[zaloguj się]
[pdf]

MRUGAĆ (16) vb impf

Fleksja
inf mrugać
indicativus
praes
sg pl
1 mrugåm
3 mrugå mrugają
imperativus
sg
2 mrugåj

inf mrugać (4). ◊ praes 1 sg mrugåm (4). ◊ 3 sg mrugå (4). ◊ 3 pl mrugają (1). ◊ imp 2 sg mrugåj (1). ◊ part praes act mrugając (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII (z Cn) ‒ XVIII w.

1. Poruszać powiekami (zwłaszcza w sposób znaczący); adnicere Calep, Cn; conivere (oculis) Calag, Calep; annuere, nictare, nutare, dare signa oculis, supercilio paene loquente signa dare, verba superciliis sine voce loquentia dicere, dicere aliquid signis, vibrante supercilio loqui Cn (14): Zwinckern. Mrugáć. Smrużáć. Conniuere oculis. Calag 600b; Conniueo Oculorum palpebras moveo, modo claudo, modo aperis et ponitur pro dissimulo ‒ Pobląząm, przegladąm, mrugąm Calep 243a, 26a; chodzą z wyćiągnioną ſzyią/ mrugáiąc [et nutibus oculorum Vulg Is 3/16; pomrugáiąc oczymá WujBib] SkarKaz 580b.

mrugać na kogo (2): A nie ſzepce s páchołkiem/ nie mruga ná żonę/ Nie pogląda po kąciech/ łáiąc w káżdą ſtronę. RejZwierz 134v; Pátrzayże iák ſię ſtroi on cżuryło młody: [...] Oſtrzy wąśik: vcży ſię mrugáć na vcżynne Pánie młode. KlonWor 58.

Zwrot: »oczyma, o(cz)kiem, powieką mrugać; oczy mrugają« = nicere Mącz, Calep; annuere oculis Mącz [szyk zmienny] (3 : 3 : 1; 1): RejKup k8v; Ten co okiem mruga zle myſli [Annuens oculo fabricat mala] BibRadz Eccli 27/24; Mącz 248b, [254]d; RejZwierc 56v; á cżemu mrugáią ocży twoie [coniuent oculi tui]? BudBib Iob 15/12; Calep [698]a; Nie ſzydź z ludźi/ nie mrugay powieką nieſzcżerą/ Nie bądź łżywym oſzuſtem/ obłudnym przecherą. KlonWor 41.
2. Zwężać powieki, mrużyć oczy (1): Luscitiosus, Który nie doyźrzy dobrze/ Mdły wzrok ma/ á dla tego muśi mrugać oczimá áby tym lepiey mogł widzieć. Mącz 200b.
3. Wyglądać, przyglądać się (1): oto on ſtoi zá ſćiáną náſzą poglądáiąc oknem/ á mrugáiąc przez kraty [prospiciens e cancellis PolAnt, Vulg; pátrzáiąc przez kraty WujBib]. BibRadz Cant 2/9.

Synonim: 1., 2., 3. migać.

Formacje współrdzenne: pomrugać; pomrugnąć; mrużyć, zamrużyć, zmrużyć; mrużać, zamrużać, zmrużać.

Cf MRUGANIE, MRUGAJĄCY

TG