[zaloguj się]
[pdf]

MALUŚKI (15) ai

a jasne (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg
mNmaluśki fN nNmaluśki(e)
G Gmaluśki(e)j G
Amaluśkiégo A A
Vmaluśki V Vmaluśkié
pl
G maluśkich
D maluśkim
A subst maluśki(e)
inne formy
sg n D skostn - po maluśku

sg m N maluśki (2). ◊ A maluśkiégo (3); -égo (2), -ego (1) OpecŻyw (2 : 1). ◊ V maluśki (2). ◊ f G maluśki(e)j (1). ◊ n N maluśki(e) (1). ◊ V maluśkié (2); -é (1), -e (1) OpecŻyw (1 : 1). ◊ pl G maluśkich (1). ◊ [D maluśkim.] ◊ A subst maluśki(e) (1). ◊ sg n D skostn. po maluśku (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII – XVIII w. s.v. maluchny.

Intens. od „mały”:
I. Określa nieduże wielkości mierzalne: niewielki, drobny (11) :
1. O rozmiarach przestrzennych (2):
Wyrażenie: »miasteczko maluśkie« [możliwe też znacz.: nieliczny (ze względu na liczbę mieszkańcow)] (1): Oppidulum, Ein klein ſtetlein. Myáſteczko máłuſkye Murm 26.
a. O wzroście ludzkim: niski (1):
Wyrażenie: »maluśka uroda« (1): Pigmei/ ſą w Indiey ludzye máluſkiey vrody BielKron 8v.
2. O wieku ludzkim: młody, niedorosły (o dzieciach) (9): Rozmyſlay duſſo nábożná iakotz pán Iezus maluſki ieſſcże w pieluſkach leżący/ byl przeſladowán OpecŻyw 28, 17v, 19v [2 r.], 28v.

W połączeniu z dem. (3): O maluſki nádobny kwiátku wielmi ſlicżny/ o dzieciątko ſſlachetné OpecŻyw 19. Cf Wyrażenie.

W przeciwstawieniu: »wielki ... maluśki« (1): Tys wielki ij maluſki/ tys mlody ij motzny/ ienżes pán ij ſlużebny nám grzeſſnym podobny. OpecŻyw 18v.

Wyrażenie: »maluśkie dzieciątko« [szyk 1 : 1] (2): Iezus naſs miloſciwy dzieciątko maluſkié/ [...] pokornie cie proſimy OpecŻyw 17v, 20.
II. Określa wielkości niemierzalne; oznacza niski stopień nasilenia cechy lub zespołu cech charakterystycznych dla danego pojęcia (wyrażonego lub podległego elipsie): lekki, słaby (2):
Wyrażenie: »maluśki grzech« (1): Przez namnieyſzy hálerzyk/ o ktorym tu Zbáwićiel mowi/ Doktorowie święći maluśkie y lekkie grzechy rozumieią WysKaz 18.
Szereg: »maluśki i lekki« (1): WysKaz 18 cf Wyrażenie.
a. O ludziach: zajmujący niską pozycję w hierarchii społecznej (1):
Zestawienie: »maluścy mniszy« = minimi, zakon założony w 1435 r. przez św. Franciszka z Pauli (1): Regułá Minimorum/ to ieſt/ máluſkich Mnichow nowa powſtáłá/ od Fránćiſſká Sykuluſá w Fráncuſkiey ziemi ſmyſloná KrowObr 137.
α. [W funkcji rzeczownika: Takowa miłość i zapalczywość ma być w każdvm Jezusowym uczniu ku maluśkim, którzy weń i w onego Boga wierzą TraktKom 326.]
III. W skostniałym wyrażeniu przyimkowym: »po maluśku« =niewiele, po trosze; ostrożnie, ukradkiem (2): Rzekł, powá co narychley moy miły ſtáruſzku/ Iuż ia ciebie powiodę wſzędy pomáluśku/ Iże ſie nie poſliźnieſz RejWiz 22v; w mieſzku mu chociay ſpi/ pomáluśku dłubi. RejZwierz 87.

Cf MALEŃKI, MALUCHNY, MALUCKI, MALUCZEŃKI, MALUCZKI, MALUĆKI, [MALUNDY], MALUSI, [MALUSIENIECZKI], MALUSIEŃKI, [MALUTENIECZKI], MALUTKI, [MALUTURNY], MALUTY

RS