[zaloguj się]
[pdf]

CZOŁGAĆ SIĘ (8) vb impf

czołgać się (7), czołgać (1); czołgać się Leop (3), Calep (3), KlonWor; czołgać KochPs.

sie (6), się (1).

o jasne.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 czołgåm się
3 czołgå się czołgają się
praet
pl
3 m an czołgały

praes 1 sg czołgåm się (3) [w tym: -ąm (1)]. ◊ 3 sg czołgå się (3). ◊ 3 pl czołgają się (1). ◊ praet 3 pl m an czołgały (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Pełzać, poruszać się jak płazy dotykając brzuchem ziemi; repere, serpere Calep, Cn; correpere, perrepere, reptare, reptabundum sequi Calep (8): To żáby po páłacách mierźioné czołgały. KochPs 117; Correpo – Czołgąm ſzie, lieze Calep [263]a, 914a, [973]a.
Zwroty: »czołgać się na brzuchu« (1); Iuż [wilk] ſię cżołga na brzuchu/ kryie ſię zá pniewie/ Zá págorki/ zá drzewá/ y zá gęſte krzewie KlonWor 5.

»czołgać się po ziemi« (3): A ták wytrácone ieſt káżde ćiáło ktore ſie rucháło na ziemi/ ptakow/ zwierząt/ beſtiy/ y wſzytkich robakow ktorzy ſie czołgáią po ziemi [quae reptant super terram]. Leop Gen 7/21, 8/17, 19.

Synonimy: leźć, smykać się.

Formacje pochodne: czołgnąć się, wczołgiwać się.

Cf CZOŁGAJĄCY SIĘ, CZOŁGANIE, CZWAŁGAĆ SIĘ

ZZie