Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: CIEKAWOŚĆ

Następne hasło: CIEKĄCY »

CIEKAWY (10) ai

e oraz a jasne.

Fleksja

sg
m	N	ciekawy	f	N	ciekawå
	G			G	ciekawéj
	A	ciekaw(e)go		A
	I	ciekawym		I

pl
N	subst	ciekaw(e)
I	m	ciekaw(e)mi

sg m N ciekawy (4). ◊ A ciekaw(e)go (1). ◊ I ciekawym (1). ◊ f N ciekawå (1). ◊ G ciekawéj (1). ◊ pl N subst ciekaw(e) (1). ◊ I m ciekaw(e)mi (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (dwa z tych samych przykładów) – XVIII w.

Znaczenia

1. Szybki, ruchliwy (5)
- a. myśl. (1)
- b. W funkcji rzeczownika (1)
2. Niespokojny (o człowieku) (5)
- a. W funkcji rzeczownika (2)

1. Szybki, ruchliwy (5): A był pan bárzo ciekawy z młodu/ że nigdy ná iednym mieyſcu długo poſiedziec nie mógł RejZwierc 274v; Płácże rzeká ſzumnogłośna Meletes krzykliwy [...] Acż pierwey płákał Homerá wiermi [!] ciekáwemi/ Teraz IANA płácże łzámi ledwie nie krwáwemi. KlonŻal B3v; Gdy krew w tákiey przygodźie od ſtráchu ſię zśiáda. [...] Ręce drżą iák Ośicá/ y nogi ćiekáwe KlonWor 3.

a. myśl. (1): Tłuſtego ſkromnym/ prędkiego ćiekáwym Muśi zwáć kto chce być myśliwcem práwym KlonFlis Fv.

b. W funkcji rzeczownika (1): Pátrzże káżdy [...] Iáko może legartá/ ciekáwy celowáć RejZwierz 65.

2. Niespokojny (o człowieku); praeceps, proruptus, tumultuosus Cn (5): KSiądz ſie ieden ponęćił choć mu nie kazáli/ Siadáć s krolem do ſtołu [...] Krol rzekł: iżeś ſie vmył/ doſyć ták prełacie/ Racżcieſz iść ieść do domu ieſliże co macie. Pátz iáko diſcrecia ieſt nádobna cnotá/ Bo ciekáwa beſpiecżność/ wnet zá nią ſromotá. RejFig Aav; RejZwierc 274v.

Szereg: »ciekawy a bezpieczny« (1): Bo ácż tho był pan z młodu bárzo ciekáwy á beſpiecżny/ á bárzo mu ſwiatek ſmákował/ ále iuż był potym ſkromny/ trzeźwv/ ſpokoyny RejZwierc Aaa2.

a. W funkcji rzeczownika (2): RejZwierz 71 v; ſtrzeż ſie mądrey/ rádzę/ Lepſza tochę proſtaczká/ á w tym ćię nie zdrádzę. Ciekáwéy téż zániechay/ która nád zabáwy Inſzych/ rádá wyſadza ſwé niepewné ſpráwy. GosłCast 46.

Synonimy: 1. bystry, prędki; 2. porywczy.

Cf CIEKACZ