Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: OSTAWION

Następne hasło: OSTAWNY »

OSTAWIONY (16) part praet pass pf

ostawiony (9), ostawion (3), ostawiony a. ostawion (4).

Pierwsze o oraz a jasne; -ony, -(o)n.

Fleksja

sg
m	N	ostawion, ostawiony	f	N	ostawion(a)	n	N	ostawion(e)
	A			A			A	ostawion(e)

pl
N	m pers	ostawieni
N	subst	ostawion(e)

sg m N ostawion (3), ostawiony (3); ~ (attrib) ostawiony (1); (praed) ostawion (3). ◊ f N ostawion(a) (4). ◊ n N ostawion(e) (2). ◊ A ostawion(e) (1). ◊ pl N m pers ostawieni (2). subst ostawion(e) (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: ostawiony od kogo (3).

Sł stp s.v. ostawić, Cn brak, Linde XVI – XVII(XVIII) w. s.v. ostawić.

Znaczenia

1. Który został pozostawiony w określonej sytuacji (3)
- a. Który został porzucony, opuszczony (1)
2. Który został wydalony (o czynności fizjologicznej) (4)
3. Który został przekazany, udzielony (1)
4. Odłączony od piersi, który przestał ssać (6)
- α. W funkcji rzeczownika (1)
5. Który został otoczony, obstawiony (1)
*** Bez wystarczającego kontekstu (1)

1. Który został pozostawiony w określonej sytuacji (3):

ostawiony przy czym (1): Y ći wſſyſcy ktorzy kolwiek ſą odniego przy rozumie oſtáwieni rádzę áby ſie obaczyli RejPs 49.

ostawiony z czym gdzie (1): byſmy cie byli nierozgniewali/ z duſſą ij ſcialem w raiu bylibyſmy oſtawienij. OpecŻyw 179v.

a. Który został porzucony, opuszczony (1): Więc gdy go [lwa] wſzyſcy opuśćili: Ktorzy mu z iádłá ſlużyli. Y oſtáwion w wielkiey nędzy BierEz M4.

2. Który został wydalony (o czynności fizjologicznej) (4): Vrina gdy ma być oſtawiona/ ma być wſzythka razem oſtawiona FalZioł V [1]v; Też taka vrina oſtawiona od ſtarego cżłowieka Dwoiaką gorącżkę tercijanę: znamionuie. FalZioł V [4]v, [4]v.

3. Który został przekazany, udzielony (1): wierne poſelſtwo iego w piſmiech ſwiętych iego/ tu oſtáwione od niego ku náuce twoiey RejPos 284.

4. Odłączony od piersi, który przestał ssać; ablactatus BartBydg, Vulg; delictus, depulsus Mącz (6): BartBydg 2b; Delictus porcus, Oſtáwiony wieprzek który yuſz więcey nie ſie. Mącz 81a, 287b; [Roſlo tedy dziećię/ y oſtáwionę ieſth Leop Gen 21/8 (Linde)].

ostawiony od czego (2): Leop Ps 130/2; 1. Izáák ſię národźił. [...] 8. Oſtáwion od pierśi. BibRadz Gen 21 arg.

α. W funkcji rzeczownika [od czego] (1): Kogoż ten náucży wiádomośći? y komu to vcżyni żeby zrozumiał co ſlyſzał? Oſtáwione od mleká/ oderwáne od pierśi. Leop Is 28/9.

5. Który został otoczony, obstawiony [czym] (1):

Wyrażenie: »w koło ostawion« (1): rzućili ſie do Obozu Niemieckiego/ ktory był wozmi w koło oſtháwion BielKron 392v.

*** Bez wystarczającego kontekstu (1): Relictus, participium, Oſtáwiony. Mącz 194d.

Synonimy: 1.a. opuszczony; 4. oddalony, odsądzony; 5. obtoczony.

Cf OSTAWIĆ