[zaloguj się]
[pdf]

MOSZNA (23) sb

moszna (5) sg f, moszna (2) pl t, moszny (4) pl t,moszna a. moszny (12); moszna sg f FalZioł (5); moszna pl t Mącz (2); moszny pl t BielŻyw, SienLek (3).

o oraz a jasne.

Fleksja
sg pl
N moszna moszna, moszny
G mosz(e)n, moszn(o)w, mószn
A mosznę moszny
L mosznach

sg N moszna (1). ◊ A mosznę (4). ◊ pl N moszna Mącz (2), moszny (1) SienLek. ◊ G mosz(e)n (6), moszn(o)w (1), mószn (1); mosz(e)n KlonWor; mószn SienLek; mosz(e)n : moszn(o)w FalZioł (5:1). ◊ A moszny (3). ◊ L mosznach (4); -ach (3), -(a)ch (1).

Sł stp notuje, Cn: moszny, Linde XVI – XVIII w.

1. Worek skórno-mięśniowy, dwudzielny, mieszczący jądra męskie; scrotum Mącz, Cn; membranae prolibus circumiectae, tunica testiculorum Cn (21): á tego [różanego olejku] na chuſcie przyłożyć na moſznę opuchłą y bolączą. FalZioł V 87v; Plaſtr barzo dobri: gdy komu łono opuchnie A zwłaſzcża moſzna z iayczy. FalZioł V 111, ++5 [2 r.], I 89c, 140b [2 r.], 147d, V 87v; Mącz 374a, 376a; Ale gdy moſzny puchną/ łoy ćielęcy z białą álbo wárzoną ſolą vmieſzawſzy zágrzey SienLek 118v; Swiérzbienié łoná męſkiégo/ á owſzém móſzn/ warz ſzáłwiją w winie á tym záparzay SienLek Tv, 118v, 182.

W połączeniach szeregowych (2): przeto tákich wód kąpania leczą ácz dźiwné/ á do wyliczánia trudné/ choroby [...] w piérśiach/ w wątrobie/ w żołądku/ w sledźionie/ w ielitach/ w nérkach/ w moſznach/ w niewieśćich mieyſcách/ w ſtáwach/ w członkach Oczko 25v, 19.

Wyrażenia: »moszny ludzkie« (1): Na opuchnienie y na wrzody moſzen ludzkich Naprzod mąka Bobowa/ z mąką ięcżmienną rowno zmieſzana FalZioł V 87v.

»moszna męskie« (9): FalZioł V 59 [2 r.]; Colens id est testiculus, Sipont. Podołek/ yądro w moſznách męskich. Mącz 59c.

2. Sakwa przede wszystkim na pieniądze, mieszek, torba (2): Potim ſie lepak po kilkunaſcie lath do rodziny wrocił, w poſtaci pielgrzimſkiey maiąc moſzny, koſcien á brodę długą BielŻyw 132; Dopieroż ſię do moſzen proſtacżkowie máią: Ná kośćielny budynek hoyną ręką dáią. KlonWor 49.

Synonimy: 1. macharzyna; 2. kaleta, macharzyna, mieszek, worek.

AKtt