Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZEDZIAĆ SIĘ

Następne hasło: PRZEDZIADKA »

PRZEDZIAD (4) sb m

e prawdopodobnie jasne (tak w prze-); w N sg prawdopodobnie a pochylone (tak w dziad); w pozostałych formach a jasne.

sg N przedziåd (1). ◊ G przedziada (2). ◊ [D przedziadowi.] ◊ pl G przedziad(o)w (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Znaczenia

1. [Pradziad (4) ]
2. [Daleki przodek, protoplasta]

1. Pradziad (4): [Proauus ... przedziad Cervus Inst D7v; Cervus Epit 18.]

przedziad czyj [w tym: pron poss (3), G sb (1)] (4): ZapWar 1525 nr 2317; zyemya moldawſka yeſth Czeſſarſka y wedlye przedzyadow y dzyadow naſſchich y oyczow naſſich. poddana yeſth wnaſſchich rąkv. LibLeg 11/165; KrowObr 31; cżego iáſną pámiątkę cżyni ono ſławne zwyćięſtwo Przedziádá W.K. zacnośći/ ktore nád mocnym narodem Niemieckim otrzymał LeszczRzecz A6v.

W połączeniach szeregowych (2): LibLeg 11/165; iáko był tzáſu páná Kárłá przedziádá y Pipiná Wuiá/ á ná oſtátek Kárłá oycá náſzego obytzay. KrowObr 31.

Szereg: »przedziad i dziad« (1): Iako przothkowye Naschy tho yesth przedzyath nasch Nnyegdj [!] daczbog y dzyath nyegdy pakosch poszyedly y dzyerszely ymyenye Chlebowo po Rosdzyale yakj [!] dzyedzyczy wlaszny ZapWar 1525 nr 2317. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

2. [Daleki przodek, protoplasta [czyj]: Skąd Go panem swojem zowie Przedziad Jego, Dawid, w psalmie WierzNauka 38v, 42v.]

Synonimy: 1. pradziad; 2. dziad, przodek.