[zaloguj się]
[pdf]

CZYŚCIUCHNY (1) ai

Fleksja

G sg n czyściuchn(e)go.

Sł stp brak, Cn s.v. czysty, Linde XVI w.

Dem. i intens. od „czysty”:
1. [Wolny od brudu, zanieczyszczenia, schludny: Abowiem gołębicżká/ ieſt ćichuchne/ proſte/ á cżyśćiuchne źwierzątko/ bez żołći. WujPosN 1584 417 (Linde).]
a. [O wodzie: Ná ten cżas cżyśćiuchne vcżynię wody ich [Tune purissimas reddam aquas eorum]/ á rzeki ich/ iáko oley przywiodę/ mowi Pan Bog Leop Ez 32/14 (Linde); Studnia/ ieśliże z oney nigdy nie cżerpáią/ Tedy w niey wody pleśnią y mchem poraſtáią: Ale kiedy ſię wodá vſtáwicżnie bierze/ Tedy też wnet przychodźi k ſwoiey pierwſzey mierze/ Ze ſię y przezrocżyſtą y cżyśćiuchną ſtáie ProtJałm 10v (Linde).]
2. [Zawierający składniki sobie tylko właściwe, bez obcych domieszek: Drugim obycżáiem ſpráwowánie cukrowego ćiáſtá/ [...] Weźmi cżyśćiuchnego cukru/ miáłko tłucżonego ileć ſie zda/ zádźiáłay s niego ćiaſto z biáłkámi iáiowymi. SienHerb 537 (Linde).]
3. Niewinny, bezgrzeszny, bez zmazy, niepokalany:
Wyrażenie: »czyściuchne sumnienie«: Poniewaſz toſam Pan Bog w ſwey piecży zoſtáwił/ A nie ládá komu to wiedzieć on obiáwił. Lecż tylko z cżyśćiuchnego ſumnienia żywiącym PaxLiz C.

Synonim: 1. chędogi.

BZ