[zaloguj się]
[pdf]

PADANIE (13) sb n

pa- (9), på- (4); pa- SienLek (6); på- WujNT (2); pa- : på- Mącz (1:1), LatHar (2:1); drugie a jasne, e pochylone.

Fleksja
sg
N padanie
G padaniå
A padani(e)
I padani(e)m
L padaniu

sg N padanie (6); -é (1), -(e) (5). ◊ G padaniå (1). ◊ A padani(e) (1). ◊ I padani(e)m (4). ◊ L padaniu (1).

Sł stp brak, Cn s.v. rospadlina, rysa, Linde także XVIII w. s.v. paść.

I. Rzeczownik od „padać” (6):
1. Kładzenie się twarzą do ziemi, bicie pokłonów (4):

padanie przed kim (1): á coż ma być teraz zá głos moy? [...]iáki zá grzechy żal? iákie przed tobą pádánie? LatHar 214.

W połączeniu szeregowym (1): Bo Kátholicy nie tylko obrázom świętych/ ále áni ſámym świętym nigdy nie ofiárowáli: [...] ále tylko tę cześć [wyrządzali]/ ktora y ſtworzeniu wyrządzána bywa: czapki zeymowániem/ kłániániem/ klękániem y padániem. WujNT 456.

Wyrażenia: »na kolana padanie« (1): Modlitwá vpokarzáiącego ſię cżłowieká przenika niebioſá. Zálecać y Chryſtus Pan/ ſwoim ná koláná y ná twarz padániem LatHar [+10].

»na twarz padanie« (1): LatHar [+10] cf »na kolana padanie«.

»padanie na ziemię« (1): WujNT 456 cf Szereg.

Szereg: »pokłon i padanie na ziemię« (1): Bo Abráhám iednákiem pokłonem y padániem áż ná ziemię/ czćił y Bogá/ y ánioły/ y ludzie. WujNT 456.
2. Wypadanie; defluvium, defluxus, profluvium Mącz (2):
Wyrażenie: »padanie włos(ow)« (2): Capillorum defluvium vel profluvium Padánie/ álbo lezienie włoſów. Mącz 34c, 132a; [ArtNom C4].
Szeregi: »lecenie albo padanie« (1): Defluvium et Defluxus, Lecenie álbo pádánie włós. Mącz 132a.

»padanie albo lezienie« (1): Mącz 34c cf Wyrażenie.

II. Rzeczownik od „padać się”: Pękanie, rozstępowanie się, rozpadanie się; fissus Cn [w tym: czego (6)] (7): Poſtrzał ieſt koſtny wrzód/ od ktorégo ſye kość/ od ſtáwu do ſtáwu páda/ od kthorégo pádánia gdy zemrze kość/ wielką biédę czyni w ćiele niżliſye przez mięſo ná wierzch przedrze SienLek 131, 129v; [Panie Jezu Chryste] opok pádániem/ źiemie trzęśieniem [...] po śmierći świátu oznaymiony. LatHar [544].

[W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy organu: Ielitne padánie/ álbo rozśiádliny SienHerb A#3v (Linde).]

Szereg: »gnicie albo (i, a) padanie« [szyk 3:1] (4): ále iż y inné ſadzele/ gdy ié záplugáwią przynoſzą gnićié y pádánie ćiáłá/ potrzebno też o tym porádźić iákoby temu zábieżeć. SienLek 130v, 130v marg, S[ss]2, S[ss]3v.

Synonimy: I.2. lecenie, lezienie; II. pukanie.

Cf PADAĆ, PADAĆ SIĘ, PADANIE SIĘ

LWil