« Poprzednie hasło: DĘCIE | Następne hasło: DĘKA » |
DĘGA (13) sb f
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | dęga | dęgi |
G | dąg, dęg | |
A | dęgi | |
I | dęgámi |
sg N dęga (6). ◊ pl N dęgi (2). ◊ G dąg (1), dęg (1) Mącz (1 : 1). ◊ A dęgi (1). ◊ I dęgámi (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (dwa z tych samych przykładów) – XIX w.
Znaczenia
- 1. Blizna, szrama, pręga na ciele od uderzenia (11)
- 2. Tęcza (2)
1. Blizna, szrama, pręga na ciele od uderzenia; vibex BartBydg, Mącz, Calep, Cn; cicatrix, livor, verber Mącz; offerumentae, orbita vinculi, plaga, tumex Cn (11): BartBydg 169b; Lividus, Siny czarny yáko błoto od plag álbo dąg. Mącz 196a, 484b; Calep 1120b.
Zwroty: »dęgami nacechować« (1): Cicatrico, Zranić kogo/ álbo dęgámi nácechowáć. Mącz 52d.
»dęgi wycinać« (1): percussu carnem maculo, Dęgi wyćinam/ od bicia á zwłaſzczá pogębkowánia siną twarz czinię. Mącz 427d.
Wyrażenie: »dęga od bicia« (2): Vibex, Dęgá/ ſtrefá/ promień ná ciele od bicia. Mącz 492d, 196a.
Szereg: »blizna, (albo) dęga« [szyk 2 : 1] (3): Cicatricoſus, Pełny blizn/ álbo dęg/ Szrámowáty. Mącz 52d, 52d; vkazáły ſię potym ná ciele chorego/ ſzkáráde śiniowizny y dęgi álbo blizny StryjKron 350.
2. Tęcza; arcus, iris Calep (2): Arcus ‒ Luk. Zas klepieni ęwobłak [!]. Tęcza, dega. Calep 90b, 562b.
Synonimy: 1. blizna, pręga, szram, znak, znamię; 2. tęcza.
LW