« Poprzednie hasło: 2. [DNI] | Następne hasło: DNIEĆ SIĘ » |
DNIEĆ (18) vb impf
dnieć (14), dniejeć (1), dnieć a. dniejeć (3); dnieć; dniejeć Mącz (2 : 1; 201a).
e jasne.
Fleksja
inf | dnieć | ||
---|---|---|---|
indicativus | |||
praes | |||
sg | |||
1 | dnieję | ||
3 | dnieje |
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | n | dniało |
inf dnieć (6). ◊ praes 1 sg dnieję (1). ◊ 3 sg dnieje (8). ◊ praet 3 sg n dniało (3).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w.
Znaczenia
- Świtać, rozwidniać się
(18)
- Przen (1)
Świtać, rozwidniać się; diescere Murm, Mącz, Calep; lucescere Mącz, Calag, Calep, Cn; illucere Mącz; dilucescere Calep, Cn; diluculare, diluculascere Cn (18): Murm 13; Mącz 88c, 201a, b; Gdy dniáło ná ieden (albo ná pirwſzy dzień) tegodnia [lucescenti in unam sabbatorum Matth 28/1] przyſzła Maria BudNT przedm c6v, c6v [2 r.]; Calag 181a; Calep 321b, 324b, 620b.
Fraza: »poczęło (a. poczyna, a. poczynało) dnieć« [szyk zmienny] (6): Luce prima, Náſwitániu/ gdy poczina dnieyeć. Mącz 201a, 278d, 322a; vprośił wdy iednego z nich/ iż ſzedł gdy dnieć pocżęło po páná Káſprá Mácieiowſkiego GórnDworz S7v [idem] WerGośc 249; A gdy poczynáło dnieć [cum lux inciperet fieri]/ nápominał Páweł wſzytki/ áby iedli WujNT Act 27/33.
Przen (1): w nowym zakonie iáſnie a ſzczyrze ieſt nam opiſano/ iáko ma być znan Pan Bog náſz/ á iże iuż noc przemiya á iuż dnieie [nox praecessit, dies autem appropinquavit Vulg Rom 13/12] SarnUzn 28.
Synonim: świtać.
Cf DNIENIE
LW