[zaloguj się]

DALECE (79) av

Wszystkie samogłoski jasne.

stp, Cn brak, Linde XVIIXVIII w.

Występuje wyłącznie w połączeniu ztak”, „jako”; bardzo, w wysokim stopniu, na tyle; in tantum Vulg (74):

Połączenia: »jako dalece ... tak« (1): iáko ich dálece nie rozumiémy/ ták im pewniéy á mocniéy wierzymy BiałKat 71.

»(nie) tak dalece ... jako« (31): A pán Chriſtus miáł być zwan tęm imięnięm/ nietak dálece [...] od miaſteczka Nazareth/ iako z Zydowſkiégo od świątośći MurzNT 8v; OrzQuin Tv; GórnDworz H2, X4v; Pan Bog nigdy tego niedopuśćił/ áby ſie błędy ták dálece ſzerzyć miáły/ iáko ſie ſzerzy Powſzechny Kośćioł iego. WujJud 38; BudBib I C2; żołnierzom nie ták dálece [non tam] płacą zá rádę iáko [quam] zá pracą. ModrzBaz 114v, 1v, 24, 39, 45, 141 (15); SkarŻyw 114; CzechEp 10, 200; KochWz 136; KochWr 21, 22; OrzJan 91; kazánia ná pogrzebiech nie dźieią ſię ták dálece dla vmárłych/ iáko więcey dla żywych pozoſtáłych WysKaz 2; CzahTr A3v; KlonWor ded **2.

»tak dalece (...) że (a. iż)« (16): [Achab] ſtał ſie obrzydliwym/ ták dálece/ że [in tantum, ut] ſie vdał zá Báłwány ktorych byli náczynili Amoreyczykowie Leop 3. Reg 21/26, Iob 8/7; LeszczRzecz A4; WujJud 15, 59; ModrzBaz 40, 43v, 79v, 114v, 144 (6); ModrzBazBud ¶6v; Mnie poprawdźie ſzcześćié było Ták dálece iuż zbłaźniło/ Zem śmiał rzéc; w téy klubie ſtoię/ Ze ſye odmiány nie bóię. KochPs 41; Roſłá iego świątobliwośći ſławá v wſzytkich: ták dálece/ iſz Krol Angielſki Edmundus z wielką cżćią ſobie poń poſłał SkarŻyw 508; CzechEp 127; ReszList 149; ReszPrz 83, 86; WujNT 67, 546; JanNKar C; SarnStat 42; PowodPr 67.

»tak dalece ... żeby (a. iżby)« (2): Y ták dálece [Chrystus] ku miłośći Bożey/ cżłowieká przywodził/ żeby ſie ſámego ſiebie záprzał CzechRozm 91 v; WujNT 763.

Wyrażenia: »jako dalece« = quatenus Calep (3): Calep 886b; Skąd y to widziemy/ iáko dálece przełożeni duchowni przewyżſzáią przełożone świeckie WujNT 453. Cf »jako dalece ... tak«.

»(nie, ani) tak dalece« (64): LibLeg 10/153; Ten poſtępek ácz ták dálece nie ieſth wedle Práwá/ wſzákże [...] wwiedźion ieſt w obyczay. GroicPorz ſ3v; SienLek V; WujJud 44; BudNT przedm bv; Oglądáły ty ocży moie rzecży dziwne/ nigdy nieſłychane/ áni ták dálece ſpodziewáne. SkarŻyw 113; NiemObr 25; WerGośc 210; KochWr 25, 38; KochFrag 50; LatHar 323; Kto ſie wilkom drápieżnym záſtáwia/ áby owiec [...] ták dálece nie pożyráli? PowodPr 21, 22; CzahTr I2v. Cf Połączenia.

a. Szczegółowo, dokładnie, kompletnie (5):
Wyrażenie: »tak dalece« (5): Ia ták dálece z tobą o tym mówić nieumiém/ tylko to wiém/ żeś beſzpiecznym piſánim ſwym/ [...] rozgniewał Poſły OrzQuin D4v; Iam ták dálece w rzecz w tę nie wglądał: ánim o tym ták głęboko myſlił. CzechRozm 222v; Poznaſz wſzytko co trzebá w tym młodym cżłowiecże Wypiſáć cnot nie mogę iego thák dálece. PaprPan C4v; CzechEp 255; PowodPr 8.

Cf DALEKO

TK