[zaloguj się]
[pdf]

CĘTKA (8) sb f

Fleksja
sg pl
N cętka
G cętek
D cętce
I cętkami

sg N cętka (3). ◊ D cętce (1). ◊ pl G cętek (1). ◊ I cętkami (3).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII ‒ XVIII w.

1. Blaszka służąca do ozdoby stroju, uprzęży itp.; bulla Mymer1, Calep; bulla cinguli aurea vel argentea Cn (7): Bulla. Spang. Czętka. Mymer1 31v; Iſch [...] paſz srebrny za 14 cząthek [...] vkradl LibMal 1547/ 128v; HistLan C2v; Nuż záſię czo owych náſtáło dziwnych pontalikow/ [...] bieretkow z rozlicżnemi czętkámi. RejZwierc 57v; Bullatus ‒ Bułłamy obwięſzony, cętkami obiti. Calep 142b, 142a, b.
2. Prawdopodobnie puszka złota noszona w starożytnym Rzymie przez tryumfatorów i dzieci znakomitych rodów jako amulet [bulla ‒ insigne erat triumphantium, quam in triumpho prae se gerebant inclusis intra eam remediis, quae crederent adversus invidiam valentissima. Hinc deductus mos, ut praetexta, quae magistratuum erat, etiam in usu puerorum ingenuorum usurparetur ad omen et vota conciliandae virtutis [...]. Erat haec bulla rotunda [...] in cordis figuram formata, quam ante pectus annectebant in collo Calep] (1): Bo iáko tám Michał ś. nie walcżył zbroią żelázną ábo miecżem (choćiaż go ludźie zápámiętáli nabożeńſtwá Papieſkiego/ y w tym potwarzáią/ iżby y puklerz podobny cżętrze [!] y puginał miał [...]) CzechEp 99.

Synonim: 1. buła.

KW