[zaloguj się]
[pdf]

2. PIERWY (32) av

pierwy, -pierwy (24); pirwy, -pirwy (8); pierwy MetrKor (2), PatKaz III, ConPiotr, KrowObr, HistRzym, CzechRozm, ZapKościer (13), ActReg, CzahTr (2); pirwy MiechGlab, WróbŻołt, Mącz (3); pi(e)rwy : pirwy LibMal (1:3).

-pierwy, -pirwy (30), -pierwi, -pirwi (2); -pi(e)rwy : -pi(e)rwi LibMal (3:1), CzahTr (1:1).

pirwy, pierwy (20), najpierwy, najpirwy, napierwy, napirwy (12); na(j)pi(e)rwy PatKaz III, MiechGlab, ConPiotr, KrowObr, pi(e)rwy : na(j)pi(e)rwy LibMal (2:2), Mącz (2:1), ZapKościer (9:4), CzahTr (1:1).

e jasne.

n(a)- (9), nåj- (2) Mącz, CzahTr.

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. Wcześniej niż, przedtem, uprzednio [w tym: napierwy (2)] (19): HistRzym 131 v; Kto chce o vſpráwiedliwieniu mowić: ten ma pierwy ſkáżenie ſwe poznáć. CzechRozm 205v marg; Ktore snych Pan bog pyerwy Raczy wſząncz ten ma: thego vſzywacz: do swy smyerczy ZapKościer 1586/65, 1582/60, 1583/54, 1584/51, 53 [2 r.]; Oni iák ſobie pierwy byli ſlubowáli/ Ku ſkále ſię z pilnośćią obádwá vdáli. CzahTr E2v.

Połączenia: »nie ... aż pierwy« (1): then [świadek] ktoremv ieſt zadano slodzyeiſtwo, nyemoze swiatſzicz za onym a ny za drvgim ktori bi go vyodl az ſzie piervi thego sprawy MetrKor 40/814.

»pierwy (...) (a) niż(li)« (5): LibMal 1543/10; Praefloreo, Pirwy niźli drugie kwitnąć. Mącz 131b; bo [dekret pana wojewodziny] pyerwy wyſzetl a nyſz Rok spoſzwu przipatl ZapKościer 1584/49, 53v, 1586/64v.

»pirwy nie ... aliż« (1): Nisi perfecta re, de me non conquiesti, Pirwyś nie odpoczinął áliżeś to przewiódł y przekonał co mnie należáło. Mącz 341d.

»jako pirwy« (1): O Wernarze zeſnal thak yako pyrwy iſch bil yachal do Cola aby Zydy byl zwiodl LibMal 70.

»pierwy ... teraz zaś« (1): [skarga Stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego] pierwy Krol: Iego M. S. pamieci Stefana teraz zas znowu Krola Iego M. Zygmunta niespolnemi głosy znami, ale sami przeciw temu związku vniei, pospiesznie obrali, nominowali y koronowali ActReg 40.

a. O tekście (1): Nawroczą ſie kwiecżoru á głod będą cirpieć iako pſi/ a będą miaſto okrążać [Ps 58/15]. (koment) Iuż to pirwy było (–) WróbŻołt S8v.
2. W pierwszej kolejności, na pierwszym miejscu; na początku; primo Mącz; primum Miech [w tym: na(j)pirwy (9)] (12): MetrKor 40/822; PatKaz III 136; MiechGlab 58; Caſtellanowie powiatowy napierwy ſię ruſſą na mieiſcze wſwoyęm powiaczie ktoremu naznaczą, aby ſię ſlyachta kniemu ſcziągala. ConPiotr 32; Protoplastus, seu protoplastes primo formatus, Naypirwy vlepiony/ Naypirwſze ſtworzenie Adam. Mącz 327d; ZapKościer 1589/86; Y ták iey [sławy poczciwej] da Bog ſkromnie pocżciwie vżywam. [...] To Bog naypierwi widźi z wyſokiego niebá/ Ktory mi świádkiem CzahTr K.

Połączenia: »napierwy ... item« (2): Wocziech Cuſzka ſz Conyna napirwi zeſnal iſch v powiedza nyeyakiemu przekupniowi wſſiąl oſm ſlotich pienyandzi Item zeſnal ze do Giſzdebna do karczmi [...] prziachal LibMal 1543/67, 1548/147.

»pierwy ... (a) potym ( ... a potym)« (3): napyerwy bel przitym opatrzny Bormyſtrz nyeſzolowſky a potym opatrzny soltyſz Marczyn Lęga a potym Marczyn Skiba ZapKościer 1582/27v, 1582/35v, 1583/38.

3. Jako pierwszy (1): Kto napierwy kosćioły poſwięcáć wywyſlił [!]. KrowObr 102 marg.

Cf PIERWE, PIERWEJ

LW