[zaloguj się]
[pdf]

CĘTNAR (62) sb m

cętnar (27), cetnar (2), cętnar a. cetnar (33); cetnar CiekPotr; cętnar : cetnar KłosAlg (2:1).

c- (4), cż- (1) Leop (4:1); -ę- (24), -en- (3).

a pochylone; teksty nie oznaczają é.

Fleksja
sg pl
N cętnår cętnåry
G cętnåru cętnårów
A cętnår cętnåry
I cętnårem
L cętnårzéch, cętnårach

sg N cętnår (13). ◊ G cętnåru (1). ◊ A cętnår (14). ◊ I cętnårem (2); -em (1), -(e)m (1). ◊ pl N cętnåry (5). ◊ G cętnårów (16); -ów (3), -(o)w (13). ◊ A cętnåry (9). ◊ L cętnårzéch (1), cętnårach (1) SarnStat (1:1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Jednostka wagi zróżnicowana czasowo i terytorialnie (od 64,836 do 40,550 kg); centenarium pondus Mącz, Cn; centena pondo, centenαrius Mącz; centenae pondo, centumpondium Cn (62): centρ. ma kamieni 5¼ kp. KłosAlg Ev; 18. złotych daią 1. c̃. Wiele dadzą c̃. 162. złota/ widziſz iż 162. złota: obrociły ſie w czetnari: cżyniącz według reguły. Cżyni 9. c̃. KłosAlg F3, Ev, F4v, G [3 r.], G2v [2 r.], G3 [5 r.] (30); Wſſyſtká wagá Lichtarzá [...] będzie miáłá cżętnar [talentum; tak stale] złothá naicżyſtſſego Leop Ex 25/39; y vłożyl ná źiemię dań ſto cętnarow ſrebrá/ á cętnar złothá. Leop 2.Par 36/3, 3.Reg 9/14, 28; Centena pondo dicebant antiqui referentes ad libram. Cętnar/ ſto funtow. Mącz 47d, 47c [2 r.]; A grad wielki iáko cętnary [talentum Vulg Ap 16/21] vpadł z niebá ná ludzie RejAp 138v, 139v [2 r.], Dd4; á pięć kámięni tákowych/ máią wáżyć ieden cętnar. SarnStat 279; Téż vſtáwiamy iż Zupnik poſtronnym ludźiom/ [...] iednégo cętnaru [błędnie zam. bałwana; JanStat 40: báłwáná = bancum] ſoli/ w którym ieſt óśm cętnarów/ nie ma drożéy dáwáć/ iedno po dwie kopie. SarnStat 375; żeby ſzláchćie [...] w cętnarzéch/ báłwániéch/ y inna ſól byłá przedawána SarnStat 393, 373 [5 r.], 375 [3 r.].
Przysłowie: Z tey lepſzy ieſt monety POTROYNY. nie ſtráći Ktory cetnarem miedźi funt złotá zápłáći. CiekPotrŚredz )?(4.
Zestawienia: »cętnar normberski« (4): á 16. Wroczławſkich lp. cżynią 3. c̃. Normberſkie KłosAlg H2v, G2v, G3, H2v.

»cętnar wrocławski« (2): Koſtρ. nakład na c. Wroczławſki 1½. zło. węgρ. á 132. lib. cżynią c̃. Wroczławſki KłosAlg G3.

Szereg: »cętnar albo beczka« (1): A ieſli Król Iego M. którégo ſzláchćicá dáruie ſoli Cętnarem álbo beczkámi [cum sale centenariato ac thinis JanStat 37]: tedy Zupnik [...] wſzytki cętnary ma ſpiſáć SarnStat 373.

FP