[zaloguj się]
[pdf]

DAJ (51) pt

a pochylone.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w.

Występuje w wypowiedzeniach wyrażających życzenie, przekleństwo, zaklinanie się, pozdrowienie: bodaj, oby, niech; utinam Mącz, ut Cn [w tym: daj Boże (11), daj Pan Bog (3)] (51):
a. W zdaniach (35): Bo drugych panſtwa tak malo Day za kope drugie ſtalo. RejKup 7; SeklPieś 20; Pan rzekł/ dyabłá daycie wziął/ iuż cżyńcie co chcecie. RejFig Bb5; Boże day mi ſie wſziſtko zlie ſtáło Mącz 83d, 83d; OrzQuin Aa5v; Day ták przyſzły pan/ W ſztześćiu był doznan. WierKróc B2; day w nas Oycże będźie Ciérpliwość wſzędźie. GrabowSet E3, H [2 r.], H4v; Cżego Boże day ſię iuż wielkie pocżątki nie pokázowáły. PowodPr 54, 53; Nie Pániąć nam ále Mátką byłá/ Day nas ſto lat y z tobą rządźiła. RybWit C2.
Frazy: »daj Pan Bog mnożył« (1): Przythym day pan Bog W K M mnożył ſzcżęſliwie wſzego dobra rożmnożenie na długie cżaſi. RejJóz A2v.

»Boże daj ci się szczęśliwie (a. fortunnie) (po)wodźiło« (3) : Boże dayći ſie ná wſzem fortunnie powodźiło. Mącz 320b, 480b, 485d.

»daj się tak trzęsła jak osica« (1): day ſzyą thak trząſzla yak ſzyą tha oſſycza trząſla poky belo lyſzczie nanyey LibMal 1544/86v.

»daj wisiał« (3): Day wiſiał kto cie tak ſtroi RejJóz D2v [idem] RejKup h4; RejZwierc 246.

»daj się wściekł« (1): źimá day ſie wſciekłá/ Bárzo nam iákoś groźi RejZwierz 138.

»Boże daj ci ta rzecz na złe wyszła« (1): Quae res tibi male vertat, Boże day ći tá rzecz ná złe wyſzłá. Mącz 485d.

»Boże daj ci to na dobre wyszło« (1): Boże day ći to ná dobre wyſzło. CiekPotr 56.

»daj Pan Bog zachował, strzec raczył« (1 : 1): HistAlHUng A4v; Day tak P. Bog do końcá ſtrzedz nas zawżdy raczył MycPrz I Bv.

»daj zdrow był« (1): Day W. M. zdrow był. Mącz 474a.

»Boże daj źle zginął« (1): Boże day źlie zginął. Mącz 340c.

α. W połączeniu z partykułą by (6): day by ſie nas tą miłoſć trzymała/ iako ſie Echynus trzyma kogo ſie gimie FalZioł IV 34b.
Frazy: »dajbych (nagle) zdechł« (4): OpecŻyw 112v; Yeſli o tym wiem day bych nagle zdechł. Mącz 500c, 232d, 243b.

»daj bych złą śmiercią zginął« (1): dáybych też zlą ſmierci⟨ą⟩ ⟨zg⟩inąl/ ieſtlim iá kiedy tego Iezusa znál OpecŻyw 112v.

b. W oznajmieniach (16): Utinam tibi videam sandalio commitigari caput, [...] dayći boże pántoflą głowę zmiękczono. Mącz 367a.
Frazy: »daj [kogo] diabłu« (3): Toć teras ſlyſe zloſniczę Day ią Dyablu czarowniczę. RejKup i3; RejFig Aa5v; GórnDworz T2v.

»daj [komu] psia (a. psią) mać« (7): Wſſytko chce bráć day mu pſią máć A o bogu nie nieſlycháć. RejRozpr B2v; Bo ſie ſami będą kliepacz Czi proſtaczi dai im pſia macz RejRozm 402; RejKup f5, 15, cc6, y3v; RejZwierz 142.

»daj [kto] zdrow« (1): Bá y Páni/ day Iey Miłość zdrowá/ Weſelszać iey twym przyiázdem głowá. RybWit C2.

»daj zabit, daj [kogo] zabito« (2 : 2): LibMal 1544/189v; Y iął łáiáć cżeládzi/ day zábit ták rządził. RejFig Bb8v; A gdzież tu ieſt daycie zábito ono/ co v męſzcżyzny GórnDworz R7v, P5v.

Cf BODAJ, DAJŻE

HJ