[zaloguj się]
[pdf]

PERSWAZYJA (7) sb f

e oraz pierwsze a jasne.

Fleksja
sg pl
G perswazyj(e)j perswazyj
A perswazyją perswazyje
I perswazyją perswazyjami

sg G perswazyj(e)j (1). ◊ A perswazyją (3). ◊ I perswazyją (1). ◊ pl [G perswazyj. ◊ A perswazyje.] ◊ I perswazyjami (2); -ami (1), -(a)mi (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI i XVIII w.

1. Namowa, rada, przekonywanie do czegoś [persuasio – przeradzenie, przewiedzienie czegoś wymownością swoją, uczynienie wiary Mącz 424c; – namowienie Calep; namowa – persuasio Cn] (6): [[w wojsku] wymowny káznodźieiá/ gdy rozwiedźie/ iże to walká ſpráwiedliwa/ áczby pan Bog ná kogo śmierć dopuſćił/ iże ſye nie ma czego nádźiewáć innego/ ieno zbáwienia ſwego/ inne perſwázye/ zbáwienne czynić może/ czymby ludźie chćiwſzy ku boiowi zá iego nápominániem byli. TarnConsil 2v; BronApokr 309.]

perswazyja czyja [w tym: pron poss (3), G sb (2), ai poss (1)] (6): MetrKor 38/502; BiałKat 341; ActReg 94, 140; Phil O4; nietylkośćie mię W.M. perſwáziámi ſwémi/ ále y rzeczą ſámą podeprzéć raczyl JanNKar A4v; [StryjKron XX2v; GilPos 95; Respons F3; BronApokr 11; Bá y Pánomby trzebá záraz przyćiąć ſámym: Ale prozno/ bo przedśię [...] nie przyimą tych perſwázij moich. ZbylŻyw A3].

[W połączeniu szeregowym: tákżeć teſz y Antykryſt ma [...] ony ſwe ráyce/ przyiaćioły/ pomocniki/ ktorzy dziwnymi piſmy/ dziwnymi perſwázyámi/ dziwnymi wykręty/ dziwną ſſkotyſtyą/ Filozifią wyſtáwuią/ wywyſzſzáią y wyſlawiáią głowę Páná ſwego KrowObraz E3.]

Wyrażenia przyimkowe: »na perswazyją« (2): ſam Luter ná perſwázyą dyabłá złégo ludźiem ſwéy Bábiloniéy tę ofiárę zhydźił BiałKat 341; ActReg 94.

»za perswazyją« (2): Ieſly ze wyącz wyrozumyeſch zeby Czeſzarz. skrolem Lodwykyem yego myloſczyą nyeodrzuczal pokoyv. za thakyemy thwemy perſuaſiami Mozeſz przyobyeczacz, yſch my yako ſtrycz krolya Lodwyka chczemy radży bycz poſrothkyem MetrKor 38/502.

~ Szereg: »za namową i perwazyją« (1): Ieſt też znácżna kaźń Boſka s ſtrony złamánia przyſięgi y przymierza vcżynionego/ miedzy Włádyſłáwem Węgierſkim Krolem/ á Amuratem Ceſárzem Thureckim/ ábowiem poſtánowiwſzy przymierze miedzy ſobą/ Włádyſław ie złamał/ zá námową y perſwázyą Papieżá Phil O4. ~

2. Myśl, mniemanie [mniemanie, rozumienie – persuasio Cn] [ze zdaniem przydawkowym] (1): Dotego Cesarz iest tey persuazyei, ze on wszytko moze wPolscze. ActReg 105; [Są podźiwne diſputacie o przemienieniu zakonu/ o ceremoniach nowego zakonu/ o przemienieniu Sábbátu/ ktore wſzytkie uroſły z fáłſzywey perſuaſiey żeby było potrzebá służby Bożey w Kośćiélé podobney zakonowi Kápłanow żydowſkich. KonfGlicz G4].

Synonimy: 1. namowa, napominanie, porada, rada, radzenie.

Cf [PERSWADOWANIE]

JDok