[zaloguj się]
[pdf]

CENTAURUS (10) sb m

centaurus (2), centaur a. centaurus (6), centarus a. centar (2); Centaurus StryjKron (2); centaurus a. centaur ModrzBaz (3), KochPhaen, PowodProp; centarus a. centar: centaurus a. centaur BielKron (2:1).

e jasne, a pochylone.

Fleksja
sg pl
N Centåurus centåury, centåurowie
G Centaura centåur(o)w, Centåurus(o)w
D centåur(o)m

sg N Centåurus (1). ◊ G Centaura (1). ◊ pl N centåury BielKron (3), centåurowie ModrzBaz (2). ◊ G centåur(o)w (1) ModrzBaz, Centåurus(o)w (1) StryjKron. ◊ D centåur(o)m (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII w.

1. Mitologiczna istota, przedstawiana w sztuce greckiej w postaci konia z torsem i głową człowieka; centutarus Modrz [Centauri populi Thessaliae – tudzież, których poetowie piszą, iżby na poły człowiek miał być, a na poły koń, podobno dlatego, iż oni napirwej walkę a bitwę z koni poczęli. Mącz 47b; mięszaniec z różnych zwierząt urodzony ‒ centaurus Cn] (7): tám ſą rozmáite źwierzętá/ iáko Wſłoniowie/ Wielbłądowie/ Konie z cżłowiecżemi głowámi/ Centaury/ wężowie z złotemi łuſkámi/ y innych beſtiy rozmáitych wiele. BielKron 268v; s tąd że ſie dźiwow morſkich y leśnych nápłodźiło ná ſwiećie/ ktore ſą podobne nieiák cżłowiekowi: iáko Małpy/ Kocżkodani/ mniſzy morſcy/ Centary/ Monokuli BielKron 462v, 462; Centaurowie byli okrutni ludźie ktorzi iż napirwey ná konioch ieźdźić pocżęli/ przeto o nich Poetowie báiali/ żeby zády końſkie mieli. ModrzBaz 108, 64, 108; ále dźiwuiemy ſię Sátyrom/ Centaurom/ y inſzym źwierzętom/ dla nádprzyrodzoney potwory ich PowodPr 17.
2. astron. Nazwa gwiazdozbioru (1): Tego Centaurá przodek ná łuk oczekawa KochPhaen 23.
3. n-pers (2): DORſprungus Iulianus też Palemonow Towárzyſz Patricius álbo Oyczyc z Xiążąt Rzymſkicb z Herbu y z Familiey Centauruſſow álbo Kitauruſfow [...] ciągnął dáley z ludem ſwoim StryjKron 81, 72.

Synonim: 3. Chiron.

FP