[zaloguj się]
[pdf]

MIARKOWANY (10) part praet pass impf

miarkowany (6) miarkowan (4).

Pierwsze a oraz o jasne; drugie a w formach złożonych jasne, w formach niezłożonych pochylone.

Fleksja
sg
mNmiarkowån, miarkowany fNmiarkowanå, miarkowan(a) nNmiarkowåno
pl
N subst miarkowané

sg m N miarkowån (3), miarkowany (1); ~ (attrib) -any (1); ~ (praed) -ån (3). ◊ f N miarkowanå (1), miarkowan(a) (1). ◊ n N (praed) miarkowåno (1). ◊ pl N subst miarkowané (3); -é (1), -(e) (2).

Składnia dopełnienia sprawcy: miarkowany przez kogo (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII w.

1. Regulowany według pożądanego kształtu geometrycznego [czym] (1): Gnomon, Wſzeláka rzecz którą co bywa miárkowano. A która práwą miárę vkázuye yáko yeſt ſznur cieſielki [!]/ wedle którego vkazánia drzewo trą álbo cieſzą. Mącz 147b.
2. Obliczany, ustalany w pewnej wielkości, ilości, długości (2): I ſaczunki pienięzne ktore o krzywdy abo o ſkody na pozwiech kladą mayą bycz tak miarkovane, vazne, iako ſkoda ieſt vazna ComCrac 18v.

miarkowany podług czego (1): Ani ſię też godźi/ [...] iżeby kto brzuchem pokarm/ y pićie mierzić miał/ albo iżeby z źimowymi nocami ſpania ſwoye rownać miał/ [...] ale podług rozumu maią być wſzyſtki rzeczy miarkowane KwiatKsiąż D2v.

3. Rozważany, rozpatrywany; wysnuwany na podstawie czegoś (2): ROki ná ſkárgę [...] we dwu niedźiel máią bydź ſądzoné [...]. Wſzákże tá vſtáwá będźie miárkowána [moderabitur JanStat 484] y zgadzána przez Komiſsarze przerzeczoné SarnStat 531.

miarkowan z czego (1): Bo nie z gołychći tu ſłow ma być ſąd miárkowan/ ále z rzecży ſzcżyrey. SarnUzn H2v.

4. Hamowany, powściągany, łagodzony (2): Kochaćie ſię też w zabáwkách y náukách owych/ Co w ludźiech rády ſkracáią vmyſłow ſurowych. Bo ták miárkowány żywot/ dochodźi ſwey ceny/ Gdy głaſzcżą ſrogość Marſowę łágodne Kámoeny. KlonŻal A2v.

miarkowany podług czego (1): niektorzi chwałam y poczcżiwośćiam [lege: chwałą i poczciwością]/ á drudzy dáreczkámi y łagodnośćiami máią być prziwabiáni: á drudzy groźbami y bićim máią być przimuſzáni. A ten wſzyſtek poſtępek ták prziſtoinie má być vważan/ y podług rozumu miarkowan KwiatKsiąż E4v.

miarkowany czym (2): KwiatKsiąż I2v; Spráwy rąk iego prawdą miárkowáné/ Spráwiedliwośćią práwá proſtowáné. KochPs 171.

miarkowan w kim (1): Bo s tego wneth roſcie gniew/ ktory iáko ieſt ſzkodliwy/ y iáko ma być w poććiwym cżłeku ſłuſznie miárkowan/ doſyć o tym w wtorych kſięgach znaydzieſz. RejZwierc 147.

Szereg: »miarkowany i sprawowany« (1): á to ma byc vmiane nie dla ſzalenſtwa a złey woley pobudzania/ ale yżeby ſprawa naſzey duſze y vmysłu/ iakoby iakimi vſtawami a rozumem miarkowana y ſprawowana byłá. KwiatKsiąż I2v.

Synonimy: 4. hamowany, powściągany, skromiony.

Cf MIARKOWAĆ

AL