[zaloguj się]
[pdf]

DARN (21) sb

darn m (19), darnie n (1), darn m a. darnie n (1).

darn (16), darń (1), darnie (1), darn a. darń (2), darń a. darnie (1); darn BielKron, Mącz (8), BielSpr, Strum (5), BielSjem; darń: darnie SienLek (1 : 1); darn a. darń BartBydg, Calep; darń a. darnie KromRozm III.

a pochylone (w tym 1 r. błędne znakowanie), e pochylone.

Fleksja
sg pl
N dårn
G dårnu dårnów
A dårn, darń, dårnié
I dårny, dårnami
L dårniu

sg N dårn (5). ◊ G dårnu (1). ◊ A dårn (4), darń (1), dårnié (1). ◊ L dårniu (1). ◊ pl G dårnów (4). ◊ I dårny (3), dårnami (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Ziemia porosła gęstym splotem traw, murawa; caespes Mącz, Calep, Cn; frustum terrae herbidum, cutis terrae Cn (21): Cespes, dicitur terra cum herbis evulsa vel frutex vel virgultum darn BartBydg 27; Tám źyemyá ná rodzáynym darnyu ſtokrotny owoc czyſtego páńſkyego náſyenya dawa KromRozm III O3v; Cespes viridis, Zielony darn Mącz 498d, 30c, 53b; Calep 149b.
a. Wycięte płaty ziemi z trawą i korzonkami używane do różnych celów; np. do umacniania brzegow rowów i grobli, jako okłady przy ukąszeniach węży i żmij, do chłodzenia luf armatnich itp. (15) : vſypano ná iego grobie wyſoką gorę okrągłą á darny okłádziono BielKron 340v; Caespiticea mensa, Zolnierski ſtoł z darnów vcziniony. Mącz 30c, 30c [2 r.], 161c, 458c; wąż álbo żmija vkąśi/ tedy vćiąwſzy darń s trawą v ogniá go zágrzać/ á ná ono mieſtce przyłożyć/ á to czynić po trzy kroć zárázem, á darnié záś kłádź iákoś ié wyymował/ á thák iad wynidźie. SienLek 153v; vkopáć kilko lochow w źiemi [...] darny przyłożyć z wierzchu iżby ich nie znáć BielSpr 64v; ón Trawnik vorány/ káż Rydlem kráiáć/ á wozmi albo kárámi woźić/ do Vpuſty. Támże ón darn niechay dobrze vbijáią drągámi Strum M2, M2 [3 r.], M2v; Kiedy dźiáło wypaliſz raz y dwá borzące/ Chłodź ie rychło darnámi/ bo będzie gorące. BielSjem 36.

Synonim: murawa.

JW