[zaloguj się]
[pdf]

NIECHCENIE (8) sb n

W pisowni łącznej (6), w rozłącznej (2).

Pierwsze i drugie e jasne, końcowe z tekstów nie oznaczających é oraz -é.;

Fleksja
sg
N niechceni(e)
G niechceniå

sg N niechceni(e) (3). ◊ G niechceniå (5).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVIII w. s.v. chcieć.

1. Wzbranianie się, niechęć, odmowa; detrectatio, renutus Mącz; involuntas, nolle Cn (4): Nyeyeſth prawdzyuy myloſnyk dzyeuycze maryey, ktory nyechcze ſzwyączycz ſzwyąta począczya yey, ktorego nyechczenya przyczyna yeſt yż [...] PatKaz I 14; Renutus, Zátrzęſienie głową/ nie chcenie. Mącz 255a.

niechcenie czego (1): iedno chczenie/ rzeczy pocżćiwych/ iedno niechcenie rzeczy obrzydłych/ v oboiga będzie GórnDworz Mm2v.

niechcenie na co (1): Detrectatio militiae, Zbraniánie/ niechcenie ná służbę żołnierską. Mącz 461d.

W przeciwstawieniu: »chcenie ... niechcenie« (1): GórnDworz Mm2v cf niechcenie czego.

2. Wyrażenie przyimkowe: »z niechcenia« = nieumyślnie (4): RejZwierc 80; bo bywáią prżygodne zábićia/ bywáią z niechcenia GórnRozm E4.
Szeregi: »z niechcenia a niewiadomości« (1): abismi [...] prze niewiadomoscz rzeczi [...] trudnoſczy yakiey zniechczenia a niewyadomosczy Krolowey y. m. nyevczinyly. LibLeg 11/41.

»z niechcenia a z nieobaczenia« (1): Albo tákież ſąſiádek álbo kto inſzy iż mi co z niechcenia ábo z nieobacżenia vcżyni [...] á iuż ſie wneth mśćić? RejZwierc 80v.

Synonimy: 1. odmawianie, nieżądanie, zbranianie; 2. nieobacznie, nieumyślnie, »z nieobaczenia«.

Cf CHCENIE

MM