[zaloguj się]
[pdf]

BRZYDKO (20) av

o jasne.

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w.

1. W sposób budzący wstręt, obrzydzenie, wstrętnie, obrzydliwie, szpetnie (17):
a. (pod względem fizycznym) Wstrętnie, obrzydliwie, niemiło (5): Pleban kaze wſytko wypić Choczyac by też bylo brzytko RejKup Lv; Bo mi ſyę czknie barzo brzitko RejKup q7; Wnętrznośći bolą/ Brzydko iedzenie/ trapienie wſzyſtkiego ćiáłá SienLek 16v; brzydko będzie Micráimiánom pić wodę z przekopu. BudBib Ex 7/18; WerGośc 243.
b. W sposób budzący wzgardę, wywołujący potępienie, przynoszący wstyd, nieładnie, niemiło, źle; haniebnie, podle; foede, odiose, putide, rancide Cn (12): Iuż ſie młodſzym do niego niepodoba wſzytko/ A coż więc kolwiek pocżnie/ tedy ſie zda brzytko. RejWiz 92v; Nam ſie więc zda náſze wſzytko/ Nalepſze/ choć drugim brzydko. RejZwierc 236; Day ſtałość/ ſtrzedz ſię/ wſzelkiey niepráwośći/ [...] A to/ coć brzydko/ niech we mnie nie będźie. GrabowSet Q2v, M2v.
Frazy: »patrzyć brzydko« (5): RejWiz 51v; Ná ſwowolnego záwżdy pátrzyć brzytko. RejZwierc [213]v, 218, 252, 269.

»słuchać brzydko«: [o używaniu albo jedzeniu ciała Chrystusowego] Iákoby rzekli: Słucháć brzytko: á czynić ieſt rzecz niepodobna. BiałKat 308v.

α. Wbrew nakazom religijnym, grzesznie (2): bo niemogą Micráimiánie iádáć z Ebreycżyki chlebá/ bo to brzydko v Micráimian BudBib Gen 43/32; NIe zarznieſz Iehowie Bogu twemu byká [mającego wadę] [...] bo to brzydko Iehowie Bogu twemu [quia abominatio Domini Dei tui est]. BudBib Deut 17/1.
2. (o złym funkcjonowaniu żołądka) Mdło, nudno, niedobrze (3):
Fraza: »brzydko mi« = mdli mię, mam nudności (3): Ach nieſtetyſz tocż mi brzithko Ieſcze ſnaćz niewiſſło wſſyczko RejKup q8v; Nauseo ‒ Kreczi miſie na ſercu, chczę zrzuczic, brzitko mi. Calep 691b, 334a.

Cf BRZYDLIWIE

ZZie