[zaloguj się]
[pdf]

BEZBOŻNIK (8) sb m

bez- (7), bes- (1).

Teksty nie oznaczają e oraz ó; prawdopodobnie obie samogłoski jasne (tak bezbożność).

Fleksja
sg pl
N bezbożnik bezbożnicy
D bezbożnikowi
A bezbożniki
I bezbożnikami

sg N bezbożnik (2). ◊ D bezbożnikowi (1). ◊ pl N bezbożnicy (3). ◊ A bezbożniki (1). ◊ I bezbożnikami (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII – XVIII w.

Człowiek nie znający prawdziwego Boga, nie żyjący według zasad prawdziwej wiary, niepobożny; bluźnierca, kacerz, poganin; niemoralny, nieuczciwy, zły (8): SkarŻyw 390; Niewiernicy też wiernych przeſláduią: bezbożnicy pobożnych trapią/ wygániáią y morduią CzechRozm 183v, 126v, 175; Boże wſzechmogący [...] rácz wſzyſtkie ſzyki tych zdrayćow pomieſzáć/ one ták pokárác [!]. Iakoś więc karał one besbożniki/ w ludu Zydowſkym zdrádne przećiwniki MycPrz [A3].
Szereg: »bałwochwalca i bezbożnik«: Lecż to wſzytko głupie bárzo y nieopátrznie cżynili/ gdy y nas y inſzych wſzytkich zá iedne krześćiány pocżytáli/ y wſzyſtkich záraz báłwochwálcámi y bezbożnikámi názywáli. CzechRozm 67v.
a. Świętokradca (1): Naydźieſz tákie złe ludźie/ co Sákráment święty/ Zydom y cżárownicom/ w vśćiech ſwych przeięty/ Przedáią bezbożnicy ćiáło y krew Páńſką: Vięći do pieniędzy chćiwośćią ſzátáńſką. KlonWor 29.
b. O nieuczciwym człowieku (1):
Wyrażenie: »bezbożnik wszeteczny«: Bo gdy pan álbo przełożony iáki ktory thym władá da łakomcowi iákiemu ſądy/ da łupieſcy pobory głodnemu myto/ bezbożnikowi iákiemu wſzethecżnemu łokcie/ funty/ korce pomierzáć tedyć to tym będzie dobrze/ ále wſzytkim inym zle. RejZwierc 97v.

Cf NIEZBOŻNIK

KN