[zaloguj się]
[pdf]

1. KUCZKA (44) sb f

Fleksja
sg pl
N kuczka kuczki
G kuczki kuczek, kuczk
D kuczk(o)m
A kuczkę kuczki
I kuczkami
L kuczce kuczkach

sg N kuczka (7). ◊ G kuczki (1). ◊ A kuczkę (1). ◊ L kuczce (2). ◊ pl N kuczki (10). ◊ G kuczek (13), kuczk (1) Mącz. ◊ D kuczk(o)m (1). ◊ A kuczki (3). ◊ I kuczkami (1). ◊ L kuczkach (4).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Dem. od „kucza” ‘chata, buda, szałas, namiot, ziemianka’; tugurium Murm, BartBydg; attegiae (pl), mapalia (pl), tuguriolum Calep; tabernaculum Cn (20): Murm 137; BartBydg 163b; Bo mię ſkryie w kucżce ſwey [in suo tabernaculo] wdzień zły BudBib Ps 26/5; Calag 292a; A Oćiec mu co dźień obrok ſłał. ktory on vbogim rozdawał/ ták iſz do iego kucżki vbodzy ſię zbiegáli SkarŻyw 135, 135; Calep 168b, 1092b.

W przeciwstawieniu: »kuczka ... dom« (2): kucżki leśne [casas agrestes] á ſproſne odźienia porzućiliśćie: domy chędogie [aedes splendidas] y odźienia ozdobne wynáleźliśćie. ModrzBaz 143; WujNT 337.

W porównaniach (3): (marg) Izái. 1. (‒) Zdrugiey ſtrony Heretyckie Synágogi ſą wedle proroká iáko kucżká przy ogrodzie/ y chłodnicżek przy winnicy: ktory co rok buduią/ á co rok go wiátr roznieśie. SkarJedn 23; SkarKazSej 682b, 703a.

Wyrażenia: »kuczka pasterska« (2): Attegiae ‒ Kuczka paſterską. Calep 111a, 638b.

»siadanie w kuczkach« = obchodzenie Święta Namiotów przez Żydow (1): Poſlednieyſzy mi záś [nakazami bożymi] zową/ obrzezánie/ Ofiárowniki/ Kośćioł/ ofiáry rozmáite/ pożywánie báráná/ ſiadánie w kucżkách/ y wiele inſzych. CzechRozm 97v.

Szereg: »kuczki abo namioty« (2): to świętó obchodźili ná pámiątkę tego że ich oycowie przez 40. lat/ idąc z Egiptu/ nie mieſzkáli w domiech/ ále w kuczkách ábo pod namioty. WujNT 337, 337.
W przen (2): Co tych Heretyokich kucżek y chłodnicżkow wiatr poroznośił. SkarJedn 24; Przenieśli ſie z kośćiołow do ogrodow: z zamkow/ páłacow/ y dworow/ do ſádow ábo kucżek PowodPr 36.
Przen: Małe, biedne miasto [pl] (1):

W przeciwstawieniu: »miasta ... kuczki« (1): Nie ſromotá Miáſtom zacnieyſzym w Europie [...] mieć w pośrzod rynku álbo Ratuſzá mieyſce tákiey ſpráwiedliwośći: niewiem cżemu ſie náſze kucżki przećiw onym tám/ tego wſtydźić máią. PowodPr 80.

2. Żydowskie Święto Namiotów; scenopegia, tabernaculorum dedicatio Cn [pl] (24): LubPs S4; BibRadz I 1c marg; W Ieſieni miewáią kucżki y trąbki: W ten cżás nieśmie nigdźiey indźiey ieść/ iedno pod chroſtem by nawiętſzy deſzcż/ á chleb niekwáſzony iedzą ná pámiątkę iáko ná puſzcży Mánnę iedli. BielKron 465, 97; CzechRozm 100; LatHar 323; WujNT Ioann 7/2, s. 337 [2 r.], Zzzzz4.
Wyrażenia: »dzień uroczysty kuczek« (1): dniá dwudźieſtego piątego mieſiącá Cháſleu [...] abyśćie wy gi theż obchodźili/ iáko dźień vrocżyſty kucżek [scenopegiae] BibRadz 2.Mach 1/18.

»święto kucz(e)k« = scenopegia, solemnitas tabernaculorum PolAnt (11): Y obchodźili ſwięto kuczek iáko o tym ieſt nápiſano/ ſpráwuiąc palone ofiáry ná káżdy dźień/ według liczby y zwyczáiu dniá káżdego. BibRadz 1.Esdr 3/4, Deut 31/10, 1.Esdr 3 arg, Ioann 7/1; Scenopegia [...] Swięto żidowskie/ lizawká/ święto/ kuczk też zową. Mącz 371c; BudBib Deut 16/16, 1.Esdr 3/4; WujNT przedm 37, s. 83, 89, 334.

»kuczki żydowskie« (3): Piątegonaſtego dniá záſię tegoż mieſiącá były Scenopheia álbo Tabernaculorum/ co my zowiemy Kucżki Zydowſkie BielKron 38v, 38v marg Kkkk4v.

Szereg: »święto kuczek abo namiotow« (2): gáłązki [...] iákie naſzáli Zydzi w święto Kuczek ábo Namiotow ku czći Bogu ſámemu. WujNT 89, przedm 37.

Synonimy: 1. buda, chałupa, przybytek; 2. lizawka.

JB