[zaloguj się]
[pdf]

OMYLAĆ (32) vb impf

o oraz a jasne.

Fleksja
inf omylać
indicativus
praes
sg pl
1 omylåm
3 omylå omylają
fut
sg
2 f będziesz omylała
imperativus
sg pl
2 omylåj omylåjcie
3 niechåj omylå

inf omylać (2). ◊ praes 1 sg omylåm (5). ◊ 3 sg omylå (14). ◊ 3 pl omylają (5). ◊ praet 3 sg subst omylały (1). ◊ fut 2 sg f będziesz omylała (1). ◊ imp 2 sg omylåj (2). ◊ 3 sg niechåj omylå (1). ◊ 2 pl omylåjcie (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w. s.v. omylić.

1. Zwodzić, oszukiwać, wprowadzać w błąd, łudzić; fallere Mącz, Vulg, Cn; deludere, eludere, ludere, ludificare Mącz, Cn; decipere PolAnt (23): takowe ſny bywaią pewne, ale one ktore ſą z przycżyn przyrodzonych cżęſto omylaią. GlabGad L4v, O3v; Ludificor, Omylam/ Náſmiewam lie/ oſzukawam kogo. Mącz 199a, 198c, 199a; y vbior dáie niepomáłu znáć/ czo w kim wre/ ácż tho cżáſem omyla GórnDworz L8v; Ale á iákoż poznáć/ iákim kto vmysłem prośi?/ [...] nielza chybá ná domysł: ácż wiem dobrze/ że to częſto omyla [ipsas falsas existere]. ModrzBaz 44; tobie zwierzóné Nádźieie nigdy nie omyláią KochPs 21.

omylać kogo, co (15): Bowiem niewieśćie chytrośći Ktore máią w ſwoiey złośći: Wſzelką ſtrożą omyláły/ Swey woley doſyć dziáłáły. BierEz P2v, K3v; Myſl ludzſka od przyrodzenia z żądzi ſwey kudobremu ſie zchyla, ale błąd ſzcżeſcia onę omyla y żądzą też zwodzi. BielŻyw 170, 10; RejJóz D5v; KromRozm II b; ále nas náſze mnimánie omyla BielKom nlb 3; Ale iuż nas więcey nieomylay Leop Ex 8/29; BibRadz Ier 37/9; BielKron 26, 411; Improbi hominis est mendacio fallere, Nie należy ná dobrego człowieká mátáć kim/ omyláć kogo Mącz 216c; SienLek 3v; BiałKat 371v; Ocży/ ſmák/ dotykánie mię omyla SkarŻyw 203.

Zwroty: »głosem omylać« (1): Lew gdy żábę rzegocąc słyſzał/ Wielkim ią źwierzęćiem mnimał: [...] Aże vźrzał żábę łażąc. Rozgniewał ſie ná żábę vbogą/ Rozdeptał ią ſwoią nogą. Rzekąc/ niebędzieſz wołáłá/ Drugich głoſem omyláłá BierEz K3v.

»zdradliwie omylać« (1): Nie máłać to rzecz ieſt: bliźnégo ſwégo [...] thák ládá iáko zdrádliwie omyláć BiałKat 371.

Szereg: »omylać i zwodzić« (1): A przywoita człowyekowi zá pirworodnym grzechem nyeumyeyętnoſć/ nyeopátrznoſć/ błąd/ y omyłká: ktorą ták ſam ſyebye/ yáko ine/ chcąc álbo nyechcąc omyla y zwodźi. KromRozm II b.
2. Zwodzić, nie spełniać oczekiwań; nie dotrzymywać słowa, danej obietnicy; frustrari Mącz (9): Niedzýw Ludzom yż chybiayą Gdyż y Swieczj omylaią RejKup y6v; Rzekł Moiżeſz [do Faraona] będę ſie modlił ále nie omylay. BielKron 29v; Mącz 32c; Kłádą drudzy knoty zápalone/ y zoſtáwi tám ieden/ drugi ſobie bierze/ ále tho omyla/ bo w wilkośći gáśnie. A ták lepiey dęte drzewce náſypáne prochem BielSpr 63.

omylać kogo (4): BielKron 217v; Mącz 138a; Chwaląc zá táką opátrzność Páná Bogá/ ktory ſobie dufaiących nieomyla/ [...] vſzłá/ iáko ptak z śieći chytrych łowcow. SkarŻyw 341; niechayże ich nie omyla nádźieiá SiebRozmyśl L2.

omylać w czym (1): Nakoniecz maſz Kliſterę wypiſaną, ktora nigdy nie omyla w kłociu, ktore bywa w ielitach. FalZioł V 85v.

Synonimy: 1. omamiać, oszukawać, zaślepiać; 2. zwodzić.

Formacje współrdzenne cf MYLIĆ.

Cf OMYLAJĄCY, OMYLANIE, OMYLANY

IM