« Poprzednie hasło: (CENZURA) | Następne hasło: CEPISKO » |
CEP (20) sb m
cep (1), cepy (19) pl t; cep : cepy RejZwierc (1 : 1).
Prawdopodobnie e jasne (tak Cn).
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | cepy | |
G | cep(o)w | |
A | cepy | |
I | cep(e)m | cepami |
sg I cep(e)m (1). ◊ pl N cepy (3). ◊ G cep(o)w (1). ◊ A cepy (7). ◊ I cepami (8).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI ‒ XVIII w.
Znaczenia
1. Narzędzie do ręcznego młocenia zboża; tribula BartBydg; flagellum, pertica Cn (tribulum = narzędzie do młocenia, nie cepy cf Calep) (10): Tribula, czepy BartBydg 162b; KrowObr 141; (bo indzyey dobytki młocą depcąc po gumnie/ nie thák iáko v nas cepámi.) BielKron 36v; RejZwierc [233]; zwycżáili ſie ćięſzkie nacżynie podnośić/ iáko ieſt młot/ koſsa/ drzewo/ topor/ cepy/ piłá/ y drugie tym rowne BielSpr 2v; BudBib Is 28/27; Tribula ‒ Iakies ſanki dotarczią vſtarich zita miaſto czepow. Calep 1082b; GostGosp 30; Potym idźie do gumná/ bierze gołe żyto/ Y gotowe co ie iuż cepámi wybito. KlonWor 34.
Przen (1): czoż twoy ſyn gdy ſtráći dożywocie po tobie á nie będzie nic miał/ podobno cepámi á ſiekierą przyſługowáć ſie muśi. RejZwierc 194v.
2. Laska błazeńska z ogonkami, żartobliwa broń błazeńska (10): Nie dármoć ten błazenek zá Wenuſem chodzi/ Pewnie ſzálon gdy kogo cepámi vgodzi. RejWiz 41; Nie dármoć cepy nośi z Liſiemi ogony/ Bo to więc chytrze błaźni wſzytki ná wſze ſtrony. RejWiz 41v, 39v [2 r.]; HistLan D4, D4v, F3; Wyſzedł k niemu z cepámi ieden błazen práwy/ Podź ty zemną ſzermowáć BielSen 9, 9.
Szereg: »cepy i kaptur« (1): Vyrzą cepy y káptur błazeńſki z dzwonkámi HistLan Fv.
Synonim: 2. sceptrum.
DM