« Poprzednie hasło: PRZEDZIERŻANIE | Następne hasło: PRZEDZIERŻENIE » |
PRZEDZIERŻEĆ (3) vb pf
Teksty nie oznaczają é; pierwsze e prawdopodobnie jasne (tak w prze-).
Fleksja
fut [2 sg przedzierżysz.] ◊ 3 sg przedzierży (3).
Sł stp: przedzirżeć w innym znaczeniu, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów): przedzierżyć.
Znaczenia
Przekroczyć jakąś granicę (3):
a. O miejscu: przedostać się na drugą stronę [co] (2): Prędko iecháć gdzie trzebá/ nie popádnie ſzkody/ Ani ieźdźiec áni koń/ nie przedzierzy wody. BielSat L3v [idem: przedzierży] BielSjem 27.
b. [O czasie: zrobić coś za późno: zwłaſzcża gdy práwie wcżás zmywſzy thę maść/ ktorym oleykiem ſtych pomáżeſz poki ſkory nienáruſzy máść/ bo gdy przedźierżyſz/ będzie iáko ſpárzeliná. SienHerb 497b.]
c. Przekroczyć możliwości (tu: finansowe); przen [kogo] (1): Muśisz vćiec z Piotrkowá/ przedzierży cię ſtráwá [tj. koszty utrzymania] BielSjem 24.
Synonim: prześć.
Formacje współrdzenne cf DZIERŻEĆ.
RS