[zaloguj się]
[pdf]

BUKWICA (48) sb f

bukwica (47), bokwica (1); bukwica : bokwica FalZioł (23 : 1).

-kw- (43), -gw- (5) Mącz (3), Oczko, GostGosp.

a jasne; tekst nie oznacza ó.

Fleksja
sg pl
N bukwica
G bukwice bugwic
A bukwicę
I bukwicą

sg N bukwica (20). ◊ G bukwice (19). ◊ A bukwicę (4). ◊ I bukwicą (4). ◊ pl G bugwic (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

bot. Betonica officinalis L. (Rost); bukwica czerwona (betonica rubra) oraz Primula veris L. (Rost); bukwica biała (betonica alba); ziele używane w lecznictwie; betonica Mącz, Calep, Cn; serratula Calep, Mącz; cestron Mącz, Cn; psychotropum Calep, Cn; glycyside herba, paeonia Mącz; farfaria, vettonica Cn (45): Też proch bukwicze ma mocz goijć rany głowy FalZioł I 18d; Też bukwicza warzona w winie á pita/ pſuie mocz FalZioł I 19a; NAprzod Bukwicza maſtikowana á ſok z niey połykany/ żołądek poſila y vmacznia daiącz mu dobre thrawienie FalZioł V 82v, I 18d, II 18d, V 47, 114v, 115 (22); Betonica. Bugwicá. Herba est. Mącz 24c, 50b, 147a, 388c; Też brzytkość y krtuſzenie odeymuie Bukwicá á krwawnik wierćiány/ z winem álbo wárzony w piwie/ z Bukwicą pić SienLek 98; Iurność niewieśćią thym powśćiągnąć może/ gdy bukwice/ á ſłoneczniku w ocćie náwárzyſz/ á daſz iey onę iuchę wypić. SienLek 115, 39v, 41, 63, 65v, 98 (12); Oczko 33v; GostGosp 128.
Zestawienia: »bukwica biała« (4): FalZioł V 91; Drudzy biorą korzeń białey Bukwice/ á vſuſzywſzy miáłko go zetrą/ á onego prochu w chuſtkę záwiązawſzy/ ná chory ząb kłádą SienLek 77; Dobrze ſye też częſtho ńápárzáć w kąpieli/ náwárzywſzy w niey ſzáłwijey/ białéy bukwice/ y kámiennéy miętki. SienLek 143v, 59v.

»bukwica czerwona« (4): Wezmi [...] bukwicze cżyrwoney/ ruty/ wſzitkich rowno po dragmie/ rozmarinu trzy dragmy FalZioł V 91; Bukwicza czerwona. Calep [871]a, 129a, [973]a.

Cf BUKWA

KN