Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PĄKCICZEK

Następne hasło: PĄKOWINA »

PĄKOWIE (5) sb n

pąkowie (3), pękowie (2); pąkowie Leop, LeovPrzep, BudBib; pękowie SienLek (2).

o oraz e jasne.

Fleksja

	sg
N	pąkowie
G	pąkowiå
A	pąkowie
I	pękowiém

sg [N pąkowie.] ◊ G pąkowiå (2). ◊ A pąkowie (2). ◊ I pękowiém (1).

Sł stp: pąkowie, Cn: pąkowie, Linde XVI – XVIII w.

Znaczenia

I. Coll od „pęk” (5)
- 1. Od znacz. ‘zawiązek łodygi, liścia lub kwiatu’ (4)
- 2. Od nie zaświadczonego u nas znacz. ‘nie rozwinięty kwiat’ (cf PĄCZEK) (1)
II. [Pojedynczy nie rozwinięty kwiat]

I. Coll od „pęk” (5):

1. Od znacz. ‘zawiązek łodygi, liścia lub kwiatu’; gemmae Cn (4): Názbieray w Wioſnę pękowia s Topoléy SienLek 162, 162.

Zwrot: »pąkowie wypuszczać, wypuszczający« [szyk zmienny] (1:1): SYmon Oniáſſow ſyn [...] Iáko oliwá wypuſzcżáiąca pąkowie [quasi oliva pullulans]/ á Cyprys ktory ſie podnośi wzgorę/ gdy wziął ná ſie odzienie chwały/ á odział ſie doſkonałośćią cnoty. Leop Eccli 50/11; LeovPrzep G3.

Szereg: »latorosłki i pąkowie« (1): ktore [drzewo figowe] gdy látoroſłki y pąkowie s śiebie wypuſzcza/ tedy ludźie poznawáią że ſie do nich láto przybliża. LeovPrzep G3.

2. Od nie zaświadczonego u nas znacz. ‘nie rozwinięty kwiat’ (cf PĄCZEK) (1):

Wyrażenie: »pąkowie rożane, [roży]« (1): Pocżyńmy ſobie wieńce z pąkowia różanego [Coronemur rosarum caliculis] BudBib Sap 2/8; [UrzędowHerb 267a (Linde)].

II. [Pojedynczy nie rozwinięty kwiat:

Szeregi: »kłobuk a(l)bo pąkowie«: Trzećia część [róży] ieſt. Kwiát ſam gdy ſie rozkwitnie/ który od ſłońcá nábywa inſzéy mocy/ od kłobuká álbo pękowia UrzędowHerb 267a (Linde), 267a (Linde).

»pączek albo pąkowie«: Druga część w Rożéy. Ieſt pączek álbo pąkowie/ póki ieſcze nie roſkwitnie kwiát UrzędowHerb 267a (Linde).]

Synonim: II. kłobuk.

Cf PĄCZKOWIE