[zaloguj się]
[pdf]

CAŁOPALENIE (78) sb n

Pierwsze a jasne (w tym 6 r. błędne znakowanie), drugie pochylone (w tym 1 r. błędne znakowanie); teksty nie oznaczają é.

Fleksja
sg pl
N całopåleni(e) całopåleniå
G całopåleniå całopåleni
A całopåleni(e) całopåleniå
I całopålenim, całopåleni(e)m
L całopåleniåch
inne sg G a. pl A - całopåleniå

sg N całopåleni(e) (5). ◊ G całopåleniå (12). ◊ A całopåleni(e) (35). ◊ I całopålenim (3), całopåleni(e)m (2) BudBib (3 : 2). ◊ pl N całopåleniå (3). ◊ G całopåleni (1). ◊ A całopåleniå (14). ◊ L całopåleniåch (2). ◊ sg G a. pl A całopåleniå (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. (jeden z tych samych przykładów).

1. Ofiara składana według rytuału Starego Testamentu przez spalenie (najczęściej zwierzęcia) w całości; holocautoma Vulg; holocaustum PolAnt; integrae hostiae combustio in sacrificio Cn (75): Onego ſię też tu opuſzcżáć niegodźi/ iż tu znaydźieſz kilká ſłow nowych od nas zá niewolą wynáleźionych. Iáko ſą/ Offiarnik albo Offiárownik/ napłetek/ całopalenie/ To ieſt/ co inſzy kapłanem zową to ia offiarnikiem. [...] Cáłopalenie inſzy tłumácże paloną offiarą zową/ ále nie práwie y to krzecży/ bo káżda offiara bywáła palona. iedno wtem rozność byłá/ że inſze bydlę wſzytko/ okrom tylko ſkory/ palono/ inſzego lepak bydlęciá tylko łoy palono. [...] Przeto co po Hywreyſku Hola/ á po Grecku Holakáwſton zową/ tom ia zgadzaiąc ſię z Greki názwał po Słowieńſku cáłopáleniem. BudBib b4-b4v; wezmi teras ſyná twego/ [...] ktorego miłuieſz Izáháká/ á idz ſobie do ziemie Moryiey y przynieſieſz mi (go) tám cáłopalenim ná iedney gorze BudBib Gen 22/2; Y nábrał Abráhám drew (do) cáłopalenia y nákładł ná Izáháká ſyná ſwego BudBib Gen 22/6; y rzekł owo ogień y drwá/ á bydlę gdzie ná cáłopalenie? BudBib Gen 22/7; Cielcá iednego/ báráná łońſzcżaká iednego ná cáłopalenie. BudBib Num 7/21, Gen 22/3, 8, 13, Ex 29/42, Lev 1/14 (23).
Zwroty: »czynić całopalenie« [szyk zmienny] (4): Vcżynili też święto kucżek/ iáko nápiſano/ y cáłopalenia (cżynili) dzień w dzień licżbę wedle obycżaiu BudBib 1.Esdr 3/4, 4.Reg 5/17, Ez 45/23, 46/2.

»ofiarować całopalenie« (7): Ołtarz z ziemie vcżyniſz mi/ y ofiárować będzieſz ná nim cáłopalenia [immolabis holocausta] twoie BudBib Ex 20/24, Lev 7/8, 14/20, Num 29/36, Deut 27/7, l.Par 16/40, 21/24.

»przynieść (a. (przy)nosić) całopalenie« (13): Oſtrzegayżeſię ábyś nie przynoſił cáłopaleni [offeras holocausta] twoich ná ládá mieyſcu/ ktore vyrzyſz. BudBib Deut 12/13; Tedy wziął Sámuel iágnię ſące iedno/ y przyniosł cáłopalenie zupełne Iehowie BudBib 1.Reg 7/9, Ex 30/9, Lev 10/19, 17/8, Deut 12/6, 14 (13).

»(s)palić całopaleni(e)m ognistym« (3): Záś wnętrze iego y goleni iego omyie wodą/ j pali ofiarownik ono wſzjtko ná ołtarzu całopalenim ogniſtym [holocaustum oblatio ignita]/ na wonność słodkośći Iehowie. BudBib Lev 1/9, Lev 1/13, 17.

»(za)rzezać na całopalenie« (3): ná mieyſcu gdzie rzeżą ofiárę ná cáłopalenie [mactabitur holocaustum]/ będzie teſz rzezáná ofiárá zá grzech przed Iehową BudBib Lev 6/25; A (ták) vcżyni ofiarownik ofiárę zá grzech/ y ocżyśći ocżyśćiáiącego ſię od niecżyſtoty iego/ y zárzeże (ná) cáłopalenie. BudBib Lev 14/19, Lev 14/13.

Wyrażenia: »całopalenie ogniste« (4): Lecż ofiárowáć będziećie cáłopalenie ogniſte wonność słodkośći Iehowie BudBib Num 29/36, Lev 1/9, 13, 17.

»całopalenie ustawiczne« (4): A potym cáłopalenie vſtáwicżne [iuge holocaustum]/ y co mieſiąc/ y ná káżde vrocżyſte święto Iehowy/ y zá káżdego z chęći oddawáiącego (co) Iehowie. BudBib l.Esdr 3/5, Num 29/31, 34, 38.

»ołtarz całopalenia« (3): Y zbudował tám Dawid ołtarz Iehowie/y przyniosł cáłopalenie/ y dziękowne ofiáry ná ołtarz cáłopalenia [altare holocausti]. BudBib 1.Par 22/26, Ex 38/1, 1.Par 22/29.

Szeregi: »całopalenie i obiata« [szyk 6 : 2] (8): Y ofiárowáć będzie ofiárownik cáłopalenie y obiátę [holocaustum et munus] w ołtarzu BudBib Lev 14/20, Num 29/39, 4.Reg 16/13, 15 [3 r.], Ez 45/17, 25.

»całopalenie i (a, abo, ani) ofiara« [szyk 9 : 1] (10): Aza ſię (ták) kocha Iehowá w cáłopaleniach á w ofiárách [holocaustis et victimis]/ iáko w słuchániu głoſu Iehowy? BudBib 1.Reg 15/22, Lev 10/19, 17/8, Num 10/10, Deut 12/11, 4.Reg 5/17 (9); Cáłopalenia/ y zá grzech ofiáry/ nie vpodobáłyć ſię. WujNT Hebr 10/6.

»całopalenie ustawiczne, obiata i zakrapianie« (3): Kozłá teſz iednego (ofiárowáć będziećie) zá grzech/ oprocz cáłopalenia vſtáwicżnego/ obiáty iego y zákrapiánia [holocaustum iuge et oblationem] iego BudBib Num 29/33, Num 29/34, 38.

»obiata i całopalenie i ofiara« [szyk 2 : 1] (3): Záś drobię iedno z drobu od dwu ſet z páſtwiſk (będzie dáwáć) Izráel/ ná obiátę/ y ná cáłopalenie/ y ná dziękowne (offiáry) [in sacrificium et in holocaustum, et in pacifica] dla vbłagánia zá śiebie BudBib Ez 45/15, Ez 45/17; Ześ niechćiał ániś polubił ofiáry/ y obiáty/ y cáłopalenia/ y ofiáry [hostias et oblationes et holocautomata] zá grzech/ ktore wedle zakonu bywáią ofiárowáne WujNT Hebr 10/8.

2. Przedmiot, zwierzę przeznaczone na ofiarę całopaloną; holocaustum PolAnt (3): Y obłupi (ono) cáłopalenie/ y rozbierze ie wedle cżłonkow iego. BudBib Lev 1/6; Ná mieyſcu gdzie rzeżą cáłopalenie zárzeżą ofiárę zá wyſtępek BudBib Lev 7/2; A ofiárownik ktory ofiáruie cáłopalenie cżyie/ tedy ſkorá cáłopalenia ktore ofiárował ofiárownikowi onemu będzie. BudBib Lev 7/8.

Cf CAŁOPALIĆ, CAŁOSPALENIE

FP