« Poprzednie hasło: CZĘSTOBIT | Następne hasło: CZĘSTOWAĆ » |
CZĘSTOKROĆ (547) av
-ę- (525), -e- (13), -ę- a. -e- (9); -ę- : -e- MurzHist (5 : 3), Leop (3 : 2), KwiatKsiąż (17 : 6), RejAp (7 : 1), HistRzym (28 : 2).
Pisownia łączna (494), pisownia rozłączna (53) (w tym 1 r. często...kroć). W drugiej połowie wieku pisownia rozłączna pojawia się sporadycznie.
Oba o jasne.
Sł stp, Cn notuje, Linde bez cytatu oraz XVI w. s.v. często.
Z czasownikiem dokonanym lub imiesłowem dokonanym (56): Po zwýtzięſtwiéch barzo znamienitich [...]Ktoré otrzimali s kſiędza Moſkewſkégo/ Y cżęſtokrotz s Tatarzina Przekopſkégo. KlerPow 2; A to ieſt nauka Auicenny iuż cżęſtho kroć ſkuſzoua [!] FalZioł III 14b, I 117c, II 19d, V 81 v; MurzOrt B; KromRozm III D5; GroicPorz xv; Ale tzęſthokroć ſobie roſtzythamy KrowObr 178v; BibRadz I 303v marg; GrzegRóżn D2v; yż częſtokroć z znakow pryſzłey [!] dobroći/ gdyż my yeſzcze młodzinczykami/ yakowi przyſli meżowie mamy być/ może być poznano. KwiatKsiąż B3v, C2, 04; bo cżęſtokroć cżłowiek chcąc ominąć ieden doł/ wpádnie w drugi GórnDworz N6, I4, Bb, Cc4; Pies ktory ſie miece żeby ćie zábił/ to ieſt ćiáło twe właſne/ przez ktoreby cżłowiek był cżęſtokroć zábit/ by pan Bog nie bronił. HistRzym 48, 65v; RejPos 313v; Bo ony ták dziáláią/ chodząc do komory/ Odmienią ſie cżęſtokroć/ w rozlicżne vbiory. BielSat Dv [idem BielRozm 25], D4; CzechRozm 84; Bo cżęſtokroć ſpráwiedliwość rzecży/ ábo ſię zátái/ ábo bywa zátłumioná vbłądzeniem ktoreykołwiek ſtrony ModrzBaz 89v, 6v, 9, 25, 57, 66v, 97v, 105v; Ale co mowię o mieyſcách/ y o grobách/ poniewaſz cżęſtokroć/ y ſuknia vmárłego/ y słowo iedno ná ſercu/ pobudzi wnetże myſl náſzę. SkarŻyw 132; cżęſtokroć był poiman od nich/ zełżony/ y ná śmierć ſkazány. SkarŻyw 528, 160; StryjKron A6; CzechEp 125; Cżęſtokroć/ ón nieſczęſny/ dla ludzkiégo dáną Vlżenia/ w ćiężkim płáczu ſtrawił noc nieſpáną. KochPam 86; ArtKanc Mv; BielRozm 25, 31; LatHar 273; Obácz te widzenia y vkázowánia S. Piotrowi/ Korneliuſzowi y innym świętym w piśmie częſtokroć vczynione WujNT 440; CZęſtokroć iuż doświadzyliſmy: iż vſtáwę álbo Dekret który ieſt nápiſan y názwan Oſtrogi/ poddánym náſzym wiele trudnośći y obćiężliwośći zádawał SarnStat 649; FRáńćiſzek Grzegorzowi pożyczył dwádźieśćiá korcy pſzenice/ których częſtokroć vpomniony niewroćił SarnStat 695, 42, 520, 593, 605, 706, 986, 1054; GrabPospR N4; Zły dłużnik áni prośi/ áni długu płáći: Choć ná tey niewdźięcżnośći cżęſtokroć vtráći. KlonWor 73, 8; PudłDydo B2.
W połączeniu dwóch form gramatycznych tego samego wyrazu lub dwóch odmianek słowotwórczych czasownika (8): KromRozm II bv; Nád to/ ma ćyáło Kryſtuſowe tę właſnoſć/ iż y mártwe członki yego przez głowę/ to yeſt páná Kryſtuſá ożywyone być mogą/ y częſtokroć bywáyą, KromRozm III D5, D8; Abowiem ták iáko y tu widzimy/ y cżęſtokroć widamy [...] że to ieſt nieobronna rzecż RejPos 354; dla tego ácz ſynowie ſzlácheccy/ zdádzą ſie także bydź vczeni y częſtokroć vczeńſzy [videantur aeque docti et plerunque doctiores JanStat 197] nád proſtégo ſtanu ludźi SarnStat 113 [idem 180] 180, 196, 923.
W przeciwstawieniach: »nie zawsze... ale częstokroć« (1): Lecz nie záwſze więtſzy mnieyſzego poſyłá: ále częſtokroć y rowny rownego/ y mnieyſzy więtſzego. WujNT 428.
»nigdy... ale częstokroć« (1): áby nigdy nie prożnowáli/ ále cżęſtokroć do celu ſtrzeláli BielSpr 26.
W charakterystycznych połączeniach: częstokroć bijać, bierać, brać (2), bywać (25), chadzać, chodzić (3), czynić (11), czyniony (2), czyść, czytać (2), dać, dany, dawać (2), (do-, na-)jeżdżać (3), dopuszczać (2), dostawać (2), doświadczyć, doznać, doznawać, dziać się (2), działać, ginąć (2), gniewać, karać (3), mawiać (3), mianować (sie) (2), mieć (6), mienić, mieszkać, miewać (2), miewany, mowić (8), myślić (2), nadchadzać, najdować się, namawiać, napominać, napominany (2), narzać, narzekać, nasłuchać sie, nasłuchawać się, naszać, nauczać, nauczany, nawiedzać, nazywać, obcować, obracać sie, odchodzić (2), odmieniać sie (2), odmieniany, odmienić się (2), ofiarować (2), oglądać sie (2), okazować sie, opuszczać, opuszczony (2), oświadczać się, oświadczyć się, otwarzać, palić (2), pisać, płakać (7), pobudzać, pobudzić, pobudzony, podjąć (2), pokazowαć, pokusić, pomagać, porażać (3), potrzebować (2), powiadać, powiadany, powiedać (4), powtarzać (4), prosić (2), przebywać (2), przechodzić, przekładać (2), przemieniać sie (2), przepowiedać, przewłaczać (2), przychodzić (12), przyczyniać, przyczytać (2), przydawać (4), przypadać, przypędzać (2), przypisany, przypisować (2), przypominać (3), przysięgać, przytracić, przywodzić (6), pytać, rozczytać, rozmawiać, skazować (2), słać, słuchać, słychać (5), słyszeć (4), staczać, stanawiać, szkodzić (2), twierdzić (2), ukazować, upadać (5), upominać (3), upominan, upomniony, ustąpić, ustępować, utracać, utracić, używać (3), walczyć (4), wchadzać, wedrzeć sie, widać (7), widywać, widzieć (4), wpadać (4), wpaść, wracać się (3), wspamiętawać, wspominać (2), wspominany, wszczynać sie (2), wtargać, wydać sie (2), wyganiać, wynarzać sie, wziąć, zabijać, zabit, zadawać (2), zamierać, zaniechan, zaniechywać, zaniedbawać (2), zapamiętawać się, zatrzymawać, zgrzeszyć, znaczyć, znaszać, znosić, zwać (się) (6), zwodzić, żądać.
»częstokroć się przygadza« (9): Cżęſtokroć śię to przygadza/ Iż proſtego chytry zdradza BierEz M2v; MetrKor 40/821, 822; KromRozm II b; KwiatKsiąż Av; Saepe usu venit, Częſtokroć ſie przigadza. Mącz 480a, 328b, 440a; HistRzym 104v.
»częstokroć się trafia (a. trefuje)« (8): przedſię cżęſtokroć ſie to tráfia/ że Pan karze yedny zá drugye GliczKsiąż F7v; LubPs ee2; ale y w onych zacnych oficynách cżęſtokroć ſię onym zacnym á pilnym miſtrzom to trefuie/ iż prze niedozor wiele rzecży opuſzcżáią BibRadz I *5v; RejPosWstaw [412]v; ModrzBaz 130; SarnStat 807, 810, 915.
»częstokroć doświadczony« [szyk 8 : 1] (9): Lekarzſtwa cżęſto kroc doſwiadczone na płynienie łez z oczu/ y na ſwierzbienie y lipkoſci gich. FalZioł V 78v; Abowiem cżyni ſtolcze y vrinę obphicie wypądza z cżłowieka/ á to ieſt rzecż cżęſtokroć doſwiadcżona. FalZioł V 84, III 29d, V 74v, 76, 77, 85v, 98v, 104v.
»wielekroć, (i) częstokroć« (3): ijż natym ſwiecie ſto krotz wezmie a nieieden ráz/ ále wielé krotz ij cżęſtokrotz. OpecŻyw 56; RejPos 228v; RejZwierc 125.
Cf CZĘSTO, NIECZĘSTOKROĆ
HG