[zaloguj się]
[pdf]

CZOŁNEK (14) sb m

o oraz e jasne.

Fleksja
sg
N czołnek
A czołnek
L czołnku

sg N czołnek (10). ◊ A czołnek (3). ◊ L czołnku (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w.

1. Dem. od „czołn”; cymbula Mącz, Calep, Cn; lenunculus, (h)oriola Mącz, Cn; navigiolum Mącz; catascopium Calep; lintriculus, utriculus Cn (10): Bo kto ná máłym cżołnku nadaley odpłynie/ Ten ſie cżáſem y z głową narychley ochynie. RejWiz 90v; lenunculus, Czołnek ribitwi. Mącz 188d, 76b, 158a, 242c, 268c; vpletli zrogoża cżołnek/ y oblali go ſmołą y kliiem/ y włożjli weń zwielkim ſmutkiem ſwym pięknego ſynacżká/ y puśćili po rzece. SkarŻyw 478, 478; Calep 171b, 283a.
2. Czółenko tkackie, ruchoma część warsztαtu tkackiego o kształcie łódki, w której się mieści szpulka z nićmi wątku; radius Mącz, Cn (3):
Zestawienie: »czołnek tkacki« [szyk 2 : 1] (3): Dni moię przemiiáią pręcey niż czołnek tkácki [Dies mei fuerunt veloces (marg) velociores (–) prae radio (marg) textoris (‒) á bez nádźieie máią koniec ſwoy. BibRadz Iob 7/6 [idem BudBib]; Radius etiam est instrumentum textorum Tkácki czołnek. Mącz 345a; BudBib Iob 7/6.
3. n-loc (1): Krol Ferdynánd miał też wrocić zamek Czołnek/ kthory ieſt nágránicy Węgierſkiey BielKron 236.

Synonimy: 1. bacik, łodka, smyczek.

Cf CZOŁNECZEK

ZZie