2); KmitaSpit A3 (5); PowodPr 28 (6); SkarKaz )(2 (26); VotSzl B4v (8); Dla tego, że káżdemu dobremu y káżdey Dobrey ná tym należy, nie iedno wyſtępku Ale y podeyźrzenia ſtrzedz ſię wſzelákiego. CiekPotr A4 (5); CzahTr A2v (15); GosłCast 38 (3); SkarKazSej 658b (22); KlonFlis A4 (7); Ieſli tráfi ná Młocká/ młockiem ſię przerobi: Káżdemu ſię ſtanowi zgołá przyſpoſobi. KlonWor 26 (2); ZbylPrzyg A4v; Lecz nam tuſzy ten vmyſł kożdey cnoty żyżny [!]/ Iż go Oycem názowiem tey nowey oyczyzny. SzarzRyt D4 (4).

każdy z kogo, z czego [z rzeczownikiem w pl; w tym dodatkowo z zaimkiem (2)] (4): Y wziął Abráhám [...] káżdą mężcżyznę z mężow domu Abráhámowego/ y obrzezał ćiáło napłetku ich BudBib Gen 17/23; A były ty miáſtá káżde oſobno/ á wypuſty ich w około nich/ ták około każdego miaſtá z tych (miaſt). BudBib Ios 21/42 (3); BAdźcieſz wdzyęcżni od Bogá iego łáſki ſwiętey/ Ze ty kráie oſadza zacnemi Kſiążęty/ Ktorzy możnie odeprzeć mogą tu káżdemu/ Ze wſzytkich nieprzyiacioł też naymożnieyſzemu PaprPan H4.

każdy z kogo, z czego [z zaimkiem w pl] (13): Byś wiedział że ſtych káżdy ſtan Zda ſie ſobie być wielki pan RejRozpr I; RejKup y7v; Any twoia rzec kupcziku/ Y kazdy z was rzemieſniku. O ſwiętim ſię pyſmie pytać SeklKat A4; Leop Num 32/21; káżde woyſko z nich było ná ſwoy mieſiąc gotowo BielKron 74 (3); Dołożył też tego Pan w tey Ewányeliey Apoſtołom ſwoim/ á potym też káżdemu z nas wiernym ſwoim RejPos 134; A z nas káżda będzie śpiewáć ſioſtrá/ Gaude mater Poloná noſtrá. BielSat H2v; RejZwierc 70 (2); GórnRozm Bv; z káżdéy z nich [de quolibet ipsorum] włoki/ ieden wiárdunek groſzy [...] ná święto przerzeczoné zá dźieśięćinę zápłácą.SarnStat 187.

każdy z czego [z liczebnikiem i dodatkowo z zaimkiem] (2): káżda rzecż z tych trzech/ ma ſwoie cięſzkości. LatHar 317 (2).

W użyciach pl [w tym: przy pl t 9 r.] (194): Goſpodarz przydzie bákáiąc/ W kożde iáſli náglądáiąc BierEz R3; OpecŻyw ktv; Swieży mocż pſi/ kroſty każde goij FalZioł IV 6d (10); bo kazdzy przyacziele ktorzi dobrze miedźi ſobą mieſzkayą. bedzie kozdj powynien vſliſziſzaw[ſzi yz ſye] yemv fortunnie wodzy temv ſſie weſſelicz y radowacz. LibLeg 10/148v (2); kto go kolwiek potrzebuie będzie wyſlyſſan/ á wybáwion ſkáżdych vćiſkow ſwoich. RejPs 49 (5); RejJóz F3v; A tak się każdzi posłowie do swych wojewod i kasztelanow osobno odeszli Diar 61 (2); LubPs P2; GroicPorz b4 (2); Bo widzę coś młodego/ á w tákich więc głowach/ Bywa Venus ná plácu przy káżdych rozmowach. RejWiz 39v (3); Leop Eccli 49/2 (2); RejZwierz 52v (2); BibRadz *5v; BielKron 112 (4); KwiatKsiąż D3 (2); Mącz 413d (2); SienLek 9v; RejAp 93v (3); A pewnie odpádną káżde łuſki od ocżu iego/ omylnośći á márney ſlepoty iego RejPos 286 (25); A pewnie w każdych prośbach wyſłuchani będziemy. RejZwierc 12; Nic to wolność ſtrácić/ nic to vſtáwicżney prace vżywáć/ nic tho w káżde ſie trudnośći wdáć [...]/ kiloby nas woythy zwano RejZwierc 66v; Pięknie káżdemu gdy dobry s ſwey cnoty/ Bywa/ iuż káżde miną go kłopoty. RejZwierc 221v (17); RejPosWstaw [212]; BudBib Num 18/13 (3); WierKróc B3; BudNT przedm c4y; A co powiedźiałem áby ći ſędźiowie byli obráni ze wſzytkich ſtanow/ to dla tego/ áby káżde trzy oſoby ſwego ſtanu ludźi ſądźiły. ModrzBaz 92v (3); tyś pan moy/ który wierné ſwoie Maſz ná dobrym baczéniu w káżdé niepokoie. KochPs 65; IAko w káżdych ile ich kolwiek wyſzło y wychodzi Kſięgach z Drukárni/ omyłki ſie w Literach/ y w ſyllábach álbo ich przenieſieniu [...] tráfiáiąStryjKron 792; ReszPrz 34; PaprUp H4v; GostGospSieb +4; Bo iáko poſpolſtwu miła ieſt wolność/ thák też záſię zbytnia ieſt ſzkodliwa/ y vpadkiem bywa Páńſtwom káżdym. Phil M2 (3); OrzJan 48 (2); Proſzę y prágnę tego/ áby káżde tchnienia moię tey nocy [...] na twoię ſię chwałę obracáły LatHar 72 (5); WujNT kt (4); Ale káżdych gry dozwalamy mieć/ y chcemy áby czás zſzedł/ y dla oehłodzenia y ćwiczenia. SarnStat 707; Vczyniliſmy poſtánowienié/ żeby w káżdych źiemiách ſędźiowie źiemſcy byli powinni mieſzkáć SarnStat 555 [idem 930] (76); SiebRozmyśl A2; KlonKr B; SkarKaz 610a.

W połączeniu z liczebnikiem [głównym (10), porządkowym (7)] = co ileś (17): Iako ſą zimnicze cżwartego dnia. To ieſt ktora cżłowieka dręcży każdego cżwartego dnia. FalZioł V 53v; KrowObr Ss3; A ták vcżynili poſtánowienie miedzy ſobą/ iż ná káżde trzy Mieſiące Krolowi Krześćijáńſkieinu ſto funtow złotá do onego miáſtecżká mieli ſkłádáć. BielKron 442v (4); Quinquagenis diebus, W piąćidzieſiąt dni/ álbo ná káżdą pięcdzieſiąt dni/ álbo pięćdźieſiąt á pięcdzieſiąt dni. Mącz 342d; Quinquennales ludi, Ná kożdą pięć lat zwykłybić ſpráwowáne. Mącz 342d (5); LeovPrzep 12; BudBib Lev 27/32; ReszList 146; Rok ma w ſobie Mieśięcy 12. Niedziel 52. y dźień ieden. Dni 365. y 6. godzin. Z ktorych ná káżde cżtery látá/ iż ieden dźień przybywa LatHar ++7; á ták tylekroć/ ileby gránic popráwić niechćiał y zbraniał ſie/ ma cztérnaśćie grzywien przerzeczonéy ſtronie/ y także wiele Sądowi ku zápłáceniu przepáśdź w káżdé ośm niedźiél. SarnStat 471; Naprzod táka ieſt rola, że kiedy ią orzą, Woły ná káżdym piątym zagonie zdycháią. CiekPotr 41.

W połączeniu z „nie” [w tym: „nie” przed przyimkiem (10)] (58): Tu też może być obacżona przycżyna cżem[u] nie każdemu cżłowieku albo zwierzęciu ſzkodzą truciny albo iadowite karmie. GlabGad F6; RejPs 68v; RejJóz L5v; Diar 28 (2); GliczKsiąż C3v; Rozeznawayćie Duchy/ ieſli ſą z Bogá á nie kożdemu Duchowi wierzćie KrowObr C4 [przekład tego samego tekstu RejPos, WujNT Ioann 4/1, s. 824 [2 r.], Yyyyy2v] (3); RejWiz 4, Leop Deut 12/13 (2); Abowiem iako niekaſzdy głos/ ale tylko ten ktory dobrze brzmi/ dobrą melodią cżyni KwiatKsiąż 13; Mącz 48ld; GórnDworz Q3v; GrzepGeom Dv; RejPos 64; BiałKat 238v; BielSpr 46; V nas lepák nie káżdy kośćioł ſobie cżáſy obiera po ſwey woley/ ále wſzyſtki kośćioły pewne cżáſy máią Swiąt y Poſtow WujJud 188; WujJudConf 130; BudBib 1.Reg 2/33; MycPrz I A4v; záiſte nie każdy wyſtępek [...] nie káżde słowo/ nie káżdy vcżynek/ będźie wyſtępkiem przećiw máieſtatowi. ModrzBaz 81v (7); SkarJedn 158; Iednák ábo nie káżda krwáwa twoiá ráná/ Abo znośna niewola v wdźięcznégo páná7 KochFr 95; KochSz C2v; ReszPrz 10; PudłFr 29; Y śiłá inſzych rżeczy mogłćibym powiedźieć/ czego podobno nie od każdegobyś Polaká ſłyſzal GórnRozm B2v (2); PaprUp H2; GostGosp 1 (6); LatHar 129; KołakCath B4v; WujNT 77 (12).

W charakterystycznych połączeniach: każdy (-a, -e) arcykacerz, arcykapłan (2), artykuł (12), baczny (26), białagłowa (8), bliźni (7), bogobojny (3), bojący się Boga (2), bolączka, bol(enie) (12), boleść, brat (12), bydlę (bydło)(6), choroba (2), ciało (27), cnota (11), cnotliwy (8), cny, część (cząstka) (30), członek (28), czł(owi)ek (514), czysty (2), dobry (11), doległość, dom (19), droga (17), drzewo (33), duch (25), (d)ufający (8), dusza (35), dziecię (dzieciątko) (5), frasunek (4), głowa (11), grzech (45), grzesznik (3), grzeszny (8), heretyk (7), język (13), kacerz (4), kapłan (8), karanie (3), karta (4), katoUk, kolano (22), kraina (7), kraj (6), krol (18), krolestwo (30), krześcijanin (chrystyjanin) (31), krzywda (11), ksiądz (3), księga (10), księstwo (6), kstałt (3), litera (4), lud (2), ludzie (6), łaska (3), łza (6), małżeństwo (4), małżonek (3), matka (2), mądrość (5), mądry (6), mąż (30), mężczyzna (25), miasto (49), moc (22), monarcha (2), mowa, myśl (10), nacyja (5), nadzieja (5), narod (67), natura (4), nauka (22), nędza, nędznik (10), nędzny (4), niebezpieczeństwo (niebezpieczność) (61), niecnota, nieczysty, niedostatek (2), niedziela (19), niemoc (18), niemocny, niepobożny, nieprawość (3), nieprzyjaciel (59), nieszczęście (2), niewiasta (5), niewiernik (3), wiewierny (4), noga (4), obrona (9), obywatel (12), ociec (40), oko (7), osoba (18), pan (49), panną, państwo (10), persona (6), piątek (3), pilny, pismo (7), plemię (2), płeć (żeńska) (3), pobożny (17), pociecha (17), pocieszenie (2), poczciwy (5), poddany (17), poganin, pogoda, pokolenie (24), pokusa (2), pokutujący, Polak (5), pomoc, pomsta, pomyślenie (zamyślenie) (2), porządek, posługa, postąpienie (6), postępek (19), powiat (38), powinność (7), pożytek (2), praca (7), prawda (2), prawo (19), proszący (2), prośba (5), przełożeństwo (3), przełożony (19), przestrogq, przyczyna, przygoda (43), przypadek (14), przyrodzenie (12), ptak (ptaszek) (13), punkt (punkcik) (4), rada (6), robota (20) rod, rodzaj (16), rodzic (2), rozdział (9), rozkaz(ow)anie (8), rozmowa (3), rozsądek, rozum (4), rozumny (2), rząd (4), rzeczpospolita (28), sąd (23), sekta (6), serce (23), słow(k)o (49), smutny, sobota (4), sprawiedliwość (4), sprawiedliwy (5), sprosny, sprzeciwienstwo (8), sprzeciwnik (11), srogość (6), stan (123), stworzenie (56), syn (11), szabat (4), szczęście, szkoda, śmiertelny, świecki, święto (15), trudność (16), trwoga (10), ubogi (2), ucho, uciśnienie (ucisk) (21), uciśniony (2), uczony, uczynek (22), udręczenie (3), ulica (3), upadek (29), upadły (na(j)upadłejszy) (12), urząd (41), usta (4), ustawa (3), (u)trapienie (3), wiara (5), wielkanoc (4), wielki piątek, wierny (269), wi(e)rsz (4), wierzący (11), wojewoda (7), wojewodztwo (24), wolność (2), wołający (3), wspomożenie (4), wybrany (2), występek (8), zacny (2), zawołanie (3), zbożny (2), zebranie (9), zgodny (2), zgromadzenie (7), ziemia (50), złosnik (10), złość (17), zły (3), zwi(e)rzchność (9), zwi(e)rz(ę) (źwi(e)rzątko) (37), żona (4), żywiący (4), żywioł (2), (2), żywy (3).

Przysłowia: W kożdey rzecży końcá pátrzay. BierEz H3v (2); W każdey rzecży cżaſu cżekay BielŻyw 20; RejJóz E4v marg; Annus producit non Ager. Proverb. Káżda rzecz s czáſem przychodźy. Mącz 10c. [ogółem 5 r.].

W káżdey pſzenicy kąkol znaydzie. RejZwierc 142v marg [idem] Bbb3.

Bo kożdy ptak ſwym noſem żyw RejRozpr Kv.

Mierność choway w káżdey rzecży BielKom E4.

káżda liſzká ſwoy ogon chwali GliczKsiąż G5v.

każdy záiąc przede pſy vćieka PudłFr 33.

Połączenia: »każdy (...) co« (16): Wrothny Byerze sthich thelieg 150 tholp wielkych okrom thego od kazdego woza Czo na tharg przigiedzie po pyenyądzv MetrKor 59/282 (2); PatKaz III 114; RejRozpr D; Gdyſz y náſienie kożde co w zlą ziemię w padnie/ Málutzko kęs odroſwſzy wnet zaś vſchnie ſnádnie. KrowObr Av; RejWiz 37v (3); RejZwierz 136; RejPos 55v; A záthym życżę W. W. każdego ſzcżęſliwego zdárzánia od Páná Bogá/ czoby było ku ćći a ku chwale iego RejZwierc 254v (2); BudBib Lev 11/20; A zátym wolna będźie drogá okrętowi Káżdému/ co ich tyśiąc/ płynąć ku domowi. GórnRozm 29; WujNT 570 marg; RybWit B3v.

»każdy ... jakikolwiek« (2): A gdy ſobie wſpomniſz ſkromność iego á onę ſtátecżność iego/ tedyć każdy przypadek/ iákić ſie kolwiek przytráfi/ záwżdyć znoſnieyſzy y rozważnieyſzy będzye. RejZwierc 73 (2).

»każdy (...) kto(ż)(kolwiek)« (12): maią prawo sadzicz y spraviedlivoscz czynicz s kazdem poddanein komu by ktho yedno oezo vinę dal ZapWar 1550 nr 2665; KrowObr 98; RejAp 184v; iż káżdy cżłowiek then/ kto przeſtępek białeygłowy [...] pokrywa/ godzien ieſt nietelko pochwały od ludzi/ ále y wielkiey odpłáthy od Bogá. GórnDworz Z8; RejPos 21 (5); Bo fortuny trzebá żeglarzowi/ oracżowi formánowi/ także y káżdemu rzemięſnikowi/ ktho ſie ią para álbo kto iey ſzuka. RejZwierc 22 (2); To co S. Piotr powiedział/ iſz z każdego narodu ktoſiękolwiek Pána Bogá boi/ ieſt przyiemny iemu: to ſię teraz ná S. Sábbie z iśćiło SkarŻyw 328.

»każdy (...) ktory(ż)(kolwie(k))« (259): Kożde miáſto ktore trzyma/ Trzydzieśći domow w ſobie ma BierEz G3; FalZioł I 1b (5); GlabGad M2; LibLeg 10/148v (3); RejPs 37v (4); ComCrac 11v; RejRozm 393; HistAl G3; KromRozm I M2v; MurzNT 81; Diar 95; GliczKsiąż L5 (5); LubPs A5v (11); GroicPorz a2 (4); kożdą rzecż o ktorąkolwie/ iácy będą prośili/ otrzymáią od oycá mego ktory w niebie ieſt. Leop Matth 18/19 (12); RejZwierz 118v; Byli tedy Rubená pierworodnego ſyná Izráelowego policzeni/ według rodu/ pokolenia/ á podług domow oycow ich/ káżdy męzczyzná miánowićie z oſoby ſwey/ ktory iedno miał dwádźieſćiá lat y wyżſzey á godził ſie ku boiowi. BibRadz Num 1/20 (22); OrzRozm M4v; BielKron 28 (9); KochSat B4v; Alea, Káżda grá/ ktora ná fortunie wiśi Mącz 6e (4); Niechay Król Iego M. náſz Miłoáćiwy Pan/ z kożdéy Sekty/ których ieſt rozmáitych/ á ſobie przećiwnych w Polſzce doſyć/ naychytrſzé Kácérze/ ná ten Argument wyſádźi OrzQuin Aa4 (4); SienLek 38; RejAp 131v (3); GórnDworz E3 (8); GrzepGeom E3v (2); HistRzym 40v (5); Pátrzayże co to ieſt zá vrząd/ á co to ieſt zá przeźrzenie káżdego tego páſterzá Páńſkiego/ ktoregokolwiek tu Pan poſtánowić rácżył RejPos 123 (43); GrzegŚm 23; RejZwierc Av (10); BielSpr 9 (2); WujJud ktv; WujJudConf 48v (2); BudBib Ex 25/2 (19); MycPrz II A4v; Strum A2; BudNT Act 15/36 (2); CzechRozm 38v (2); A ieſliże ći máią być gánieni/ ktorzi o żywot y o krew nierozmyálnie walcżą/ tedyć też niemniey y oni/ ták Krolowie/ iáko y zwierzchni Pánowie/ ábo káżdy vrząd/ ktorzi y tego dopuſzcżáią/ y mieyſce do tego ku dźiwowániu dawáią ModrzBaz 63 (8); O gdy by na ten mądry Hieronimá ś. rozſądek pámiętáli ći/ ktorzy dziś w tym rozerwániu ſłyſzą/ iż ich káżda ſektá ktorych ſię námnożyło/ do śiebie ćiągnie SkarJedn 111 (2); StryjKron 161; CzechEp 322; WerGośc 213;WerKaz 301; ArtKanc N3; GórnRozm B3 (2); Calep 441a (2); GostGosp 160; Phil N4 (2); LatHar +8; KołakSzczęśl Bv; WujNT przedm 26 (8); OBiecuiemy/ iż záwżdy [...] w káżdym Powiećie/ do którégo ſczęśliwie przyiedźiemy/ wſzyſtkim proſzącym ſpráwiedliwośći z Stároſtámi náſzémi onę czynić roſkażemy. SarnStat 140 (22); SiebRozmyśl A2 (3); GrabPospR M4; PowodPr 55; VotSzl D3.

Wyrażenia: »na każdą chwilę, w każdej chwili« = zawsze (1 : 1): BibRadz *3; Powiedźiećie żywot miły/ Bez kłopotu w káżdéy chwili KochMRot B2.

»na każdy czas, każdego czasu, każdy czas, każdy czas [A], w każdy czas, w każdym czasie« = (in) omni tempore Vulg, PolAnt, Modrz, JanStat; iugiter, semper, usquequaque Vulg; omni die, per omnem horam PolAnt; olim, quovis tempore Mącz; in dies, quotidie JanStat [szyk 107 : 45] (79 : 52 : 14 : 3 : 2 : 2): PatKaz III 106v (2); FalZioł III 23d (2); BielŻyw 136; zyczancz thego [...] aby Vaſza C. M. dobrze nakaſdy czaſſ sdrow bil LibLeg 7/31 (4); RejPs 189v (2); RejRozpr F3v; RejKup Cv (2); KromRozm II ſ2; GliczKsiąż Cv; Owa we dnie iteż w nocy zakon Páná ſwego/ Záwżdy gi pilnie rozmyſla tu cżáſu káżdego. LubPs Bv (39); SeklPieś 19; Leop *B6v (10); BibRadz Ex 18/22 (10); BielKron 32 (5); KwiatKsiąż B4v (3); Mącz 262c; Poſpolicie w ſtráchu á w niebeſpiecżeńſtwie cżás káżdy długi ſie widzi. RejAp 84 (4); GórnDworz Ev (3); GrzepGeom O4v; RejPos 60 (4); RejPosWiecz2 93; BiałKat 358v; KuczbKat 285; Po tym ſtałego poznaſz w káżdym cżeſie. W ſzcżęſciu w nieſzcżęſciu iż ſie nie vnieſie. RejZwierc [213] (9); BielSpr 16v; WujJud 195; BudBib Tob 4/20 (2); CzechRozm 98v (3); PaprPan S4v; ModrzBaz 22v (3); SkarJedn 265; SkarŻyw 120; ReszPrz 16 (2); Bądzże práwicą náſzą przećiw iey ſrogośći/ Teraz y też w káżdy cżás ſwoią wſzechmocnośćią ArtKanc K4 (3); GórnRozm Fv; ZawJeft 26; GostGosp 84 (4); Phil B; GrabowSet B3; LatHar 2 (4); WujNT Luc 21/36 (4); SarnStat 110 (6); SkarKaz 421b; VotSzl Ev; SkarKazSej 692a.

»na każdą ćwierć roku (a. lata), każdej ćwierci roku, na każdy kwartał, każdy kwartał, każdy kwartał [A]« = singulis quadrantibus anni Modrz (3 : 1 : 2 : 1 : 1): vtráćiſzli/ to ſobie nágradzay dźieśiąćią złotych/ ktore ná koń bierzeſz kożdy kwártał OrzRozm Rv; ModrzBaz 35; SkarŻyw 321; Stądći kośćioł Boży wziął y vſtáwił káżdey ćwierći roku poſty poſpolite WujNT 452; SarnStat 355 (2); Ná ktorą śiedm tyśięcy żołnierzá/ płácąc vſarzom po piętnaśćie złotych ná koń/ ná káżdą ćwierć látá. VotSzl E4 (2).

»w każdej dobie« (3): Słyſz prośby moię/ któré w kążdéy dobie Poſyla człowiek żáłoſny ku tobie KochPs 39; WisznTr 20; KołakCath C2v.

»na każdy dźień, każdego dnia, każdy dzień [A], każdy dźień, w każdy dzień, przy każdym dniu« = quotidie (a. cotidie) Murm, Mymer1, PolAnt, Mącz, Modrz, Calag, Calep; (in) omni die PolAnt, Modrz, Vulg; per singulos dies, omnem diem Vulg, PolAnt; omnibus diebus, per omnes dies Vulg; dietim, per diem, in diei tempore, ad tempus, de die in diem, totum diem PolAnt; propediemi singulis diebus Mącz; totos dies Modrz [szyk 352 : 5] (269 : 39 : 39 : 6 : 3 : 1): BierEz 14 (2); OpecŻyw 8 (8); Murm 14; Mymer1 5; Theż niemocznym ieſt dobre á nawięczey maiączym na każdy dzień febre/ ktorą zową quotidiana FalZioł I 31a; Soſnka ieſt dobra naprzeciwko zimnici ktora bywa na każdy dzień FalZioł I 42b (38); BielŻyw 9 (4); GlabGad C3; MiechGlab 20 (2); KłosAlg B2; LibLeg 10/46v; Otho proroctwo iż oni y dziſia bluznią pana Ieſuſa y każdy dzień trzikroz [!] przeklinaią krzeſciany WróbŻołt S7 (2); LibMal 1554/184; SeklWyzn F (2); SeklKat V4; HistAl K7; MurzHist D4; MurzNT Mar 14/49 (2); KromRozm II d3v; KromRozm III B3v; BielKom B5v (3); Naſwiętſzym porządkiem twoim káżdy dzyeń ieſt ſpráwion LubPs bb3 (6); GroicPorz m2; KrowObr 61 (11); Leop Ex 36/3 (21); KochZuz A2 (2); RejFig Dd3v; BibRadz Gen 39/10 (27); BielKron 29 (26); GrzegRóżn A2; KwiatKsiąż A3v (9); Mącz 8a (12); SarnUzn D8; SienLek 17 (14); RejAp 82v (2); owa ile ktory obiad/ ábo wiecżerzą koſztowáłá/ tyle zráchowánego ſummą przy káżdym dniu ſtało GórnDworz 06 (3); HistRzym 30 (16); RejPos 104v (5); GrzegŚm 33 (2); KuczbKat 185 (7); RejZwierc 66 (6); BielSpr 4v; WujJud 184v (9); RejPosRozpr c4; RejPosWstaw [414]; BudBib 2.Esdr 12/47 (4); BudNT Act 5/42; CzechRozm 98 (4); ModrzBaz 67v (8); Calag 477b; KochPs 54 (2); SkarŻyw 1 (2); ZapKościer 1580/17; StryjKron 727; CzechEp 39 (4); KochJez B; NiemObr 10; KochFr 79; KochSz C2v; ReszPrz 46; ReszHoz 136; ReszList 163 (2); WerGośc 242; BielSjem 3 (2); ArtKanc L9v; GórnRozm K (2); ActReg 156; Calep 321b (4); GostGosp 54 (3); GórnTroas 23; GrabowSet C2 (2); KochAp 11; Przetoż tym znácżnieyſze poſtępki w cnotách y nabożeńſtwie vcżyniſz/ im lepſze grunty ná nie káżdego dniá záłożyſz LatHar 1 (14); WujNT Math 26/55 (18); WysKaz 8 (7); PowodPr 11; SkarKaz 121b; CiekPotr 38; CzahTr Lv; ZbylPrzyg Bv.

»każdej godziny, na każdą godzin(k)ę, każda godzin(k)a, w każdej godzinie, w każdą godzinę« = in horas, omnibus horis Mącz; omni hora Vulg (23 : 15 : 9 : 3 : 1): ForCnR C3; TarDuch B6; RejPs 135; Ná káżdy dzyeń y káżdey godziny/ Przybiegaią żáłoſne nowiny BielKom G (2); LubPs C3v; KrowObr 78v marg (2); Cżemuſz teſz y my ná kożdą godzinę nieprzeſpiecżeńſtwo ćierpimy Leop 1.Cor 15/30; RejZwierz 61v (4); BielKron 139v (9); Mącz 166d (2); RejAp 82v (2); GórnDworz Bb6v; KAżdy cżłowiek ktoregokolwiek ſtanu ieſt/ może temu dobrze rozumieć/ iż káżda godziná iego/ y káżde poſtąpienie iego/ záwżdy ſie k wiecżoru przybliża RejPos 110v (5); RejZwierc 62v (3); BielSpr 39 (3); SkarŻyw 120 (2); ReszPrz 48; KochPieś 35; ArtKanc A10; GórnRozm C (2); GostGosp 66; Zyły me/ twoy gniew/ zrownał páięcżynie/ Wżdy prozno/ ácż ſchnie cżłek/ w káżdey godźinie GrabowSet Q3 (3); WujNT 1.Cor 15/30; Zwłaſzcżá iż ná to mieyſce/ iuż ſie Fraucymer tocży/ Ktory w káżdą godźinę/ coś dziwnego krocży. PaxLiz D2.

»każdy in(n)y (a. inszy)« = quivis Modrz; quilibet (alius) JanStat [szyk 58 : 10] (68): PatKaz III 117v; Ta maſć nietelko ty roſpadliny, ale theż y każdą inſzą ranę barzo goij. FalZioł V 107v (5); LibLeg 10/11 4v; RejPs 130v (3); RejKup ee2; Diar 60; GroicPorz cv; RejWiz A5 (2); UstPraw D3v; Iuż mu ſie chce do ſzáty/ wſpanilſzego kroku/ Inſzey káżdey poſtáwy/ y inſzego wzroku. RejZwierz 141v; BielKron 44v (2); Mącz. 70c (1); OrzQuin Q4v (2); RejAp 68 (4); GórnDworz G6v (8); RejPos 86 (4); RejZwierc 39v (6); BielSpr 2v (2); Strum A2 (2); Przeto ták trzebá o Páwle rozumieć/ co y o inſzym káżdym cżłowieku CzechRozm 243v (3); ModrzBaz 84 (2); CzechEp 64 (2); CHybá w ſerce/ miłosći proſzę/ nieudérzay/ Ale ná káżdy członek inſzy ſmiele zmiérzay. KochFr 35; ReszPrz 34; Od nagłey/ y inſzey ſproſney śmierći każdy/ Rácż ſtrzedz GrabowSet Qv; SarnStat 77 (8); SiebRozmyśl A3.

»każdy jeden« = singulus JanStat [szyk 2 : 2] (4): Item zbroye kv bithwye yedney kazdey ſtronye thak tho ym vydawany MetrKor 26/62; GroicPorz li3v; Przeto tha wieżá przezwána Babel/ to ieſt zámieſzánie/ iż ſie ichże ięzyk zámieſzał/ gdy s káżdego iednego ſłowá ſiedḿdzyeſiąt ſłow powſtáło BielKron 7v; SarnStat 40.

»każdy kąt (a. kącik)« (28): Coż zá cnotá iż ty lataſz/ Po kożdym śię kąćie plątaſz BierEz N3v (2); RejRozpr E2v; RejJóz C8; RejWiz 4v (8); RejZwierz 59v; Undique conquirere, Wſzędźie ſzukáć/ każdy kąt zmácáć. Mącz 336c (2); RejPos 44v; RejZwierc 32v (3); Strum D; StryjWjaz C; ModrzBaz 115v; KochTr 9; StryjKron 160; ReszPrz 72; WisznTr 14; GostGosp 22 (2).

»każdy kęs« (2): Quidque, Każdy kęs/ Wſziſtko. Mącz 341c; CzahTr E3v.

»na każde lato, w każdym lecie (a. w każdych latach), każde lato, każdego lata, za każdym latem« [w tym: z liczebnikiem (7)] (6 : 5 : 1 : 1 : 1): KrowObr Ss3; BielKron 152 (2); ktora rzecż w kazdych lećiech / ſprawach/ y vrzędach zdrowa y pożytecżna ieſt. KwiatKsiąż D4 (2); Omnibus aestatibus, Ná káżde láto. Mącz 263c (5); Ieſzcże też tego dołożę/ iż choć miłość thá gruba/ w káżdym leczie cżłowiekowi ieſt ſzkodliwa/ á wſzákoż młodym ludziom ieſzcże ſie wdy nieiáko zydzie GórnDworz L13 (2); LatHar ++7; KołakSzczęśl A3v.

»z każdej miary, w każdej mierze« [szyk 15 : 1] (15 : 1): Abowyem yeſt ſłowo Páńſkye wyerne w káżdey mierze LubPs H4v; Oczko 12; ReszPrz 91; PaprUp 14; ZawJeft 33; GostGospSieb +4v; WujNT przedm 3; WysKaz 14; CiekPotr 5 (2); Ktora [przyczyna] go na hak w wiodłá że nieztrzymał wiáry: Choć Pogánom w cżym ſzkodę odnioſł z kożdy miáry. CzahTr Gv (4); GosłCast 11 (2).

»na każdym mie(j)scu (a. na każdych miejscach), każde mie(j)sce, z każdego mie(j)sca, w każdym mie(j)scu« = in omni loco Vulg, PolAnt; singulis locis Vulg; omnis locus Modrz; ubivis Calep; ubilibet a. ubique locorum JanStat [szyk 89 : 2] (72 : 15 : 2 : 2): FalZioł I 62a (3); BielŻyw 165; KromRozm II 13; tym ſpoſobem też s karánim á z bićiem rodzicy nye máyą ná kożdym mieyſcu wylátáć/ ále domá oſobliwye/ gdzyeby nikt ani widzyeć áni ſlyſſeć mogł. GliczKsiąż G4v; LubPs ee3; KrowObr 10 (5); Leop Deut 12/13 (7); BibRadz Num 18/31 (2); krol mowił/ káżde mieyſce ma Bogá/ przeto nie trzebá chodzić do Ieruzálem ſzukáć BielKron 82v (3); GórnDworz D5 (4); RejPos 144 (7); BiałKat 266 (2); GrzegŚm A4v; KuczbKat 190 (2); RejZwierc 170v; BielSpr 51v; WujJud 237v (2); BudBib I 274a marg (2); CzechRozm 98v (2); ModrzBaz 20v (3); SkarŻyw 362 (2); CzechEp 5 (3); CzechEpPOrz **4v; NiemObr 53; ReszPrz 16 (4); ReszList 178; Chwalćież ſtworzyćielá ſwego/ wy wſzyſtki ſtworzenia iego/ W każdym mieyſcu świátá tego ArtKanc Q20v (2); ActReg 18; Calep 1104a; tám z káżdego mieyſcá żyto plenne y nieplenne okaże ſie/ y wedle tego licżbá. GostGosp 52 (4); LatHar 41 (2); KołakSzczęśl Bv; WujNT 318 (7); SarnStat 16 (5); SkarKaz 158a (4); CzahTr A3.

»na każdy miesiąc, księżyc; każdy miesiąc, w każdym miesiącu« = per menses singulos, in omni mense et mense Vulg; per mensem unumquemque PolAnt; in singulis mensibus, menstrualis, menstruus Mącz; quolibet mense JanStat (20 : 2; 4 : 2): Ten ociec ieſtci rok, á dwanaſcie ſinow ſą mieſiące, każdi mieſiąc ma XXX. drugich ſinow, á to ſą dni. BielŻyw 17; Leop Apoc 22/2; UstPraw G3; BibRadz 1.Mach 1/61 (2); BielKron 262 (3); Centesima, Lifá gdzie ode ſtá ná káżdy Xiężic yeden złoty lifi przipádał Mącz 47c (7); SienLek 108v; RejAp 187v (3); KuczbKat 185; ktorem [wykłady] ná pewne mieyſcá rozłożył/ po kilku w káżdym mieśiącu kładąc. SkarŻyw 257; ReszHoz 122; ReszList 164; LatHar [+12]v; WujNT 888 (2); SarnStat 377 (2).

»na każdą noc, każdą noc, w każdą noc« = in omni nocte PolAnt; in noctes singulas Mącz (11 : 1 : 1): Item powyedzial yſch pyothr zmaruchna kozdą nocz liegall wgiſzdbye lawką ſobie kvlawye prziſtawiwſchi. LibMal 1544/80; BibRadz Ps 6/7; a też niezawżdy walcżemy/ tedy wżdą w każdy dźień y każdą źimową noc/ tak wiele czażu [!] zbywa/ w ktory w domu zoſtáć/ y nieco na oſobliwym mieyſcu ſprawować każdęmu cnotliwemu cżłoiekowi potrzeb ieſt. KwiatKsiąż Gv; Mącz 167a; SienLek 189; BielSpr 70v; Iużem vſtał wzdycháiąc do ćiebie/ móy Boże/ Ná káżdą noc vmyię łzámi ſwoie łoże. KochPs 9; SkarŻyw 140 (2); KochPhaen 20; ReszPrz 47; GórnRozm N3; LatHar 159.

»każdy obyczaj (a. zwyczaj), każdym obyczajem« [szyk 4 : 2] (4 : 2): RejPos 65; KuczbKat 420; RejZwierc 113; A Zwycżay káżdy w kośćiele od ludźi zá cżáſem przijęty/ ſłuſznie ma być do prawdy poſtánowienia páńſkiego y podánia Apoſtolſkiego przywrocony. WujJudConf 155v; Ale áby wolno záwżdy było ták Polakowi w Litwie/ iáko y Litwinowi w Polſcze káżdym ſłuſznym obyczáiem doſtáwáć imieniá SarnStat 1014 [idem] [1023].

»każdy z osobna, osobno« = singulus Modrz, JanStat, JanPrzyw; singulus seorsum PolAnt; singulus quisque Modrz [szyk 167 : 13) (169 : 11) : PatKaz I 14v; PatKaz II 85v; á gdy każdą rzecż z oſobna ſtłucżeſz iakoby na maſlo/ tedy weſpołek zmieſzay przylewaiącz rumienkowego oleyku FalZioł V 75; GlabGad K2; KłosAlg D3; RejRozm 392; HistAl G8v; Wſzakże dlá więtſzyi pewności/ i proſtſzęmu człowiekowi folguiąc/ co wadźi ku każdyi figurze zoſobna/ ſłów kilka naprzykłád przywieść. MurzOrt Bv; Diar 95; GroicPorz x3; KrowObr 233; RejWiz 145v; BielKron 44v (5); Viritim adverbium, Od mężá do mężá álbo káżda oſobá z oſobná. Mącz 498c (5); OrzQuin V3v; Prot A3; SarnUzn B5v; RejAp BB7v; Chciałbym/ ábyś w.m. nie ták z dáleká á ogułem/ o tym towárzyſtwie/ iákie s kim dworzánin wieść ma mowił/ ále z bliſká á o káżdey cżęśći oſobno/ á dołożliwiey. GórnDworz M3v (2); GrzepGeom K2; RejPos 171v (3); BiałKat 83v (2); KuczbKat 10 (6); BielSpr 38; WujJud 263v; BudBib Gen 32/16; CzechRozm 3v (3); ModrzBaz 48 (3); SkarŻyw 308 (3); StryjKron 140 (2); CzechEp 262 (2); NiemObr 44; ReszPrz 75; GórnRozm H2v (2); Cżego gdy vcżynić nie mogli/ on zoſobná káżdą ſtrzałę wyimuiąc/ łatwie wſzytki połamał. Phil B2; LatHar 372 (3); WujNT 564; JanNKar Av; SarnStat 56 (15); KlonWor ded **3v (2). Cf »wszystkie, każdy z osobna«.

»w każdej potrzebie (a. w każdych potrzebach), na każdą potrzebę, każda potrzeba, ku każdej potrzebie, do każdej potrzeby, w każdą potrzebę« = omne opus PolAnt; ad omnia Vulg; in omni opere Modrz; singula quaeque necessitas JanStat [szyk 54 : 1] (34 : 7 : 5 : 4 : 4 : 1): PatKaz III 91 (2); LibLeg 7/37v; ComCrac 11v; iż to będzie JKM wolno opatrzyć, jakoby się każda potrzeba odprawiła. Diar 81; LubPs D4v (7); RejWiz 49v; UstPraw K3; BibRadz Lev 7/24 (2); Duchowni zwykłą kontrybucyą iáko z dawná mieli dáwáć ná káżdą potrzebę. BielKron 405. (7); RejAp 110v; RejPos 315; BielSat H2v; Y w Rzecżypoſpolitey y w potrzebie káżdey/ Kędy go obrocono bywał gotow záwżdy. RejZwierc 183 (4); RejPosWstaw [212]v; Y otworzywſzy ſkarb ſwoy/ dał pieniądze ná rok woyſku ſwemu/ roſkázuiąc im być pogotowiu ku káżdey potrzebie. BudBib 1.Mach 3/28; CzechRozm 225; Prożno wiele zálecáć wſzák go dobrze znacie/ Y do káżdey potrzeby chętliwego macie. PaprPan D (5); KarnNap F3v; ModrzBaz 2v (3); KochPs 133; SkarŻyw 481; PudłFr 42; ArtKanc Q6v; ActReg 64 (2); GostGosp 4 (2); LatHar 172; SarnStat 117; GrabPospR Nv; CzahTr C4; SzarzRyt A4v.

»na każde pułroka« (1): Náznáczenie tych Senatorów ná Séymie ma bydź/ záraz oſób ſzeſnaśćie/ ná káżdé pułroká oſób cztéry SarnStat 39.

»każdy raz [A], za każdym razem (a. za każdą razą), każdym razem (a. każdą raz(ą))« = pro quolibet excessu JanPrzyw (8 : 7 : 4): A gdykolwiek niewiaſtę bole napadną/ za każdym rażem daway thego prochu pić FalZioł V 33 (2); GroicPorz nv (3); Tákowy pierwſzy/ wthory y trzeći raz ma być káżdą rázą karan winą 10 grzywien UstPraw E3; BibRadz II 103a marg; BielKron 167 (3); day mu owſá czterzy kroć ná dźień po trzy przygárśni kożdym rázem SienLek 190 (3); GórnDworz D6v (2); A wſzákoż potrzebá tego/ áby ważnik Synwagę obracał/ káżdy raz inſzym końcem Strum B2v (2); Oczko 20; GostGosp 34; SarnStat 945.

»na każdy rok, każdego roku, każdy rok [A], w każdym roku, każdy rok, w każdy rok« = quotannis Murm, Mącz, Modrz, Clag, Calep, JanStat; singulis annis Vulg, PolAnt, Modrz, JanStat, JanPrzyw; annuatim PolAnt, Calep, JanStat; omnibus annis Vulg, Mącz; per singulos annos Vulg, PolAnt; per (omnes) annos Vulg; in anno PolAnt; in singulis annis Mącz; in annum, omni anno, in annos singulos Modrz; quolibet anno JanStat [szyk 265 : 4] (170 : 49 : 44 : 4 : 1 : 1): MetrKor 34/134; OpecŻyw 58; Iakom ya sthem szynem szwem Stanyslavem nyeposthapovala placzycz plathu yanovy y katharzynye dzyeczyam Climenthove [!] tho yesth polgrzywnya nakosdi rok szymyenya ych lezaczego podluk pozw. ZapWar 1523 nr 2295 (2); PatKaz I 2v; Murm 7; BartBydg 128b; BielŻyw 149; MiechGlab 27 (2); LibLeg 9/50 (4); ComCrac 11v (2); ConPiotr 31v; HistAl M2; GliczKsiąż N7 (2); GroicPorz b4v (6); KrowObr 26 (18); RejWiz 180v; Leop 3.Reg 9/25 (5); UstPraw Av (2); LeszczRzecz A3 (2); RejZwierz 20; BibRadz 2.Par 24/5 (3); OrzRozm V3; [Turcy] W káżdy rok pięć niedziel poſtu máią BielKron 260 (40); KochSat A3; Mącz 31c (14); LeovPrzep 12; HistRzym 114; BielSat L3; KuczbKat 185; Iako cie mam to ták záwżdy/ Nie plenny tobie rok każdy RejZwierc 235v (6); BudBib 1.Reg 2/19 (5); MycPrz I C3v; WierKróc B3; CzechRozm 157v; ModrzBaz 47v (21); KochOdpr D3; Calag 293b; SkarŻyw 99; ZapKościer 1579/2v (13); MWilkHist A3v; StryjKron 16 (3); CzechEp 147; KlonŻal C2v; ReszHoz 128 (3); ReszList 144 (2); BielSjem 25; PaprUp F2v; Pierwey podatki iako dziedziczne rzeczy były Za Zygmunta kozdy rok. ActReg 22 (3); Calep 72b (3); GostGosp 40 (3); KochFrag 21; LatHar 474; A te obádwá dni kośćioł S. kożdego roku nabożnie obchodzi WujNT 402 (6); áby Zupnik náſz Ruſki był powinien w káżdym roku/ od źimy bliſko przyſzłéy do Swiątek anni 1590. [...] wyſtáwiáć w Bydgoſczy/ iedenaśćie tyśięcy beczek ſoli z doſypką. SarnStat 394 (63); GrabPospR K4 (3); VotSzl B4 (4); KlonFlis C4.

»każda rzecz, w każdej rzeczy (a. w każdych rzeczach), na każdej rzeczy« = res omnis Modrz, Vulg, PolAnt; omnia PolAnt, Modrz; res quaelibet Modrz, JanStat; omne opus, unum quodque Vulg; omne PolAnt; in omnia, in omnibus Mącz; in re omni, in universum Modrz; quodcunque Calep; singula JanStat [szyk 418 : 16] (352 : 80 : 2): BierEz Dv (3); ZapWar 1548 nr 2668; PatKaz III 114 (2); FalZioł III 35a (6); BielŻyw 20; Ale ſrednie [cyce] na lapſze [!] bo Czo w cżas to dobrze, gdyż wſzitka dobroć rzecżi każdey w ſrzodku załeży. GlabGad D6v (14); KłosAlg Av (3); LibLeg 7/37 (4); RejPs 116v (2); ComCrac 11v; RejRozpr D (2); ConPiotr 32; LudWieś A4; RejJóz C4v (8); RejRozm 392 (2); RejKup t7v (3); KromRozm I M2v; Potem by ſwé dochody zutracili iakoto na każdyi rzeczy ſzkodliwi i nieużyteczni MurzNT 111 (2); KromRozm II a3v; KromRozm III A4 (3); BielKom Av (5); GliczKsiąż 02v (2); LubPs Xv (3); RejWiz 1v (19); Leop Iob 38/20 (2); UstPraw H3v; RejZwierz 55 (4); Oni y wſzytkie źwierzętá wedle rozdzáiow ſwych/ y wſzelkie bydlę wedle rodzáiu ſwego/ [...] tákże wſzytcy ptacy wedle rodzáiu ſwego/ y káżda rzecz ſkrzydláſta. BibRadz Gen 7/14 (9); OrzRozm Dv (2); BielKron A5v (19); KwiatKsiąż C3v (7); Argumentum, Potwierdzenie. Dowód/ też ſummá á krotkie námiánowanie/ co ſie w káżdy rzeczy dzieye. Mącz 15d (42); OrzQuin H3; Prot A3; SienLek 8 (2); LeovPrzep a2v (2); RejAp 104 (2); GórnDworz C8 (43); RejPos 26 (9); BiałKat 218v (2); GrzegŚm 20 (2); HistLan F6; KuczbKat 5 (3); Rozum cżłowiecży/ Gdy w káżdey rzecży/ Ma ſie ná piecży/ Tym wſzytko zlecży. RejZwierc 116v (56); BielSpr 2v (4); RejPosWstaw [212] (2); BudBib Num 18/7 (4); Strum H3 (2); CzechRozm 4v (2); PaprPan L; KarnNap D3v; ModrzBaz 6v (23); ModrzBazBud ¶5 (2); Oczko 5 (2); SkarŻyw 261 (2); StryjKron 245; NiemObr 166; KochDz 104 (3); ReszPrz Av; WerKaz 291; WisznTr 9; BielSjem 29; BielRozm 9; GórnRozm B3 (4); Vpadáią rzeczypoſpolité/ iáko y káżda rzecz wſzelka/ abo przewnętrzną/ ábo prze zwiérzchnią przyczynę. KochWr 20; ZawJeft 26; ActReg 167; Quodcunque – Kazdą rżecz, iakikoſwiek [!]. Calep [891]a (24); GostGosp 8 (11); GórnTroas 27 (4); KochCn B4; WyprPl A4v (2); LatHar 121 (2); KołakSzczęśl A2; WujNT przedm 26 (2); SarnStat *3v (23); WitosłLut A5 (2); PowodPr 47; SkarKaz 85a (2); Będźieſzli mię po iednemu pytał, Y z oſobná o káżdą rzecz głádce y mile, Powiemci y imię ſwe, y ſpráwy, y drogę. CiekPotr 68; CzahTr A4.

»każdy sposob, każdym sposobem« (3 : 1): RejPs 55v; Oczko 15v; á káżdym ſpoſobem y pilnośćią tárgi y iármárki nápráwowáć GostGosp 140; wſzytkié Práwá [...] wſzyſtkich źiem Kroleſtwá náſzégo nierozdźielnie/ y wſzytkich Ziem przerzeczonych kożdéy zoſobná kożdégo ſpoſobu [in specie JanPrzyw 42]/ ſtanu oboygá płći ludźi/ y obywátelow Króleſtwá Polſkiógo [.,.] ſpráwiedliwie y wedle Práwá ſą dáné SarnStat 942.

»każda sprawa (a. każde sprawy), w każdej sprawie (a. w każdych sprawach), na każdej sprawie« = omne opus, omnis via PolAnt; in omni opere Vulg; causa exacta, unaquaeque causa, negotium omne, in omni re, in rebus agendis a. gerendis Modrz; omne exercitium, in quibusvis quaestionibus JanStat [szyk 192 : 4] (111 : 80 : 5): FalZioł I 102d; GlabGad P7v; KlerWes A; RejPs 35 (6); My ták więc od tych ſlychamy Co ie wżdy zá mędrſſe mamy Iſz ná káżdey ziemſkiey ſpráwie Kocha ſie każdy w ſwym práwie RejRozpr F4v; RejRozm 391; RejKup f5v (2); LubPs G4 (11); GroicPorz h4 (3); RejWiz A6 (21); RejZwierz 21 (11); BibRadz *4 (7); OrzRozm M3v; BielKron 112 (3); KochSat B4v; Prot A2; RejAp 93v (3); bo iáko męſzcżyzná/ ma tho w káżdey ſpráwie ſwey pokázowáć/ iż ieſth iáko dąb: ták záſie w białeygłowie ma być coś pieſzcżonego w miárę GórnDworz V7v (5); RejPos 14v (31); Bo y Hetman w káżdey Rycerſkiey ſpráwie gdy ochotną chuć á wdzięcżną poſtáwę Rycerſtwu ſwemu okaże/ iuż ie też ochotnieyſze cżyni RejZwierc 96v (42); Strum A2; PaprPan D4v (5); ModrzBaz 9 (7); SkarJedn 296; KochPs 20 (2); CzechEp 35 (3); NiemObr 74; ReszPrz 64; ArtKanc P2 (2); PaprUp G4; ZawJeft 23; ActReg 7; GostGospPon 169; Phil K (2); WyprPl C3; LatHar 45 (3); SarnStat *3v (5); W pokoiu kwitnie wiárá, kwitną práwá, W walkę záś opák idzie kázda ſpráwá. KlonKr B4 (2); GosłCast 39; SzarzRyt B (2).

»z każdej strony, na każdą stronę, w każdą stronę, po każdej stronie, na każdej stronie, w każdej stronie« = omni genere, omnibus numeris, in omnem artem, quoquoversus Mącz; undique Calep (53 : 9 : 3 : 5 : 3 : 3): Bo choćiam widział dwie wronie/ Vbitem po kożdey ſtronie: Xántowi iedná nie wádzi/ Iuż ſie ná gody prowádzi. BierEz Ev; Wezrzy na mię wſfechmogący oyteże/ a ſmiluy ſie nademną ſmutną matką/ botz s kożdé ſtrony cirpię vciſnienijé ij vdręcżenijé OpecŻyw 104; RejPs 170v; RejJóz F7v (2); RejKup c5v, (2); Dayże nam błogaſłáwieńſtwo twe ná káżdą ſtronę LubPs B4v (18); RejWiz 48 (6); Vdziáłaż ná nim y koronkę rzezáną złothą około/ y dwie obrącżce złote pod koronką ná káżdey ſtronie [per singula latera] Leop Ex 30/4; RejZwierz 45v (2); BielKron 33 (3); KochZg A4v; Excellens omni genere laudis, Z káżdey ſtroney godny chwały. Mącz 46e (4); RejPos C4v (3); HistLan B4; BielSpr 23 (2); Strum C3v; Miéſzkáiącemu śpiéwayćie Ná wyſokim Sionie: Iego moc opowiádayćie Narodóm w káżdéy ſtronie. KochPs 13 (2); KochTr 11; NiemObr 69; KochFr 93; KochBr 152; KochSz A3 (2); KochPieś 1; ArtKanc D8v (3); GórnRozm A4v (2); PaprUp 14; Calep 1136a; GórnTroas 37 (2); á cżłowiek/ gdy onę Widźi: twą ſławę niozłby w káżdą ſtronę. GrabowSet Mv (3); KlonKr wstęp A3v; KmitaSpit A4 (2); VotSzl E2v; CiekPotr Bv; KlonWor 15.

»na każdy tydźień, każdego tegodnia, każdy tydźień, w każdy tydzień« = septimanatim, omni septimana, qualibet septimana JanStat (15 : 3 : 1 : 1): FalZioł II 19a (2); Diar 95; A ieſliby to pożytecżniey było cżynic ná káżdy mieśiąc/ álbo káżdego tegodniá/ álbo ná każdy dźień/ o tym ná wſzytki ludźie pewna vſtáwá być niemoże KuczbKat 185; RejZwierc 58; SkarŻyw 160; GostGosp 62; LatHar 252; SarnStat 139 (11); Dźiwuyże ſię tu Moſkwie/ gdy w podeſzwy biie Dłużniki ſwe/ ná káżdy tydźień we trzy kiie. KlonWor 74.

»na każdy wieczor« (4): FalZioł IV 16c; Y ſpráwuią Pánu ofiáry palone na káżdy zaránek y ná każdy wieczor [singulo vesperi] BibRadz 2.Par 13/11 (2); GórnDworz Aa6.

»każdego wieku, w każdym wieku, każdy wiek, u każdego wieku, w każdy wiek« = in omni generatione PolAnt; omnis aetas, in omni aetate Modrz [szyk 26 : 2] (14 : 6 : 6 : 1 : 1): A tu iuż bácż roſkoſzy v káżdego wieku/ Ktore muſzą przypadáć káżdemu cżłowieku. RejWiz 93; Poniewaſz wkażdy wiek y cżas możemy co znamięnitego a wiecznego vcżynić. KwiatKsiąż M4v (2); RejPos 60 (2); BiałKat 13v; RejZwierc 182 (3); WujJud 1 (3); WujJudConf 115 (3); BudBib Ps 44/17[18]; BiałKaz Nv; Szcżebietliwość wnich niechay hámuią/ z ktorey rośćie wielomowność zbytnia/ y płochość ięzyká/ w káżdem wieku nienawiſna y przemierzła ModrzBaz 10v (4); KochPs 32; ReszPrz 16; LatHar 563; WujNT 84 marg (4).

»wobec każdy« [szyk 2 : 1] (3): Toć ieſt właśćiwe á prawdźiwe opiſánie nie ktorego iednego/ ále wobec káżdego Heretyká WujJud 21; CzechEp 172; Więc ſye też wſzytko nam po czártu dźieie/ Aż ſye z nas w obec káżdy narod ſmieie. PudłFr 9.

»na każde(-y) zaranie (a. zarań, a. zaranek), każdego zarania (a. poranku)« = singulo mane PolAnt (5 : 2): Przed twą ia oblicżność ſtánę ná káżde záránie LubPs B4; BibRadz 1.Par 23/30 (2); SienLek 59v (3); káżdego poránku zá nich P. Bogá ofiárą błagał. PowodPr 74.

Szeregi: »nie każdy ale niektory« (1): wſzákże dla proſtych chcę nie co/ nie na káżdy ártykuł/ ále ná niektore krotko odpowiedzieć. SkarJedn 233.

»wszytek (a. wszyscy), (i, albo) każdy« [szyk 6 : 1] (7): PatKaz I 18; Tako możeſz wſzytki, albo każde riby warzyć/ bo lepiey ieſth aby ie z tym korzeniem warzył FalZioł IV 42a; KrowObr 48; RejPos 102; Roſkázuiemy tedy/ rć. wſzyſtkim/ y káżdému Stárośćie [omnibus et singulis ... capitaneis JanStat 245] Kroleſtwá náſzégo SarnStat 190 (3).

»(nie) wszystkie (a. wszyscy, a. wszem) (wobec), (ale, albo, ani, i) każdy z osobna« = omnis et singulus Modrz, JanStat, JanPrzyw; universus et singulus JanStat [szyk 96 : 1] (97): A obviązuyą sią y swe potomky isz to wsistko y kasdą rzecz s ossobna w they vgodzie oppissana maią sobie zyssczicz y spelnicz ZapWar 1548 nr 2668; HistAl N3; Ktoby tego przał/ że wſzyſcy w obec/ y káżdy z oſobná wierny chrześćiánin [...] winien ieſt ná káżdy przynamniey na Wielkęnoc tego Sákrámentu pożywáć [...]/ ten przeklęty niech będźie. WujJud 264v (2); WujJudConf 88v (2); A wſzákże łácno ſię to może pokázáć/ żeby tá rzecż y káżdego z oſobná y wſzytkich ludźi wobec ſpráwam byłá bárzo potrzebna ModrzBaz 90v (2); SkarJedn 15; StryjKron 161; NiemObr 43; LatHar 593; ná wieki wyſwobodzamy wſzyſtki y káżdé zoſobná/ wſzyſtkich náſzych obywátelów kmiećie/ od wſzyſtkiéy płacéy SarnStat 350 (85).

B. W funkcji rzeczownikowej; zastępuje rzeczownik osobowy; ludzie (4800): MetrKor 1511/62 (11); BierEz D3v (23); OpecŻyw 4 (8); OpecŻywSandP ktv; ZapWar 1536 nr 2492 (4); ForCnR A3 (3); PatKaz I 16; A przeto ſam ſyebye y kozdego proſchą vczmy ſyą tey panny tych proſtych regul naſzladouacz PatKaz III 151 v (7);. KlerPow 4; Cżlowiek bywa ſprawiedliwy/ pocżeſny/ prawdziwy/ [...] każdemu mily FalZioł V 51 (7); BielŻyw 3 (12); GlabGad A5 (6); MiechGlab [90]; BierRozm 12 (2); KłosAlg A4v; KlerWes A2v (2); LibLeg 7/99v (12) March3 T7; WróbŻołt dd5v (3); WróbŻołtGlab A3 (3); RejŁas w. 6 (7); Abowiem on zwykł kożdemu ſercá czyſtego á wdzięczney myſli kſobie/ też ſie mile okázowáć RejPs 25 (60); ComCrac 22 (2); RejRozpr A2 (30); ConPiotr 30v (2); LibMal 4544/84; LudWieś B4v; SeklWyzn 3v (3); Każdy ſie ſobie podoba RejJóz C6v marg (40); Kázdy to baczy że pyſmo polſkie ieſt trudne ku czitaniu tim ktorzi włoſnoſci buehſtabow przekreſzonich albo pąn[ktowa]nich nieroźumieią SeklKat A6 (13); RejRozm 395 (5); A twey Laſki miły panie Snaċ zadni niepomni nanie. Sktorą ty gotow każdemu Zwlaſcza ſerczem ſkruſhonemu. RejKup d3 (106); RejKupSekl a6v; HistAl A7 (4); HistAlHUng A3; KromRozm I Bv (5); MurzHist T2; Trzećia ſprawiedliwość ieſt/ wedle któryi cnotliwié śię przéćiw káżdęmu tak wurzędźie/ iako niewurzedżie zachowamy MurzNT 3v (7); MurzOrt B (2); KromRozm II a2v (6); KromRozm III Av (14); Diar 26 (26); DiarDop 99 (8); MrowPieś A4; Nie pomogą tobye lane woſki/ Ieſt káżdey dar obyecány boſki BielKom G5 (29); iż yáko ono mowyą/ kożdemu ſwego żal. GliczKsiąż C8v; Dzis álbo y przed tem záwżdy gdy ſie kto práwowáć ma [...] yáko ſie wtem prácuye/ yáko wyele pyecżołuye/ [...] kożdy to nye tylko máły/ wyelki/ vmie powyedzyeć/ ále y báby przed koscyołem theż o tem dobrze wyedzą. GliczKsiąż N3v (73); LubPs A3v (66); GroicPorz A3v (40); GroicPorzRej C3v (3); I iakie thám bywa ćiſnienie ludzi/ do tey wody tzárowáney/ áby kożdy co naprzod vchwyćił/ y w domu dla tzárowánia wkąćie poſtáwił/ nietrzebá otym piſáć/ bo to káżdy ná oko widzi. KrowObr 73 (55); A gdy ktemu vrodá á z rozumem zdrowie/ Sąli więtſze roſkoſzy/ niechay káżdy powie. RejWiz 55v (209); Leop Ex 30/11 (20); OrzList i3; W káżdym mieſćie w iármárk wolno káżdemu ná miárę ná wagę przedáwáć. UstPraw F4 (12); KochZuz ktv (3); LeszczRzecz A2; RejFig Ccv (4); IAko Morze wymiáta/ ná brzeg zdechłe ryby/ Także ten Podkomorzy/ też cżyni bez chyby. Káżdemu w ocży powie/ co mu ſie nie widzi RejZwierz 79v (107); BibRadz *2v (63); Niech kożdy ſam śiebie ſpyta/ czemu był Hieronym Laſki z Polſki do Krolá Ianá wyiechał OrzRozm O4 (14); tę rzecż ná rosſądek przypuſzcżam káżdemu/ co tho wſzytkim Krześćiánom przynioſło BielKron 190v (143); BielKronCies 477; GrzegRóżn E2 (3); KochSat B2v (3); Ná ſwym káżdy przeſtaway/ á dla zyſku ſwégo Nie ſzkódź áni vmniéyſzay dobrá Koronnégo. KochZg B (3); KwiatKsiąż A2 (3); Omnibus sese accommodare novit, Vmie ſie s każdym obchodźić Każdemu przypodobáć. Mącz 61c (54); OrzQuin S3v; Prot A3 (12); SarnUzn B7 (11); SienLek a4 (3); LeovPrzep D3 (9); RejAp AA2 (111); Zgołá niechaj to káżdi wie/ iżem ią Polakom piſząc/ Polakom folgowáć chciał GórnDworz B3 (98); Alem ia tu po proſtu/ iáko nałácniéy mogło być/ piſał: áby káżdy ſam przez ſye wyrozumiéć mógł. GrzepGeom B2v (8); HistRzym 10 (3); iż ſie káżdemu przyſtoi ćwicżyć y ſtáráć ſie o ſpráwy zbáwienia ſwego RejPos 24v (380); RejPosWiecz2 91 (2); BiałKat d2 (12); A ták rádzę káżdemu by ſie iednał z bráty BielSat Ev (8); Acż iáſna rzecż káżdemu/ iż to piſmo o duchu Swiętym á nie o duchu cżłowiecżym rozumie śię GrzegŚm 64 (9); HistLan ktv (9); Niech też káżdy ſobie kłádźie przed ocży/ bárzo wielką chuć ku modleniu ludźi onych KuczbKat 419 (11); A tu ſie też cieſz á vcż ſie iáko maſz rozumieć Páná ſwego y dziwne ſpráwy iego/ y iáko ieſt ſpráwiedliwe nád káżdem ſwięthe oko iego RejZwierc 204 (300); BielSpr b2v (18); WujJud A3v (28); Abowiem iáwnie káżdy bácżyć może/ iáko nie ſłuſznie tę władzą Biſkup Rzymſki z ſwoimi náśládowniki rośćiągnął WujJudConf 151 (15); RejPosRozpr cv (5); RejPosWstaw [212] (11); poniewáż o przeſtrzeżenie żądam/ a pod ſtrofowánie ſię káżdemu/ bądz bratu/ bądz nie brátu/ bądz prżyiacielowi/ bądz ſprzeciwnikowi poddawam/ przecżżebych miał być ztákiem vniżeniem/ albo wzgárdzon/ álbo na zęby bran? BudBib c3v (49); HistHel A (8); MycPrz I A2 (29); Strum H4v (3); WierKróc A4 (4); BiałKaz D2 (6); BudNT przedm bv (17); StryjWjaz A2 (5); CzechRozm 2v (44); BEłzeckich to zacny dom záwſze bywał w Ruśi/ Káżdy okrom pochlebſtwá przyznáć mi tho muśi PaprPan D3 (42); KarnNap C2 (2); Bo zápaleni chćiwośćią/ bywáią przymuſzeni do wydźieránia rzecży cudzych/ ták słuſznie iáko y niesłuſznie/ áby im doſtawáło coby rozdawáli. Co ácż w káżdem ieſt mierźiono/ wſzákże więcey w przednieyſzych Pániech/ á oſobách vrzędowych ModrzBaz 55v (125); ModrzBazBud ¶5 (2); ModrzBazStryj ¶2v; SkarJedn 7 (29); KochOdpr A4v; Oczko A2v (5); KochPs 10 (3); Doznaż káżdy ná ſobie wzdychánia ſerdecżnego/ drudzy płákánia hoynego/ drudzy (co day BOże mnie y każdemu) nie ódwłocżne porwánie zgrzechu/ pocżuią. SkarŻyw A3v (49); ZapKościer 1586/1 (2); KochTr 11 (2); MWilkHist B4; A tu ſię káżdy po Herbie może domácáć ſnádnie przodkow twoich. StryjKron 542 (13); CzechEp 5 marg (100); CzechEpPOrz *3v (4); KochJez A3; NiemObr 17 (31); KochFr 34 (9); KlonŻal B2v (2); Boday ták ſwégo mężá káżda miłowáłá. KochDz 108; KochPhaen 5; KochSz A3v (8); KochMRot A2v; ReszPrz 13 (11); ReszHoz 127 (2); ReszList 151 (11); WerGośc 221 (5); WerKaz 275 (10); WisznTr 8 (4); BielSen 16; BielSjem 5 (12); KochPam 86; KochPieś 23 (4); KochSob 65; KochTarn 74; Wiérz mi/ iż várietas delectat káżdégo. PudłFr 39 (10); ArtKanc A10 (58); BielRozm 3 (9); pod tym práwi Pánem zle mieſzkáć/ pod ktorem nie máſz nic Wolnośći/ ále pod tęm tyśiąckroć gorżey/ pod ktorem wſzyſtko káżdemu czynić ieſt wolno. GórnRozm B3 (24); KochWr 33 (2); PaprUp C2 (10); ZawJeft 13 (4); ActReg 4 (10); Calep 238a (4); GostGosp 2 (21); GostGospSieb +2 (4); GrochKal 21; Phil B (13); GórnTroas 55 (4); KochCn B3 (2); KochPij C (3); GrabowSet D2 (11); KAnclérz ieden Koronny/ częſtokroć zwykł to był mawiáć: Z káżdym ſie zgodzę/ iedno z łákómym nic/ bo ón chce/ á ia téż chcę. KochAp 6; KochFrag 15 (3); A w tym ſzácunku/ rzeczy miárkowánié tym ſpoſobem będźie ſpráwiedliwé/ gdy kożdy/ ſam będąc ſwych imion y rzeczy pánem/ ſamże też ſzácowáć będźie máiętność ſwoię właſną OrzJan 124 (10); OstrEpit A3v; WyprPl B4 (2); LatHar +4 (22); KołakCath B (4); KołakSzczęśl A3 (3); Miey ſię tedy ná piecży pilnie rádzę káżdy/ Gorą názbyt nie buiáć/ miárá płátna záwżdy. RybGęśli Cv (3); WujNT przedm 17 (108); WysKaz )?(3v (7); Ia kożdému zdánié iego właſné wcále zoſtáwuię JanNKar D3 (9); CHcemy/ áby káżdému było wolno káżdégo pozwáć o którąkolwiek ſummę pieniężną SarnStat 826 (122); SiebRozmyśl D4; WitosłLut A2v; GrabPospR Kv (20); KlonKr A4 (6); KlonKrGum Av (2); KmitaSpit Av (2); PowodPr 17 (11); Bo wnętrzne ofiáry/ iáko ſkruchá/ modlitwá/ y ſpráwiedliwość/ y inne/ nie ſą właſne ofiáry/ y káżdy ie y nie kápłan czynić może. SkarKaz 157a (49); CiekPotr )?(2v (4); CzahTr C3v (35); Iż ſobie ieden táki ná świećie obrał, w którym wſzyſtko, tym przedśię inſzym wſzytkiégo niepobrał: ále zoſtáwił tyle, ile kożdému doſyc. GosłCast 5 (8) PaxLiz B2v (3); SkarKazSej 658a (27); KlonFlis C (4) SapEpit A4v (5); Bo ieſli ſię ták vdamy ná to/ iż káżdy dla ſwego pożytku będźie łupił/ y gwałtem rozbiiał drugiego: tu ſię iuż tym ſpoſobem muśi rozerwáć przyrodzone ziednocżenie y ztowárzyſzenie ludzkie. KlonWor ded **3v (10); PudłDydo A3 (3); ZbylPrzyg A3; SzarzRyt A2v (2).

każdy z kogo [z zaimkiem: my, wy] (182): Tu więc wſzelki może pobacżyc pożytek przychodząci z nauki á z vmieiętnoſci tego poznawania, gdyż każdy z nas kthemu ciągnie aby thrzymał rzecż dobrą á zaſię chronił ſie rzecży złey. GlabGad L8v; RejPs 43v (2); Znas káżdy gdzie ſwoy wrzod czuie Záwżdy mu więcey folguie RejRozpr D3v (3); SeklWyzn d3v; RejKup b3v; RejKupSekl a6v; HistAl I5v; LubPs B6 (2); O gdyby káżdy weźrzał z nas we wnątrz do ſiebie/ Iáki tám mamy robak vſtáwicżnie grzebie. RejWiz 53 (11); Leop Bar 2/8 (3); BibRadz *4v (5); OrzRozm P2v (4); BielKron 59v; Horizon, [... ] Połowicá niebá álbo hemiſpherij którą my oczimá ſwemi ogárnąć możemy/ bo káżdy z nas połowicę niebá widźy, á połowicá pod ziemią yeſt Mącz 158b (3); OrzQuin G2v (2); LeovPrzep G4v; RejAp 19 (12); GórnDworz C4 (13); RejPos Bv (48); BiałKat 226; GrzegŚm 3 (2); wſzyſcy o tym pewnie wiemy/ Iż káżdy z nas muśi tu powinny dług płáćić/ Bo ſie kres zámierzony nie może zinácżyć. HistLan E; KuczbKat 60; WujJud 99 (2); WujJudConf 65; RejPosWstaw [212] (3); MycPrz II A (2); Bo Apoſtoł Piotr do krſtu napomináiąc ták mowył pokutę cżyńćie/ vpámiętawſzy śię/ á okrći śię káżdy zwaz dlia odpuſzcżenia grzechow BiałKaz B2v (2); CzechRozm A4 (3); Nie mogę ia inácżey o tychći powiedzyeć/ Może o nich káżdy z was lepiey niż ia wiedzyeć PaprPan K4v (6); KarnNap A2 (3); ModrzBaz 138; SkarJedn 279; ReszPrz 64 (2); BielSenJoach 3; PudłFr 72; ArtKanc B3v (10); PaprUp K3; ZawJeft 19; ActReg 124; Calep 38a; OrzJan 11 (2); LatHar + 2v (7); WujNT Act 17/27 (6); SarnStat 905 (2); PowodPr 6; SkarKaz 277b; KlonWor ded **3v; [niedługo tego świátá/ by tu kóżdy z nas y do ſtu lat ieſzcże żył BrantKaz E5.]

każdy z ilu (1): Te wierſzyki ácż proſte vważ kożdy z wiela. CzahTr 13.

W użyciach pl (2): TarDuch B3v; káżdym tedy ma być dáne dźiedźictwo wedle liczby ich. BibRadz Num 26/54.

W połączeniu z „nie” [w tym: „nie” przed przyimkiem (2)] (125): Nie kożdy wie co mu zdrowo. BierEz 13 (5); FalZioł V 73v; BielŻyw 131; GlabGad F3; KlerWes Av; RejPs 137; Abo też myſlictwo owo Y toć nie káżdemu zdrowo RejRozpr Hv; Mowić nie skożdym przyſtoi RejJóz C8 (2); RejKup e2v (2); MurzHist L; KromRozm II o; BielKom E3v; aby ſye nye ku ledá yákyey byałey głowye wdawał/ á nye s káżdą co nyewyáſtá yeſt/ towárzyſtwá á ſkłádu myał. GliczKsiąż Bv; GroicPorz m4 (4); KrowObr 139; RejWiz 43v (3); RejZwierz 78 (2); BielKron 46 (4); ácżkolwiek ſię to nie każdemu może przytrafić/ tilko ſamym wielkim vmysłom/ y tylko tym ktorzi ſą zaczną cznotą oſlachcieni. KwiatKsiąż G3; OrzQuin A4v; wſzákże iż poſpolitych Ziół łatwie ſye żywych dopytáć między bábámi: oprócz Ptáſzé oczká/ ſą nie kożdému znáiomé SienLek 256v (6); GórnDworz L8 (4); GrzepGeom B4; HistRzym 73; RejPos 29v (8); BielSat B3; RejZwierc A2 (7); BielSpr 65; Wyznawam też/ że ieſt śiedm prawdźiwie á właſnie Sákrámentow nowego Zakonu od Iezuſá Chriſtuſá Páná náſzego vſtáwionych/ á ku zbáwieniu rodzáiu ludzkiego (ácż nie káżdemv wſzyſtkie) potrzebne WujJud 26 (12); RejPosRozpr c2; BudBib b; MycPrz I [D]v; WierKróc B3v; BudNT przedm b3; CzechRozm 112v (2); PaprPan B (2); ModrzBaz 85v (3); SkarŻyw 257; StryjKron 762; CzechEp 90 (4); KochFr 23; KochDz 105; Ze co w głowie miał/ to mógł y wymówić ſnádnie: Nie káżdému to dwoie zarazem przypádnie. KochTarn 74; PudłFr 12 (3); BielRozm 11; GórnRozm L4v; ZawJeft 25; KochFrag 23; LatHar +8v (6); WujNT Matth 7/21 (4); WysKaz 14; wiedząc iże potomſtwo nie záwżdy ſie áni káżdému dobrze vda/ ále poſługá przećiw Rzeczypoſpolitéy á wypełnienié powinnośći ná wieki wſzędźie dobrze ſłynąć muśi. SarnStat 1002; PowodPr 2; SkarKaz 81a marg (4); O nędzné ſczęśćié páńſkié/ y téż możnych ludźi/ Nie káżdégo o zazdrość ku ſobie Pobudźi/ Y nie káżdy go łápa/ tylko ów co głupi GosłCast 66 (2); PaxLiz Cv; KlonFlis D4v.

W powtórzeniu intensyfikującym (4): A nie wymawia tám żadnego ſtanu/ iedno káżdy á káżdy/ áby miał właſną małżonkę ſwoię. RejPos 345v.

W przeciwstawieniach: »każdy ... żaden (21), nikt (14)« (35): Każdemu wiernie poradzay, á nikogo nie przeradzay. BielŻyw 20 (3); RejPs 214; RejRozpr Dv (2); RejJóz C3; RejKup f2; GroicPorz 1v; Niſkim nie ieſt obłudnie lecż s káżdym prawdźiwie. RejWiz 7v (2); BibRadz Is 47/15 (2); v nich káżdy chce pánem być á ſłucháć żadny BielKron 255 (3); RejPos 300 (5); RejZwierc 25v (4); BiałKaz 14; PaprPan Y; KochOdpr B4; SkarŻyw 384; BielSjem 8; ArtKanc P3; OrzJan 56; LatHar 620; KlonWor 44; Nikomu ſię to nie zda/ káżdy to rad gáni. ZbylPrzyg A3v.

W charakterystycznych połączeniach: każdy (do-, na-, prze)czyta (się) (czytaj, czytać może) (16), domacać się może, domyślić się może (5), dopatrzy się, dowie się, dowiedzie (dowieść mogł) (2), dozna (doznać może) (6) dziwował się (dziwować się musi, może) (4), przed oczyma miał (mieć musi, miewa) (3), mowi (mow, niech mowi) (6), (na)uczy się (nauczyć się może) (9), obacz się (obaczyć się ma, może) (7), (o)baczy (obacza, może obaczyć) (na oko) (241), obejźrzeć może, ogląda (oględać może) (3), osądzi (niech osądzi, osądzić może) (3), na pamięć przywieść może, pamięta, patrzy (patrz(aj), ma patrzyć) (13), pobaczyć może (mogł) (2), pomniał (pomni, ma pomnieć) (6), powie (niechaj powie) (12), (po)winien (był) (21), (po)zna (znaj, pozna(wa)ć może, musi) (73), proś (prosi) (2), przyczytać musi, przypatrz się (przypatruje się, przypatrzyć się może) (37), przyzna (przyznać musi) (10), pyta się (3), rad (5), rozezna (rozeznać może, musi) (12), rozmyśla (rozmyśli się, rozmyśl(aj) się, rozmyślić się miał) (11), rozsądzi (niechaj rozsądzi, rozsądzić może) (4), rozważaj (niech rozważy) (2), chce rządźić (2), rzekłby (rzec musi) (4), słuchaj (aby słuchał) (3), tkni (się) [imp] (5), uważa (uważ(aj), uważyć (uważać) ma (może)) (32), użna, uźrzy, weźrzy [imp] (2), wgląda, widzi (na oko) (widzieć może) (33), wie (winien (mogł) wiedzieć) (54), wierzyć może, wolałby (woli) (3), zadziwuj się, zdumie się, zdziwić się musi, zezna (zeznaj, zeznać musi) (17), (z)najdzie ((z)naleść może) (14), (z-, po-, wy-, do)rozumie (się) (zrozumieć itp. może, musi) (90); każdego rozmyślaniu (rozeznaniu, (o)baczeniu) poruczam (niech będzie poruczono itp.) (7); spytać każdego (2); o każdego idzie (pojdzie) (gra) (3); każdemu godzi się (4), jasna (wiadoma) rzecz (3), jawno (jawne rzeczy) (8), należy, podoba się (7), (po)trzeba (7), potrzebny (3), (przy)podobać się (5), przysłuszy (2), przystoi (15), wiadomo (3), wolno (było, ma być) (75), zda się (5); każdemu gotow(y) (12), luby (3), miły (7), miłościwy (3), powolny, praw (6), rad, zdrow(y) (3).

Przysłowia: Niechay pátrzy káżdy ſwego RejRozpr E; A ono by dobrze/ áby káżdy ſwego pátrzył. KromRozm III H6v (2); RejWiz 31v (2); RejZwierz 77 (3); Ale miáſto napráwy pátrzał káżdy ſwego RejZwierc 249; KochSz B2v. [Ogółem 10 r.].

bibl. aby nyewiny za vynnego nyeczierpyal. Ale kaſzdi ſwe brzemye nyoſl MetrKor 40/818; RejPos 51; káżdy brzemię ſwe ponieśie. WujJud 209; CzechEp 26 (3); gdy kożdy z niepożytkiem ſwoim nióſł brzemię ſwoie dla zdrowia poſpolitégo OrzJan 56; WujNT Gal 6/5 (2). [Ogółem 9 r.].

bibl. Bo kożdy kthory ſie podwyſzſſa/będzie poniżony/ á ktho ſie poniża będzie podwyſzſſon. Leop Luc 14/11; Iż káżdy będzye powyſzſzon ktokolwiek tu będzye vniżał ſtan ſwoy RejPos 201 (4). [Ogółem 5 r.].

Ná náſſym dobrym nieſſporze Iuż więc tám ſwą káżdy porze. RejRozpr A2v; RejWiz 6v; KochZg A2; Niech káżdy zdánié ſwoie/ iák chce/ oſtro porze PudłFr [3]. [Ogółem 4 r.].

Boć káżdego gryzie ſwoy mol RejRozpr E4; Każdy ma ſnaċ ſwego molu RejKup x4; Quisque patimur suos manes, Káżdy ma, ſwego molá co go gryźie. Mącz 207d.

Podobno iáko y łoni Każdy ná ſwe ſkrzydło goni RejRozpr Dv; Ieden z drugim niewiernie każdy ſobie gali RejJóz I; Ałe kiedy każdy rozno na ſwe skrzydło gali Iuż więcż wſzytkim myſl odpadnie RejJóz L3v.

Suus cuique modus est, Káżdy ma ſwoy obyczay. Mącz 228a (3).

Non cuivis datur adire Corinthum, Proverbium, Nie káżdemu ſie może wſziſtko ſtáć. Mącz 65d; quia non cuilibet licet adire Corintum, to ieſt/ nie káżdemu w drogę do Korintu RejZwierc 112v; Ale do Koryntu przyść nie káżdému ſnádnie: To wſzytko/ rzadko kiedy iednému przypádnie. KochDz 105.

Abowim nye o zgrái/ gdźye káżdy w ſwą idźye/ ále o zgodnym/ ktore pod yednym práwem y porządkyem bywa KromRozm III A5; Ale gdźye káżdy w ſwą poydźye/ tám nye rząd/ á zá nim roſtyrk y rozerwánye. KromRozm III F7v.

Każdy wodę ná ſwoy młyn po ſtáremu wiedźie Prot Dv; Zbytek ſię krzewił, práwá vſtawáły, Lupieſtwá drugich ſrodze vćiſkáły. Káżdy ná ſwoy młyn pilno ćiągnął wodę KlonKr E2v.

Kożdy mędrſzy poſzkodzie. BierEz K3.

Kożdy ma ſwe rupie. BierEz O2v.

Kázdegoć znas trzewik ćiſnie RejRozpr E4.

Kto na koniu pod koniem przydzie być kazdemu RejJóz I5v.

Ano kazdego po ſkorze Znacz chocz ſie wſpina ku gorze RejRozm 392.

By był mocarz nawiętſzy/ káżdy ſkocży pſiego. RejWiz 85.

Bo káżdy dmie ná wodę/ gdy go vkrop ſpárzy. RejWiz Cc3v.

Káżdy ſwoie ma ná pieczy. KochZg A2.

Arbore deiecta quivis ligna colligit. [...] Po plebanowey ſmierći/ káżdy w yego ſtodole rad młóći. Mącz 14b.

Nie káźdi pan/ co w błáwacie. GórnDworz L8.

iż prawdá záwżdy kole w ocży káżdégo. RejPos 250v.

A iſcie táką miárką byś mi iedno wierzył/ Káżdemu tám odſypą/ iáką też tu mierzył. RejZwierc /271.

V nas mowią/ złym położeniem każdego ſkaźi. ModrzBaz 103 marg.

Teraz Miſtrzu ſam ſye lécz: czás Doktór káżdemu. KochTr 25.

Nie każdy weźmie po Bekwárku lutniéy. KochFr 23.

Połączenia: »każdy (...) co« (30): Káżdy tu co gi kxiądz liczy Vbogiego kmiećiá czwiczy RejRozpr D3v; GliczKsiąż Bv (2); LubPs ff2 marg; RejWiz 18 (2); RejZwierz 86v; GórnDworz L8; RejPos 209 (2); HistLan Ev; WujJud 68v (2); WierKróc A2v; Iáko to káżdy/ co iedno ma co rozſądku zdrowego/ obacżyć ſnádno może z wyznánia onego CzechRozm 18v; PaprPan Ff2; ArtKanc K19; ActReg 84; GostGosp 58; GrabowSet V3; KochFrag 23; Wiérzćie mi W. M. żeć to nie ládá ſtrách: y nie trzebá go lekce ważyć: vſtáwicżnie ten tkwi we łbie v káżégo co Bogá zdrádźi OrzJan 35; WujNT Ioann 19/12 (6); SarnStat 696; Nikogoż nie poſądzáiąc/ nikogoż nie Potępiáiąc/ káżdemu co nam źle cżyni odpuſzczáiąc SkarKaz 280b.

»każdy (...) kto(ż)(kolwiek)« [szyk 295 : 43] (338): aby kaſdy ktoſzbykolwyek sluſbą przyyąl, sząm oſzobą szwoyą a nyeprzeſ porucznyka alias podſtawka sluzyl MetrKor 38/286; BierEz L2 (3); OpecŻyw 5 (2); FalZioł II 3c; A przetoż znamię ieſt że ſie każdy Bogu przeciwi, kto ſie imieniem iego mianuie BielŻyw 152 (3); KlerWes Av; LibLeg 10/151; Więc, to chcą ſtraſſni być káżdemu ſkiem ſie podkáią RejPs 106v (8); RejRozpr G2 (3); RejJóz L7v (3); RejRozm 391 (2); Panſką dobrocz v nas zanicz Sktorą on gotow kazdemu Kto yedno zawoła kniemu RejKup dd6v (11); KromRozm I [L3]v; MurzHist A2; KromRozm III D6; Diar 45; DiarDop 99 (2); BielKom E5v (3); GliczKsiąż E3v; A kto ſie mocy iego chce namnyey ſprzećiwić/ Każdego zámorduye á nye chce go żywić. LubPs C2v (3); Woyth przyſyęgły Miáſtá.N. oznáymuię tym to piſánim káżdemu komu to przynależy wiedźieć GroicPorz p2 (7); KrowObr 88 (3); RejWiz 2v (14); Leop Ioann 19/12 (4); UstPraw Kv; KochZuz A2; LeszczRzecz A3v; RejFig Cc4 (2); RejZwierz 2 (10); BibRadz Deut 18/12 (2); BielKron 3 (12); Mącz 283b (2); RejAp 7v (12); GórnDworz G (14); Bo krolewná tákowey kraſy byłá/ iże ktoż ią kolwiek oglądał/ káżdy gárdło prze nię ważył. HistRzym 8v (3); RejPos A5 (62); BiałKat 256; HistLan E2; Abowiem pátrz iáko ći krucy ieſzcże zá żywotá kluią á łupią káżdego kogo ſie imą RejZwierc 49 (30); WujJud 110; WujJudConf 8v; RejPosWstaw [1433]v; BudBib Ex 29/37 (10); MycPrz II B [3]; BudNT przedm d3 (2); CzechRozm 66 (6); Ma ſie wżdy náſz ná piecży á mowi ták záwżdy/ Szcżęſliwy kto ná przyſzłe rzecży pomni káżdy. PaprPan L2 (5); L. Neracius [...] gdy tego nie mógł śćirpieć/ że wedle dwunaśći tablic vſtáwy/ káżdą krzywdę piąćią á dwudźieſtą grzywien miedźi opráwowano/ wźiąwſzy worek pieniędzy/ kazał słudze nieść zá ſobą/ á ſam kogo podkał káżdego bił: á káżdemu kogo vbił/ pięć y dwádźieśćiá grzywien miedźiánych pieniędzy záraz dáć kazał. ModrzBaz 79 (7); SkarJedn 49 (2); KochOdpr A4; KochPs 90 (3); á kto ná ſpráwy żywotá iego pátrzał: obronę wiáry/ pſowanie kácerſtwá/ podzwignienie krzyżá Chryſtuſowego/ káżdy mu przycżytáć muśiał. SkarŻyw 372 (2); ZapKościer 1582/40v; StryjKron 95; co ſobie káżdy ktoby temu wiáry dáć nie chćiał przecżytáć może. CzechEp 115 (14); KochJez A2v; NiemObr 66; KochFr 130; KochPhaen 18; Kto iedno ma rozum w głowie/ Káżdy tóż/ co y ią powie. KochMRot B2v; ReszPrz 69; ArtKanc Cv (5); GórnTroas 50; KochCzJan A2v; GrabowSet G4 (2); WujNT Act 10/43 (2); SarnStat *8 (16); SkarKaz 7b (4); bo ktomiękolwiek znał/ Kożdy mię zá dobrego według ſpraw moich miał. CzahTr K2 (5); PaxLiz Dv; SkarKazSej 665a; KlonWor 54; SzarzRyt A3v.

»każdy (...) ktory (ż) (kolwiek) (a. qui)« [szyk 167 : 1] (168): BierEz R3v; PatKaz I 17v; BielŻyw 10; RejPs 43v (2); RejKup b2; MurzHist F2 (2); MurzNT 103v (2); BielKom E8; káżdy kthoryby yedno chcyał co vmyeć/ ma náuki nigdy z myſli ſwey nye ſpuſſcżáć GliczKsiąż N2; LubPs X3v marg (2); Káżdy świádkiem będźie/ ktorego ſłuſzna przyczyná od tego nie odwiedźie. GroicPorz x (2); KrowObr 16v; Gdyż to záwżdy rozna rzecż bywa v káżdego/ Ktorzy tu chodzą dziwnie z dziwnemi myſlámi/ A ledwe znáć iż żywi/ iáko málowáni. RejWiz 20v (3); Leop Ex 30/13 (22); UstPraw D2 (2); Y zebráli ſie do niego káżdy ktory iedno miał vćiſk ná ſię/ y káżdy ktory był dłużen/ y ktorego iedno co dolegáło BibRadz 1.Reg 22/2 (9); BielKron 3 (8); Mącz 12d (2); RejAp 5v (4); HistRzym 95; RejPos 39v (19); BiałKat 53v (2); KuczbKat 170 (2); RejZwierc 55 (3); WujJud 53v (2); BudBib 1.Reg 2/36 (2); káżdy to foelix qui poteſt cognoſcere rerum cauſas MycPrz II B4v (2); CzechRozm 92 (3); PaprPan L2 (2); ModrzBaz 85v (2); SkarJedn 38; Oczko 2; SkarŻyw 285 (3); Oſtátki ich Boleſław mieczem do wiáry Chrzeſciáńſkiey przymuśił/ bo ktory ſię chrzćić wzbraniał/ káżdego ſcięto. StryjKron 340; CzechEp 119; NiemObr 3; ReszHoz 122; WerGośc 258; WerKaz 284 (2); Bowiemći tho káżdemu przyſtoi; Ktory ſię kolwiek Páná ſwego boi. Iżeby on cżćił Imię święte iego ArtKanc T19 (3); ZawJeft 24; LatHar 474 (6); WujNT przedm 12 (24); SarnStat 6 (13); CzahTr H2v (2).

Wyrażenia: »każdy na świecie« (4): KlerPow [6]; A dziwno ſie tho więc zda káżdemu ná ſwiecie/ Iż ſie ták omylny ſwiát ná ſwych ſpráwách plecie. RejWiz 128; BielKron 91 (2).

»każdemu wobec« [szyk 2 : 1] (3): VObec ſie przypodobáć chcąc we wſzem káżdemu Co iedno przynależy ſtanu pocżćiwemu. MycPrz I A2v; Ia Malgorzata wąsorſka swąſzor przeſwyſzkem wokowa wyſznawam tym nyneyſzym liſtem moym y koſzdemu wobecz, ku wyadomoſczy prziwodzi ZapKościer 1534/66v; PowodPr 38.

»każdy z osobna, osobno (a. osobnie); każdemu z osobna« = singulus Mącz, Modrz, Calep, Vulg, JanStat; unusquisque Vulg, Mącz; quilibet Mącz, JanStat; diversus (seorsim), sigillatim, singulatim; cuique, singulatim unicuique Mącz [szyk 96 : 13] (59 : 2; 48): Iezu ienżes zapłaty każdem z oſobna ſluſzne obphicie obieczał, ſ. ſie nad na. TarDuch G3v; MiechGlab 87; WróbŻołtGlab A4; RejPs 90v; RejRozpr I4v; GliczKsiąż L8; RejWiz 23 (4); Leop Ier 50/16 (2); BibRadz Ez 18 arg (2); OrzRozm P2v (2); BielKron 248v (2); KwiatKsiąż A3v (2); Quilibet, Káżdy z oſobna/ Wſzelki/ którykolwiek. Mącz 340c (11); OrzQuin Y4; RejAp 31; GórnDworz E3 (2); RejPos 120 (4); BiałKat 253v (2); GrzegŚm 30; KuczbKat 5 (3); RejZwierc 37 (2); BielSpr 42; WujJud 219v; WujJudConf 219v (3); RejPosWstaw [1102]; CzechRozm 101; ModrzBaz 17 (4); SkarŻyw A2v; CzechEp 58; NiemObr 174 (2); GórnRozm Bv (2); Calep 982b; OrzJan 11; WujNT 478 (4); SarnStat 902 (8); A ktorych máiętność oſobno káżdego ták wiele nie wynieśie GrabPospR M2; PowodPr 80. Cf »wszyscy, każdy z osobna«.

Szeregi: »(nie) wszyscy (a. wszytek) (wobec), (i, a, ani) każdy« (7): I ſzliśię wſzyścy popiſować/ każdy do miaſta ſwoiego. MurzNT Luc 2/3; KromRozm II e2v; KromRozm III B2v (2); RejAp 85; WujNT Luc 2/3; PowodPr 55.

»(tak) wszyscy (wobec), (i, jako) każdy z osobna; (tak, bądź) wszystkim (a. wszem) (wobec) i (jako, bądź) każdemu z osobna« = omnibus et singulis JanStat, JanPrzyw; omnibus et cuilibet, in universos et quemlibet, universi et singuli, singulariter singuli et universaliter universi JanStat [szyk 26 : 3] (8 : 21): UstPraw Kv; Ia ginąc/ ná was Rátá/ wołam: których wſzytkich pomoc wielką/ z oſobná kożdógo/ máłá moc w téy łodźi ieſt. OrzQuin A3v; WujJudConf 184v (2); CzechRozm A2 (3); á ktorzi ſię przodkow ſwych zacnośćią niemogą ozdobić/ ći ſię niech ſtáráią/ áby [...] káżdemu ſię dobrze záchowywáli/ ták káżdemu zoſobná/ iáko y wſzytkim w obec iáwnie [tum privatim tum publice]. ModrzBaz 74v (2); NiemObr 85; ActReg 125; WujNT 76; SarnStat 116 (17).

C. W funkcji przejściowej między przymiotną a rzeczowną (1910):
a. Z elipsą rzeczownika występującego w zdaniu poprzednim lub znanego z szerszego kontekstu [czasem występuje niezgodność rodzajów między rzeczownikiem a „każdy”] (1540):
α. Zastępuje rzeczownik osobowy (920): Ezop gdy wſzedł do łożnice/ Vźrzawſzy tám cudne młodzieńce: Rzekł im/ Bog wam pomagay/ A kożdy mi ſwą rękę day. BierEz A4v (7); Tedy s tego pokolenijá mnogo mężcżyzn mlodych ij ſtarych przyſſlo każdy noſſątz láſkę w ręku/ wedlug przykázanijá. OpecŻyw 4v (7); ForCnR E; PatKaz III 122v; HistJóz C3 (7); FalZioł I 86d; Takież do ſwoich ryczerzow poſłał [Aleksander] aby ſie mu każdy w ſwey zbroi okazał. BielŻyw 149 (2); MiechGlab 13 (2); 14. towarzyſzow: wypili 92. kwart. wina po 26. o. wiele każdy ma dać á wiele to vcżyni w ſumie. KłosAlg G2 (5); KlerWes Av (2); LibLeg 7/99 (6); rozkazvyemi voyevodąm, aby kazdy w ſwem voyevodſtvie tego ſtrzegl ComCrac 12 (3); RejRozpr G3v (2); RejJóz C4 (3); Potim dziatki mogą ſpiewać Pſalmi ſtoiąć przed ſtołem/ Boże przikażanie/ albo pacierz a potim maią yć każde do robotty [!] ſwoiey albo do ſkoli. SeklKat D2; RejRozm 394; Wynyda też xieza moy Każdy ſię Biſkupa boy RejKup t8v (9); HistAl H6v; KromRozm I G2; MurzNT Mar 13/34; KromRozm III F8v (4); Diar 26; Przeto proſzę miłe ſłużebnice/ Y was corki cnotliwe dzyewice/ Wotuycie mi káżda ná ſwą ſtronę BielKom Gv (2); GliczKsiąż F4 (3); LubPs X5 (2); Zátym Woyt s Przyſyężniki powſtawſzy y podniowſzy káżdy práwą rękę/ á ſpuſćiwſzy dwa pálcá ná doł/ ſkaże go ná vpad GroicPorz n2 (3); KrowObr 4 (5); RejWiz 13v (11); Leop Num 1/52 (12); RejZwierz 18 (9); BibRadz Ruth 1/8 (13); BielKron 70v (72); Mącz 61b (2); SarnUzn D8v; RejAp CC3 (3); GórnDworz C3v (17); Corko miła/ dwoie kſiążąt przyiácháło/ á káżdy prośi ćiebie zá małżonłę [!] ſobie HistRzym 13v (4); RejPos ktv (9); BiałKat 111; BielSat [I4]v (6); GrzegŚm 60; RejZwierc Av (6); BielSpr 6 (11); WujJud 13 (3); WujJudConf 18 (2); RejPosWstaw [1433] (2); BudBib Gen 41/12 (27); Słyſząc to lud/ kożdy rzekł HistHel C; Strum Iv; Málborſki y Pomorſki potym Woiewodá/ Z ośḿdzieſiąt iezdnych iechał á w káżdym vrodá. StryjWjaz B3 (7); Y chodzili wſzyſcy Izráelcżycy do Filiſtynow/ káżdy oſtrzyć lemięſzá ſwego. CzechRozm 109v (3); (nagł) Márek/ Ian/ Wálánty Klońſcy. (–) [...] Nie omieſzkam wyſłowić ich pocżćiwey ſpráwy/ Káżdy cżáſu potrzeby Lotárgius práwy PaprPan I4v; O Tymći Rámułcżyku mogę ták powiedzyeć/ Muſiał gdzyeś z Zopiruſem w iedney ſzkole ſiedzyeć. Bo iednáka życżliwość cnotá v káżdego/ A wſzákoż iá przyrzekam tobie zá ſwoiego. PaprPan Aa4 (29); ModrzBaz 64v (6); y kápłani w oboygu [chleba] ćiáło Boże poświęcáć máią/ káżdy wedle zwjcżáiu ſwego/ ábo wſchodniego álbo zachodniego. SkarJedn 272; SkarŻyw 192 (11); Tu będźie wywodźił z piekłá máłe dźieći w koſzulkách tylko/ zá rękę káżdego/ spiewáiąc/ cum Cantoribus. MWilkHist F3v (3); StryjKron 36 (4); NiemObr 58; Kilká oſób ná iednę ſalę ſię złożyło. Káżdy z żoną. KochFr 133; KochSz A4; ReszList 160; WisznTr 2; BielSjem 9 (4); Lepiéy polnych Tátárow dawny zwyczay nieśie/ V których káżdy ſwoy dóm woźi ná koleśie KochPieś 1 (2); PAllás/ y ſławna Wenus/ zacnych Bogów żony/ Pámiętayćie mi świádczyć káżda z ſwoiéy ſtrony PudłFr 51; BielRozm 25; Drwá gdy rąbią kmiotkowie/ każdy ná ſwą gromádę kłaść ma. GostGosp 70 (5); GrabowSet F3; KochAp 13; WyprPl B4v; LatHar 245; WujNT 77 (9); A ći máią mieć opátrzenié z ſkárbu náſzégo y potomków náſzych: Biſkupi z Ruſkich kráiów/ y inni świetckiégo ſtanu Senatorowie/ káżdy ná ſwé pułroká po piąći ſet złotych. SarnStat 39 (19); KmitaSpit A2v (2); SkarKaz 580b; CzahTr E2 (2); A iż maſz pod ſwą ręką Bogomodlne Zaki/ Groſzogonne Mieſzcżány/ y płużne Wieśniaki. Troy pocżet: trzech teſz z śiebie wybrawſzy poſłáli/ By ćię iák nayvcżćiwiey káżdy w ſwą witáli. RybWit A3; ZbylPrzyg A3.

każdy z kogo, z czego [z rzeczownikiem w pl (46), w sg coll (12); w tym: dodatkowo z zaimkiem (13)] (58): A ták ſluchay káżdy zrozlicżnego národu/ á zwłaſſczá ty Izráel RejPs 74v (2); zaktorimibi kaſzdi spoddanich Czeſſarza yego M. y naſzich tesz mogł bicz beſpyeczen LibLeg 11/23; ZapWar 1548 nr 2669 (2); Diar 56; RejWiz 171v (2); UstPraw B3v (2); A wſzákoż miła cnotá [...] Kożdego s ſwego ſtádá/ iáko piątnem znácży RejZwierz 115v (2); BibRadz Iudic 9/49; OrzRozm Rv; BielKron 427v (2); Radbych tu káżdego z W. M. ſłyſzał zdánie/ w ktorymby kto kroleſtwie s tych mieſzkáć chciał GórnDworz C6v (14); ále dotkni ſie káżdy z namnieyſzego ſtanu/ ieſliś nie ieſt Ceſárzem iákiey tákiey oſiádłośći ſwoiey RejPos 253v (3); RejZwierc 33; BielSpr 54v; (nagł) Ierzy/ Iákub Struſowie s Komorowá. (‒) EVrifilus y Pirus chociaż mężni byli/ Iuż temu wierz że ći dwa męſtwo im odięli/ Abowiem ſie tym báwi káżdy s tego gniazdá PaprPan H4v (6); ModrzBaz 93 (2); WerKaz 297; TO ſłuſza z wiernych káżdemu/ vznawſzy ſwoie złośći/ Korzyć ſię BOGV wiecżnemu ArtKanc L19 (2); WujNT Luc 16/5 (2); SarnStat 39 (7); W Swey Alexánder kwitnącey młodośći Pánował hoynie: czym wielkiey miłośći Doſtał był ſobie z ludzi v każdego, Ták v zacnego iáko v podłego. KlonKr Fv; PowodPr 55; GosłCast 26.

każdy z kogo [z zaimkiem w pl; w tym orzeczenie w pl (7)] (279): Czo ſzie ſhrankw a placzw dothicze then kazdemv ſznych bandzye vkazan drugy albo trzeczy dzyen przed bithwa yvz polozona thak aby każdy ſznych vyedzyal gdye vdzielan bandzye MetrKor 26/62v (5); BierEz D4v (3); OpecŻyw 24v; ForCnR C2; PatKaz III 107v; HistJóz C3v; FalZioł V 51v; BielŻyw 17 (2); MiechGlab 58; KłosAlg G4v (2); LibLeg 10/59 (6); RejPs 22v; RejRozpr D4v; RejJóz L2v (6); LibMal 1546/111; RejKup b8 (40); ZapWar 1549 nr 2657 (4); KromRozm I M3; MurzNT Ioann 6/7; KromRozm II x2v; KromRozm III D 8 (4); BielKom B3 (3); LubPs O3v (6); KrowObr 64 (3); RejWiz 1v (10); Leop Lev 8/24 (9); OrzList h4; UstPraw B3v (3); RejFig Aa3; Wſkazał mu żem nie ią krzyw/ lecż moi Rycerze/ Sktorych káżdy niż w złocie/ rádſzey w ſławie gmerze RejZwierz 16 (4); BibRadz Gen 43/21 (22); OrzRozm M3v; BielKron 9 (34); GrzegRóżn N2v; KwiatKsiąż D4 (2); LeovPrzep G2; RejAp 15v (7); GórnDworz 12v (2); HistRzym 13v (2); Ano s tákowych káżdj ſrogą ſentencią Páńſką ná ſobie odnieść muśi/ ktorj by nád ſłowá Bożego zámierzenie/ co inego ſobie wymyſláć chciał. RejPos 89v (15); BiałKat 110v (3); HistLan D3v; KuczbKat a2 (2); RejZwierc 95 (5); BielSpr 11 (7); tedy káżdy zwas wziąwſzy broń ſwą/ á co mężnieyſzy ludzie wynidzćie zmiáſtá/ obrawſzy ſobie hetmáná. BudBib Iudith 14/1 (7); MycPrz II A4v; BudNT przedm b8 (3); StryjWjaz C3; CzechRozm 20 (5); (nagł) Kierdeyowie. (–) [...] Aleć widzę káżdy s tych choć dzyeći nie máią/ By bronili oycżyzny pilnie ſie ſtáráią. PaprPan E2v (24); KarnNap A3; Mnimam tedy/ żeby doſyć ná tem było/ áby oſzácowano źiemię tych mieſzeżan/ z ktorych káżdy wedle przemożenia máiętnośći/ niechayby ná káżdy rok do wtorey ſummy dawał/ dwudźieſtą cżęść pożytkow dorocżnych. ModrzBaz 122v (11); SkarJedn 15 (4); Oczko A4v (3); KochPs 124; SkarŻyw 106; ZapKościer 1586/1 (4); StryjKron 6; CzechEp 228 marg (3); NiemObr 77 (6); KochSz A3 (3); ReszList 168; GDyżeśćie to o śioſtry ná nas przełożyły/ Choćia inne niżli my dobrze mędrſze były: Ale cnotą z káżdą z was iśćie możem zrownáć BielSjem 12 (2); PudłFr 8 (2); ArtKanc F10v (3); GórnRozm Bv (4); PaprUp D4v (4); ZawJeft 36 (3); GostGosp 64; Phil B2 (2); Więc o káżdą z was był lós/ á mogło poſłużyć Drugiéy ſczęśćié/ iż może niewoléy nie vżyć. GórnTroas 60 (2); KochFrag A3; LatHar 596; WujNT Matth 26/22 (22); WysKaz 15 (2); SarnStat 186 (27); SiebRozmyśl L; obráchuyże iáko káżdego znich koſztuią ſzáty ſámy cudzoźiemſkie/ ktore ná niem widźiſz gdy nowe kupił GrabPospR N4; KlonKr A2; PowodPr 8 (3); SkarKaz 244b (2); CiekPotr 45; GosłCast 16; PaxLiz Bv (3); SkarKazSej 684a; KlonFlis G4v; Ták roſkoſzna drużyná między ſobą práwi/ Ták z nich káżdy/ śmieiąc ſię/ tey ſię Pánnie ſtáẃi. ZbylPrzyg A4v.

każdy z ilu (1): Bo nie z iedney tu zyemie lecż z domu iednego/ Naydzye s cżterzech każdego Hetmáńſtwá godnego. PaprPan V2.

każdy w czym (4): Y tegoć obyczaiu ſtarego nieganyin/ chodzić ras wrok wdom paſterzowy wſzelkiego parafiana ſwego/ y ſluchać á pytać każdego w domu/ poczawſzy od goſpodarza y goſpodiniey aż donamnieiſzego SeklKat Z2; powiedáią iż ten vrząd Krolewſki ieſt/ doźieráć tego/ áby kożdy w Rzeczypoſpolitey vrzędu ſwego był pilen OrzRozm M; Aulus poſtumius [...] kazał káżdemu w ſwoim woyſku vzdę s koniá zerwáć BielKron 120v; CzechEp 339.

W użyciu pl (1): bo yako pyſſe Szwyąty Matheus ſtroyego rodzayu uyſla [Maryja] ſpathryach [!] ſkrolow ſkſyąząth czternaſzczye lyczącz kozdych ſztych PatKaz III 107v.

W połączeniu z „nie” (7): BielKron 381v; Wſzákeſmy tego zá Oyców náſzych doświádczyli v Orſze/ gdźie máły poczet náſzych/ gdy ſye nie káżdemu tráwty doſtáło w pław przez Orſzę Rzékę ſzyroką itéż głęboką/ kwąpiąc [!] ſye ná Moſkwę zbroynie przebywáli. OrzQuin R; RejPos 186v; BielSat Dv; á ná koniec y ſámá biała głowá pod cżás to poznáć procż Proroká może/ choćiaſz nie káżda/ ieſli ſynem ieſli dziewką chodzi. CzechRozm 135; BielRozm 24; GórnRozm I2v.

W charakterystycznych połączeniach: każdy z dworzan (3), z ludu, z ludzi (3), z poddanych (7), z rycerstwa, z służebnikow (sług) (3), z wiernych (2), z W. M. (ich miłości) (10); każdy(-a) z nas (21), z nich (239), z onych, z takowych (2), z tych (35); z ktorych każdy (14).

Przysłowie: Bo iáko páni pánu nádmierznie/ á pániey też pan/ bo to inácżey nie może być/ ieſli obacży iż pan wichruie/ tho iuż poydą káżdj w ſwą. RejZwierc 31v.

Połączenia: »każdy ... kto« (2): CzechEp 339; káżdy z nich kto wynidźie będźie poimány PowodPr 8.

»każdy (...) ktory(kolwiek)« (12): Przeto mię poſłuchaycie/ ſynacżkowie moi/ Káżdy ktory iedno z was/ ná mey drodze ſtoi BielKom B5v; BibRadz 1.Par 23/24 (2); wſzákże imieniem ſwym káżdego z nich będę krotko miánował/ ktorzy byli w Konſtántynopolu áż do wzyęcia Konſtántynopolá przez Turki. BielKron 168v; GórnDworz 05; RejPos 89v (2); tedy ći/ które Dyakony zowiemy/ dáią káżdemu z ónych/ którzy ſą/ ku vżywániu/ chleb/ wino/ y wodę BiałKat 273v; ModrzBaz 84 (2); Oczko A4v; SarnStat 407.

Wyrażenie: »każdy z osobna, osobno (a. osobnie); każdemu z osobna, osobnie« = singulus Vulg, JanStat; singulus unusquisque; omnibus singulatim, singulatim Vulg; quisque PolAnt; quilibet, singulis separatim JanStat [szyk 68 : 10] (55 : 7; 15 : 1): OpecŻyw 24v; Wſzakoż boiary á lud rycirſki każdego z oſobna krzcono MiechGlab 87; KłosAlg H; LibLeg 11/107v; aby ſnadź yeſliby bliźnyętá były/ kożde z oſobná ſwe myáło s cżegoby piło y ſiebye żywiło. GliczKsiąż D2v; KrowObr 124; RejWiz 23 (2); Káżde Kxiążę niechay offiáruie dáry ſwoie ku poświęcániu ołtarzá/ z oſobná káżdy w ſwoy dźień. Leop Num 7/11 (3); UstPraw Kv; BibRadz Gen 40/5 (3); BielKron 21 v (8); GrzegRóżn N (2); Mącz 302d; SarnUzn H4v; LeovPrzep G2; RejAp CC3; BiałKat 68v (2); KuczbKat 305; RejZwierc 97; BielSpr 4 (3); BudBib 4.Esdr 11/19; HistHel D2 (2); CzechRozm 67v; PaprPan H2 (3); ModrzBaz 89v; ZapKościer 1580/10v (5); MWilkHist B4v (2); CzechEp 144 (2); NiemObr 58; GostGosp 18; LatHar 690; WujNT Luc 16/5 (2); SarnStat 208 (8); SiebRozmyśl L; KlonFlis G4v. Cf Szereg.
Szereg: »(tak) (wobec) wszyscy i (jako) każdy z osobna; (tak) wszystkim i (jako) każdemu z osobna, osobnie« = tam generaliter omnes quam specialiter singuli unusquis JanStat, JanPrzyw; omnis et singulus, singulariter singuli et universaliter universi JanStat [szyk 7 : 3] (7; 2 : 1): y wedle nich poddáné náſzé ſtanów wſzytkich ták wobec wſzytki/ iáko z oſobná káżdégo záchowywáć będźiemy SarnStat 13; MY pánowie Duchowni y Swietcy [...] oſobliwie káżdy zoſobná/ y ſpólnie wſzyſcy iednym vmyſłem/ iedną wolą/ wiádomośćią/ [...] oznáymuiemy SarnStat 219 (10).
β. Zastępuje rzeczownik nieosobowy (620): Do nog im miechy przypráwił/ Do kożdego dziećię wſádził. BierEz Gv; A ięły gárdłá wſpomináć/ Swe cudnieyſze kożde mnimáć BierEz Mv; Mądremuć ſię ſwe podoba/ O innego vrząd niedba: Bo widzi iż rzecży wſzytki/ Kożda ma ſwe niepożytki. BierEz N4v (13); na mienili mu datz trzydzieſci pieniędzy/ tzo kożdy wáżyl dzieſiętz poſpolitych. OpecŻyw 83v (4); Też ſok tego takieſz zmieſzany iſz ſtego vcżiniſz iakoby plaſtr, ktory gdy prziłożyſz na wrzedzieniczę każda ſie pod tim zbierze y wypłynie FalZioł I 96c; Oliwa z ięcżmienną wodą/ to ieſt po ſzeſci łyżek każdego wziąć ciepło wypita/ ſtolcze cżyni FalZioł III 22c; Kokoſz kiedy ſwogich iaiecz niewylęże/ thedy niemoczy ſwoie miewa/ przeto każdaby rada naſiedziała. FalZioł IV 19a (100); BielŻyw 106; Bowiem w ptakach ieſt ciepłe przyrodzenie ktore może rozłącić to Czo ma rozną naturę, iako żołtek od białku káżdemu ſwą farbę daiąc GlabGad H7; MiechGlab 87; KłosAlg F4v (5); LibLeg 9/50; RejPs 152v (3); RejRozpr Iv (2); RejJóz K3; SeklKat Q3v; RejKup cc3v; Potym zwyczay krzeſciyáńſki/ znáyąc roznoſć vrzędow przez ápoſtoły y ſámego páná poſtánowyonych/ káżdemu właſne imyę przywłaſſczył KromRozm III I2v (3); BielKom E6v; LubPs dd4v; Bo pátrz co to ieſt miłość co o niey mowimy/ Káżdać s chući przypada RejWiz 37 (16); Leop Gen 1/11 (6); UstPraw G2v; RejFig Aa (3); A do ogniá nie trzebá przydawáć drugiego/ Bowiem ſam káżdy pali s przyrodzenia ſwego. RejZwierz 6 (5); WyprKr 5v (22); Ziemiá niech zrodzi ſtworzenie żywe wedle rodzáiu ſwego/ bydłá y gádźiny/ tákże zwierzę źiemſkie/ káżde wedle rodzáiu ſwego. BibRadz Gen 1/24 (8); OrzRozm 13; BielKron 26 (8); Collocatio, Rządne poſtáwienie rzeczy/ káżdą ná ſwym mieyſcu. Mącz 196d; Niektorzy palą wodki ná ćiemne oczy z Kopru Włoſkiego/ z Celidoniey/ z koſzyſká/ z opichu z ruty/ á wźiąwſzy kożdey zárowno/ iżby wſzytkiey było dwá łoty/ biorą wto tyle dwoie miodu czyśćie odſzymowánego SienLek 65v (13); RejAp 20 (5); GórnDworz N3v (2); GrzepGeom D2v (2); HistRzym 58; Gdyż iednák thák widamy/ iż by pokrzywę nabárzyey kropił y żegnał/ tedy iednák káżda párzy RejPos 305 (5); RejZwierc 31 (10); Gdzie ſie koſzem położą/ tám ſie rozłożą ná Roty álbo ſuwałki Káżda ná ſwą ſtronę poydźie w zagony ná wſzyſthki ſtrony BielSpr 67v (7); KochMon 21; WujJud 168; BudBib 1.Mach 1/54; HistHel B3; Strum Fv (5); BudNT przedm cv (2); StryjWjaz B2; ModrzBaz 45; SkarJedn 36; Oczko A3 (2); KochPs 211 (3); ták iſz dwánaście klaſztorow zbudował/ á káżdy dwánaśćią bráćiey oſadził. SkarŻyw 250 (5); zeznał ieſt, ze obieczał, pięczſſeth grzywienek pruſkych, w kazdą liczącz po 20 g. ZapKościer 1587/70v (3); MWilkHist C2; StryjKron 652; CzechEp 180; NiemObr 140; GNiewam ſię ná té pieſczoné źiemiány/ Co piwu rádźi ſzukáią przygány. Nie pij aż ći ſię piérwéy będźie chćiáło/ Tedyć ſię káżdé dobrym będźie zdáło. KochFr 10 (3); KochPhaen 13 (2); ReszList 159; Z twoich rąk wſzelkié źwiérzę pátrza ſwéy żywnośći/ A ty káżdégo żywiſz z twéy ſczodrobliwośći. KochPieś 72 [idem ArtKanc] (2); PudłFr 22 (3); ArtKanc P14v; GórnRozm M2v; GostGosp 58 (4); Czyykolwiek żal od ćiebie opłákány będźie/ Káżdy ná moim ſercu głęboko vśiędźie. GórnTroas 69; KochFrag 52; WyprPl C2; LatHar 129 (2); Y było tám ſześć ſtągiew kámiennych [...]/ biorących w ſię káżda dwie ábo trzy wiádrá. WujNT Ioann 2/6 (7); JanNKarGórn H; JanNKarKoch G2 (2); SarnStat 374 (3); KmitaSpit C4v; SkarKaz 278a; CzahTr E; SkarKazSej 676b; KlonFlis E2 (2).

każdy z czego [z rzeczownikiem w pl; w tym dodatkowo z zaimkiem (22)] (26): też wezmi naſienia roiownikowego [...] Cinamonu, białego y też długiego pieprzu każdego z tych rzecży namienionych rowne cżęſei po łocie/ albo mniey FalZioł V 83 (3); káżda z tych ſekt myeni/ iż nye my/ áni ktora inſſa ſektá/ okrom yey/ yeſt koſćyołem bożym. KromRozm III B6 (2); BibRadz Ex 28/20; BielKron 39v (2); KwiatKsiąż H3v; OrzQuin C2; S tych tedy wilkośći/ kożda ma podobieńſtwo ſwe ku Czwierćiam Rocznym. SienLek 41; GrzepGeom Hv; RejZwierc 107; CzechRozm 125; á tym ſpoſobem/ gdyby iedni po drugich náſtępowáli/ obeſzłáby ſię powinność służenia woyny po wſzytkich cżęśćiách wſzego páńſtwá. A káżda z onych cżęśći miáłáby Woiewodę ſwego iednego/ ábo y więcey ModrzBaz 120 (2); Przeto obáczmy: z chorób káżda/ będźie álbo zwiérzchnia/ álbo wnętrzna Oczko 12; CzechEp 356; ActReg 167; SarnStat *4 (6); Bo do mowienia o tych wſzytkich rzecżách: śiłáby cżáſu y pápieru potrzebá/ y káżda z tych náuk y zábaw Sżláchćicá porządnego/ oſobneyby xięgi potrzebowáłá. KlonFlis A2v.

Każdy z czego [z zaimkiem w pl] (190): Pierwſze ſmętki ktorem miáłá: Kożdy mi z nich łatwieyſzy był BierEz G4v; albo tak vcżiń/ ſirop lepſzey moczy na ty rzecży/ wezmi ſoku wroblego proſa/ wodki włoſkhiego kopru/ piothruſzcżaney, każdey ſnich mniey niżli połkwarthy FalZioł I 57a; Wezmi maſſi piłuł fethidarum/ Maſſi piłuł agregatiuarum/ każdich ſnich rowno po połowiczi dragmy FalZioł I 103b; Wezmi Mirri cżarney Heleny/ każdego z nich poł dragmy FalZioł V 40v (131); KłosAlg A2v (2); RejPs 152v; BielKom nlb 6; Ktory ſam licży wielkość gwiazd á káżdą z nich właściwie/ Vmie właſnym przezwiſkiem ſwym wymiánowáć prawdziwie LubPs ff2v (2); RejWiz 10v (3); Leop Ex 30/34 (2); UstPraw Iv; WyprKr 15 (3); BibRadz Eccli 17/14; BielKron 26 (3); KwiatKsiąż K; RejAp 48v; żebym ia theż ná iednę s thych gier zezwolić mogł/ bo záprawdę káżda s tych ma w ſobie doſyć krothochwile. GórnDworz C6v (2); Wſzytek tedy plác ten/ vczyni ſto Wężyſk/ álbo ſto kwádratowych ſznurów: to ieſt/ ſto ſztuk tákowych/ z których káżda Miernicki ſznur ma ná dłużą y ná ſzérzą. GrzepGeom K (5); KuczbKat 145; Ná drugim mieyſcu naymie Burmiſtrzowi/ ná drugim Woytowi/ Burmiſtrz żydowi/ żyd piſárzom porucży/ á káżdá s tych chce zyſkáć. RejZwierc 39v (3); CzechRozm 19; ModrzBaz 57v; SkarJedn 261; Oczko 25r; CzechEp 230; NiemObr 139 (2); KochPhaen 10 (2); ReszPrz 70; Bacżenie z ſmyſłem vſtawa/ Ięzyk/ godnych ſłow nie dawa/ Wżdy z tych káżde chwali ćiebie GrabowSet F4; OrzJan 79; LatHar 129 (2); WujNT 76 (8); JanNKar C3 (2); KlonFlis H.

każdy z czego [z liczebnikiem i dodatkowo z zaimkiem] (2): Trzećie/ ſercá ludzkiego/ złącżenie/ ieſt z wiárą/ To/ ácż pierwſzego niżſze trzećią kłádę miárą/ Iednák v wſzech ták dźiwne/ że śmiem przyznáć iemu/ Iż ſwoią ſpráwą rowne/ z tych pierwſzych káżdemu. GrabowSet K; A przetoż ábo pokaránie/ ábo zgánienie przeſtępſtwá przykazánia Bożego káżdego z tych dźieśiąci/ w piſmie S. naydźieſz. LatHar 119.

W użyciach pl (17): wezmi piłuły de reubarbaro/ piłuł de lapide lazułi: kazdych po poł dragmy/ zmieſzay FalZioł I 3d; wezmi ſoku chmielowego/ mlecżowego/ [...] kwiathkow fijolkowych/ boragowych/ rozinkow każdych rowno po garſci FalZioł I 72c (12); RejWiz 24; Leop Iob 30/5; BielKron 456v; RejPos 279; Lecż go y teraz Láćinſkie kśięgi niemáią/ á wkáżdych Greckich ieſt. BudNT przedm c3v.

W połączeniu z „nie” (5): Wſzelka żywa rzecż muſi mieć nie iakie ſmyſły, acż nie każda wſzitkie GlabGad L2; Bo ácż káżde tákie twierdzenie z ſumnieniem bywa [...]: á wſzákże niekáżde ku iednemu końcowi náznácżone ieſt. ModrzBaz 86v (2); Oczko 25v; gdyż y ſámey Pychy ták S. Grzegorz [...] iáko y S. Bernárd [...] cżterzy ſpoſoby kłádźie: y ktemu nie káżdy z tych záwżdy śmiertelny ieſt. LatHar 129.

W przeciwstawieniu: »żaden ... każdy« (2): LubPs 12; y błogoſłáwieńſtwá żadnego z wáſzych rad y ſeymow nie máſz. Bo ná żadnym ſię nic nie nápráwi/ á ſnać ſię po káżdym co ſkáźi w poſłuſzeńſtwie SkarKazSej 660a.

W charakterystycznych połączeniach: każda z chorób, z części, z niemocy (2), z rzeczy, z sekt; każdy (-a) z nich (166), z tych (12); z ktorych każdy (7).

Przysłowie: bedziecieli też iako owe kola co kazde na ſwoi mlin wode ciagnie PaprUp L2v.

Połączenie: »każdy (...) ktory« [szyk 4 : 1] (5): Boćianá Krolem zoſtáwił/ Ktory żáby táko karze/ Ktorą vźrzy kożdą pożrze. BierEz I3; BudBib Lev 7/9; Miedzy rybámi káżdą iedzcie która łuſkę ma BielKron 36v; GrabPospR L3v; KlonFlis G3.

Wyrażenie: »każdy z osobna, osobno« = singulus Vulg, PolAnt, Modrz; per singulos, unusquisque Vulg; per partes PolAnt [szyk 48 : 9] (45 : 12): OpecŻyw 88v; Gdyby ludziem roſkoſznym á znamienithym: daway thę kthora ieſt iako balſam/ á Potym inſzym poſpolitym ty drugie (ale ie maſz każdą oſobno ſchować) FalZioł V 114 (3); GlabGad I6v; Diar 41 (2); RejWiz 80; Leop Iob 30/5; BibRadz Hebr 9/5; BielKron 34 (3); KwiatKsiąż H3v; SienLek 56v (4); Zárt tedy/ ábo kuńſztowna poſługá dwoiáka ieſth/ (ácż z oſobná káżdą ná wiele ieſzcże częśći rozdzielić by mogł) GórnDworz S4; RejPos 279; BiałKat 206 (2); KuczbKat 145; BielSpr 6 (2); WujJud A7 (2); RejPosWstaw [1103] (2); BudBib Ios 21/42; CzechRozm 12 (5); ModrzBaz 17v; Oczko 31v; CzechEp 280 (3); KochPhaen 15; ReszPrz 75; LatHar 130; WujNT 478 (5); Tu ſie piſáło generaliter de Exemptione. Ale potym z oſobná o káżdéy. SarnStat 55 (5); Gdy tedy teraz w krześćiáńſtwá wielkiey cżęśći/ á tym więcey w Polſzce/ náyduie ſie nowych ſekt wielką rozlicżność/ ktore ſobie káżda zoſobná dźiedźictwo winnice Páńſkiey [...] przywłaſzcżáią PowodPr 30. Cf »wszystko i każde z osobna«.
Szeregi: »wszystko (wobec) i każde z osobna, osobno« = omnia et singula JanStat; ac illa ac quodlibet JanPrzyw (4 : 1): ieſt pytanie iako wiele to wſzytko y kożde oſobno w pienądzoch [!] vcżyni. KłosAlg H2; MOcną wiárą wierzę y wyznawam wſzyſtko wobec y káżde zoſobná/ cokolwiek ſie w Kredźie [...] zámyka WujJud 25 (2); SarnStat 163 (2).

»bądź każdy, bądź wobec wszystkie« (1): GDyż śię wiele rzecży w Chrześćijáńſkiey náuce ludźiem podawa/ o kthorych trzebá miec pewną y mocną Wiárę/ bądź o káżdey zwłaſzcżá/ bądź w obec o wſzyſtkich/ tedy to napierwey [...] wſzyſey wierzyć máią KuczbKat 9.

b. Z innymi zaimkami (370):
α. Zastępuje rzeczownik osobowy (354): MetrKor 38/287 (2); wſzytcy ſie rozeſzli/ iedni na zámek ku panu/ a drudzy każdy k ſweé potrzebie. ForCnR B2v; PatKaz III 144v; RejPs 136 (2); A iakie potym ſkazanie Vyſlo na każdego nánie. RejKup b4v (4); Diar 96; GliczKsiąż B2; LubPs R2; RejWiz 2 (6); UstPraw F2v; Tákżeby nam káżdemu targ przyſtało cżynić/ Obacżyć ná co kupia ma nápotym wynidź. RejFig Aa7; Bo ten káżdy napiękniey/ w ſwym rzemięſle ſtoi/ Gdy to vmie rozeznáć/ co cnocie przyſtoi. RejZwierz 143v (2); OrzRozm M4v; BielKron 9v (5); GrzegRóżn G; OrzQuin X2; yáko thá beſtya onym głoſem ſmokowym woła ná káżdego ſwego RejAp 111 (13); Tákżeć ieſzcże tá iſkrá nie zgáſłá/ A bárzo ſie w káżdego w nas wpáſłá. RejPos Bv; O powołániu każdego wyernego do miłoſierdzya Páńſkiego. A iáko Jie Pan thák iemu każdemu ználeść dopuśćić racży RejPos 273v marg (103); RejZwierc 23 (12); BielSpr b2v (2); RejPosWstaw [1102]v; MycPrz I B2v; ieſliby kto ſmiał to o ſobie mowić/ żeby niechodźił w ćiemnośći: ábo/ żeby grzechu niemiał: ſámego ſiebie tákowy káżdy zwodźi CzechRozm 210v (4); SkarŻyw A2; á chłopi ſiedzą około ogniá/ przed ktorych niewiáſty przynioſą plácki niepieczone/ á oni viąwſzy káżdy po plácku rzuca ieden drugiemu w ręce przez płomień StryjKron 161; CzechEp 31 (2); NiemObr 153; WerKaz 295 (2); ArtKanc N3v (2); PaprUp E2; ActReg 79; KochPij Cv; GrabowSet A4v; WujNT Matth 20/10 (5); Czemu gdźieby który będąc przez Stároſtę nápomniony/ doſyć nie vczynił/ tákiégo káżdégo będźie nam Stároſtá deferowáć powinien. SarnStat 491 (13); GrabPospR K2v; CiekPotr 25 (2); PudłDydo A4v.

każdy z czego [z rzeczownikiem coll. i dodatkowo z zaimkiem] (1): ty y ći wſzyſcy ktorzy przy tobie ſą/ y każdy iny ze wſzego ludu Izráelſkiego w iednákiey ieſteſcie cżći y powadze v mnie BielKron 41.

każdy z kogo [z zaimkiem w pl] (10): MetrKor 26/62; OpecŻyw 175v; Ieſlyzebyſczye thaką rzecz traphyla yszby myal ſznych kthori zdradzaczy naſſ [...] amyal by przed namy vczyekaczy do vaſzego panysthva dlia schovanya, abiſczie kaſdego thakiego sznych w vaſzem panyſthvye nyezachovaly. LibLeg 7/41v; ZapWar 1548 nr 2668; RejKup z7; KromRozm I E2; RejZwierz 113; ále był Królowi Polſkiému także w Polſzce poddánym iáko y kożdy z nas iny. OrzQuin S; RejPos 322v; SarnStat 1170.

W użyciach pl (2): ktory nigdy się tak srogo nie obchodził, aby miał rozkazać kiedy to stanowi temu i inym każdym powiedzieć co onegda posłom rycerstwa koronnego od KJM powiedziano. Diar 61; SarnStat 107.

W połączeniu z „nie” (3): Chociaby też kto iny y poſtáwámi y dziwnemi ſpráwámi okázował ſie być náſládownikiem iego/ [...] iż nie każdy táki wnidzye do kroleſtwá iego niebieſkiego. RejPos 187v (2); Nie káżdé tákié vyźrzyſz/ choćia między pány. WyprPl C2.

W przeciwstawieniu: »taki każdy... nikt inszy« (1): A iáko táki káżdy/ á nikt inſzy/ ma ſobie pozyſkáć zá to dziwne á wiecżne błogoſłáwieńſthwá od niego. RejPos 291 marg.

W charakterystycznych połączeniach: każdy in(sz)y (8), sam, swoj (4), taki (213), takowy (23), tamten, ten (53); każdy z nas (2), z nich (6), z was; ktory każdy (4).

Połączenia: »każdy (...) co« [szyk 5 : 1] (6): á gdy ſie vznáć niechćieli záráził ſmierćią miedzy niemi káżde to co ſie komu napierwey vrodziło. RejPs 155v; LubPs B2v (2); Gdyż y tu ſłyſzyſz co powiedáć racży/ iż ma litość nád thákim káżdym/ co ſie to z dáleká ćiſnie do niego RejPos 183v (2); CzechEp 413.

»każdy (...) kto(kolwiek)« [szyk 37 : 9] (46): Bo ieſzcże ten każdy ieſt wzdy dobrey nadzieie Kto nad inſze vbiory cżnotą ſie odżieie RejJóz G2; RejKup o4v; ták/ iż ktokolwiek iemu poſłuſzen nie ieſt/ tákowy kożdy wtórégo/ to ieſt/ Nowégo Zakónu/ práwem śmierći/ ták ćiéleſnéy iáko y duſznéy/ ieſt winién. OrzQuin L3; RejAp 184v (3); GórnDworz Bv (12); RejPos 34 (15); Kogoć karze toć ſą dobre znáki/ Iuż ieſt w łáſce iego káżdy táki BielSat H2; RejZwierc 23 (2); CzechRozm 173v (3); Wſzákże ono kto ſie mśći ták Więc mowią záwżdy/ Poſpolicie dwá kroć bit táki bywa káżdy. PaprPan [Gg]4v; CzechEp 82 (2); NiemObr 60; ArtKanc N3 (2); czemu ſię dobrże prżypátrżył tęn káżdy/ kto w okręćie po Morżu ieźdźił GórnRozm Kv.

»każdy (...) ktory(ż)(kolwiek)« [szyk 47 : 2] (49): A ty kożdy ktory duffaſz iemu przełoż nań brzemię cięſſkoſći ſwoich RejPs 82 (2); GliczKsiąż E7v (6); A ten ktory Páná ſſuka ma pełno dobr káżdy. LubPs 12 (4); od ktorego Piotrá/ ktoryżkolwiek Metropolitá/ álbo Arcybiſkup mocy ſwey Vrzędnie niebierze: tákowy káżdy Odſzczepieńcem będąc ſzydźi Krolmi OrzRozm C; BielKron 37 (2); RejAp 20; GórnDworz Cv (3); RejPos 44 (14); HistLan F2v; RejZwierc 166 (2); BielSpr 2v; A przetoż też po káżdym tákim ktorego ták vmiłował [...] tego chce CzechRozm 173v (3); CzechEp 59; ArtKanc L9v; LatHar 664; A ktemu ten káżdy/ z którym ſie frymárk sſtánie/ ná piérwſzé ſądy źiemſkié po Séymie/ liſt ten ſwóy frymárkowy tám publikowáć/ y od ſądu źiemſkiégo woźnégo ad intromittendum ma wźiąć. SarnStat 91 (6).

Wyrażenia: »jeden (drugi) każdy« = unusquisque Vulg, Mącz, JanStat; singulus Vulg [szyk 29 : 2] (31): MetrKor 26/62; ſtalo ſie wywolanije od ceſarza Auguſta/ aby popiſano wſſytki ludzie/ aby iedenkażdy poſſedl do miaſta ſwégo OpecŻyw 14v (3); ZapWar 1548 nr 2668; KromRozm I E2; Leop Lev 25/10 (12); Unusquisque, Ieden káżdy yáko y czechowie mowią/ wſzelki/ káżdy z oſobná. Mącz 504a; áby było iednemu káżdemu wolno/ ſpor thrzymáć/ y przećiwko mnie mowić/ w tym wſzytkim/ w cżym mu ſie inácżey/ niż mnie/ będzie widziáło GórnDworz V3 (2); HistRzym 94 (2); RejPosWstaw [213] (2); StryjKron A6; SarnStat *4 (4); Cżemuż tedy káżdy ieden drugi/ ták wzgardza brátá ſwego? PowodPr 71.

»każdy z osobna« = quilibet JanStat (9): HistAl F6v; Diar 39; BielKron 250; Gdyż áni wzwiemy/ áni ſie obacżymy/ gdy nam też będzye káżdemu z oſobná ták rzecżono RejPos 190v (2); PaprPan 12; SarnStat 899. Cf Szereg.

Szereg: »każdy z osobna, (i) wszyscy (razem)« [szyk 1 : 1] (2): Bo ieſzcze iáko ſie świát począł żaden człowiek ták fortunny niebył widzian/ áni ſie s ták ſzczeſliwym rozumem/ y dowćipnym ćwiczenim vrodizł [!]/ ktoryby káżdemu iednemu zoſſobná wſzyſtkim rázem ſie vpodobał StryjKron A6; SarnStat 1038.
β. Zastępuje rzeczownik nieosobowy (16): FalZioł I 115b; W ktorym iż jest przedniejszy domowy [pokój], potrzebuje pirwego opatrzenia, boby daremn(i)e inny każdy postronny obmyśliwan był, gdyby ten wewnętrzny [...] upokojon nie był. Diar 84; GroicPorz i3v; UstPraw G4; Máły koń oſtre kośći miedzy vſzámi máiąc/ káżdy táki rączy bywa y rychły SienLek 186v; A wſzákoż y tho/ y káżde ine/ gdy bywa komu cżyniono s krzywą á z záſępioną twarzą/ iuż nie może nigdy ták wdzięcźne być iáko owo ktore z vprzeymey ochoty á s ſzcżyrey miłośći iednego przećiw drugiemu bywa cżyniono. RejZwierc 96v (2); Tedy ſie toż w ięzyku Greckim y Láćinſkim y Zydowſkim y w káżdym inſzym náyduie CzechRozm 127v; GórnRozm N3; SarnStat 39.

każdy z czego [z zaimkiem w pl] (1): bo inákſza solennitas, kiedy o gwałt białychgłów, inákſza kiedy o zábićié powołuią [...]. O tym trzebá pátrzyć w ſwych tytuléch o iednym káżdym z tych zoſobná. SarnStat 709.

W charakterystycznych połączeniach: każdy in(n)y (inszy) (11), taki, ten; ktory każdy.

Połączenie: »każdy (...) ktory« (2): Gdyż inſzey żadney [drogi] y ſam vſty ſwoiemi nam opowiedzyeć nie racżył [...]. A iż káżda iná błędna á omylna ieſt kthora nie poydzye s ſwiętey woley iego. RejPos 240v (2).

Wyrażenia: »jeden każdy« (2): Bylo też tu kamiennych ſtądwij ſſeſtz poſtawionych wedle ocżyſſcżeniá żydowſkiégo/ bierzące iednàkażdá miarki dwie abo trzy. OpecŻyw 41; SarnStat 709.

»każdy z osobna« (3): Aczkolwiek ony trzi rzecży o ktorycheśmy máło co wyſzſzey powiedzieli/ nawiecey od rodzicow máią być pożądáne/ w ktorey záprawdę káżdey z oſobná (nieieſtem wzbraniáiący) yż oni wiele mogą. KwiatKsiąż A3v (2); SarnStat 709.

** Bez wystarczającego kontekstu (6): Omnis ‒ Wſzelki, kazdi. Calep 729b; Quisque – Kazdi. Calep [890]b; Unusquilibet ‒ Kazdi. Calep 1137b (6).
2. Zaimek przymiotny, przeczący; żaden (172):
A. W funkcji właściwej [w tym przy częściach mowy z wtórną funkcją rzeczownikową: przy imiesłowie (6), przy przymiotniku (4); dodatkowo z zaimkiem (8)] (111): OpecŻyw 8v; bo yako w nyebye cryſtus myal oczcza nyeſzmyertelnego/ tak y nazyemy myal matką kozdego naruſchenya nyemayączą PatKaz I 10v; PatKaz III 100v; FalZioł IV 2b; BielŻyw 119; LibLeg 10/150; Bo iſćiem ſie záwżdy ſtrzegł/ ábych niemiał żadnego ſpolku zludzmi podſtępliwemi [...] y owſſemem ſie ſtrzegł káżdych zborow złoſćiwych ktorzy vpornie bez káżdego zakonu náſwiećie ſie obchodzą. RejPs 37v (2); RejJóz C (2); I Czo potym ſnym vdziałał Iako ſię nadnjm ſmiłował Zmiłoſiergzia [!] Boſtwa ſwego Bez kozdéy zaſługy yego RejKup ſ4v; KromRozm III N2v; Diar 23 (2); BielKom F5; GliczKsiąż P8v; Rácżże przepráwić twe ſcyeſſki mnie bez káżdey trwogi LubPs D4 (7); RejWiz 34v (2); Leop Ier 44/26 (2); Abowiem káżda rzecz niewywołána/ niema być poczytano zá práwo. UstPraw A (2); RejZwierz 40v; OrzRozm Sv; wywodząc to tym iż ſyn káżdy nie powinien zá oycowſki wyſtępek ćirpieć albo mácierzyńſki.BielKron 9v (4); LeovPrzep Fv; RejAp AA5v (5); ázaſz tám nie naydzieſz káżdego błogoſłáwieńſtwá y przeklęcia ſwego? RejPos 65v; Także káżdy ſmutek/ káżdy vpadek/ żadny nigdy nie będzie nikomu ſtráſzen/ kto pozna Bogá Oycá ſwego/ obietnice ſwięte iego/ ſtraż y opiekę iego. RejPos 140 (23); bo iż Pan Bóg w nas czyſtość/ y ochędożność duſzną y ćieleſną miłuie: w żadnym plugáſtwie káżdégo grzéchu niechćiał by nas mieć. BiałKat 61; BielSat M4v; RejZwierc 133 (6); BielSpr 2v (4); BudBib Lev 21/18 (2); BudNT Ioann 3/15 (3); ModrzBaz [41]; KochPs 81; Káżde proroctwo piſáne/ nie bywá właſnego wykłádu CzechEp 111 [przekład tego samego tekstu WujNT 2.Petr 1/20] (2); CzechEpPOrz **3v; chodźił po targu/ káżdego też ſzynkownego domu nie minął/ piwá pytáiąc dobrego.WerGośc 223; BielSjern 35; GórnRozm D4v; GostGosp 106; bo iż nie ieſt nietylko v nas ále w káżdym narodźie nikt ták ſproſny áni ná rozum ſwoy niedbáły/ coby [...] kśiąg á piſmá miedzy ſprzętem á ochędoſtwem domowym mieć rádniey niż cżego inſzego nie wolał GostGospSieb +2; WujNT 4 (5); któré [korce] równo bez káżdégo wiérzchu [sine ulla fastigatione JanStat 1056] mierzyć máią/ to ieſt pod ſtrych SarnStat 282 (3); PowodPr 6.

W użyciach pl (2): RejPos 128v; Nie ma náturá dawnośći/ Ná ſwe káżde przypádłośći. RejZwierc 236v.

Połączenie: »każdy ktory(kolwiek)« (4): piſmo ſwięte káżde/ kthorekolwiek ieſt przez Duchá ſwiętego ſpráwione/ nie dla Páná ieſt nápiſáne RejPos 70; BudBib Lev 21/18 (3).

Wyrażenia: »każdej nocy« (1): y oſádzono ſtrzelbą ze wſzech ſtron máiąc o thym ſpráwę/ iż káżdey nocy niebędą mieć pokoiá przed nim. BielKron 250.

»każda rzecz« (3): Takież mięſá wieprzowego nie iedzą [Turcy] y káżdey rzecży zdechłey iáko y Zydowie. BielKron 259v; RejZwierc 81; GostGosp 136.

»w każdej sprawie« (1): ſłowo Bogá Chryſtuſá odmiány nigdy nie miáło w káżdéy ſpráwie iego BiałKat 323v.

B. W funkcji rzeczownikowej; zastępuje rzeczownik osobowy (45): RejŁas w. 15; RejPs 44v; KromRozm III G7v; Ale iż ſławá s cnotą nie dopuſzcża nigdy/ Káżdemu bez przycżyny ſtáráć ſie o krzywdy. RejWiz 9v; Chociay ſwego przykłáda ále przedſię łupi/ Káżdyby nie rad ſtráćił nigdy na ſwey kupi. RejWiz 69 (4); Dał nam Pan Bog tego Iopá ná przykład/ áby káżdy nie roſpacżał w rzecżach przećiwnych BielKron 27v (3); RejAp 193v; A nie ieſt to iuż rzecż táyna káżdemu/ iáko tych omylácżow záwżdy wiele było RejPos 187v (4); RejZwierc 270v; ReszPrz 93; ArtKanc P3; Y nie będźie vczył káżdy [unusquisque] bliźniego ſwego/ y káżdy [unusquisque] brátá ſwego/ mowiąc: Poznay Páná. WujNT Hebr 8/11 (4).

Połączenia: »każdy co« (1): iż każdy co płynie od Kánáryiſkich wyſpow do album caput/ nie może chybiáć brzegow Afryki lewą ſtroną. BielKron 449v.

»każdy (...) kto(kolwiek)« (5): á też obrońcą był iego y káżdy wtem może nie niewętpić kto kolwiek wiernie będzie dufał iemu. RejPs 169v; GórnDworz N5; RejPos 353; Tá ieſt wola (tego ktory mie poſłał) Oycá/ áby káżdy kto widzi ſyná/ nie zginął RejPosWiecz3 98; BudBib Prov 6/29.

»każdy ktory« (16): LubPs aa5 marg; Nie vydźie karánia káżdy/ ktory bierze nádáremno Imię Boże. GroicPorz pp4; Leop Rom 9/33 (5); RejPosWiecz3 98; BiałKat 21 v; WujJud 264v; WujJudConf 69; BiałKaz ktv (3); WujNT Ioann 3/15 (2).

C. W funkcji przejściowej między przymiotną a rzeczowną; zastępuje rzeczownik osobowy (16):
a. Z elipsą rzeczownikα określanego (11): MurzNT 96; nyekáźi tho przełozeńſtwá drugich biſkupow. Prawdá iż zćyeſnya go nyeco/ iż nye wolno káżdemu czynić co chce KromRozm III O7; BielKom C7; KrowObr 230v; áby inni Apoſtołowie káżdy ſię z ſwoią nie dzielił. SkarJedn 111; iż iedná Niewiáſtá pułtora ſtá dzieći w Niemieckiey zięmi iednym porodzenim miáłá/ ále niedoſzonych [!] y martwych/ á káżde nie było więtſze iedno iáko pálec máły v ręki męſkiey. StryjKron 345; SarnStat 267.

każdy z kogo [z zaimkiem w pl] (4): Leop Lue 14/33; ázaż kazdy zwas w Sábbát nie odwięzuie wołu ſwego ábo oſlice ſwey od żłobu á nie wiedźie nápáwáć? BibRadz Luc 13/15; RejPos 343v; WujNT Luc 14/33.

Połączenia: »każdy ... kto« (1): Tákże tedy káżdy z was kto ſię nie wyrzecze wſzyſtkich máiętnośći ſwoich/ nie może być moim vczniem. WujNT Luc 14/33.

»kożdy ... ktory« (1): Tákci owſſeki kożdy zwas/ ktory ſie nie wyrzeka wſſyſtkich rzecży ktore ma/ nie może moim być zwolennikiem. Leop Luc 14/33.

b. Z innymi zaimkami (5): á tháki káżdy [...] śmierći áni żadnego ſtráchu iuż nie ogląda ná wieki RejPos 86.

każdy z kogo [z zaimkiem w pl] (1): gdyż wodam Cieplicznym / zá fundáment kłádźiemy / áby w nié bárzo ſłáby nie wchodźił/ áni żaden táki/ kthóryby miał wnętrznośći/ to ieſt/ kthórą z ſtych częśći przednieyſzych bárzo powątloną: z kthórych to káżdy táki/ przez fébry Więc nieieſt Oczko 14.

Połączenia: »co ... każdy« (1): Ten co weń vwierzy káżdy/ iuż nie może zginąć záwżdy ArtKanc H18.

»każdy ktory« (2): Leop 1.Ioann 3/10; Bo nie chce być Abelem káżdy ten/ ktorego złość Káinowſka nie ćwicży. CzechEp 41.
*** Bez wystarczającego kontekstu (1): Bo co by tu niektorzy miaſto i/ położyli y/ tedy wiédzmy że/ y/ inſzy má dźwięk niſz i/ iako to każdy ſłyſzy/ gdy mowi ty ſłowa/ tedy/ wiédzmy/ inſzy/ ſłyſzy/ każdy/ gdy rć. MurzOrt B2.

Synonimy: 1. wszelki, wszyscy; 2. nikt, nic, żaden.

Cf KALIŻDY, KAŻDODZIENNY, KAŻKI, [KOLIŻDY], KOLŻDNY, KOLŻDY

HG